تمامی حسابرسان موظفند که برای پشتیبانی از اظهارات و برآورد های خود، شواهدی داشته باشند که بر اساس استاندارد های حسابرسی شکل گرفته باشند. این کار در واقع مستند سازی می باشد که از طریق تهیه و نگه داری کاربرگ های حسابرسی صورت می گیرد که توسط حسابرس و با اجرای عملیات حسابرسی انجام می گیرد.
این کاربرگ حسابرسی در واقع حلقه ارتباطی بین مدارک حسابداری کارفرما و گزارش حسابرسی حسابرسان می باشد که تمامی اعمال انجام شده به وسیله حسابرس را مستند سازی می نماید و باعث توجیه درستی کار آنها می شود.
کاربرگ حسابرسی دارای اشکال مختلفی هستند که بعضی از آنها به صورت مغایرت بانکی، تجزیه و تحلیل حساب دفاتر کل و صورت جلسات هیئت مدیره و چارت های سازمانی می باشند. در نتیجه می توان گفت که این کاربرگ ها بایستی دارای اظهارات حسابرس باسند که صورت های مالی را گزارش می کند.
اهداف کاربرگ حسابرسی
کاربرگ حسابرسی اهداف زیادی را دنبال می کند. با استفاده از کاربرگ های حسابرسی بیشتر نیازهای حسابرس برطرف می شود. اهداف کاربرگ حسابرسی عبارتند از:
1 – کمک به برنامه ریزی کردن و انجام دادن عملیات حسابرسی.
2 – کمک کردن به سرپرستان و شرکاء جهت نظارت و بررسی کردن کار حسابرس.
3 – ایجاد پشتوانه لازم جهت گزارش حسابرس.
4 – مستند نمودن، میزان رعایت کردن استاندارد های اجرای عملیات حسابرسی.
5 – کمک کردن به برنامه ریزی و اجرای عملیات حسابرسی در آینده.
6 – فراهم کردن اطلاعات لازم برای ارائه دیگر خدمات حرفه ای، مثل: تنظیم کردن اظهار نامه مالیاتی و ارائه دادن خدمات مشاوره مدیریت.
پیشنهاد می کنیم، مقاله حسابرسی عملیاتی را مطالعه کنیم
دسته بندی کاربرگ حسابرسی
دسته بندی کاربرگ حسابرسی:
با توجه به موضوعات و اطلاعات متنوع و متعددی که در کاربرگ ها درج می شود، می توان گفت که انواع بی شماری کاربرگ حسابرسی وجود دارد. بنابراین طبقه بندی آنها کار نسبتا مشکلی می باشد که می توانند در گروه های زیر طبقه بندی شوند:
۱. کاربرگ های عمومی:
این نوع از کاربرگ حسابرسی برای استفاده در برنامه ریزی و اداره امور حسابرسی، طراحی می شوند.
چند نمونه از کاربرگ های عمومی:
- کاربرگ های برنامه ریزی حسابرسی
- طرح های کلی و برنامه های حسابرسی
- نمودگر ها و پرسش نامه کنترل های داخلی
- قرارداد حسابرسی
- بودجه زمانی و یادداشت نکات
۲. کاربرگ نهایی:
کاربرگ نهایی که به آن کاربرگ تراز آزمایشی نیز گفته می شود جدولی است حاوی موارد زیر:
- مانده سال جاری و سال قبل حساب های دفتر کل
- ستون های اصلاحات پیشنهادی
- تعدیلات طبقه بندی
- اقلام نهایی منعکس شده در صورت های مالی
کاربرگ نهایی، جدول اصلی کنترل و تلخیص تمام کاربرگ های پرونده است و به عنوان “ستون فقرات” مجموعه کاربرگ های حسابرسی محسوب می شود.
۳. کاربرگ های اصلی:
این نوع از کاربرگ حسابرسی ، مشابه کاربرگ نهایی هستند که نشان دهنده یکی از سر فصل های عمده صورت های مالی می باشند و برای تلفیق هر گروه از حساب های مشابه دفتر کل به کار می رود و جمع هر یک از این کاربرگ ها، یک جا به کاربرگ نهایی منتقل می شود.
۴. کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی:
کاربرگ حسابرسی اصلاحات پیشنهادی، پیش نویس ثبت های روزنامه ای که حسابرسان برای تصحیح اشتباهات یا تخلف های با اهمیت کشف شده در صورت های مالی و مدارک حسابداری صاحب کار تهیه می کنند.
کاربرگ تعدیلات طبقه بندی شامل اقلامی است که ثبت آنها در دفاتر صحیح است، اما برای ارائه مطلوب صورت های مالی باید تجدید طبقه بندی شوند.
۵. کاربرگ های تفصیلی:
کاربرگ تفصیلی که کاربرگ فرعی نیز نامیده می شود، کاربرگی است که اجزای اصلی یا ریز مانده یک حساب دارایی یا بدهی، مانند صورت ریز مبالغ دریافتی از مشتریان که جمع آن مانده حساب های دریافتنی می باشد، را نشان می دهد.
۶. کاربرگ تجزیه و تحلیل:
کاربرگ تجزیه و تحلیل خلاصه هایی از تغییرات طی دوره یک حساب دفتر کل را نشان می دهد. از این کاربرگ در رسیدگی به حساب های عمده و کم گردشی مانند موارد زیر استفاده می شود:
- اموال
- ماشین آلات و تجهیزات
- بدهی های بلند مدت
- حقوق صاحبان سرمایه
- ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
۷. کاربرگ صورت مغایرت:
حسابرسان معمولا به منظور اثبات مبالغ ثبت شده در حساب ها، مبالغ مذبور را با اطلاعات و مدارک به دست آمده از سایر منابع مقایسه و تطبیق می دهند.
در این گونه موارد، حسابرسان کاربرگی به نام صورت مغایرت تهیه می کنند، مانند کاربرگ تطبیق مانده حساب های دریافتنی با تاییدیه های دریافتنی از مشتریان.
از این کاربرگ بیشتر در رسیدگی به موارد زیر استفاده می شود:
- حساب های دریافتنی
- حساب های پرداختی
- موجودی نقد و بانک
- موجودی مواد و کالا
۸. کاربرگ های محاسباتی:
حسابرسان معمولا برای تایید و اثبات صحت و درستی برخی از حساب های خاص و برخی از مبالغ، محاسبات مستقلی را در یک کاربرگ انجام می دهند و نتایج حاصل از آن را با مبالغ منعکس و در مدارک حسابداری صاحب کار مقایسه می کنند.
از این کاربرگ که اصطلاحا کاربرگ محاسباتی نامیده می شود، برای اثبات اقلام زیر استفاده می شود:
- هزینه استهلاک
- هزینه سود تضمین شده وام ها
- مالیات حقوق
- مالیات بر درآمد
- حق بیمه سهم کارفرما
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
- سود هر سهم
۹. مدارک موید:
حسابرسان علاوه بر رسیدگی به مدارک حسابداری صاحب کار و بررسی سیستم های حسابداری و کنترل های داخلی آن، مدارک تشریحی دیگری را نیز برای اثبات صحت مطالب منعکس در صورت های مالی و توجیه گزارش خود گرد آوری می کنند که به این مدارک اصطلاحا مدارک موید گفته می شود.
عوامل مؤثر بر شكل و محتوای كاربرگ ها
در کاربرگ حسابرسی باید اطلاعات برنامه ریزی برای انجام حسابرسی، نوع، ماهیت، زمان و حدود روش های حسابرسی ثبت شوند. شکل و محتوای کاربرگ ها با توجه به عوامل زیادی مثل: نیازهای حسابرس و شرایط موجود تنظیم می شوند. حجم و اندازه کاربرگ به قضاوت حرفه ای حسابرس وابسته است. این حجم باید به قدری باشد که بتواند شناختی کلی از کارهای حسابرس را به سایر حسابرسان ارائه دهد.
عوامل مؤثر بر شکل و محتوای کاربرگ حسابرسی عبارتند از:
1 – ماهیت كار حسابرسی شده و نوع گزارش حسابرس.
2 – نوع و ماهیت و میزان پیچیدگی فعالیت واحد مورد حسابرسی.
3 – نوع و ماهیت و همچنین وضعیت سیستم حسابداری و انجام کنترل های داخلی واحد مورد حسابرسی.
4 – اعمال کردن سیاستهای مربوط به كنترل كیفیت در هر كار حسابرسی که سرپرستی، هدایت و بررسی كار انجام شده جزو آن ها است.
5 – راه و روش های حسابرسی به کار گرفته شده در جریان رسیدگی ها.
پیشنهاد می کنیم، مقاله حسابرسی مالیاتی را مطالعه کنیم
بهره برداری حسابداران از کاربرگ ها
بهره برداری حسابداران از کاربرگ ها:
حسابداران می توانند زیر ساخت بایگانی و کنترل ها را با بهره گیری از کاربرگ های حسابرسی پیاده سازی کنند تا هنگام مراجعه بازرسین ماده ۱۸۱ قانون مالیات های مستقیم و ابلاغ برگه دعوت نامه و حتی حسابرسی بیمه اطلاعات کامل و منظمی را به متقاضیان ارائه نمایند.
فهرست این چیدمان می تواند بر اساس موضوعات زیر باشد:
- مشخصات کامل شرکت شامل نام، آدرس قانونی و شماره ثبت شرکت
- نمودار سازمانی واحد مورد رسیدگی و شرح وظایف هر یک از کارکنان
- نسخه ای از اساسنامه و مدارک ثبت اولیه شرکت
- آیین نامه ها و دستور العمل های اجرایی واحد مورد رسیدگی
- سیستم های حسابداری و شرح سیستم کنترل داخلی و ارزیابی آن
- فهرست حساب ها
- اطلاعات مربوط به ظرفیت تولید شرکت و شیوه های تولید، توزیع و فروش
- نمونه امضای مدیران واحد مورد رسیدگی
- اطلاعات مربوط به اشخاص وابسته
- نسخه ای از قرارداد های بلند مدت واحد مورد رسیدگی
- نسخه ای از سوابق مالیاتی شرکت شامل برگ های تشخیص و قطعی مالیاتی
- کپی اسناد مالکیت دارایی های ثابت مشهود و نا مشهود
- کپی صورت جلسات هیئت مدیره و مجامع عمومی
- نسخه ای از گزارش های حسابرسی و نامه مدیریت سنوات قبل
- سوابق سرمایه شرکت و مدارک مربوط به افزایش و کاهش سرمایه
محرمانه بودن کاربرگ حسابرسی
محرمانه بودن کاربرگ حسابرسی ناشی از محرمانه بودن اطلاعاتی است که برای انجام حسابرسی در اختیار حسابرس قرار می گیرد، مثل برنامه های شرکت برای ادغام شدن، قراردادهای شرکت و… . بنابراین کاربرگ حسابرسی که این اطلاعات را در خود جای می دهد هم ماهیت محرمانه دارد. مالک کاربرگ های حسابرسی، حسابرس است و هیچ الزامی برای در اختیار گذاشتن کاربرگ ها به مدیریت وجود ندارد. از کاربرگ به عنوان جایگزین مدارک حسابداری نمی توان استفاده کرد.
پیشنهاد می کنیم، مقاله کشف تقلب را مطالعه کنیم
