حق سنوات یکی از مزایای اجباری می باشد که کارفرما مکلف به محاسبه و پرداخت آن به کارگر است. حق سنوات در واقع پاداش پایان خدمت کارگر می باشد که پس از فراغت از کار آن را دریافت می نماید و میزان آن معادل با یک ماه از آخرین دستمزد ثابت دریافتی وی می باشد. این فراغت از کار شامل موارد زیر است:

• بازنشستگی
• از کار افتادگی
• فوت
• استعفا
• و…

در روز های پایانی سال، یکی از مهم ترین موضوعات در رابطه با کسب و کار، محاسبه عیدی و سنوات کارمندان؛ کارگران و صاحبان کسب و کار می باشد که بر اساس پایه حقوق تعیین می گردد. در ادامه به شرح مفصل آن پرداخته می شود.

کارفرما بر چه مبنایی، پرداختی‌های کارگر را انجام می‌دهد؟

عموما کارفرما در قبال کارمند یا به بیان وزارت کار، کارگر خود تعهداتی دارد. یکی از این تعهدات پرداخت حقوق اصلی به اوست. این حقوق اصلی شامل موارد زیر است:

• حق مسکن
• حق اولاد
• اشتغال خارج از مرکز
• حق ایاب و ذهاب
• نوبت کاری
• کشیک
• جذب
• فوق العادگی شرایط نامطلوب آب و هوایی
• محل خدمت

چه پرداختی‌هایی از حقوق اصلی تاثیر می‌پذیرند؟

بسیاری از محاسبات مربوط به حقوق بر مبنای این حقوق اصلی صورت می‌گیرد. آیتم‌هایی که تحت تاثیر حقوق اصلی تعیین می‌شوند، در فهرست زیر جای می‌گیرند:

• اضافه کاری
• کسر کار
• سنوات خدمت
• طلب مرخصی
• افزایش حقوق

علاوه بر موارد یاد شده، فرد شاغل مبالغی نقدی یا غیرنقدی از کارفرما دریافت خواهد کرد. به این دریافتی‌های فرد شاغل، مزایا گفته می‌شود. مزایا شامل دو دسته مستمر و غیرمستمر هستند.

مزایای مستمر و غیرمستمر چیست؟

مزایای پرداختی مستمر، ماهانه به پرسنل پرداخت می‌شوند و در فیش حقوقی آن‌ها ذکر می‌شود.  غیرمستمر بنا به مناسبت خاص یا کارکرد خاص به پرسنل پرداخت می‌شود. این مزایا همیشگی نبوده و گاهی بر حسب تصمیم کارفرما، فرد شاغل را سورپرایز خواهد کرد.

اما در نهایت، قوانین کار و حقوق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همیشه منوط به حقوق پایه نیست. این وزارتخانه تسهیلات دیگری نیز برای پرسنل لحاظ کرده است. به عنوان مثال، نوعی از پرداختی‌های پاداش مانند نیز به کارمند دارای حقوق وزارت کار تعلق می‌یابد. این پرداختی هنگام فراغت از کار، بازنشستگی، فوت، از کار افتادگی و … داده می‌شود. یکی از این پرداختی‌ها، حق سنوات است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

حق سنوات چیست؟

طبق آخرین بخشنامه حق سنوات ، ماده ۲۴ قانون کار در سال۹۲،  اصطلاح حق سنوات یا پاداش پایان کار مبلغی است که در پایان هر سال یا پایان هر قرارداد، از طرف کارفرما به کارگران مشمول قانون کار پرداخت می‌گردد. از این پاداش با عناوین دیگر نظیر مزایای پایان خدمت یا مزایای پایان کار نیز یاد می‌شود. حق سنوات با اصطلاح پایه سنوات فرق دارد.

به بیان دیگر شاید بتوان گفت که میزان سنوات، بخشی از تسهیلات و پاداش‌های لحاظ شده از طرف وزارت کار برای افراد شاغل است. حق سنوات بخشی از پایین بودن میزان حقوق کارمندان و هزینه‌های آنان را جبران می‌کند.

کارفرمایان می‌توانند میزان سنوات را ماهانه پرداخت کنند؛ بیشتر کارفرمایان در انتهای سال یا زمان اتمام قرارداد این مبلغ را به پرسنل خود می‌پردازند. میزان حق سنوات معادل یک ماه آخرین مزد ثابت دریافتی به کارگر در هر سال است. با دریافت پاداش حق سنوات، انگیزه پرسنل بالا رفته و کیفیت و بازده تلاش او افزایش خواهد یافت.

اگر سنوات پرسنل به صورت سالانه پرداخت نشود، زمان تسویه حساب یا ترک کار، کل سنوات براساس آخرین حقوق محاسبه می‌گردد.سنوات خدمت چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ برای اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید

زمان پرداخت حق سنوات چه زمانی است؟

باید ببنیم با فرض شرایط دوم که در بالا مطرح کردیم، چه زمانی قرارداد همکاری خاتمه یافته و کارفرما باید سنوات را پرداخت نماید.

همان‌طور که در بالا بیان کردیم، بعضی کارفرمایان پرداخت حق سنوات را به اتمام زمان همکاری موکول می‌کنند. یعنی، کارفرما باید حق سنوات را به هنگام ترک کار کارگر پرداخت کند:

• بازنشستگی

• از کار افتادگی کلی

• استعفای کارگر

• اخراج کارگر

• فوت کارگر بیمه شده

• پایان قرارداد همکاری

البته نوع پایان یافتن همکاری در پرداخت حق سنوات تاثیری ندارد. پرداخت حق سنوات، یکی از تعهدات کارفرما در قبال کارگر در زمان پایان کار است.

پیشنهاد می کنیم، مقاله بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق میگیرد را مطالعه کنید

نوع دیگری از مزایای پرداختی به کارمندان نیز پایه سنوات است که شاید با حق سنوات اشتباه گرفته شود. لذا بهتر است تفاوت‌های این دو اصطلاح  را بررسی نماییم:

تفاوت حق سنوات و پایه سنوات چیست؟

پایه سنوات به صورت ماهانه یا در آخر سال به کارمندان تعلق می‌یابد. این پرداختی، نوعی مزایای جانبی تلقی می‌شود. قبل از سال ۹۲، فقط کارمندان رسمی شرکت‌ها مشمول دریافت پایه سنوات بودند ؛ ولی در سال ۹۲، طبق مصوبه جدید وزارت کار، تمام کارفرماهای شرکت‌ها، سازمان‎ها و کارگاه‌ها موظف به پرداخت پایه سنوات به تمام کارمندان چه رسمی و چه غیررسمی شدند.

نکته مهم پرداخت پایه سنوات، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در آن کارگاه یا سازمان است. امکان اجرایی کردن طرح طبقه‌بندی مشاغل در سازمان‌های دارای بیش از ۵۰ نفر وجود دارد. اگر کارگاهی این شرایط را برای اجرایی کردن پرداخت پایه سنوات نداشته باشد، می‌تواند به اصل یک سال شاغل بودن فرد در آن سازمان جهت شمولیت پایه سنوات تکیه نماید.

حق سنوات نوعی پاداش و مزایا تلقی می‌شود که در پایان سال به کارمندان و کارگران به اندازه پایه حقوق اصلی‌شان تعلق می‌یابد. در پرداخت حق سنوات تفاوتی بین کارگران با قرارداد رسمی و غیررسمی وجود ندارد.

حق سنوات به همه شاغلان رسمی، غیررسمی، پاره وقت و تمام وقت تعلق دارد

با توجه به تعریف یاد شده متوجه خواهیم شد که پیش‌شرط تعلق این پاداش به شخص، دریافت پایه سنوات به هر کارمند و کارگر به محض شروع به کار مستحق دریافت پایه سنوات به صورت ماهانه یا سالانه خواهد بود؛ در حالی که کسانی میزان سنوات دریافت خواهند کرد که حداقل یک سال حق سنوات را از کارفرما دریافت کرده باشند یا حداقل یک سال سابقه کاری در شرکت مدنظر داشته باشند.

آیا به کار کمتر از یک سال، سنوات تعلق می‌گیرد؟

در متن قانون مربوط به حقوق سنوات که در بالا اشاره کردیم، به میزان کار حداقل به مدت یک سال یا بیشتر اشاره شده است. ولی نگران نباشید! کارفرمایان باید به کارگران یا افراد شاغل دارای مدت قرارداد کمتر از یک سال، سنوات خدمت به نسبت میزان کارکردشان تعلق می‌‌گیرد.

حق سنوات کارگران غیررسمی چیست؟

تفاوتی در دریافت حقوق سنوات بین کارگران رسمی و غیررسمی وجود ندارد. حتی کارگرانی که با شرکت‌های پیمانکاری کار می‌کنند، باید سنوات دریافت کنند. پیمانکار ملزم به پرداخت حقوق سنوات به چنین کارگرانی است.

کارگران ساعتی و نیمه وقت نیز با توجه به میزان کار خود، سنوات دریافت می‌کنند البته معیار محاسبه حق سنوات آن‌ها، میانگین حقوق دریافتی در آخرین ۹۰ روز همکاری است.

حق سنوات به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟

حقوق سنوات به همه کارگران رسمی و غیررسمی، پاره وقت ، تمام وقت، قراردادی یا … پرداخت می‌شود. تنها استثنای موجود در پرداخت حق سنوات، دانشجویان یا دانش آوزانی هستند که در فصل تابستان به کاری اشتغال یافته‌اند. متاسفانه به این گروه از افراد، هیچ حق سنواتی تعلق نخواهد گرفت.

پایه سنوات چقدر است؟

اگر سابقه کاری فرد شاغل بیش از یک سال باشد، برای محاسبه پایه سنوات باید تعداد روزهای کاری ماه را در حقوق پایه معین شده از طرف وزارت کار ضرب نمایید.

پایه سنوات سال ۱۴۰۱ چقدر است؟

کارگرانی که در سال ۱۴۰۰ یک سال سابقه کار داشته یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی‌شان گذشته باشد، در هر ماه معادل ۲۱۰ هزار تومان است که به کارگران شاغل در کارگاه‌‌های بدون طرح طبقه‌بندی مشاغل پرداخت خواهد شد.

در کارگاه‌هایی که طرح درجه‌بندی مشاغل اجرا می‌شود، پرداخت پایه سنوات براساس جدول گروه‌بندی بیست گانه خاصی صورت خواهد گرفت.

شاید به ذهن کارمندان و کارگرانی که دل به حقوق سنوات بسته‌اند، این سوال متبادر شود که آیا مالیات به حقوق سنوات تعلق می‌گیرد؟

آیا حق سنوات مشمول مالیات می‌گردد؟

در بررسی قانون‌های وزارت کار باید بگوییم، که مالیات جزو کسورات حقوق است. اگر میزان سنوات در آخر قرارداد پرداخت شود و فرد شاغل با آن شرکت طرف قرارداد همکاری، تسویه حساب کند، مالیاتی به حقوق سنوات او تعلق نخواهد گرفت. اما اگر او این پاداش را دریافت کند و هم چنان در شرکت مشغول به کار باشد، مالیات حقوق سنوات از مبلغ پرداختی به او کسر خواهد شد.

اگر کارفرما حقوق سنوات را پرداخت نکند، تخلف کرده است؟

حق سنوات از حقوق اجباری فرد شاغل در سازمان است. اگر کارفرمایی در پرداخت این حق کوتاهی کند یا در قرارداد بین خود و کارگر (کارمند)، کارگر را ازاین حق محروم نماید، عملی غیرقانونی انجام داده است. در این شرایط، کارگر می‌تواند به وزارت کار شکایت کند.

بازخرید سنوات

آیا می‌توان سنوات خدمت را بازخرید کرد؟ این یکی از سوالات پرتکرار کارگران است که برای پاسخ به این سوال از شما دعوت می‌کنیم مقاله بازخرید سنوات را مطالعه بفرمایید.

بیمه دات کام؛ درگاهی برای افزایش آگاهی از بیمه

در نهایت، چه در جایگاه کارفرما چه کارمند، آگاهی از حقوق و قوانین بیمه به شما در عملکرد بهتر و خدای نکرده عدم تخطی از قانون کمک می‌کند. با درک بهتر این قوانین کار، به راحتی می‌توان در سازمان عملکرد کرد و ضمن ایفای نقش مفید در شرکت، جامعه، از حقوق خود برای زندگی بهتر برخوردار شد.