در حسابداری، دارایی های زیادی وجود دارند که هر کدام از آنها دارای خصوصیت و ویژگی های مخصوصی می باشد و بنا به کاربرد آن مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع می توان اظهار داشت که دارایی یک نوع منبع است که دارای ارزش اقتصادی می باشد و در اختیار فرد، سازمان و یا نهاد ها قرار دارد.
انواع دارایی در حسابداری:
به منبعی می گویند که توسط شرکت کنترل می شود و نتیجه رویداد های مالی قبل است که انتظار می رود مزایای اقتصادی شرکت را به جریان بیندازد.
انواع دارایی ها:
- دارایی جاری
- دارایی ثابت
- دارایی فیزیکی
- دارایی انتزاعی (نا مشهود)
- دارایی عملیاتی
- دارایی غیر عملیاتی
ویژگی های دارایی ها:
دارایی ویژگی های مخصوص خود را دارند که مهمترین آن منابع، مالکیت و ارزش اقتصادی دارایی می باشد. دارایی ها قابل تبدیل به وجوه نقد هستند و از دارایی ها استفاده های کاربردی برای سرمایه گذاری می شود.
منابع: دارایی ها منابعی هستند که شرکت ها را برای رسیدن به منافع اقتصادی آینده شون از آن ها استفاده می کنند.
مالکیت: دارایی ها دارای مالکیت هستند و قابل تبدیل به وجوه نقدی و یا معادل های پول نقد دیگر هستند.
ارزش اقتصادی: دارایی ها قابل معاوضه یا فروخته شدن هستند چرا که دارای منافع هستند.
تقسیم بندی انواع دارایی:
دارایی ها به انواع زیر تقسیم می شوند.
تقسیم بندی انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت همگرایی:
یکی از روش های طبقه بندی دارایی ها، دارا بودن قابلیت نقدشوندگی می باشد. بر این اساس تمامی دارایی ها به دارایی های جاری و دارایی های ثابت طبقه بندی می شوند.
دارایی های جاری:
موجودی نقد: منظور از موجودی نقد، وجوه نقد و سپرده‌های بدون سررسید است.
سرمایه گذاری‌های کوتاه‌مدت: منظور از سرمایه گذاری کوتاه‌مدت، سرمایه گذاری است که تا تاریخ سررسید آن کمتر از یکسال باقی‌مانده باشد.
حساب‌ها و اسناد دریافتی تجاری: منظور تمام مطالبات یک واحد تجاری است که انتظار می‌رود ظرف سال مالی آینده وصول شوند. این مطالبات در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری، مثلا فروش کالا، ایجاد شده‌اند.
پیش‌پرداخت‌ها: منظور از پیش‌پرداخت، پرداختی است که انتظار می‌رود طی سال مالی آینده به دارایی تبدیل شود. به‌عنوان‌مثال وجهی که برای خرید مقداری کالا پرداخته شده و انتظار می‌رود آن کالا در سال مالی آینده تحویل گرفته شود.
دارایی های ثابت:
این نوع از دارایی ها، از نظر این که ماهیت ثابتی دارند قابلیت تبدیل به وجه نقد را ندارند و برای فروش دارایی های ثابت نیاز به طی شدن روال عادی و گذشت زمان طولانی مدت دارد مانند:
- زمین
- ساختمان
- ماشین آلات
- کارخانه
- تجهیزات موجود
از دارایی های ثابت با عنوان هایی مانند دارایی غیر جاری، دارایی بلند و دارایی های سخت نیز یاد می شود همچنین باید بدانید که ارزش دارایی های ثابت با گذشت زمان کاهش یافته و دچار استهلاک می شود.
انواع دارایی در حسابداری
تقسیم بندی انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی:
طبقه بندی دیگر دارایی ها بر اساس قابلیت دیده شدن آنها می باشد. طبق این دسته بندی، دارایی ها به دو دسته دارایی مشهود (ملموس) و دارایی نامشهود تقسیم می شوند.
دارایی های مشهود (ملموس):
دارایی های مشهود، به دارایی هایی می گویند که دارای موجودیت عینی می باشند و در عملیات واحد تجاری به طور موثر از آنها استفاده می شود.
این نوع از دارایی، تحت عنوان های زیر در ترازنامه طبقه بندی می گردد:
- دارایی های مشهود بلند مدت
- دارایی های سرمایه ای
- دارایی های ثابت و یا اموال
- ماشین آلات و تجهیزات
این گروه از دارایی ها به دسته های زیر تقسیم می شوند:
دارایی های استهلاک پذیر:
این دارایی ها دارای عمر اقتصادی معین و محدودی می باشند و طی عمر برآوردی خودشان مستهلک می شوند.
دارایی های استهلاک ناپذیر:
دارایی های استهلاک ناپذیر به دارایی های با عمر نا محدودی گفته می شود که در اثر استفاده تحلیل نمی روند مثل زمین.
دارایی های نقصان پذیر:
این دارایی ها بر اثر استخراج تهی می شوند و به موجودی مواد یا کالا تبدیل می شوند . از جمله جنگلها ، معادن وذخایر طبیعی است که در تراز نامه در گروهی جدا بعنوان معادن و ذخایر طبقه بندی می شوند بنابراین ، عمر طولانی ؛ منابع آتی قابل اندازه گیری و استفاده در روال عادی عملیات سه ویژگی مهم ارایی های ثابت مشهود می باشد.
دارایی های نامشهود:
دارایی های نامشهود به دارایی هایی می گویند که از نظر فیزیکی قابل مشاهده نیستند. برخی از نمونه های دارایی های نامشهود عبارتند از:
- سرقفلی
- موافقت نامه های حق رای
- حق ثبت اختراع
- حق چاپ
- برند ها و علائم تجاری
این موارد به عنوان دارایی های ثابت نیز در نظر گرفته می شوند زیرا صاحبان مشاغل سود های شرکت را به کمک دارایی های نا مشهود به دست می آورند.
تقسیم بندی انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع استفاده از دارایی:
بر اساس این نوع از طبقه بندی، دارایی ها به دسته های عملیاتی و غیر عملیاتی تقسیم می گردند که مبتنی بر استفاده از دارایی ها به منظور انجام عملیات تجاری است.
دارایی های عملیاتی:
دارایی هایی که عمدتا برای مشاغل روزانه مورد استفاده قرار می گیرند معمولا در دسته دارایی های عملیاتی قرار می گیرند و سایر دارایی هایی که در بهره برداری از آنها استفاده نمی شود به عنوان دارایی های غیر عملیاتی شناخته می شوند.
دارایی های عملیاتی شامل:
- پول نقد
- مانده های حساب بانکی
- موجودی
- کارخانه
- تجهیزات
دارایی های غیر عملی (عملیاتی):
همه دارایی که از هیچ‌گونه فعالیت تجاری برخوردار نیستند در مجموع دارایی‌های غیرعملی طبقه‌بندی می‌شوند. این منابع در زمینه‌های ایجاد حرفه و مشاغل و نیازهای آینده ضروری به نظر می‌رسند.
بنابراین دارایی غیر عملیاتی می تواند شامل برخی از املاک و مستغلات خریداری شده باشد که به منظور استفاده از ارزش آنها و یا پول اضافی در تجارت باشد و در عملیات تجاری از آنها استفاده نمی شود.
تشخیص دارایی ها و دارایی های خالص:
معنی کل دارایی ها در معادله حسابداری تحت عنوان کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام منعکس می شود. در حقیقت دارایی خالص اصطلاحی برای بیان تفاوت بین کل دارایی و بدهی های یک سازمان است.
در نتیجه می توان گفت که دارایی های خالص و حقوق صاحبان سهام تقریبا یکسان هستند یعنی هر دو نشان دهنده تفاوت بین کل دارایی ها و کل بدهی ها هستند.
کل دارایی = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام
دارایی خالص = کل دارایی – کل بدهی
پیشنهاد می کنیم، مقاله حسابداری تعهدی را مطالعه کنید
