پیدا کردن مودیانی که از پرداخت مالیات فرار می کنند، به افشاگری مالیاتی معروف می باشد که یکی از بزرگ ترین مشکلات دولت ها از جمله آمریکا به شمار می رود و در پی آن سالانه مبالغ زیادی به ممیزان مالیاتی حقوق می دهند تا پرونده های مالی شرکت را بررسی نموده و فرار های مالیاتی را کشف کنند.

در سال 1989 م دولت آمریکا تصمیم گرفت که به جای استخدام کردن مامور مالیاتی، از مردم دعوت به همکاری نماید و فرار های مالیاتی را گزارش دهند. در این راستا «قانون حفاظت از رسوا کننده» تصویب شد که تا کنون در حال اجرا می باشد.

سوت زنی مالیاتی :

در زبان عامه، اصطلاح سوت زنی مالیاتی برای کسانی به کار می‌رود که به دنبال افشای فساد و جرم در موسسه یا سازمان‌های مختلف هستند. همان‌طور که پلیس‌های راهنمایی رانندگی برای هشدار حین مشاهده تخلفات خیابانی سوت می‌زنند، سوت زنی مالیاتی نیز فراخوانی عمومی برای هشدار به جرم‌های مالیاتی است. معمولا پای مبالغ و منافع هنگفتی در فسادهای مالیاتی درمیان است، به همین دلیل تقلب‌های مالیاتی یکی از پرسودترین و پرگردش‌ترین تجارت‌های جهان است. کارشناسان ضدفساد مالیاتی، تقلب‌های مالیاتی را به جنگی تشبیه کرده‌اند که سربازان هر دو جبهه به صورت جانانه با یکدیگر پیکار می‌کنند.

در واقع اصطلاح سوت زنی برای اشخاصی به کار برده می شود که در یک سازمان مشغول به کارند و خلاف کاری های آن سازمان را افشا می سازند. این خلاف ها می توانند موارد زیر را در بر گیرد:

• انواع حرکت های غیر اخلاقی سازمان و مدیران
• تقلب
• احتکار
• تثبیت قیمت
• رشوه
• تولید محصول غیر ایمن
• نقض قوانین یا مقررات

در واقع می توان گفت که افشاگری علیه فساد، یکی از موثرترین روش های مقابله در جهان بوده و هست به طوری که حدود 55 درصد از فسادهایی که کشف می شوند، مربوط به استفاده از این روش می باشد و حدود 45 درصد دیگر مربوط به حسابرسی، بازرسی، نظارت و استفاده از سیستم های الکترونیکی است.

سوت زنی مالیاتی در آمریکا:

یکی از مزایای مهم روش سوت زنی این است که خاصیت کاهندگی دارد و باعث می شود اشخاص دیگر به فکر تخلف نباشند. علاوه بر این، پس از رسیدگی به پرونده متخلف، دولت آمریکا حدود 15 درصد از جریمه شخص متخلف را به شخص افشاگر پرداخت می نماید که مشوق دیگری برای سوت زنی به شمار می رود.

یکی دیگر از قوانین آمریکا که در سال 2010 م، در رابطه با سوت زنی مالیاتی تصویب شد، قانون اصلاح وال استریت و حفاظت مصرف کننده بود. بر اساس این قانون، در طی برنامه های سوت زنی مالیاتی ، افشا گری کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، نیز به تصویب رسید.

با توجه به این که مبالغ زیادی در تقلب ها و فساد های مالی رد و بدل می گردد و یکی از سودآورترین تجارت ها محسوب می گردد، این قوانین و عمل به آنها نقش بسیار مهمی را در ساختار دولت و جامعه ایفا می نماید. لازم به ذکر است که بیش از 40 درصد از مفاسد دنیا از طریق گزارش ها و سوت زنی های مردم کشف می گردد که این بسیار مهم می باشد و باید در راستای افزایش این میزان، اقدام نمود.

پیشنهاد می کنیم، مقاله مالیات بر درآمد اتفاقی را مطالعه کنید

سوت زنی در ایران

سوت زنی مالیاتی در ایران:

در ایران سوت زنی کار سختی است و در صورتی که سوت زنان از سوی دولت حمایت نشوند، از سوی مفسدان تحت فشار قرار می گیرند. هر اندازه شفافیت های مالیاتی بیشتر شود فساد نیز به همان نسبت کمتر می شود. مهم ترین بخش سوت زنی مالیاتی در ایران، افشای حقوق های نجومی و املاک واگذاری شده در شهرداری تهران بود که با ورود دستگاه های نظارتی و قضایی با متخلفان برخورد شد. در صورتی که این حمایت های قانونی وجود نداشته باشد عملاً سوت زنی مالیاتی فایده ای جز به خطر افتادن امنیت روانی جامعه و کاهش اقدامت افشاگرانه از سوی افراد جامعه به خاطر تهدید و ارعاب از سوی متخلفان می شود.

سامانه 1526:

سازمان امور مالیاتی کشور یک مرکز ارتباط مردمی با نام 1526 راه اندازی نموده است که می توان با آن تماس گرفته و با انتخاب یکی از 9 کلید موجود، موضوعات خود را به صورت شبانه روزی مطرح نمود که در این سامانه، داخلی شماره 1، مختص گزارش فرار مالیاتی است که بعد از گرفتن آن، اطلاعات مربوط به فرار مالیاتی اشخاص را می توان به سازمان امور مالیاتی گزارش کرد.

مزایای سوت زنی در ایران:

• پیشگیری از فسادهای مالیاتی و مبارزه با مشکلات ناشی از آن برای رسیدن به شفافیت
• ایجاد انگیزه برای مؤدیان مالیاتی جهت کاهش اقداماتی برای فرار مالیاتی
• گسترش نظارت عمومی در جامعه برای افزایش شفافیت های مالیاتی توسط افراد
• کاهش هزینه های سازمان برای یافتن تخلفات ناشی از فرار مالیاتی
• کوتاه شدن زمان بررسی فساد و فرار مالیاتی در دولت و قوه قضاییه
• نا امن کردن فضا برای کسانی که با دادن رشوه به دنبال راه های کاهش پرداخت مالیات هستند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله ابلاغ اوراق مالیاتی را مطالعه کنید