بخش نامه 91/77969 مورخ 1391/03/28 در خصوص تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، مفاد آن را به شرح زیر توضیح می دهد:

1. طبق ماده ۳ ضوابط مذکور، ادارات امور مالیاتی باید در مدت ۱۵ روز پس از دریافت درخواست صدور گواهی مفاصحت حساب یا درخواست مودی برای استفاده از تسهیلات، اقدام به صدور گواهی یا اعلام نقص‌های موجود نمایند. در صورتی که تا ۲۰ روز پس از تاریخ استعلام پاسخی از مودی دریافت نشود، دیگر مجاز به اعطای تسهیلات به مودیان نمی باشند.
2. با توجه به تبصره ماده 231 قانون مالیات های مستقیم، بانک‌ها و موسسات اعتباری موظفند در برابر دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی، اطلاعات مربوط به درآمد مشتریان خود را ارائه دهند. با این حال، بر اساس تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، اعلام مبلغ وام اعطایی و تعهدات در برابر وام توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری مقدور نمی‌باشد.
3. مطابق با تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، بانک‌ها و موسسات اعتباری فقط در صورتی می‌توانند تسهیلات را به مشتریان خود اعطا کنند که شرایط پرداخت بدهی مالیات قطعی آن‌ها را دارا باشند و گواهی پرداخت مالیات مربوطه را داشته باشند. به عبارت دیگر، بانک‌ها و موسسات اعتباری تنها در صورت دریافت استعلام در مورد بندهای الف یا ب موضوع تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، مجاز به اعطای تسهیلات به مشتریان خود هستند.

تبصره ۱ ماده ۱۸۶ قانون مالیات های مستقیم:

به موجب این بند، تمام افراد حقیقی و حقوقی در صورتی که قصد داشته باشند از بانک‌ها و موسسات مالی تسهیلات دریافت کنند، باید گواهی تایید پرداخت مالیات‌ها و یا گواهی «ترتیب مالیات پرداختی قطعی شده» را دریافت کنند. علاوه بر یکی از این دو گواهی، اداره امور مالیاتی باید گواهی کند که یک نسخه‌ از صورت‌های مالی ارائه شده به بانک‌ها را دریافت کرده است. ضابطه‌های مربوط به اجرای صحیح این دستورالعمل‌ها را بانک مرکزی با همکاری اداره امور مالیاتی ابلاغ می‌کند و همه‌ی تجار باید نسبت به اجرای آن تمکین کنند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله جرایم مالیات بر ارزش افزوده را مطالعه کنید

مالیات مستقیم

فرآیند صدور گواهی موضوع تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم:

بر اساس اینکه گواهی موضوع تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم صادر شده است و در صورتی که استعلام دریافت شده از بانک ها و موسسات اعتباری ناقص باشد، باید برای تشخیص درستی فعالیت اقتصادی مودیان و جلوگیری از نادیده گرفتن حقوق دولت و گرفتن مالیات، احترام به ارزش مودیان مالیاتی رعایت شود، بنابراین ادارت امور مالیاتی باید شرایط زیر را برای صدور گواهی رعایت کنند:

1. موسسات اعتباری و بانک‌ها ملزم به داشتن مدارک ثبتی مربوط به تمامی تسهیلاتی که به اشخاص حقیقی اعطا می‌کنند، از جمله تسهیلات خرید یا ساخت مسکن و تسهیلات مربوط به فعالیت‌های کشاورزی هستند. این اطلاعات باید شامل تمامی جزئیات مربوط به تسهیلات، شامل مبلغ تسهیلات، مدت زمان بازپرداخت، نرخ بهره و شرایط سایر معاملات با مشتری باشد. هدف این اطلاعات، تضمین این است که بانک‌ها و موسسات اعتباری از صحت و صداقت مشتریان خود دریافت کرده‌اند و با توجه به این اطلاعات، مالیات منظم و دقیقی دریافت شود.
2. مطابق با تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، عدم ارائه پیش فاکتور مرتبط با تسهیلات و یا اعلام نادرست مغایرت های بین اظهارنامه های مالی ارائه شده به بانک ها و اظهارنامه های مالی ارائه شده به اداره امور مالیاتی، از صدور گواهی مذکور جلوگیری نمی کند.
3. با توجه به بخش نامه شماره 21018/200 مورخ 1391/10/25، اداره امور مالیاتی موظف است در صورت عدم امکان استعلام صورت های مالی مودی از بانک ها و موسسات اعتباری به دلیل عدم وجود این اطلاعات و یا به دلیل بدهی مودی، تقاضای اعلام این موضوع را به بانک ها و موسسات اعتباری به صورت کتبی در مدت 3 روز از طریق بخش نامه ارسال می‌کند. این مقررات برای حفظ حقوق دولت و پیشگیری از نقض قوانین مالیاتی اهمیت دارد.
4. با توجه به تبصره یک ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، در صورت ناقص بودن اطلاعات هویتی مودی در نامه استعلام، اداره امور مالیاتی موظف است در مدت ۳ روز به صورت کتبی، دلایل عدم صدور گواهی و عدم صدور آن را به بانک ها و موسسات اعتباری اطلاع دهد.
5. با توجه به قانون بدهی مالیاتی، در صورتی که بانک‌ها و موسسات اعتباری از اعلام رقم تسهیلات اجتناب کنند، بدهی مالیاتی مودی به صورت قطعی تلقی می‌شود و گواهی مورد نظر صادر خواهد شد. همچنین، مطابق با بند ۳ و ۴، اداره امور مالیاتی صادر کننده گواهی، باید در مدت یک ماه از صدور گواهی، با هماهنگی اداره مربوطه، بانک و موسسه اعتباری، پرونده مربوطه را برای رسیدگی به اداره کل امور مالیاتی ارائه دهد.

نحوه صدورگواهی موضوع ماده186 قانون مالیات های مستقیم:

نحوه صدور گواهی مالیاتی برای متقاضیان صدور یا تمدید یا تجدید کارت بازرگانی از تاریخ 1395/08/01 در سراسر کشور به صورت الکترونیکی انجام می پذیرد. در مورد متقاضیان دریافت پروانه کسب یا کار از اتاق های اصناف نیز فرآیند مذکور از تاریخ 1398/04/01 در سراسر کشور صرفا از طریق سامانه الکترونیکی مربوط، انجام می گیرد. لذا نظر به آنکه تمامی مراحل کار اعم از دریافت درخواست استعلام تهیه گزارش مالیاتی مربوط، تهیه و ارسال پاسخ به مرجع ذیربط، به صورت الکترونیکی انجام میشود، چنانچه این مراجع جهت انجام استعلام اقدام ننماید، مشمول مسئولیت تضامنی موضوع صدر ماده 186 قانون مالیات های مستقیم خواهند شد.

پیشنهاد می کنیم، مقاله اهمیت و ضرورت پرداخت مالیات را مطالعه کنید

مالیات بر درآمد

صدور گواهی مالیاتی منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده است:

صدور گواهی مالیاتی منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده است. بدهی مالیاتی قطعی قابل وصول برای صدور گواهی، عبارت است از مالیاتی که تا تاریخ صدور پاسخ استعلام توسط واحد مالیاتی، حسب مورد در اجرای تبصره ماده 29 آیین اجرایی موضوع ماده 219، تبصره 2 ماده 210، تبصره ماده 100 یا مواد 238 ،239 ،247 و 257 قانون مالیات های مستقیم به قطعیت رسیده باشد. این بدهی ها موارد زیر را در بر می گیرد:

در مورد اشخاص حقوقی، تمامی بدهی های مالیاتی قطعی مربوط به پرونده مالیاتی شخص حقوقی شامل بدهیهای مربوط به مالیات بر درآمد شخص حقوقی، مالیات های تکلیفی و حقوق، مالیات حق تمبر و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قوانین مالیات های مستقیم.

در مورد صاحبان مشاغل، تمامی پرونده های مالیاتی مودی در منبع مالیات بر درآمد مشاغل (موضوع فصل چهارم باب سوم قانون مالیات های مستقیم) باید مورد بررسی قرار گیرد. برای این اشخاص نیز مقصود از بدهی های مالیاتی قطعی شده، تمامی بدهی های مالیاتی قطعی شده مربوط به پرونده های مالیاتی مذکور شامل بدهی های مربوط به مالیات بر درآمد و حسب مورد، مالیات های تکلیفی، حقوق و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قانون مالیات های مستقیم است.

تبصره (1):

 بدهی مالیاتی اشخاص ثالث در محلی که متقاضی، به نشانی آن، درخواست صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی/ پروانه کسب یا کار نموده است (به جز در صورت وجود مسئولیت بر اساس مقررات ماده 182 قانون مالیات های مستقیم) مانع صدور گواهی مالیاتی برای متقاضی نخواهد بود.

تبصره (2):

 آن بخش از مالیات مودی که در جریان رسیدگی و تشخیص باشد یا در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی یا تجدید نظر مطرح بوده و به مرحله قطعیت نرسیده باشد، مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود.

تبصره (3):

در مواردی که مودی از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری شکایت نماید، چنانچه رای مورد شکایت، از طرف این مرجع، نقض شده باشد، بدهی مالیاتی تا زمان صدور رای هیات موضوع ماده 257 قانون مالیات های مستقیم (هیات هم عرض) قطعی شده تلقی نشده و مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود.

اعلام اطلاعات اعتباری بانک ها به سامانه امور مالیاتی:

ماده 25- تسهیلاتی که به منظور خرید کالا و یا خدمات ارائه می شود، باید توسط بانک ها و موسسات اعتباری به وجه فروشنده کالا یا خدمات پرداخت شود. این اقدام به منظور تسهیل در خرید کالا و یا خدمات برای مشتریان انجام می شود. به عبارت دیگر، بانک ها و موسسات اعتباری می توانند برای خرید کالا و یا خدمات به مشتریان خود تسهیلات اعطا کنند، اما پرداخت تسهیلات باید به وجه فروشنده صورت گیرد و نه به مشتری.

تبصره: پرداخت تسهیلات باید به صورت حساب قرارداد مشخص شده در سامانه 169 قانون مالیات های مستقیم انجام شود و سازمان نیز باید برای استفاده کنندگان، امکان استفاده سیستمی را فراهم کند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله اعتراض به مالیات قطعی را مطالعه کنید

مالیات غیر مستقیم

مهلت پاسخگویی حداکثر 10 روز از تاریخ ثبت آن در سامانه مربوط می باشد:

از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، مهلت پاسخگویی به درخواست استعلام ها حداکثر 10 روز از تاریخ ثبت آن در سامانه مربوط می باشد. این مهلت در صورت درخواست مودی یا واحد مالیاتی و تایید رییس اداره امور مالیاتی ذیربط، حداکثر تا 15 روز قابل افرایش است. اهمال ماموران مالیاتی در پاسخگویی به استعلامهای دریافتی در مهلت تعیین شده که موجب تضییع حقوق دولت و یا مودیان مالیاتی شود، در صورت احراز، تخلف محسوب شده و توسط دادستانی انتظامی مالیاتی مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.

پیشنهاد می کنیم، مقاله تکالیف مالیاتی را مطالعه کنید