با توجه به ماده 132 قانون مالیات های مستقیم، درآمد حاصل از فعالیت های تولیدی و معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی، پس از صدور پروانه بهره برداری از وزارت خانه مربوطه در اوایل سال 1381، از مالیات ماده 105 معاف خواهد بود. همچنین، درآمدهای حاصل از خدمات بیمارستان ها، هتل ها و مراکز اقامتی گردشگری، اگر افراد ذکر شده دارای پروانه بهره برداری از مراکز مربوطه باشند، به مدت پنج سال (برای مناطق کمتر توسعه یافته، به مدت ده سال)، معاف از مالیات خواهند بود. 

به علاوه، این معافیت به میزان 80% و به مدت چهار سال برای فعالیت در مناطق عادی و به میزان 100% و به مدت ده سال برای فعالیت در مناطق کمتر توسعه یافته اعمال می شود. در مناطق آزاد تجاری و صنعتی، میزان معافیت بیشتر است. اما شرط لازم برای استفاده از این معافیت، داشتن پروانه بهره برداری از وزارت خانه های مربوطه است.

بر اساس ماده 132 قانون مالیات های مستقیم، درآمد حاصل از فعالیت های تولیدی و معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی، که پس از سال ۱۳۸۱ به بعد، دارای پروانه بهره برداری از وزارت خانه مربوطه هستند، بعد از صدور پروانه، از موضوع مالیات ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم معاف خواهند بود. همچنین، درآمدهای خدماتی بیمارستان ها، هتل ها، و مراکز اقامتی گردشگری افرادی که دارای پروانه بهره برداری از مراکز مربوطه هستند، به مدت ۵ سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت ۱۰ سال، از مالیات معاف هستند.

باید توجه داشت که معافیت برای این واحدها به میزان ۸۰ درصد و به مدت ۴ سال است و برای فعالیت در مناطق کمتر توسعه یافته، به میزان ۱۰۰ درصد و به مدت ۱۰ سال می باشد. میزان معافیت برای واحدهای صنعتی و معدنی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی بیشتر است. با این حال، برای استفاده از این معافیت، شرط لازم داشتن پروانه بهره برداری از وزارت خانه های مربوطه است.

واحد های تولیدی و یا معدنی:

بنابراین هر واحدی که از طریق به‌کارگیری مواد و منابع خام اقدام به تهیه و تولید کالا نماید واحد تولیدی نامیده می‌شود و انواع مختلفی دارد ولی آنچه مورد توجه است، خروجی این واحد‌ها می‌باشد. همچنین چیدمان منسجم و هماهنگ تجهیزات و ماشین‌آلات در یک واحد تولیدی، استقرار آن واحد تولیدی را در پی خواهد داشت.

پیشنهاد می کنیم، مقاله پایه مالیاتی چیست را مطالعه کنید

مالیات های مستقیم

واحدهای تولیدی و یا معدنی جدید:

 واحدهای تولیدی و معدنی با دریافت پروانه بهره برداری جداگانه و سرمایه گذاری جدید، فعالیت خود را در زمینه تولید و استخراج ادامه می‌دهند و این به معنای سرمایه‌گذاری جدید تلقی نمی‌شود.

معافیت ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم:

در دل خلاصه این ماده، نکاتی هم نهفته است که درک بهتر آن به مجریان آن کمک می‌کند. ناگفته نماند که شرط معافیت که در این ماده ذکر شده است، داشتن پروانه بهره‌برداری است.

• اگر این واحدها در شهرک‌های صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی دایر شده باشند، دو سال و در شهرک‌های صنعتی کمتر توسعه‌یافته به مدت ۳ سال به معافیت آن‌ها افزوده می‌شود.
• در صورتی که بیش از ۵۰ درصد از سهام شرکت‌ها به مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی یا دولت واگذار شده باشد، امکان استفاده از معافیت مالیاتی را ندارند.

۱. معافیت شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری

در صورتی شرکت‌ها می‌توانند از این قانون بهره ببرند که پروانه بهره‌برداری داشته باشند. این قانون در صورتی اجرا می‌شود که پروانه بهره‌برداری از وزارت‌خانه مربوطه توسط شرکت یا مؤسسه دریافت شده باشد.

واحدهایی که دارای پروانه بهره‌برداری موقت هستند و پس از مدتی پروانه بهره‌برداری دائم را دریافت کرده‌اند، زمان شروع معافیت آن‌ها از صدور اولین پروانه موقت در نظر گرفته می‌شود.

۲. معافیت شرکت‌های تولیدی و نیروی فعال

برخی از شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا زمان معافیت مالیاتی را افزایش دهند. از این رو می‌توانند از شرایط مختلف که در خلاصه ماده ۱۳۲ قانون مالیات توضیح داده شد، بهره ببرند.

یکی از این شرایط مربوط به نیروهای شاغل در یک واحد تولیدی است. در صورتی که این واحد بیش از ۵۰ نفر نیروی شاغل داشته باشد، در صورتی که در سال جدید ۵۰ درصد نیروهای سال قبل خود استخدام جدید داشته باشد، امکان افزایش زمان استفاده از مالیات با نرخ صفر برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. بدین صورت اشتغال‌زایی بیشتری در کشور صورت می‌گیرد. البته برای جلوگیری از تخلف شرکت‌ها و واحدهای تولیدی بر اساس این تبصره، در صورتی که پس از معافیت مالیاتی، تعدیل نیرو انجام گیرد، مالیات تعلق گرفته به همان سال از واحدهای تولیدی مطالبه خواهد شد.

نیروهای بازخرید، استعفا داده شده و بازنشسته جزو نیروهای تعدیل شده در نظر گرفته نمی‌شوند و مشکلی را برای معافیت مالیاتی این شرکت‌ها به وجود نمی‌آورند.

واحد های صنعتی غیر مشمول ماده 132:

بر اساس تبصره 2 ماده 138 قانون مالیات های مستقیم، واحدهای صنعتی جدید که با استفاده از معافیت های این ماده تأسیس شده‌اند، امکان استفاده از معافیت ماده 132 قانون مالیات های مستقیم را ندارند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله اظهارنامه گمرکی چیست را مطالعه کنید

اظهارنامه مالیاتی چیست؟ نحوه تکمیل اظهارنامه مالیاتی 1402

اما اظهارنامه مالیاتی یعنی چه؟ همان‌طور که گفتیم یک نوع از مالیات، مالیات بر درآمد است. شرکت‌ها و تاجران حقیقی در پایان هرسال مالی باید میزان سود و زیان، هزینه‌ها، استهلاک و… را به اداره مالیاتی اعلام کنند تا میزان مالیات پرداختی ‌آن‌ها مشخص شود. تاجران این اطلاعات را باید در اظهارنامه مالیاتی اعلام کنند. در صورتی که افراد یا شرکت‌ها این مبالغ سود و زیان را اعلام نکنند، مبلغ مالیات توسط ممیزین اداره مالیات تعیین می‌شود و پرداخت این مبلغ توسط مودیان، ضروری است.

از آن‌جا که تاجران به هزینه‌ها و سود و زیان خود آگاه‌تر هستند، توصیه می‌شود حتما در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی را تکمیل و ارسال کنند. نکته مهم درخصوص اظهارنامه مالیاتی 1402 این‌جاست که اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه 1402 فرصت دارند اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال مالی 1401 را تکمیل کرده و ارسال نمایند. پس نتیجه می گیریم که اظهارنامه مالیاتی کارنامه مالی است که همه ساله، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی تقدیم می کنند و اکنون، با خود اظهاری الکترونیکی، فرآیند‌ها تحت سامانه متمرکز انجام می شود.

معافیت فروش ضایعات واحد های تولیدی بر اساس ماده 132:

با توجه به ماده 132 قانون مالیات های مستقیم، درآمدهای حاصل از فروش ضایعات کالاهای تولیدی که در پروانه بهره برداری ذکر شده‌اند و همچنین درآمدی که از تولید کارمزدی این واحدها بدست می‌آید، در زمان معافیت، مشمول استفاده از معافیت می‌باشند.

مدت زمان استفاده از معافیت ماده 132 قانون مالیات های، این واحدهای تولیدی و صنعتی که دارای بیشتر از 50 نفر نیروی شاغل می باشند، در صورت استخدام 50% نیروی شاغل در هر سال نسبت به سال قبل، امکان افزایش استفاده از این معافیت را به ازای هر سال اضافه کردن نیروی شاغل می باشند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله مالیات علی الحساب واردات کالا را مطالعه کنید