در تمام کشورها کالاها برای صادرات و واردات ابتدا وارد گمرک آن کشور می‌شوند و بعد از انجام مراحل اداری از گمرک مجوز خروج گرفته، ترخیص شده و به مقصد نهایی ارسال می‌شوند. در هنگام ورود کالا، مامورین گمرک از نوع کالا هیچ اطلاعی ندارند و صاحب کالا موظف است کالای خود را به گمرک معرفی کند.
صاحب کالا از طریق سندی که اظهارنامه گمرکی نامیده میشود و تمام اطلاعات و مشخصات کالا در آن درج شده، کالای خود را به گمرک معرفی یا اظهار می‌کند.
اظهارنامه گمرکی آنقدر زیاد اهمیت دارد که انجام عملیات گمرکی بجز مواردی که در آیین نامه‌های گمرک ذکر شده، فقط از طریق ارائه اظهارنامه امکان پذیر است. طبق ماده ۵۹ قانون گمرک، کالا تنها زمانی در گمرک پذیرفته میشود که اظهارنامه آن به گمرک تحویل داده شود. همچنین برای تخلیه کالا از انبارهای گمرک و صدور مجوزهای ترخیص کالا نیز به اظهارنامه گمرکی نیاز است.
اظهارنامه گمرکی چیست:
در تمام کشورها کالاها برای صادرات و واردات ابتدا وارد گمرک آن کشور می‌شوند و بعد از انجام مراحل اداری از گمرک مجوز خروج گرفته، ترخیص شده و به مقصد نهایی ارسال می‌شوند. در هنگام ورود کالا، مامورین گمرک از نوع کالا هیچ اطلاعی ندارند و صاحب کالا موظف است کالای خود را به گمرک معرفی کند.
صاحب کالا از طریق سندی که اظهارنامه گمرکی نامیده میشود و تمام اطلاعات و مشخصات کالا در آن درج شده، کالای خود را به گمرک معرفی یا اظهار می‌کند. اهمیت اظهارنامه گمرکی آنقدر زیاد است که انجام عملیات گمرکی بجز مواردی که در آیین نامه‌های گمرک ذکر شده، فقط از طریق ارائه اظهارنامه امکان پذیر است. طبق ماده ۵۹ قانون گمرک، کالا تنها زمانی در گمرک پذیرفته میشود که اظهارنامه آن به گمرک تحویل داده شود. همچنین برای تخلیه کالا از انبارهای گمرک و صدور مجوزهای ترخیص کالا نیز به اظهارنامه گمرکی نیاز است.
اظهارنامه توسط چه کسی تکمیل می شود:
برای تکمیل اظهارنامه صاحب کالا ، وکیل و نماینده قانونی او باید اقدام به آماده سازی فرم های اظهارنامه گمرکی کند. یکی از کسانی دیگری که می تواند از طرف گمرک برای خروج کالا اقدام نمایند، دلال گمرک است. دلال گمرک یا نماینده و مسئول کالا می تواند اظهارنامه را تکمیل کرده و پس از امضا همراه با فاکتور و گواهی مبدا و سایر اسناد و مجوزهای لازم را برای خروج کالا به گمرک تحویل دهد.
چیزهایی که در اظهارنامه گمرکی درج می شود:
از آنجا که ارائه اظهار نامه گمرکی برای اطلاع رسانی به گمرک است تا گمرک در جریان باشد که کالای وارد شده یا خارج شده دقیقا چیست؟ حجم و وزن آن چقدر است؟ تعداد و فراوانی کالا چه اندازه است؟ میزان ارزش کالای وارد شده یا صادر شده چقدر است؟ و از همه مهم تر این که ماهیت کالای وارد شده یا صادر شده چیست. اگر اظهارنامه با محموله ای که در گمرک وجود دارد مطابقت داشته باشد اجازه ترخیص خواهد گرفت.
مراحل انجام اظهار نامه گمرکی:
برای تهیه اظهارنامه باید وارد سامانه EPL گمرک شد. از مزیت های الکترونیک شدن کارها همین بس که نیازی به حضور فیزیکی نیست. می توانید وارد سایت irica.gov.ir شده و اظهارنامه را در سایت مربوطه تحویل دهید تا مراحل قانونی ترخیص کالای وارداتی یا صادراتی انجام شود. شرکتی که کالا را وارد می کند اطلاعات کالا، ارزش و قیمت آن را محاسبه کرده و در اظهار نامه ثبت می نماید.
شرکتی که کالا را وارد می کند اطلاعات کالا، ارزش و قیمت آن را محاسبه کرده و در اظهار نامه ثبت می نماید. پس از پذیرش، اظهارنامه گمرکی وارد مرحله کنترل می شود. این کار توسط ارزیاب انجام می شود. در صورت تایید، ارزیاب اظهارنامه را امضا کرده و به کارشناس مربوط تسلیم می کند. در آخرین مرحله در صورت هم خوانی فیش ارائه شده با مبلغ پرداخت شده توسط سیستم، صندوق دار پس از تایید پروانه گمرکی مجوز ترخیص و پرداخت را می دهد.
پیشنهاد میشود مقاله فرار مالیاتی با شرکت کاغذی را مطالعه کنید
مدارک لازم برای ارائه اظهار نامه گمرکی:
مدارکی که صاحب کالا یا وکیل قانونی او باید برای ارائه اظهارنامه گمرکی به همراه داشته باشد موارد زیر هستند.
- اظهارنامه قطعی واردات و صادارات
- ارائه کپی کارت بازرگانی دارای اعتبار قبض انبار
- ارائه بارنامه
- ترخیصیه
- گواهی مبداء
- تحویل فاکتور خرید یا سیاهه خرید کالا
- تحویل نامه برات یا اعلامیه تامین ارز
- تحویل پیش فاکتور یا پروفورما
- مجوز های قانونی ثبت سفارش، ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر
- بیمه نامه، پروانه بهره برداری، پروانه صادراتی و لیست عدلبندی
- کاتالوگ و بروشور
- وکالتنامه رسمی و حق العمل کاری
مجازات مغایرت اطلاعات کالا با اظهارنامه:
اگر اظهارنامه ارائه شده برای واردات یا صادرات کالا حاوی اطلاعات غلط باشد یا محتویات اظهارنامه با محتویات محموله هم خوانی و مطابقت نداشته باشد، وارد کننده یا صادر کننده موظف است بر اساس قانون مقداری تفاوت جریمه و هزینه را پرداخت کند.
اگر صاحب بار و کالا به منظور پرداخت عوارض کمتر اقدام به استفاده از سایر تعرفه ها کند، مشمول پرداخت جریمه های سنگین می شود.
تعرفه گمرکی چیست:
تعرفه گمرکی یک معیار عددی (کد هشت رقمی) است که روی محصول برای شناسایی کالا قرار میگیرد.
از این کد برای طبقه بندی و شناسایی کالاها در ترخیص استفاده میشود. ما به کمک تعرفه گمرکی میتوانیم کالا های وارداتی را طبقه بندی کنیم.
این کد در هر محصول با محصول دیگر متفاوت است.
نماکلاتور چیست:
به کمک نماکلاتور نامگذاری نظام مند اشیاء مختلف صورت می پذیرد. در جداول تعرفه گمرکی نرخ حقوق، عوارض گمرک و مالیات برای هر یک از اقلام فرعی کالاهای مختلف تعیین می شود.
نماکلاتور بخشی از تعرفه گمرکی است که در آن جداولی به منظور حقوق، عوارض گمرکی و مالیات و نیز توصیف کالا های مختلف در ان درج شده است. حقوق گمرکی برای کالاهای مختلف متفاوت است و نرخ های اعمال شده می تواند تا 200 درصد هم معافیت مالیاتی داشته باشد. البته این موضوع در کشورهای مختلف و قوانین حاکم کشور مبدا تفاوت دارد.
تعرفه گمرکی کالاهای ممنوعه:
در خرداد ماه سال 1397 واردات 1400 قلم کالا به کشور غیر مجاز اعلام شد. این ممنوعیت به دلیل تولیدات داخلی مشابه این کالا در داخل کشور و به منظور حمایت از تولیدات داخلی انجام پذیرفت. بنابراین وارد کنندگان کالا قبل از اقدام به خرید کالا باید از لیست کالاهای ممنوعه مطلع باشند.
البته با توجه به ممنوعیت ورود این کالاها به کشور امکان ثبت سفارش آنها نیز وجود ندارد. صادرکنندگان نیز باید قبل از اقدام به خرید از وضعیت مجوزهای کالا برای ورود خاطر جمع شوند. به هر حال کالاهای ممنوعه در هیچ صورتی اجازه ورود یا خروج از کشور را ندارند بنابراین نیازی به اظهارنامه گمرکی هم نیست.
اظهارنامه انواع کالاهای ورودی و خروجی از گمرک:
کالاهای ورودی یا خروجی که از طریق گمرک به کشور وارد می شوند سه دسته هستند.
دسته اول کالاهای مجاز، کالای مجاز کالاهایی هستند که در صورت رعایت ضوابط و قوانین گمرکی نیازی به اخذ مجوز ندارند. ولی اظهارنامه گمرکی باید داشته باشند.
دسته دوم کالاهای ممنوعه کالاهایی هستند که ورادات یا صادرات آنها ممنوع است و در صورت انجام این کار شخص وارد کننده مجرم بوده مانند ورود مشروبات الکلی؛ تصاویر مستهجن در هر شکل فیلم، عکس یا غیره و وادرات کالاهایی که با عفت عمومی منافی دارد. این کالاها چون ممنوعه بوده و اجازه ورود ندارند نیازی به اظهارنامه گمرکی هم نیست.
دسته سوم کالاهای مشروط هستند که باید مواقفت قانونی از یک یا چند سازمان برای صادرات یا واردات داشته باشند. این کالاها که برای نیاز مصرف کننده نهایی وارد کشور می شود، برای حمایت مصرف کننده و کاهش قیمت به میزان مشخصی اجازه ورود به داخل کشور را دارند.
کالاهای مشروط نوعًا به خاطر حمایت از تولید داخلی و ملی به صورت مواد اولیه مورد نیاز صنایع، وارد کشور شده و برای ورود نیاز به مجوز سازمان بازرسی گمرک و سازمان صنایع وزارتخانه صنعت و معدن و تجارت دارد.
اظهارنامه گمرکی برای این دسته از کالاها مانند گروه اول الزامی است. از سوی دیگر قوانینی که برای کالاهای مشروط وجود دارد از قوانین گمرک جدا بوده و ربطی به آنها ندارد اما داشتن گواهی استاندارد و سایر روال عادی برای ورود کالاها در گمرک باید طی کند.
