خیلی از اوقات عدم توجه به نکات جزئی و پیش پا افتاده مانند فاکتورهای غلط و یا عدم توجه به صدور فاکتور رسمی سبب می شود که جرایم مالیاتی اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از این اتفاقات باید در ابتدا با مفهوم فاکتور رسمی آشنا شویم. در مقاله زیر به شرح این موضوع پرداخته ایم.
فاکتور رسمی چیست؟ فرق فاکتور رسمی و غیر رسمی
به طورکلی فاکتور رسمی سندی است که از جانب فروشنده برای خریدار کالا و خدمات صادر می‌شود و در آن نوع، میزان و قیمت کالای خریداری شده و همچنین مشخصات طرفین ذکر می‌شود.
فاکتور رسمی، فاکتوری است که مطابق قوانین وزارت اقتصاد و امور دارایی تنظیم شده باشد و در نهایت مورد تایید آن سازمان قرار بگیرد. مشخصات فاکتور رسمی مورد تایید وزارت دارایی به شرح زیر است:
- مشخصات فروشنده و خریدار، از جمله کدملی، شماره اقتصادی، کدپستی و آدرس به درستی درج شده است.
- درصورت دریافت مبلغ مالیات بر ارزش افروده در فاکتور، گواهی ارزش افزوده به همراه تاریخ معتبر توسط فروشنده اخذ شده باشد.
- مهر و امضا خریدار و فروشنده در فاکتور باشد.
- شماره سریال فاکتور رسمی باید با توجه به شماره و تاریخ مرتب شده باشد. همچنین بهتر است به نوعی از سایر نوشته‌های فاکتور متمایز باشد که رسیدگی به آن راحت‌تر باشد. استفاده از چاپ افست به رنگ قرمز و کمی برجسته برای این منظور بهتر است.
- شکل و نمونه آن متناسب با نمونه فاکتور سازمان امور مالیاتی باشد.
ویژگی های فاکتور رسمی مورد تایید اداره دارایی
ویژگی و مشخصات فاکتور رسمی که مورد تایید اداره دارایی باشد به شرح زیر است:
شماره فاکتور
یکی از مهم ترین ویژگی های فاکتور رسمی تایید شده، نوع چاپ شماره سریال یا شماره فاکتور آن هاست. شماره سریال فاکتور رسمی باید به ترتیب و پشت سر هم باشد.
اطلاعات خریدار و فروشنده
هر فاکتور رسمی باید حداقل شامل شناسه ملی یا کد ملی، آدرس و شماره تلفن دو طرف معامله باشد.
مالیات، عوارض و تخفیفات
زمان تهیه فاکتور رسمی کالا و خدماتی که ارائه شده باید با اعلام تعداد و قیمت توضیح داده شده، تخفیف ها اعمال شود و در نهایت عوارض و در صورت لزوم مشمولین مالیات بر ارزش افزوده مشخص شده و محاسبه شود. در این مورد باید توجه داشت که تخفیف حتما باید قبل از محاسبه مالیات و ارزش افزوده اعمال شود. برخی به اشتباه در ابتدا مالیات و عوارض را محاسبه و در مرحله آخر تخفیف را محاسبه می‌کنند.
توجه کنید که برخی از کالا و خدمات معاف از مالیات ارزش افزوده هستند که بابت آنها 9% مالیات و عوارض نباشد محاسبه شود.
مهر و امضا فاکتور رسمی
صورتحساب رسمی باید دارای مهر و امضا دو طرف معامله باشد.
توجه کنید که فاکتور ها باید بدون خط خوردگی باشند.
تفاوت فاکتور رسمی و غیر رسمی
فاکتور رسمی، فاکتوری است که دارای مشخصات دو طرف معامله بوده و ویژگی های فاکتور رسمی که در بالا گفته شد را دارد. اما فاکتور غیر رسمی ویژگی های گفته شده در بالا را ندارد.
فاکتور رسمی به عنوان سندی معتبر میان فروشنده و خریدار استفاده می‌شود و از استانداردهای دارایی برخوردار است اما فاکتور غیر رسمی صرفا جهت اطلاع دو طرف معامله بوده و مورد تایید دارایی نیست.
فاکتور های رسمی پس از اینکه توسط سازمان امور مالیاتی کشور تایید شدند، می‌تواند برای طرفین معامله ایجاد حق کنند.
فاکتور های غیر رسمی فقط برای مشتری و خریدار صادر شده و قانون خاصی برای تنظیم ندارند و نمی‌تواند برای فروشنده و خریدار ایجاد حق کند.
نحوه تهیه فاکتور رسمی فروش+چگونه فاکتور رسمی صادر کنیم؟
اکنون با وجود استفاده گسترده از نرم‌افزارهای حسابداری، صدور انواع فاکتور رسمی به کار ساده‌ای بدل شده است. به این دلیل که با استفاده از سیستم حسابداری، می‌توانید به طور اتوماتیک فاکتور فروش را صادر و آن را چاپ کنید.
به طور کلی با استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری می‌توانید انواع فاکتور شامل فاکتور فروشگاهی، فاکتور رسمی، فاکتور شرکتی، صورتحساب الکترونیکی، پیش فاکتورها، فاکتورهای غیر رسمی، فاکتورهای انبار، فاکتورهای شخصی و فاکتورهای نمایشی را به سرعت صادر کنید. همانطور که در قسمت بالاتر این مقاله گفتیم، در حال حاضر باید صورتحساب های خودتان را به صورت الکترونیکی صادر و برای سامانه مؤدیان ارسال کنید تا از این طریق، اداره امور مالیاتی به فاکتورهای شما دسترسی داشته باشد.
نحوه صدور فاکتور رسمی
در صدور فاکتور فروش رسمی، تمامی واحد های تجاری مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده هستند که در نهایت باید فاکتور رسمی فروش، غیر رسمی، فاکتور فروشگاه و… را صادر و چاپ کنند. در ماده 19 قانون موقت مالیات بر ارزش افزوده (این ماده قانونی با ماده 13 قانون دائم ارزش افزوده منطبق است) مشخصات صورتحساب مورد تایید آمده است.
صادر کردن فاکتور رسمی به بزرگی و کوچکی واحد تجاری مربوط نبوده و هر خریداری قادر است در مقابل وجوهی که پرداخت کرده درخواست صدور فاکتور رسمی کند و اگر فروشنده از صادر کردن فاکتور رسمی امتناع کند مشمول جرایم مربوطه خواهد شد. این موضوع با مشکلات و مسائل مرتبط با صدور فاکتور معتبر است. با توجه به بخشنامه های مالیاتی در رابطه با استفاده از دستگاه صندوق مکانیزه فروشگاهی، هم اکنون خیلی از صورت حسابهای صادره قابلیت یک صورتحساب قانونی را دارد.
البته نداشتن فاکتور رسمی دلیل قابل توجیهی برای نپذیرفتن هزینه نیست و ملاک پذیرفتن از طرف ممیزین مالیاتی مفاد مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ ق.م.م است.
نکته
صدور فاکتور رسمی نه تنها برای فروش کالا های فیزیکی بلکه برای فروش خدمات هم الزامی است.
انواع فاکتور رسمی
مودیان موضوع آیین نامه ماده 95 ق.م.م، باید در هنگام فروش کالا و یا ارائه خدمات صورتحساب نوع اول یا نوع دوم به شرح زیر صادر و نگهداری کنند:
فاکتور رسمی نوع اول
این نوع فاکتور باید شامل حداقل موارد زیر باشد:
- شماره سریال چاپی یا ماشینی
- تاریخ
- اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی یا نام شخص حقوقی، شماره اقتصادی، نشانی کامل و کدپستی فروشنده و خریدار
- مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده، مقدار و مبلغ
- مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده
- عدم الزام به درج مشخصات خریدار در صورت فروش به مصرف کننده نهایی
پیشنهاد می‌شود مقاله نحوه ثبت مالیات دستگاه کارتخوان را مطالعه کنید
نکات
با حذف کد اقتصادی، درج شناسه ملی اجباری است.
تنها در صورتی که فروشنده مودی نظام ارزش افزوده است و گواهی ارزش افزوده دریافت نموده مجاز به درج مالیات و عوارض و اخذ از خریدار است.
فاکتور رسمی نوع دوم
این فاکتور رسمی صرفا در موارد استفاده از سامانه ثبت صندوق فروش و حافظه مالیاتی صادر می‌شود که حداقل شامل موارد زیر است:
- شماره سریال ماشینی
- تاریخ
- اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی یا نام شخص حقوقی، نشانی کامل و کدپستی فروشنده
- مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده، مقدار و مبلغ
- مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده
ویژگی‌های فاکتور رسمی مورد تایید دارایی چیست؟ (مشخصات فاکتور رسمی)
مشخصات اصلی که یک فاکتور رسمی یا صورتحساب فروش کالا و خدمات باید از آنها برخوردار باشد تا مورد تایید دارایی قرار بگیرد چیست؟
مشخصات یا شرایط فاکتور رسمی (صورتحساب فروش کالا و خدمات) باید چگونه باشد که مورد تایید دارایی قرار بگیرد؟
- شماره سریال(شماره فاکتور): مهمترین ویژگی‌های فاکتور رسمی تایید شده نوع چاپ شماره سریال آنهاست. شماره سریال فاکتوررسمی باید با رنگ قرمز و در قالب افست یا ملخی و یا با کمی برجستگی چاپ شود که به راحتی قابل شناسایی باشد و از چاپ دیجیتالی و شماره‌های زدن‌های معمولی قابل تشخیص باشد. حالا که می‌دانید شماره سریال فاکتور چیست، باید با سایر مشخصات فاکتور رسمی آشنا شوید.
- اطلاعات خریدار و فروشنده: کد اقتصادی، شناسه ملی/کد ملی، شماره ثبت، آدرس، کد پستی، شماره تلفن و مشخصات دیگر هر دو طرف معامله حتما باید در فاکتور مورد تایید دارایی رسمی خرید و فروش ذکر شوند.
- تخفیفات، مالیات و عوارض: در هنگام تهیه فاکتور رسمی کالا و خدماتی که ارائه شده باید با اعلام تعداد و قیمت توضیح داده شوند، تخفیف‌ها اعمال و نشان داده شود و سپس باید مالیات و عوارض بر ارزش افزوده آن محاسبه و ذکر شود. در این مورد باید توجه کنید که تخفیف حتما باید قبل از محاسبه مالیات و ارزش افزوده اعمال شود؛ برخی به اشتباه در ابتدا مالیات و عوارض را محاسبه و در مرحله آخر تخفیف را محاسبه می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مالیات و ارزش افزوده، مقاله اعتبار ارزش افزوده را از دست ندهید.
- امضاء و مهر: در نهایت آخرین ویژگی فاکتور رسمی مورد تایید دارایی، عدم وجود خط خوردگی در فاکتور و وجود مهر و امضاء در فاکتورهاست.
فاکتور رسمی نوع سوم (فاکتور رسمی الکترونیکی)
- این نوع صورتحساب که به مراتب کمتر شناخته شده است باید شامل حداقل اطلاعات صورتحساب نوع اول باشد.
- این صورتحساب از طریق سامانه ثبت برخط معاملات صادر و دارای کد رهگیری سازمان امور مالیاتی کشور است.
- الزامات صدور صورتحساب نوع سوم طی بخشنامه 41/96/200 مورخ 20/3/1396 ابلاغ شده است.
صدور فاکتور رسمی برای چه کسانی ضروری است؟
اولین سوال رایج، در مورد ضرورت صدور فاکتور رسمی برای اشخاص حقیقی و حقوقی است. برخی تصور می‌کنند صدور فاکتور رسمی، تنها برای شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ ضرورت دارد، در صورتی که این باور درباره نحوه صدور فاکتور رسمی اشتباه است.
ارائه فاکتور رسمی به خریداران برای تمام بنگاه‌های اقتصادی کوچک و بزرگ که مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند اجباری است. برای درک بهتر نظام مالیاتی و آشنایی بیشتر با قانون مالیات، به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله معاملات فصلی را مطالعه کنید.
در واقع فرقی نمی‌کند که مخاطب کالای شما اشخاص حقیقی یا بنگاه‌های اقتصادی باشند یا محصول و خدمت شما هزینه کم یا زیادی داشته باشد؛ در هر صورت اگر مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده باشید باید به مشتریان خود فاکتور رسمی بدهید. در صورتی که از ارائه فاکتور استاندارد خودداری کنید، جرم صورت گرفته و طبق قانون با مجموعه خاطی برخورد می‌شود.
نکته دیگر اینکه صدور فاکتور رسمی تنها برای فروش کالاهای فیزیکی ضروری نیست و برای فروش خدمات نیز باید صدور فاکتور را انجام داد.
فاکتور صوری چیست؟ فاکتورهای صوری چطور شناسایی می‌شوند؟ (شرایط اصالت فاکتور)
صدور فاکتورهای صوری یک امر کاملا غیر قانونی محسوب می‌شود، اما برخی از بنگاه‌های اقتصادی همچنان از آن استفاده کرده و خرید فاکتور صوری را انجام می‌دهند. در صورتی که صدر فاکتور صوری مسئله ای بسیار پرخطر است و سازمان امور مالیاتی توانایی تشخیص فاکتورهای صوری را دارد. اما سوالی که پیش می‌آید این است که سازمان امور مالیاتی از چه روش‌هایی می‌تواند فاکتور رسمی مورد تایید دارایی را از فاکتور صوری تشخیص دهد؟
- با بررسی و کنترل فروشندگان کالا و خدمت صوری بودن یا نبودن شرکت‌ها را تشخیص می‌دهد.
- بررسی می‌کند که فروشندگان فاکتور صادر شده را از طریق واحدهای تجاری منحل شده یا غیر فعال صادر نکرده باشد و صحت شناسه ملی را نیز بررسی می‌کند.
- اعتبار گواهی ارزش افزوده را بررسی می‌کند.
- تناسب بین کالا و خدمات ارائه شده در فاکتور را با فعالیت صادر کننده فاکتور تطابق می‌سنجد.
- اسناد حمل بار همچون بیجک‌ها و بارنامه‌ها را بررسی و کنترل می‌کند.
- مستندات پرداخت‌های انجام شده مثل چک‌های بانکی، فیش‌های واریزی و دیگر اسناد مالی را بررسی می‌کند.
حالا که پاسخ فاکتور صوری چیست و شرایط اصالت کالا را می‌دانید، زمان آن رسیده که به سوالات رایج در مورد فاکتور زنی و قوانین فاکتور فروش و استاندارد تهیه فاکتور رسمی بدانید.
