ایزو از اتحاد دو سازمان فدراسیون بین المللی انجمن های استاندارد ملی و کمیته هماهنگی استاندارد سازمان ملل متحد (UNSCC) تشکیل شده است.
در سال 1946 بیش از 25 کشور در مؤسسه مهندسان عمران در لندن ملاقات کردند تا یک سازمان بین المللی جدید ایجاد کنند که هدف آن «تسهیل هماهنگی و هماهنگی بین المللی استانداردهای صنعتی» بود. از این پس، سازمان های جدید ISO در ماه فوریه 1947 عملیات خود را آغاز کردند. ISO کلمه از ISOS یونان به معنای "برابر" مشتق شده است.
گواهینامه ایزو:
سازمان جهانی ایزو، حدود 21991 عدد استاندارد جهانی را معرفی نموده است که تقریبا تمام آنها در هر سازمانی و با هر نوع فعالیتی شامل فناوری، ایمنی مواد غذایی، کشاورزی و مراقبت های بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. گواهینامه ایزو یعنی شرکت دارنده مدرک ایزو توانسته تاییدیه استاندارد ISO را دریافت نماید. گواهینامه ایزو توسط نهاد صادر کننده به نام اختصار CB صادر می گردد. الزاما تمام گواهینامه های ایزو صادر شده در ایران معتبر نیستند، بنابراین نمی توان گفت تمام گواهینامه های ایزو بیان کننده پیاده سازی ساختار استاندارد ایزو هستند.
مزایای اخذ گواهینامه ایزو:
زمانیکه علامت و نشان گواهی ایزو 9001 روی یک تولید یا خدمت قرار می گیرد در واقع مصرف کننده می تواند به راحتی یک سیستم مشخص و تعریف شده از ابتدای تولید تا انتهای آن را درک کند. به عنوان مثال زمانیکه یک کارخانه تولید چیپس و پفک، علامت ایزو 9001 را روی کارتن و بسته های چیپس و پفک درج می کند به مصرف کنندگان این اطمینان را می دهد که محصول تولید شده امروز هیچ گونه تفاوتی با محصولات قبل و محصولاتی که در آینده تولید می شوند نخواهد داشت.
این سیستم مشخص و معین در چرخه مدیریت امنیت خاصی را برای مصرف کننده ایجاد می کند البته این گواهی در چند سال اخیر تحت تاثیر پیشنهادات خاصی واقع شده است که امکان ریسک را به تولید کنندگان می دهد بدین صورت که از چرخه تعریف شده فوق خارج شده و برای افزایش کیفیت محصولات خود تلاش کنند با این حال این عملکرد نیز باید منطبق بر یک سیستم مدیریت کیفیت باشد که جزییات آن در استاندارد 9001 سازمان ایزو درج شده است.
مرجع صدور گواهینامه ایزو:
در ایران، تعداد زیادی از مراجع صادر کننده گواهینامه ایزو وجود دارد که زیر نظر نمایندگی های مختلف داخلی و خارجی فعالیت خود را انجام می دهند. به صورت کلی مراجع صادر کننده گواهینامه ISO در ایران به 3 دسته تقسیم می شوند :
- مراکز صدور گواهینامه ISO که زیر نظر انجمن بین المللی اعتبار سنجی IAF فعالیت دارند
- مراکزی که زیر نظر مرکز ملی تایید صلاحیت ایران (NACI) فعالیت می کنند
- شرکت های صادر کننده ایزو تحت اعتبار ASCB (اعتبار دهی شرکت های صدور گواهینامه اروپا)
انواع گواهینامه ایزو شامل:
- گواهینامه اوهساس 18001 (گواهینامه OHSAS 18001)
- گواهینامه ایزو 10002 (گواهینامه ISO 10002)
- گواهینامه ایزو 9001 (گواهینامه ISO 9001)
- گواهینامه ایزو 14001 (گواهینامه ISO 14001)
- گواهینامه ایزو 10001 (گواهینامه ISO 10001)
- گواهینامه ایزو 22000 (گواهینامه ISO 22000)
- گواهینامه ایزو 10004 (گواهینامه ISO 10004)
- گواهینامه ایزو 29001 (گواهینامه ISO 29001 یا ISO/TS 29001)
- سایر گواهینامه های ایزو در که تمامی شاخه ها لازم هستند
- گواهینامه HSE (گواهینامه HSE-MS یا مدرک HSE-MS)
- گواهینامه IMS
- گواهینامه CE و یا هر گونه گواهینامه بین المللی دیگر نیاز به شناخت استاندارد های مربوطه و از آن مهم تر تسلط کامل داشتن بر موارد حقوقی دارد.
نکته: گواهینامه ایزو (گواهینامه ISO) معتبر و مورد تایید موسسه استاندارد نیز از درجه اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
انواع گواهینامه ایزو (گواهینامه ISO):
- گواهینامه ایزو 9001 (گواهینامه ISO 9001)
- گواهینامه ایزو 14001 (گواهینامه ISO 14001)
- گواهینامه اوهساس 18001 (گواهینامه OHSAS 18001)
- گواهینامه ایزو 22000 (گواهینامه ISO 22000)
- گواهینامه ایزو 10002 (گواهینامه ISO 10002)
- گواهینامه ایزو 10004 (گواهینامه ISO 10004)
- گواهینامه ایزو 10001 (گواهینامه ISO 10001)
- گواهینامه ایزو 29001 (گواهینامه ISO 29001 یا همان ISO/TS 29001)
پر کاربرد ترین گواهینامه های ایزو
پر کاربرد ترین گواهینامه های ایزو ISO:
از پر کاربرد ترین گواهینامه های ایزو می توان به موارد زیر اشاره کرد.
گواهینامه ISO:
واژه ISO مخفف International organization for standardization و به معنی، سازمان بین المللی برای استاندارد سازی یا سازمان جهانی استاندارد می باشد که جز معروف ترین و رایج ترین گواهینامه هاست.
استاندارد های ISO به منظور بهینه سازی و همسان سازی انواع استاندارد ها تهیه و تدوین شده اند که عمومی ترین آن، گواهینامه ISO 9001 است و با نام سیستم مدیریت کیفیت شناخته شده است.
نکته: گواهینامه ISO 9001 پایه انواع گواهینامه ها به شمار می رود.
گواهینامه ISO انواع مختلفی دارد که هر کدام مورد استفاده زمینه خاصی است که رایج ترین گواهینامه های ایزو عبارتند از:
- ISO 9001
- ISO 14001
- OHSAS 18001
- ISO 22000
- ISO 10001
- ISO 10002
- ISO 10004
- گواهینامه (HSE ISO 9001 ،ISO 14001 و OHSAS 18001)
پیشنهاد می کنیم، مقاله تغییرات شرکت را مطالعه کنید
ISO 9001:
ISO 9001 در واقع گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت نام دارد که پایه انواع گواهینامه های ایزو محسوب می گردد و گواهینامه ISO 9001 از مجموعه گواهینامه ISO 9000 می باشد.
ISO 14001:
یکی دیگر از انواع استاندارد های ISOISO 14001، می باشد که استاندارد ISO 14001 سیستم مدیریت زیست محیطی نام گذاری شده است.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی ISO 14001:
1- کاهش انواع آلودگی آب مانند پساب و…
2- کاهش انواع آلودگی خاک مانند پساب و…
3- کاهش انواع آلودگی هوا مانند ریزگرد و…
4- کاهش آلودگی صوتی
5- معرفی شدن شرکت تحت عنوان یک شرکت رعایت کننده قوانین و دوست دار محیط زیست
OHSAS 18001:
استاندارد OHSAS 18001 سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای نام دارد. جهت دریافت این گواهینامه نیز بهتر است ابتدا گواهینامه ISO 9001 را دریافت نمایید و یا هر دو را به صورت هم زمان اخذ کنید.
نکته: با ادغام 3 گواهینامه ISO 9001 ،ISO 14001 ،OHSAS 18001، حاصل آن سیستم مدیریت یک پارچه یا IMS می باشد.
مزایای طراحی، پیاده سازی و مستند سازی استاندارد OHSAS 18001:
- کاهش خطرات رعایت نکردن ایمنی و بهداشت
- باعث تقویت انگیزه کارگران می شود
- داشتن امتیاز گواهینامه OHSAS 18001 هنگام برگزاری مناقصه ها
- معرفی شدن شرکت تحت عنوان یک شرکت رعایت کننده ایمنی و بهداشت کار و…
ISO 22000:
ISO 22000 سیستم مدیریت ایمنی در صنایع غذایی نام دارد که به منظور کنترل ایمنی محصولات غذایی و کاهش آلودگی ها و خطرات محصولات غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی ISO 22000:
1- داشتن امتیاز گواهینامه ISO 22000 هنگام مناقصه ها
2- معرفی شدن شرکت تحت عنوان یک شرکت رعایت کننده ایمنی در صنایع غذایی
3- کنترل محصولات غذایی به منظور کاهش خطرات ایجاد شده به واسطه عدم رعایت ایمنی و…
ISO 10002:
ISO 10002 را تحت عنوان سیستم مدیریت رسیدگی به شکایت مشتریان می شناسند که در واقع یک استاندارد نیست و در اصل یک دستور العمل یا راهنما می باشد اما شرکت ها ISO 10002 را به عنوان استاندارد معرفی می کنند.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی ISO 10002:
1- افزایش مشتریان به خاطر احترام به آنان و رسیدگی شکایات آنها
2- افزایش خرید مشتریان قبلی
3- فهمیدن خواسته واقعی مشتریان
ISO 10004:
ISO 10004 را سیستم مدیریت سنجش رضایت مشتریان نامیده اند که در حقیقت یک استاندارد نیست و در اصل یک راهنما یا دستور العمل می باشد که در میان شرکت ها ISO 10004 به عنوان یک استاندارد شناخته شده است.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی ISO 10004:
1- افزایش خرید مشتریان قبلی
2- فهمیدن خواسته واقعی مشتریان
3- افزایش مشتریان به خاطر محترم شمردن آنان
4- داشتن امتیاز ISO 10004 هنگام مناقصات
ISO 10001:
ISO 10001 را سیستم مدیریت سنجش رضایت مشتریان نام گذاری کرده اند. این ISO هم یک استاندارد نیست و در اصل یک راهنما یا دستور العمل است اما شرکت ها ISO 10001 را استاندارد ISO 10001 نامیده اند.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی ISO 10001:
1- افزایش خرید مشتریان قبلی
2- داشتن امتیاز گواهینامه ISO 10001 موقع برگزاری مناقصه ها
3- فهمیدن خواسته واقعی مشتریان
4- افزایش مشتریان به دلیل محترم شمردن آنان
مزایای طراحی گواهینامه های ایزو
HSE-MS) HSE):
HSE-MS مخفف واژه لاتین Health ،Safety & Environmental Management System می باشد که به معنای سیستم مدیریت زیست محیطی، ایمنی و بهداشت حرفه ای است.
مزایای طراحی، مستند سازی و پیاده سازی گواهینامه HSE-MS:
1- تقویت انگیزه کارگران بخاطر رعایت و حفظ ایمنی و بهداشت آنها
2- کاهش شدت حوادث وقوع پیوسته به واسطه عدم رعایت ایمنی و بهداشت
3- معرفی شدن شرکت تحت عنوان یک شرکت دوست دار محیط زیست
4- داشتن امتیاز HSE-MS موقع برگزاری مناقصه
IMS:
IMS مخفف Integrated Management System و معنای آن، سیستم مدیریت یک پارچه است که دارای مزایای زیر می باشد.
مزایای IMS:
1- کاهش شدت و احتمال وقوع حوادث به دلیل رعایت ایمنی و بهداشت
2- تقویت انگیزه کارگران به دلیل رعایت و حفظ ایمنی و بهداشت آنها
3- کسب امتیاز داشتن IMS هنگام مناقصه ها
ISO/TS 29001:2010:
گواهینامه ISO/TS 29001 سیستم مدیریت کیفیت در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی نام دارد.
ISO 27001:2013:
گواهینامه ISO 27001 را سیستم مدیریت امنیت اطلاعات نامیده اند. استاندارد ISO 27001 یک استاندارد مهم است و برای شرکت دارای انواع داده و اطلاعات ضروری است.
مزایای پیاده سازی استاندارد ISO 27001:
1- ایجاد فضای امن اطلاعاتی برای کارکنان و مدیران
2- جلب اعتماد کارفرمایان و مشتریان
ISO 10015:1999:
نام گواهینامه ISO 10015 سیستم مدیریت کیفیت در آموزش است. گواهینامه ISO 10015 از سری گواهینامه ISO 10000 است.
آموزش یاد شده 4 مرحله دارد:
- نیاز سنجی
- برنامه ریزی
- آموزش
- ارزیابی آموزش انجام گرفته
مزایای پیاده سازی استاندارد ISO 10015:
1- ارتقای سطح علمی سازمان و در نتیجه ارتقای سطح علمی مدیریتی سازمان
2- ایجاد رقابت بین سازمان جهت بالا بردن سصح علمی و بهتر شدن کیفیت
ISO 13485:2003:
استاندارد ISO 13485 سیستم مدیریت کیفیت در صنایع پزشکی نام دارد. استاندارد فوق سال 2003 صادر شد. ویرایش بعدی این استاندارد در سال 2016 منتشر خواهد شد.
مزایای پیاده سازی ISO 13485:
1- الزامات قانونی ایجاد شده برای انواع شرکت تولید کننده در سطح بین المللی
2- تسهیل هماهنگی الزامات قانونی تجهیزات پزشکی با الزامات سیستم مدیریت کیفیت
ISO/TS 16949:2009:
گواهینامه ISO/TS 16949 را سیستم مدیریت کیفیت در صنایع خودرو سازی نامیده اند. این گواهینامه فقط مرتبط با صنعت خودرو سازی است.