صورت سود و زیان (Income Statement) میزان درآمدها، هزینه‌ها، و همچنین سود و زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می‌کند. نام دیگر صورت سود و زیان، صورت درآمد و هزینه است. صورت سود وزیان، یکی از صورتهای مالی حسابداری است؛ پس تهیه و تنظیم آن بسیار مهم است. در این سری از مقالات آموزش رایگان حسابداری اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد صورت سود و زیان در حسابداری به دست بیاورید این مقاله را از دست ندهید.
صورت سود و زیان چیست؟
صورتحساب سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه میشود. این یعنی اینکه درآمدها زمانی در صورت سود و زیان شناسایی می‌شوند که تحقق‌یافته باشند؛ به عبارت دیگر زمانی که وجه نقد دریافت گردید درآمد هم شناسایی میشود. هزینه‌ها هم در گزارش سود و زیان زمانی نمایش داده می‌شوند که پرداخت شده باشند، خواه برای هزینه‌های گذشته باشد و یا هزینه‌های آتی. همچنین در محاسبه سود و زیان، سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به‌عنوان هزینه و درآمد حاصل از صدور سهام به عنوان یک درآمد شناسایی نمی‌شوند. مبادلات بین مؤسسه و مالکانش به‌طور جداگانه در گزارش حقوق صاحبان سهام نمایش داده میشود.
موارد مهم در تهیه صورت سود و زیان
موارد مهمی که در تهیه و تنظیم صورت سود و زیان کاربرد دارد به شرح زیر است:
- مالیات بر درآمد
- سود و زیان فعالیت‌های نامتعارف
- سود خالص یا زیان
- سود عملیاتی
- مخارج عملیات
- سود یا زیان عملیاتی
- هزینه‌های مالی
- دیگر درآمدها و هزینه‌های غیر تجاری
روش های تهیه گزارش سود و زیان چیست؟
گزارش سود و زیان به دو روش تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای تهیه میشود.
روش تک مرحله‌ای: در این روش ابتدا کلیه درآمدهای شرکت لیست شده و در ادامه هزینه‌های شرکت به آن اضافه میشود و در نهایت از تفریق مجموع هزینه‌ها از درآمدها به سود یا زیان قبل از کسر مالیات(EBT) می‌رسیم. یکی از ایرادهای این روش را می‌توان به عدم تفکیک درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی نسبت داد. زیرا در این روش مشخص نیست که چه میزان درآمد، از عملیات اصلی شرکت حاصل شده و چه مقدار از آن، قابلیت تکرارشوندگی را دارا نیست.
روش دو مرحله‌ای: در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در زیر آنها لیست شده و از تفاضل این دو، سود یا زیان عملیاتی حاصل میشود. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی اضافه شده که از نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم.
فرمول سود و زیان چیست؟
در محاسبه سود و زیان در حسابداری، ابتدا درآمدها محاسبه می‌شوند و سپس هزینه‌ها از آن کسر می‌گردد. فرمول سود در حسابداری به صورت زیر است:
⌈هزینه‌های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉
در صورت فزونی درآمد به هزینه، شرکت سود داشته است.
⌈درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉
با در نظر گرفتن فرمول سود می‌توان به سادگی متوجه شد که در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است. بعد از آشنایی با فرمول سود و زیان، به بحث انواع سود حسابداری می‌پردازیم.
پیشنهاد میشود مقاله آموزش عملی محاسبه سود و زیان را هم مطالعه کنید
انواع درآمدها در صورت سود و زیان
در صورت مالی سود و زیان درآمد ها دارای چند نوع می باشند که عبارتند از:
- درآمد کسب شده از طریق فروش محصولات و یا ارائه خدمات
- درآمد کسب شده ازطریق فروش دارایی های ثابت شرکت (ازقبیل ماشین آلات، تجهیزات، املاک و …)
- درآمد کسب شده از طریق قرار دادن منافع اقتصادی شرکت به سایر افراد (به عنوان مثال اجاره دادن بخشی از ساختمان شرکت)
- دریافت سود های ماهیانه ازطریق سرمایه گذاری در بانک ها
انواع هزینه ها در صورت های سود و زیان
در صورت سود و زیان چند نوع هزینه داریم، که این هزینه ها عبارتند از:
- هزینه هایی که بابت حقوق و دستمزد کارکنان شرکت پرداخت می شود.
- هزینه هایی که برای تولید و فروش کالا های به فروش رسیده صرف می شود.
- هزینه هایی که برای استهلاک ساختمان و تجهیزات موجود در شرکت درنظر گرفته می شود.
اجزا صورت سود و زیان چیست؟
اجزا اصلی صورت های سود و زیان معمولا براساس موارد زیر است:
هر ردیف از جدول سود و زیان یکی از اقلام صورت سود و زیان را نشان می‌دهد که برای درک گزارش سود و زیان باید مفهوم هر یک از این اقلام را بدانید. در ادامه شما را با اقلام و اجزای صورت سود و زیان آشنا می‌کنیم:
1- درآمد یا میزان فروش در جدول صورت سود و زیان
درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته میشود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در آن لحاظ نمی‌شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.
درآمد حاصل از فعالیت اصلی مؤسسه در صورت سود زیان نوشته میشود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن این موضوع از یک مثال استفاده می‌کنیم. صاحب یک پمپ‌بنزین را در نظر بگیرید؛ درآمد اصلی او از فروش بنزین به دست می‌آید و در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی این فرد ثبت میشود.
2- بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش
هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده، و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده، هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.
همچنین اگر شرکت ارائه‌دهنده خدمات باشد، این بخش به عنوان هزینه فروش ثبت میشود. این بخش از جدول صورت سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتاً شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه‌ها مانند هزینه استهلاک در صورت سود و زیان است. در صورتی که مؤسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول در طی دوره میشود. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین‌آلات، و همچنین سربار ساخت میشود.
3- سایر درآمدها در جدول سود و زیان
سایر درآمدها شامل درآمدی میشود که از فعالیت اصلی مؤسسه به دست نمی‌آیند. در واقع این دسته از درآمدها از فعالیت‌های فرعی مؤسسه به دست می‌آیند. به طور مثال درآمد مغازه‌ای که در کنار جایگاه پمپ‌بنزین قرار دارد و متعلق به صاحب پمپ‌بنزین است.
نکته: درآمد حاصل از سود سپرده مؤسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی مؤسسه است.
4- هزینه‌های توزیع و فروش در صورت سودوزیان
هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آنها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.
5- هزینه‌های اداری
هزینه‌های اداری مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی به طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ میشود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.
نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری در صورتحساب سود و زیان در حسابداری عبارت‌اند از:
- هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
- هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای
- استهلاک ساختمان اداری
- اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
- هزینه بخش‌های مالی، منابع انسانی و مدیریت
6- سایر هزینه‌ها
شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی‌شود.کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آنها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation میشود که به طور خلاصه با SBC نشان می‌دهیم. علاوه بر این، در قسمت سایر هزینه‌ها می‌توانیم هزینه‌های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری‌ها و بسیاری از هزینه‌های دیگر است که خاص یک صنعت یا شرکت است.
7- هزینه‌های مالی
هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند. برای مثال شرکتی که وام با بهره 18 درصدی از بانک دریافت کرده است، مبلغی که بابت 18 درصد سود پرداخت می‌کند را زیرمجموعه هزینه‌های مالی باید به احتساب بیاورد.
8- مالیات بر درآمد
هزینه مالیات بر درآمد شناسایی‌شده در طول دوره به طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:
- مالیات برآوردی دوره فعلی
- مالیات دوره قبل
- هزینه مالیات معوق
9- هزینه استهلاک در صورت سود و زیان
هزینه استهلاک در صورت سود و زیان بیانگر هزینه‌های غیرنقدی است که توسط حسابداران شناسایی شده است. دلیل استفاده از این نوع از هزینه که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود، سازگاری با قوانین مالیاتی است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و به همان میزان به هزینه استهلاک در صورت سود و زیان افزوده میشود.
10- درآمد عملیاتی: هر درآمدی که باعث افزایش حقوق صاحبان سرمایه باشد، درآمد عملیاتی است البته این نوع درآمد شامل موردی چون آورده صاحبان سرمایه نمی‌شود.
11- درآمد غیر عملیاتی: بخشی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند یعنی در راستای فعالیتی که برای شرکت تعریف شده به دست نمی‌آیند، درآمدهای غیرعملیاتی نام دارند.
پیشنهاد میشود مقاله اندوخته های قانونی چیست؟ را مطالعه کنید
هدف از تهیه صورت سود و زیان چیست؟
همانطور که در بخش قبلی نیز عنوان شد هدف از تهیه صورت سود و زیان ارائه یک گزارش از عملکرد شرکت در طول دوره مالی برای سهامدار است که میزان سودآوری فعالیت‌های شرکت را در طی دوره مورد بررسی نشان‌دهد.
مدیران و یا سهامداران با استفاده از گزارشات سود و زیان می توانند یک دید دقیق از اتفاقاتی که داخل شرکت آنها می افتد کسب نموده و کسب و کار خود را با رقبا و یا از نظر عملکردی نسبت به سال‌های قبل، مقایسه کنند. گزارشات سود و زیان کمک بزرگی به مدیران جهت گرفتن تصمیمات جدی و جدید در زمینه افزایش ظرفیت تولید، بهبود محصولات، گسترش محیط جغرافیایی شرکت، حذف بخشی از خط تولید و … به منظور افزایش فروش می نمایند.
تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟
ترازنامه و سود و زیان هر دو از صورتهای مالی اصلی یک نهاد مالی تلقی می‌شوند. اگرچه این دو شامل برخی از اطلاعات مالی یکسان، از جمله درآمدها، هزینه ها و سودها هستند، اما تفاوت های مهمی بین آنها وجود دارد. به طور کلی ترازنامه دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک مقطع زمانی خاص گزارش می کند. در حالی که سود و زیان به بررسی وضعیت عملکرد شرکت در طی یک دوره زمانی می‌پردازد.
انواع سود در گزارش سود و زیان
در گزارش سود و زیان شرکت‌های سهامی شاهد انواع سود شامل شود ناخالص، عملیاتی و خالص هستیم که هر کدام دارای تفاوت‌های جزئی با نوع دیگر است. در ادامه به معرفی انواع سود در صورتهای سود و زیان خواهیم پرداخت.
سود ناخالص یا Gross Profit
سود ناخالص از کسر درآمد فروش کالا از بهای تمام شده آن حاصل میشود و کارآمدی یک شرکت در استفاده از مواد، نیروی کار و تجهیزاتش را نشان می‌دهد. این آیتم فقط هزینه‌های متغیر را در نظر می‌گیرد. لازم به ذکر است هزینه‌های متغییر هزینه‌هایی هستند که با سطح تولید نوسان می‌کنند: مثل هزینه مواد اولیه، سربار تولید و هزینه نیروی کار مستقیم (با فرض اینکه به تعداد کالاهای خروجی وابسته باشند).
بهای تمام‌شده کالای فروش رفته – مبلغ فروش کالا = سود ناخالص
سود عملیاتی یا Operating Profit
سود عملیاتی نشان‌دهنده سودی است که شرکت از عملکرد اصلی خود کسب می‌کند و درآمدها و هزینه‌های جانبی مثل درآمد تسعیر ارز و... در آن لحاظ نمی‌شوند. پس این سود را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین شاخص بررسی عملکرد شرکت معرفی کرد زیرا برخلاف سود خالص که در ادامه معرفی خواهد شد، این سود قابلیت تکرارشوندگی بالایی داشته و از عملیات اصلی شرکت حاصل شده است.
سود عملیاتی یا سود قبل از کسر مالیات از کسر سود ناخالص از هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش و هزینه‌های استهلاک به دست می‌آید که به صورت زیر قابل نمایش است:
هزینه استهلاک –هزینه های اداری عمومی و فروش – سود ناخالص = سود عملیاتی
سود خالص یا Net Profit
باقی مانده سود یک شرکت پس از کسر کلیه هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیاتی از مجموع درآمدها ، سود خالص نامیده میشود. در حقیقت مبلغی که پس از احتساب کلیه هزینه‌های مجموعه برای شرکت باقی می‌ماند، سود خالص است. سود خالص سود ویژه نیز نامیده میشود. نحوه محاسبه سود خالص به صورت زیر است.
مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی = سود خالص
پس می‌توان گفت این آیتم خروجی نهایی شرکت است که از عملکرد آن طی یک دوره مالی ناشی شده و در قالب سود یا زیان گزارش میشود.
سود تقسیمی یا Dividend Per Share
سود تقسیمی به سود سهامی گفته می‌شودکه به هر سهامدار عادی و به ازای هر سهم او در طی یک دوره زمانی مشخص پرداخته میشود. سود تقسیمی هر سهم از تقسیم سود تصویب شده در مجمع، برای پرداخت بین سهامداران بر تعداد سهام عادی شرکت به دست می‌آید.
سود تقسیمی را معمولا نسبتی از سود خالص درنظر می‌گیرند که در مجمع تصویب و به سهامداران پرداخت میشود ولی گاها زمانی که شرکت دارای سود انباشته است، این سود می‌تواند بیشتر از سودخالص دوره ثبت گردد.
لازم به ذکر است سود تقسیمی در صورت سود و زیان گزارش نمی‌شود و برای مشاهده آن می‌توانید به گزارش مجمع عمومی عادی سالیانه مراجعه فرمایید.
پیشنهاد میشود مقاله تفاوت سود خالص و ناخالص در چیست؟ را مطالعه کنید
نحوه تهیه صورت های سود و زیان
تهیه صورت درآمد مقداری زمانبر می باشد و برای تهیه آن باید چند مرحله طی گردد، که در ادامه به شرح هریک از این مراحل می پردازیم.
در مرحله اول باید یک دوره مالی برای دریافت گزارش سود و زیان مشخص شود. معمولا شرکت ها دوره های مالی خود را 3 ماهه، 6 ماهه و یا 1 ساله درنظر می گیرند.
در مرحله دوم باید تمام درآمد های حاصل از فروش محصولات یا خدمات توسط شرکت محاسبه شود.
در مرحله سوم باید قیمت تمام شده محصولات فروخته شده مشخص شود. قیمت تمام شده هزینه های خرید مواد اولیه، دستمزد کارگران و هزینه هایی که برای تولید محصول صرف شده است را دربر می گیرد.
در مرحله چهارم باید با کسر بهای تمام شده کالا ها از درآمد دوره مورد نظر، میزان سود ناخالص شرکت بدست آمده و ثبت گردد.
در مرحله پنجم باید هزینه های عملیاتی از قبیل هزینه های عمومی، توزیع و فروش در صورت های مالی شرکت ثبت شوند.
در مرحله ششم برای بدست آمدن سود عملیاتی لازم است که هزینه های فروش و ادارای شرکت از مبلغ سود ناخالص شرکت کسر شود. مبلغی که در این مرحله بدست می آید، مبلغ درآمد قبل از کسر مالیات می باشد.
در مرحله هفتم، مبلغ مالیات بردرآمد شرکت در صورت مالی ثبت می شود که بتوان سود خالص را محاسبه نمود. (برای تهیه صورت های مالی اطلاع از خصوصیات کیفی از اهمیت بالایی برخوردار است، پس قبل از تهیه صورتهای مالی حتما مقاله خصوصیات کیفی اطلاعات مالی را مطالعه کنید.
در مرحله هشتم، باید مبلغ مالیات را از درآمد محاسبه شده شرکت کسر نمود که بتوان درآمد خالص را بدست آورد.
در مرحله نهم که آخرین مرحله می باشد، باید اطلاعاتی ازقبیل نام شرکت، سال مالی مورد نظر و عنوان گزارش سود و زیان در قسمت بالای برگه گزارش سود و زیان نوشته شود.
تهیه صورت سود و زیان یکی از وظایف حسابدار می باشد، اگر می خواهید اطلاعات کامل تری درباره مسئولیت های حسابدار بدست آورید، مقاله شرح شغل حسابداری را مطالعه کنید.
نمونه صورتحساب سود و زیان
در این بخش یک نمونه صورت سود و زیان را مشاهده می نمایید.
صورت سود و زیان شرکت بازرگانی
در شرکت های بازرگانی حداقل باید میزان فروش خالص، بهای تمام شده کالای فروش رفته، سود یا زیان ناخالص، هزینه های عملیاتی و سود یا زیان خالص در صورت درآمد ثبت شوند.
فروش خالص: برای مشخص شدن میزان فروش خالص باید مبلغ مانده تخفیفات نقدی فروش و برگشت از فروش و تخفیفات از مانده حساب فروش کسر شود.
بهای تمام شده کالای فروش رفته: برای مشخص شدن بهای تمام شده کالای فروش رفته باید موجودی کالای پایان دوره را از جمع مقادیر موجودی کالای اول دوره و خرید خالص طی دوره و هزینه های حمل کالا کسر شود.
سود یا زیان ناخالص: برای مشخص شدن سود یا زیان ناخالص باید فروش خالص از بهای تمام شده کالای فروش رفته کسر شود.
سود و زیان خالص: برای مشخص شدن سود و زیان خالص باید میزان هزینه های عملیاتی (ازقبیل هزینه های فروش و هزینه های اداری) از میزان سود یا زیان ناخالص کسر شود.
نمونه صورت سود و زیان شرکت بازرگانی
در این بخش یک نمونه صورت سود و زیان شرکت بازرگانی را مشاهده می نمایید.
دانلود اکسل محاسبه سود و زیان در حسابداری
در این قسمت می‌توانید اکسل محاسبه سود و زیان در صورت سود و زیان شرکت خدماتی، صورت سود و زیان شرکت بازرگانی و جدول صورت سود و زیان در اظهارنامه اشخاص حقوقی را دانلود کنید. همچنین در این قسمت می‌توان محاسبه سود و زیان در اکسل، محاسبه درصد سود و زیان در اکسل، فرمول محاسبه سود و زیان در اکسل، محاسبه سود فروش در اکسل، محاسبه درصد سود و زیان در اکسل و… را مشاهده نمود.
صورت سود و زیان شرکت تولیدی
صورت درآمد برای شرکت های تولیدی به شکل زیر تولید می شود.
برگشت از فروش و تخفیفات – فروش ناخالص = فروش خالص
برگشت از خرید و تخفیفات – خرید ناخالص = خرید خالص
هزینه حمل مواد خریداری شده + خرید خالص = بهای تمام شده مواد خریداری شده
موجودی مواد پایان دوره – بهای تمام شده مواد خریداری شده = مواد مستقیم مصرف شده
هزینه کار مستقیم + سربار کارخانه + مواد مستقیم مصرف شده = هزینه های تولید(بهای تمام شده عوامل تولید طی دوره)
کالای درجریان ساخت اول دوره + هزینه های تولید = بهای تمام شده کالای در جریان ساخت طی دوره (موجودی کالای آماده برای ساخت)
کالای در جریان ساخت پایان دوره – بهای تمام شده کالای در جریان ساخت طی دوره = بهای تمام شده کالای ساخته شده طی دوره
کالای ساخته شده اول دوره – بهای تمام شده کالای ساخته شده طی دوره = بهای کالای آماده فروش
قیمت تمام شده کالای فروش رفته – مبلغ حاصل از کالای فروش رفته = سود ناویژه
کالای ساخته شده پایان دوره – بهای کالای آماده فروش = بهای تمام شده کالای فروش رفته
سود ناویژه – بهای تمام شده کالای فروش رفته = هزینه های عملیاتی(هزینه های دوره)
هزینه های عملیاتی (هزینه های دوره) – سود ناویژه = سود ویژه عملیاتی
هزینه های مالی (بهره و سایر هزینه های بانکی) – سود ویژه عملیاتی = سود ویژه قبل از کسر مالیات
مالیات – سود ویژه قبل از کسر مالیات = سود ویژه
نمونه صورت سود و زیان شرکت تولیدی
صورت سود و زیان شرکت خدماتی
صورت درآمد میزان درآمد ها، هزینه ها و سود یا زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت های عملیاتی و غیر عملیاتی می باشند، نمایش می دهد.
در صورت سود زیان هنگامی که وجه نقد دریافت شود درآمد ثبت می شود، زمانی هم که هزینه ها پرداخت شوند در بخش هزینه های شرکت ثبت می شوند. به این روش حسابداری تعهدی گفته می شود، یعنی تا زمانی که هزینه و درآمد پرداخت و دریافت نشوند، در اسناد شرکت ثبت نمی شوند.
لازم به ذکر می با شد که هزینه ها و درآمد هایی که از طریق صدور سهام بدست می آیند در صورت عملکرد نمایش داده نمی شوند. این هزینه ها و درآمد ها در گزارشی جداگانه به نام گزارش حقوق صاحبان سهام قابل مشاهده می باشند.
نمونه صورت سود و زیان شرکت خدماتی
صورت سود و زیان شرکت پیمانکاری
در حسابداری پیمانکاری حسابدار باید از دقت بالایی برخوردار باشد، زیرا اطلاعات به موقع به حسابدار داده نمی شود و کارهایی که در طول پروژه انجام می شود در مقایسه با کل کاری که در نهایت باید انجام شود، در امور حسابداری پیمانکاری مؤثر می باشد.
شما می توانید با استفاده از نرم افزار حسابداری پیمانکاری ساختمان سبب افزایش دقت حسابدار خود شوید. برای محاسبه میزان سود و زیان در حسابداری پیمانکاری دو روش وجود دارد که عبارتند از:
- شناسایی سود پیمانکاری بر اساس درصد پیشرفت کار
- محاسبه سود پیمانکاری بر اساس کار تکمیل شده
در حسابداری پیمانکاری به روش درصد پیشرفت کار، برای محاسبه سود ناخالص، درآمد و هزینه ها از فرمول های زیر استفاده می شود.
برآورد باقی مانده هزینه های لازم برای تکمیل پیمان + هزینه های واقعی = کل هزینه های برآوردی پیمان
کل هزینه های برآوردی پیمان – درآمد یا مبلغ کل پیمان = کل سود ناخالص برآوردی پیمان
درآمد شناسایی شده پیمان در دوره قبل – درصد پیشرفت کار * کل درآمد برآوردی پیمان = درآمد دوره جاری پیمان
هزینه های شناسایی شده پیمان در دوره قبل – درصد پیشرفت کار * کل هزینه برآوردی پیمان = هزینه دوره جاری پیمان
هزینه های دوره جاری پیمان – درآمد دوره جاری پیمان = سود ناخالص دوره جاری پیمان
نمونه صورت سود و زیان شرکت پیمانکاری
در این بخش یک نمونه صورت سود و زیان شرکت پیمانکاری را مشاهده می نمایید.
صورت سود و زیان جامع چیست؟
در این صورت کلیه هزینه ها و درآمدها طی یک دوره مالی شناسایی و به صورت مجزا نوشته می‌شوند. باید توجه کرد این هزینه یا درآمدها تحقق پیدا کرده اند یا خیر.
صورت سود و زیان جامع نشانگر مواردی مانند: سود و زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان، درآمدها و هزینه های شناسایی شده شامل تحقق یافته و نیافته هستند.
اطلاعات موجود در صورت سود و زیان جامع
سود یا زیان خالص دوره
تعدیلات سنواتی
سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک
نکته : توجه داشته باشید که ملاک تصمیم گیری اقتصادی افراد ذینفع و پیش بینی سودها و جریان های نقدی در آینده، مطالعه صورت های مالی تهیه شده توسط بنگاه اقتصادی است ضرورت دارد تا در تهیه صورت سود و زیان جامع تمام درآمد و هزینه های شناسایی شده طی دوره مورد توجه قرار گیرد. البته صورت سود و زیان جامع به ارزیابی عملکرد مدیران در دوره مالی کمک چندانی نمی‌کند.
اقلام تشکیل دهنده صورت سود و زیان جامع چیست؟
اطلاعاتی که در صورت عملکرد جامع درج می شوند، به شرح زیر می باشند:
- سود یا زیان خالص دوره مطابق صورت درآمد
- سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده به تفکیک
- تعدیلات سنواتی
با توجه به این که گزارش سود و زیان شامل تمام درآمد ها و هزینه های شناسایی شده (فرقی ندارد که تحقق یافته اند یا تحقق نیافته اند) می باشد، سود و زیان خالص دوره مالی اولین گزینه ای می باشد که در گزارش سود و زیان جامع قرار می گیرد.
بنابراین سود و زیان دوره در صورت سود و زیان جامع به تفصیل نمایش داده می شود.
سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده نیز به صورت جداگانه در صورت عملکرد جامع نمایش داده می شوند.
سایر هزینه ها و درآمد های شناسایی شده خود به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول شامل هزینه و درآمد هایی هستند که به دلیل بروز تغییرات در ارزش دارایی ها و بدهی ها تحقق نیافته اند. دسته دوم شامل درآمد ها و هزینه هایی می باشند مطابق استاندارد های حسابداری، به صورت مستقیم در حقوق صاحبان سرمایه لحاظ می شوند.
نمونه صورت سود و زیان جامع
در نمودار زیر صورت سود و زیان جامع نمونه یک شرکت سهامی نشان داده شده است.
تفاوت صورت سود و زیان جامع با انباشته
صورت سود و زیان جامع میزان سود خالص دوره جاری ، سایر هزینه ها و درآمد های شناسایی شده و تعدیلات سنواتی را نمایش می دهد. اگر سود و زیان مربوط به سال یا سال های قبل باشد، به نام سود و زیان انباشته شناخته می شود.
حساب سود و زیان انباشته که به نام سود و زیان سنواتی نیز معروف است حسابی دائمی می باشد، که تحت عنوان یکی از سرفصل های حقوق صاحبان سهام ثبت شده و به هیچ حسابی منتقل نخواهد شد، بنابراین مانده این حساب هر سال بر روی هم انباشته خواهد شد.
نکته: حساب سود و زیان انباشته دارای ماهیت خنثی بوده و با توجه به اتفاقاتی که در طول دوره مالی بروز می دهد می توان آن را بدهکار یا بستانکار نمود
صورت سود و زیان تلفیقی چیست؟
به طور کلی وقتی که اطلاعات مالی مربوط به یک شرکت مادر و زیرمجموعه های آن به صورت هم زمان در یک صورت مالی منعکس می‌شوند، صورت مالی تلفیقی تهیه میشود. به صورت مشابه، وقتی که صورت سود و زیان همزمان برای شرکت مادر و شرکت های تابع تهیه میشود، یک صورت سود و زیان تلفیقی را خواهیم داشت.
در اصل چون یک شرکت با زیر مجموعه‌های خود در حال انجام فعالیت است، تهیه گزارشی که وضعیت آنها را در کسب و کار به صورت کلی نشان دهد دارای اهمیت است و این گزارش کلی صورت سود و زیان تلفیقی نام دارد. بر اساس GAAP یا همان اصول حسابداری عمومی پذیرفته شده، شرکت مادر بایستی صورت های مالی تلفیقی را تهیه کند تا رفاه مالی شرکت مادر و شرکت های تابعه آن گزارش دهد.
پیشنهاد می شود مقاله خدمات حسابداری و انواع آن را مطالعه کنید
سخن پایانی
تمام شرکت‌ها در پایان دوره‌های مالی نیاز به بررسی و تحلیل میزان هزینه‌ها، درآمدها و سود و زیان خود دارند. درواقع با استفاده از صورتهای سود و زیان است که مدیران برای ادامه فعالیت بخش‌های مختلف شرکت خود تصمیم گیری می‌کنند. همانطور که گفتیم صورت سود و زیان خلاصه‌ای است از درآمدها و هزینه‌هایی که شرکت در طی دوره مالی مورد نظر محقق کرده است و نیاز اساسی هر سرمایه‌گذار و یا مدیر برای تحلیل کسب و کار و تصمیم گیری در خصوص عملیات آن محسوب میشود که ضرورت تهیه صورت سود و زیان را برای هر بنگاهی دوچندان می‌کند.
هر شرکت فرعی گزارشات مالی مستقل خود را نیز تهیه می‌کند. شاید این یک کار اضافی است. اما اهمیت تجزیه و تحلیل صورت های مالی تلفیقی نشان می‌دهد که این گزارشات مزایای زیادی را برای سرمایه گذاران، تحلیل‌گران مالی و سایر افرادی که ممکن است سلامت شرکت مادر را ارزیابی کنند، به همراه دارند. به همین دلیل هم تهیه و بررسی آنها کار اضافی نیست.
