قرارداد یا معاملات سلف چیست؟ وقتی نام قرارداد سلف و انواع مختلف آن به میان می آید فکر می کنیم که با یک مفهوم اقتصادی بزرگ و پیچیده رو به رو هستیم. اما واقعیت این است که قرارداد سلف ساده تر از این حرف هاست. بهترین مثال برای این که بدانیم قرارداد سلف چیست، داستان پیش فروش خانه هاست. در واقع وقتی یک پیمانکار برای تامین بودجه مالی خود اقدام به پیش فروش واحدهای مسکونی می کند و بر اساس قراردادی متعهد می شود که این واحدها را در زمان معین به طرف قرارداد تحویل دهد، یک نوع قرارداد سلف اجرا شده است.
قرارداد یا معاملات سلف:
قرارداد سلف (Futures)، به قراردادی گفته می شود که در آن دو طرف معامله، تعهد می کنند که در یک تاریخ کاملا توافقی و با یک قیمت مشخص و توافقی، یک کالا مشخص را مبادله کنند در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمایند. این نوع معاملات در گروه قرارداد های آتی قرار دارند اما با هم تفاوت هایی نیز دارند.
در بسیاری از کشور ها، معاملات سلف خارج از بازار بورس انجام می شوند . فاقد استاندارد هایی می باشند که در قرارداد های آتی به آنها اشاره شده است. بنابراین طرفین معامله می توانند قرارداد سلف را به دلخواه خود و با توجه به نیاز های خودشان، تنظیم نمایند.
شرایط متقاضی برای معامله سلف:
متقاضی معامله سلف یا بانک باید دارای شرایط زیر باشد:
- خود آن شخص باید تولید کننده کالای مورد معامله سلف باشد.
- وسایل و امکانات تولید کالای مورد معامله سلف را در اختیار داشته باشد.
- ارائه کلیه مدارک لازم برای انجام عملیات موضوع معامله سلف ضروری است.
- پیش فروش کننده (تولید کننده) کالا، واحد تولیدی می بایستی در یکی از بخش های صنعت، معدن و کشاورزی باشد.
سلف در عملیات بانکی:
پیش خرید محصولات تولیدی مانند صنعتی، کشاورزی و معدنی به صورت نقدی را می گویند که قیمت آن مشخص می باشد که در زمان کمبود وجه، به منظور تامین مالی صورت می گیرد.
ویژگی های یک معامله سلف:
- قیمت سلف به صورت نقد و کامل به متقاضی پرداخت می شود.
- قیمت سلف نباید از قیمت نقد کالا در زمان تنظیم قرارداد بیشتر باشد.
- در قرارداد سلف بانکی به فروشنده وکالت داده می شود تا در زمان معین، کالا را فروخته و با بانک تسویه نقدی نماید.
- حداکثر یا حداقل سود مورد انتظار بانک برای این گونه معاملات به منظور تعیین قیمت فروش، توسط شورای پول و اعتبار معین می گردد.
- درقرارداد های سلف، خریدار نمی تواند جنسی را که خریده، قبل از تمام شدن مدت مشخص شده سلف بفروشد و پس از اتمام مدت، حتی اگر آن را تحویل نگرفته باشد فروختن آن جایز می باشد.
شرایط معامله سلف:
- ویژگی هایی را که روی قیمت جنس تاثیر می گذارد، معین کنند.
- پیش از جدا شدن خریدار و فروشنده، خریدار تمام قیمت را به فروشنده پرداخت نماید.
- مدت زمان را کاملا معین کنند.
- زمانی را که برای تحویل جنس معین می کنند زمانی باشد که بتوان به راحتی جنس را تهیه نمود.
- مکان تحویل جنس مشخص باشد.
- وزن یا پیمانه اندازه گیری جنس مشخص گردد.
نکته: اگر پول طلا و نقره یا خود طلا و نقره را به عنوان معامله سلف بفروشد، به پول طلا و نقره یا به طلا و نقره، معامله باطل است ولی اگر جنسی را سلف بفروشد و در برابر آن جنس دیگری یا پول پس بگیرد، معامله صحیح می باشد.
پیشنهاد می‌شود مقاله اوراق قرضه را مطالعه کنید
مراحل تنظیم قرارداد سلف توسط وکیل:
پس از گرفتن وقت حضوری از وکیل مشخص شده، جزئیات قرارداد و توافق های مربوط به آن برای وکیل شرح داده می شود و در صورت لزوم طرفین وکالت نامه وکیل را امضا می کنند. در این مرحله لازم است که وکیل مراحل قانونی و توضیحات لازم را برای تنظیم قرارداد را طی نماید.
مدارک لازم برای قرارداد سلف توسط وکیل:
- وجود مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی طرفین قرارداد
- ارائه سند و یا مدرک یا قولنامه و توافق های بین دو طرفقرارداد سلف
- ارائه اطلاعات مربوط به قیمت عمده فروشی نقدی کالای مورد معامله سلف
- کپی اسناد مالکیت وثائق و تضمین های آن
- آخرین صورت جلسه ارزیابی وثائق و تضمین های آن
- بیمه نامه وثائق و تضمین ها
- مصوبه های انجام معاملات سلف
- قرارداد منعقد شده برای انجام معاملات سلف
- ارائه مدارک و اطلاعات لازم در مورد واحد تولیدی متقاضی
تفاوت اوراق سلف با دیگر اوراق:
- دراوراق سلف، بر خلاف اوراق مشارکت و سهام، خریدار در مالکیت و مدیریت بنگاه شریک نمی گردد.
- امکان تعیین دامنه سود این اوراق وجود دارد و از این نظر برای افراد ریسک گریز مناسب تر می باشد.
- بر خلاف اوراق اجاره که درآمد ثابتی دارند، اوراق سلف میزان کف و حداکثر سود را برای خریدار در نظر می گیرند که طبیعتا لازم است سود بیشتری از اوراق اجاره داشته باشند، اما ریسک آن نیز بیشتر می باشد.
قرارداد سلف نفتی:
قرارداد های سلف نفتی روشی برای پیش فروش نفت می باشند که شرکت های نفت از این روش برای تامین مالی استفاده می کنند و به عنوان یک روش جذب سرمایه گذاری محسوب می شود.
سلف موازی مستقل:
خریدار اوراق سلف نفتی، می تواند آنها را واگذار کند که در این صورت هر انتقال یک سلف موازی مستقل محسوب می شود. به همراه اوراق سلف نفتی یک حواله نیز به خریدار تحویل داده می شود که نشان دهنده تعهد شرکت ملی نفت در برابر فروش نفت به فرد می باشد.
با توجه به در نظر گرفتن کف سود در این اوراق، دارنده اوراق می تواند در صورت متضرر شدن نفت را در زمان سررسید به شرکت ملی نفت بفروشد.
پیشنهاد می‌شود مقاله ابلاغ اوراق مالیاتی را مطالعه کنید
