اوراق قرضه یا به عبارت ديگر Bonds به سرمایه گذاری گفته می شود که طبق آن، شخص يا شركت سرمایه‌گذار به شخص حقوقی یا یک شرکت پولی را تحت عنوان قرض می‌پردازد و شرکت سرمایه‌پذیر ( يا به اصطلاح ديگر اعتبار گیرنده) تعهد می‌دهد که در بازه زمانی مشخصی وجه یا اعتبار گرفته شده را به همراه پرداخت سود ثابت آن باز پرداخت كند.

اوراق قرضه تعهد بدهی بلند مدتی است که توسط شرکت ها و واحدهای دولتی منتشر می شود. یک شرکت یا یک واحد دولتی زمانی که نیازمند تامین مالی مخارج خود هست، به سراغ انتشار اوراق قرضه می رود و عواید ناشی از انتشار اوراق قرضه را در تامین مالی خود استفاده میکند. در مقابل ناشر اوراق قرضه تعهد می‌کند که زمانی که سررسید اوراق قرضه رسید مبلغ مورد نیاز و ارزش اسمی اوراق قرضه و کوپن های بهره اوراق قرضه را که وجوه استقراضی از ارزش اسمی اصلی نشأت می گرفت را به سرمایه گذاران پرداخت میکند.

در واقع می‌توان بیان کرد که دارندگان این اوراق، طلبکاران شرکت به حساب می‌آیند و اما زمانی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض می‌دهید. و در مقابل شرکت متعهد می‌شود تا در طول مدت وام، به شما بهره بپردازد. و البته مقدار و دوره پرداخت بهره به شرایط اوراق منتشره بستگی خواهد داشت. هر چه این اوراق بلندمدت‌تر باشد، بهره دریافتی بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیم‌ساله و سالانه است. و زمانی که این اوراق به موعد سررسید خود برسد، صادرکننده اصل پول را بازپرداخت می‌کند. بنابراین خرید اوراق با درآمد ثابت مانند خرید سهام، یک نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. با این تفاوت که با خرید سهام، شما مالکیت بخشی از شرکت را به خود اختصاص می‌دهید و بازدهی سرمایه‌گذاری شما به میزان سودی که شرکت کسب می‌کند، بستگی دارد و دقیقأ به همین دلیل است که خرید سهام، پرریسک‌تر و پرنوسان‌تر است. اما Bond، به طور معمول نرخ بهره ثابت دارند و به همین دلیل، ریسک کم‌تری را به خود اختصاص می‌دهند. نکته دیگری که در رابطه با اوراق با درآمد ثابت باید بدانید این است که، این اوراق قابل مبادله هستند و اگر شخصی اوراق با درآمد ثابت خود را کم‌تر از مقدار اسمی‌اش به فروش برساند، گفته می‌شود فروش با تنزیل صورت گرفته است و اگر بالاتر از مقدار اسمی‌اش به فروش برساند، بیان می‌شود که اوراق با صرف به فروش رفته است.

 انواع اوراق قرضه با درآمد ثابت:

۱- اوراق قرضه دولتی:

دولت‌ها از جمله نهادهایی هستند که از اوراق قرضه برای تامین منابع مالی خود استفاده می‌کنند. به اوراقی که دولت‌ها عرضه می‌کنند، اوراق قرضه دولتی گفته می‌شود. ریسک سرمایه گذاری روی اوراق قرضه دولتی کاملا به شرایط اقتصادی کشورها وابسته است. هرچقدر که شرایط اقتصادی یک کشور مطمئن‌تر باشد، ریسک اوراق قرضه دولتی آن کمتر است. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری روی اوراق قرضه دولتی در کشورهای در حال توسعه ریسک زیادی دارد. اوراق قرضه دولتی با هدف پرداخت حقوق و صورت حساب‌های دولت به فروش می‌رسند.

۲- اوراق قرضه شهرداری:

این اوراق با هدف تأمین مالی عملیات‌ها یا پرداخت هزینه پروژه‌ها، توسط شهرها، کشورها و مناطق مختلف صادر می‌شوند. شهرداری‌ها معمولأ زمانی به صدور اوراق با درآمد ثابت اقدام می‌کنند که به پولی بیش‌تر از پول حاصل از جمع‌آوری مالیات‌ها احتیاج داشته باشند. و به جهت اجرای پروژه‌هایی مانند ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و… این اوراق را منتشر می‌کنند و از مردم وام می‌گیرند.

۳- اوراق قرضه شرکتی:

این دسته از اوراق، به جهت توسعه کسب و کار و تأمین هزینه‌های مربوط به آن صادر می‌شود. اما ریسک بیش‌تر و البته سود و تنوع بیش‌تری به نسبت اوراق دولتی دارند.

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت

تفاوت اوراق قرضه‌ و اوراق مشارکت در این است که اولا در اوراق قرضه به‌دلیل تعیین بهره مشخص، ماهیت آن مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست و ثانیا در اوراق قرضه‌ برای وام گیرنده، محدودیت خاصی ایجاد نمی‌کنند، در حالی‌که وجوه دریافتی در اوراق مشارکت حتما باید در طرح‌های مشخص تولیدی، عمرانی یا خدماتی به کار گرفته شود و سود قطعی آن پس از پایان طرح، محاسبه و به سرمایه‌گذار پرداخت شود.

توجه داشته باشید که ناشران اوراق‌ قرضه‌ در بازارهای جهانی دارای رتبه‌بندی ریسک‌ سرمایه‌گذاری هستند؛ اوراق‌ قرضه دولتی معمولا کم‌ریسک و با بهره پایین است و در مقابل اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، با توجه به رتبه‌بندی آن شرکت‌ها، دارای نرخ بهره بالاتری نسبت به اوراق دولتی هستند. بدیهی است شرکت‌هایی که ریسک‌ بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق‌ قرضه‌ آن‌ها بالاتر و احتمال «نکول» آن‌ها نیز بیشتر است.