معنای حد نصاب معاملات فصلی این است که اگر یک واحد اقتصادی در یک دوره سه ماهه، معاملات و داد و ستدی را انجام دهد و مبلغ صورت حساب حاصل از این معاملات کمتر از حد نصابی باشد که توسط سازمان مالیاتی اعلام شده است، نیازی به تهیه و ارائه اطلاعات کامل و ریز صورت حساب معاملات و همچنین دریافت کد اقتصادی نیست. اما اگر مبلغ صورت حساب معاملات بیشتر از حد نصاب باشد، لازم است که اطلاعات کامل و تمامی مدارک مورد نیاز توسط سازمان مالیاتی دریافت شود.

به گفته سازمان امور مالیاتی در صورتی که مجموع معاملات فصلی یک واحد اقتصادی بیشتر از حد نصاب تعیین شده باشد، باید جزئیات کامل معاملات و محاسبات آن به صورت دقیق و ریز به ریز در صورت حساب فصلی ارائه شود. اما اگر معاملات کمتر از حد نصاب باشد، نیازی به ارائه جزئیات دقیق در صورت حساب فصلی وجود ندارد و فقط باید مجموع معاملات و مبالغ آن به طور کلی در صورت حساب فصلی ذکر شوند.

هر زمان که سازمان امور مالیاتی حد نصاب معاملات را تعیین می کند، اگر در طول هر سه ماه یک فصل، معاملاتی با اعداد و ارقامی کمتر از حد نصاب اعلام شده توسط سازمان انجام شده باشد، ارسال اطلاعات به صورت کامل و دریافت کد اقتصادی لازم نیست. اما اگر معاملات بیشتر از حد نصاب تعیین شده توسط سازمان انجام شده باشد، اطلاعات کامل معامله باید به سازمان ارسال شود.

تمام اشخاص مشمول ماده 169 قانون مالیاتی، باید در پایان هر فصل و در زمان مشخص شده توسط سازمان امور مالیاتی، از طریق سامانه صورت معاملات فصلی، گزارش کاملی از معاملات خود را ارسال کنند. در این گزارشات، باید حد نصاب 5% و 10% رعایت شود.

مشمولین ارسال گزارشات فصلی:

با توجه به این که دانستید گزارشات فصلی چیست، باید مشمولین ارسال آن را نیز بدانید.

طبق تبصره ۳ ماده ۱۶۹ ق.م.م که به گزارشات معاملات فصلی اختصاص دارد، سه دسته از مشاغل می بایست به صورت فصلی گزارشات معاملات خود را ارسال نمایند که این سه دسته شامل گروه های زیر می باشند:

• اشخاص حقوقی ( شرکت ها )
• اشخاص حقیقی ( مشاغل ) گروه اول
• صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده

پیشنهاد می کنیم، مقاله معاملات فصلی چیست را مطالعه کنید

گزارشات فصلی

تفاوت تجمیعی و تجمعی در ارسال گزارشات معاملات فصلی:

بنا بر ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، تفاوت بین ارسال تجمیعی و تجمعی به شرح زیر است:

• در روش تجمعی، اطلاعات معاملاتی به صورت کلی و مجموعی در پایان دوره مالی به سازمان ارائه می‌شود و جزئیاتی مانند شخص مقابله، نوع کالا و خدمات ارائه شده در گزارش معاملات فصلی در نظر گرفته نمی‌شوند. دلیل عدم درج این اطلاعات در گزارش معاملات فصلی، این است که ارزش آن‌ها در بررسی مالیاتی اهمیت چندانی ندارد. برای مثال، فروش به مصرف کننده نهایی یا معاملاتی که مبلغ آن‌ها زیر حد نصاب اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی باشد، مثالی از چنین معاملاتی هستند.
• در تجمیعی، همه اطلاعات لازم معاملات، برای سازمان در مجموع ارسال می‌شود و توجهی به طرف مقابل معامله، کالا و خدمات ارائه شده نمی‌شود و لزومی در ارائه آن در گزارش معاملات فصلی نمی‌باشد. در واقع هدف ارسال اطلاعات به صورت تجمیعی، شناسایی مبالغ معامله شده می‌باشد و اشخاص مشمول ارسال اطلاعات، باید معاملات را به صورت تجمیع و اطلاعات مربوط به اشخاصی که در طول دوره سه ماه با آنها معاملاتی داشته‌اند را ارائه دهند.

معافیت در ارسال فهرست معاملات فصلی:

بر طبق ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، برخی از مشاغل مشمول معافیت و استثنا در ارسال صورت معاملات فصلی می شوند که این معافیت ها به شرح زیر است:

1. فروش کالا و خدمات به مصرف کننده نهایی
2. معامله با مشمولین ماده ۸۱ قانون مالیات های مستقیم (افراد شاغل در حوزه های دامداری، دامپروری، کشاورزی، پرورش ماهی و زنبور عسل و …)
3. خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند. (مانند ارگان ها و نهاد های دولتی)
4. معامله هایی که با اشخاص حقیقی صورت می گیرد و حد نصاب مبلغ آن تا ۵ درصد است. به عبارت دیگر درصد معامله های کوچک که موضوع قانون برگزاری مناقصه ها هستند. (این مبلغ در سال ۹۸، شانزده میلیون و چهارصد هزار ریال بوده است.)‌

پیشنهاد می کنیم، مقاله جرائم مربوط به معاملات فصلی را مطالعه کنید.

موارد استثنا در ارسال فهرست معاملات فصلی

حد نصاب معاملات فصلی از سال ۱۳۹۱ لغایت ۱۳۹۷:

از سال ۱۳۹۱ لغایت ۱۳۹۷، حد نصاب معاملات فصلی به شرح جدول زیر می باشد:

پیشنهاد می کنیم، مقاله جرایم مالیاتی چیست را مطالعه کنید