مالیات بر درآمد سرمایه یکی از انواع مالیات بر درآمد (عایدی) می باشد که در حال حاضر در بیشتر کشورها اخذ می گردد. این نوع مالیات بر درآمد حاصل از سرمایه‌ گذاری در ارتباط با تصرف دارایی‌ سرمایه‌ ای وصول می شود. مالیات بر درآمد سرمایه بیش از یک قرن پیش شناسایی و معرفی شد. طی پنجاه سال گذشته با توسعه این مالیات و آشنایی جوامع مختلف با آن، پس از مالیات بر ارزش افزوده، در رتبه دوم قرار گرفته است.

مفهوم عایدی سرمایه و مالیات بر درآمد سرمایه:

عایدی سرمایه به معنای تفاوت مبلغ خرید دارایی با مبلغ فروش آن در بازه زمانی نگهداری از آن دارایی، در حالی که با بعضی هزینه ها همراه است، تعریف می‌شود. مالیات بر درآمد سرمایه نیز به معنای درصدی از درآمدهای سرمایه‌ای است که سالانه به حساب می‌آید.

این نوع مالیات، درآمدهای حاصل از بهره و درآمد حاصل از معامله دارایی‌هایی که در کسب و کار مولد نیستند، را در برمی‌گیرد. انواعی از دارایی‌هایی که در فعالیت‌های شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند ماشین‌آلات، اجناس و تجهیزات، در این نوع مالیات ها شامل نمی‌شوند.

اجرای قوانین مالیات بر درآمد سرمایه، به ویژه در معاملات دارایی‌هایی مانند خودرو، سکه، طلا، زمین و واحدهای مسکونی و اوراق بهادار، می‌تواند به عنوان یک فعالیت مؤثر برای مقابله با دلالی‌ها و کاهش سوداگری‌ها محسوب شود.

.

مالیات بر درآمد سرمایه مشمول چه مواردی می شود؟

مالیات بر درآمد سرمایه شامل درآمد حاصل از فروش دارایی‌های غیر تولیدی می‌شود. این دارایی‌ها شامل واحدهای مسکونی، زمین‌های ساختمانی و کشاورزی، سهام، ارز و اوراق بهادار، عتیقه‌جات، آثار هنری و دارایی‌های دیگری هستند که مالکان آن‌ها بدون هیچ کار و فعالیتی از آن‌ها درآمد کسب می‌کنند.

استفاده از این دارایی‌ها در کشورهای مختلف برای مالیات‌گذاری ممکن است با توجه به وضعیت اقتصادی، سیاسی و قوانین مالیاتی آن‌ها متفاوت باشد.

لازم به ذکر است که مالیات بر درآمد سرمایه فقط زمانی اعمال می‌شود که دارایی موردنظر به فروش برسد و درآمدی حاصل شود. در شرایطی که دارایی در اختیار مالک است و به فروش نمی‌رسد، هیچگونه مالیاتی محاسبه نمی‌شود.

به طور کلی، همه دارایی‌هایی که به صورت دلالی خرید و فروش می‌شوند، مشمول مالیات بر درآمد سرمایه می‌شوند. مالیات بر درآمد مسکن و مالیات بر درآمد سهام از مهمترین و پایه‌ای‌ترین منابع مالیات بر درآمد سرمایه به شمار می‌روند.

مالیات بر درآمد مسکن:

در حال حاضر، واحدهای مسکونی، ملک های مسکونی-تجاری و زمین های ساختمانی، به عنوان منبع اصلی وصول مالیات بر درآمد سرمایه در تمامی کشورهای جهان شناخته شده اند و دلالان مسکن نیز از مهمترین مشمولین مالیات بر درآمد مسکن به شمار می‌روند. در هر کشور، بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی متفاوت، مالیات بر درآمد مسکن به شکل‌های مختلفی اعمال می‌شود.

در عمل، هر فرد برای یک واحد مسکونی، نیازی به پرداخت مالیات بر درآمد مسکن ندارد و در برخی موارد، افرادی که در یک ملک سکونت دارند، از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. همچنین، در بعضی اساسنامه‌ها، مدت زمان بین خرید و فروش یک مسکن و یا تعداد دفعات خرید و فروش، به عنوان معیار مشخص کننده مبلغ مالیات بر درآمد استفاده می‌شود.

مالیات بر درآمد سهام:

بزرگترین منبع وصول مالیات بر درآمد سرمایه، پس از مسکن، مالیات بر درآمد اوراق بهادار و سهام است. افرادی که سهام شرکت‌ها و تولیدی‌ها را دارند، باید پس از فروش سهام، از مقدار بهره به دست آمده از فروش سهم و دانگ خود، مالیات بر درآمد سرمایه را پرداخت کنند.

شفافیت در خرید و فروش بهره و اطلاعات واضح در مورد محاسبه و وصول مالیات بر درآمد سهام، این فرآیند را تسهیل کرده است. با این حال، در مورد وصول مالیات بر درآمد سرمایه از بهره سهام، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. به طور مثال، روش های متفاوت وصول مالیات در کشورهای مختلف ممکن است باعث امتناع افراد از سرمایه‌گذاری در بورس شود. بنابراین، چگونگی وصول مالیات بر درآمد سهام در کشورهای مختلف متفاوت است.

چگونگی محاسبه مالیات بر درآمد سرمایه

چگونگی محاسبه و تعیین مالیات بر درآمد سرمایه:

کشورها مطابق با مقررات و قوانین مالیاتی خود سقف مالیات بر درآمد سرمایه را تعیین می کنند. در بسیاری از کشورها مقداری از بهره شامل معافیت مالیاتی خواهد شد و با افزایش بهره و درآمد، مقدار مالیات نیز بالاتر می رود.

برای مثال، درآمد حاصل از عایدی سرمایه که تا صد میلیون تومان باشد، معاف از مالیات بر درآمد سرمایه است. در صورتی که درآمد از صد میلیون تا چهارصد میلیون تومان باشد، ده درصد و در صورتی که از چهارصد میلیون تا یک میلیارد تومان باشد، بیست درصد مالیات بر درآمد سرمایه تعیین می‌شود و درآمد بالای یک میلیارد تومان نیز سی درصد مالیات بر درآمد سرمایه دارد..

ضریب مالیات بر درآمد سرمایه در تمام کشورها به طور کلی مختلف بوده و به قانون گذاری مالیاتی و اقتصادی آن کشور بستگی دارد. مالیات بر درآمد سرمایه به‌ شکل مجموع سود و زیان محاسبه می‌ شود. اگر مثلا از معامله ای سیصد میلیون تومان بهره داشته اید و از معامله ‌ای دیگر یکصد میلیون تومان متضرر شده اید، لازم است بابت سود خود از این معامله که دویست میلیون تومان است، مالیات بپردازید.

با توجه به اینکه شما در تمامی معاملات خود خسارت دیدید، مبلغ خسارت شما در حساب مالیاتی شما ثبت خواهد شد و در مورد بهره های بعدی شما کسر خواهد شد. به این معنی که در دوره های آینده می‌توانید به اندازه خسارت دریافتی در دوره فعلی، معافیت مالیاتی دریافت کنید. به طور ساده، میزان خسارت شما در دوره فعلی، در دوره های بعدی از مبلغ مالیات کسر خواهد شد.

شیوه پرداخت مالیات بر درآمد سرمایه:

چگونگی و شرایط پرداخت مالیات بر درآمد سرمایه در کشورهای مختلف، تفاوت هایی دارد. با این حال در بسیاری از موارد، مودی گزارش های عواید سرمایه ای مربوطه را در اظهارنامه مالیاتی ذکر کرده و هنگام پرداخت کردن سایر مالیات ها، این مالیات را هم می پردازد.

پیشنهاد می کنیم، مقاله مالیات خرید ارز را مطالعه کنید

قوانین مالیات بر درآمد سرمایه در کشور ما چگونه است؟

در دهه شصت، اساسنامه مالیات بر درآمد سرمایه به صورت رسمی اعلام شد، اما به دلیل اجرای نادرست و نتایج منفی آن، علاوه بر رد اجرای آن، تمامی قوانین مرتبط با آن نیز لغو شد.

در سال های اخیر، چندین بار طرح این مالیات در جلسات مجلس و دولت ارائه شد، اما به دلایل مختلف، از جمله ترس از عواقب منفی آن، پذیرش و اجرای آن لغو شد.

اما با تلاش ادارات مسئول، به تازگی به نظر می رسد که طرح مالیات بر درآمد سرمایه در کشور پذیرفته شده و قرار است اجرای آن آغاز شود.

تفاوت مالیات بر درآمد سرمایه و مالیات بر ارزش افزوده:

مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد سرمایه، از نظر مفهومی و ماهیتی متفاوت هستند، اگرچه تا حدی شباهت دارند. مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک نوع مالیات غیرمستقیم، بر اساس درآمدی اعمال می‌شود که حاصل کار صورت گرفته روی یک محصول است.

در کل، مالیات بر ارزش افزوده برای اجناس و خدماتی اعمال می‌شود که در زنجیره تولیدات فعالیت دارند یا مولد هستند. اما مالیات بر درآمد سرمایه، به عایدی حاصل از معامله اجناسی اعمال می‌شود که مولد نباشند و صاحبان آن‌ها مبلغی به نرخ آن اضافه نکرده باشند.

به طور کلی، هر اجناس و خدماتی که در چرخه تولید تا ارائه آن به بازار قرار نگرفته باشد و صاحبان آن‌ها هیچ تغییری در ارزش آن‌ها ایجاد نکرده باشند، شامل مالیات بر درآمد سرمایه خواهند بود.