مرور زمان مالیاتی به مدتی اشاره دارد که طرفین برای رسیدگی به پرونده های مالیاتی می توانند از آن استفاده کنند. پس از گذشت این مدت، که به آن "حد مرور زمانی" نیز گفته می شود، هیچ یک از طرفین حق شکایت خود را در مورد پرونده مالیاتی به محکمه ندارد و در واقع این حق برای آنها از بین می رود. بنابراین، اگر طرفین در مورد پرونده مالیاتی خود شکایت نکرده باشند، حتی اگر مشکلی وجود داشته باشد، دیگر امکان شکایت وجود نخواهد داشت. علت این محدودیت به این صورت بیان شده است که حق برای مدت طولانی بدون درخواست مورد حفاظت قرار نگرفته است و این حق ثابت و زنده نمی باشد.
علل مرور زمان مالیاتی:
مرور زمان مالیاتی، به عنوان یک قانون اساسی در بسیاری از کشورهای دنیا به کار می‌رود و مهمترین هدف آن، برقراری نظم و تداوم در حوزه مالیاتی است. این مفهوم به این معنی است که هر شخصی که موظف به پرداخت مالیات است، باید تمامی اسناد و مدارک مربوط به مالیات خود را به موقع تحویل دهد تا بتواند از حقوق خود بهره‌مند شود.
مرور زمان مالیاتی به این صورت کار می‌کند که برای هر مالیاتی که باید پرداخت شود، یک مدت زمان تعیین می‌شود. این مدت زمان به طور معمول به صورت سه یا پنج سال تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، اگر فردی برای پرداخت مالیات سال ۱۴۰۰ موظف است، مدت زمانی برای ارائه اسناد و مدارک مربوط به این مالیات تعیین می‌شود، که معمولاً به صورت سه ساله است. در این مدت زمان، فرد موظف به تحویل اسناد و مدارک مربوط به مالیات خود به مراجع مالیاتی است.
با گذشت مدت مرور زمان مالیاتی، حق شکایت فرد از مشکلات مالیاتی خود به صورت قانونی از بین می‌رود و فرد دیگر امکان رسیدگی به این مساله را ندارد. این بدین معنی است که مردم باید در زمان مقرر مدارک و اسناد خود را تحویل دهند تا از مشکلات بعدی جلوگیری کنند.
پیشنهاد می کنیم، مقاله سقف معافیت مالیاتی را مطالعه کنید
ماده 156 و 157 قانون آیین دادرسی
مدت زمانی در نظر گرفته شده برای مرور زمان مالیاتی:
مرور زمان مالیاتی در دو حالت روی می دهد. در حالت اول این مساله با ارسال اظهار نامه مالیاتی روی می دهد و در حالت دوم بدون ارسال اظهارنامه می باشد. که برای گروه اول در ماده 156 و برای گروه دوم در ماده 157 مرور زمان تعیین گردیده است.
مرور زمان مالیاتی بر طبق ماده 156:
با توجه به ماده 156، الزامی است که پس از ارسال اظهارنامه، در ظرف یک سال این اظهارنامه بررسی و تصمیم گیری شود و برگه تشخیص صادر شود. در صورتی که این برگه در زمان مقرر صادر نشود و یا تا سه ماه پس از تاریخ تعیین شده برای ابلاغ اظهارنامه، ابلاغ نشود، آن اظهارنامه مورد مرور زمان مالیاتی قرار می گیرد و سود و زیانی که در آن اظهار شده، تایید می شود.
مرور زمان بر اساس ماده 157:
با توجه به این ماده، پرداخت مالیات تا 5 سال پس از تاریخ سررسید قابل مرور زمان است و پس از گذشت این مدت، مالیات به هیچ وجه قابل استرداد نخواهد بود. همچنین، حداکثر تا سه ماه پس از این 5 سال، می‌توان برگه تشخیص را ابلاغ کرد.
نکاتی که باید در مورد مرور زمان بدانید:
- موارد بسیار محدودی وجود دارد که در آن مرور زمان مالیاتی اتفاق می‌افتد. یکی از این موارد می‌تواند هنگامی باشد که کارشناسان مالیاتی تغییر می‌کنند و اطلاعاتی از دست رفته یا نادرست در سیستم مالیاتی وجود دارد که تغییراتی در آن ایجاد می‌کند. در این صورت، نیاز به بررسی مجدد و اصلاح اظهارنامه مالیاتی وجود دارد و ممکن است مرور زمان مالیاتی روی دهد.
- به غیر از مواردی که مرور زمان مالیاتی برای آنها صادر می‌شود، دیگر مشمولان باید تمام اطلاعات اظهارنامه خود را تایید کنند.
- مرور زمان مالیاتی برای کارمندان ادارات مالیات معمولا مورد پسند نیست، اما حسابداران آن را بسیار دوست دارند و آن را جذاب می‌یابند.
مشکلات اجرایی مرور زمان مالیاتی:
مرور زمان مالیاتی شامل سه مولفه مهم است: موضوع مرور زمان، مهلت مرور و مبدا آن. موضوع مرور زمان مالیاتی به معنای تاریخی است که موجب مرور زمان مالیاتی می‌شود. مثلاً در صورتی که اظهارنامه مالیاتی دیرتر از تاریخ مقرر ارسال شود، موضوع مرور زمان مالیاتی پدید می‌آید. مهلت مرور زمان مالیاتی معمولاً پس از یک سال از تاریخ ارسال اظهارنامه است. در صورتی که پس از گذشت یک سال برگه تشخیص مالیاتی صادر نشود یا تا سه ماه بعد از تاریخ تعیین شده ابلاغ نشود، مرور زمان مالیاتی پدید می‌آید و سود و زیانی که در آن اظهار می‌شود مورد تایید قرار می‌گیرد.
در خصوص جریمه‌های مرور زمان مالیاتی، معمولاً موضوع مرور زمان معلوم است و مدت زمان آن نیز پنج سال است. اما مبدأ این مدت زمان از نظر قانونی مشخص نیست و این مسئله باعث ایجاد خلل در اجرای این قانون می‌شود. برای مثال، در برخی کشورها، مبدأ مرور زمان مالیاتی از تاریخ ارسال اظهارنامه تعیین می‌شود، در حالی که در برخی دیگر، از تاریخ سررسید مالیات محاسبه می‌شود. این تفاوت در تعیین مبدأ موجب می‌شود که گاهی اوقات محاسبه مرور زمان مالیاتی مبهم باشد و به صورت خلاف قانون انجام شود.
پیشنهاد می کنیم، مقاله مروری بر مالیات ایران از گذشته تا کنون را مطالعه کنید
