تجمیعی در معاملات فصلی چیست و چگونه ثبت می شود؟

با فرا رسیدن زمان ارسال صورت معاملات فصلی، دل نگرانی‌های برخی حسابداران بابت ثبت‌های پی در پی آن آغاز می‌شود. حتما با عبارت ثبت‌های تجمعی و تجمیعی در صورت معاملات فصلی آشنا هستید؛ شاه کلیدی که کمک بزرگی به حسابداران، به ویژه در مجموعه‌های با حجم خرید و فروش بالا می‌نماید. در این مقاله قصد داریم به نحوه ثبت فاکتورهای تجمیعی در معاملات فصلی به صورت تصویری بپردازیم؛ همچنین شرایط ثبت فاکتور به صورت تجمیعی درصورت معاملات فصلی را برای شما مطرح می‌نماییم. با ما همراه باشید.

منظور از تجمیعی در معاملات فصلی چیست؟

تجمیعی یعنی جمع بستن مبلغ های چندین فاکتور مختلف  و ثبت آن ها  در یک رکورد. به شرط آن که  مبلغ هر کدام از  فاکتورها، کمتر از 5 درصد حد نصاب  معاملات  کوچک باشد. به عبارت دیگر:  وقتی فاکتورهای مختلفی  از طرف حساب های مختلف دریافت می کنیم.  که مبلغ هر کدام از فاکتورها  کمتر از 5 درصد حد نصاب می باشد، می توانیم فاکتور ها رو در یک رکورد به صورت تجمیعی  ارسال کنیم. در این بخش  صرفا  مبلغ  معاملات برای ما حائز اهمیت است  و مشخصات طرف حساب  برای ما مهم نیست.

حد نصاب معاملات کوچک

بر اساس تصویب سازمان امور اقتصادی و دارایی، حد نصاب معاملات کوچک برای سال 1400 برابر با 650,000,000 ریال است. همچنین 5 درصد این حد نصاب مبلغ 32,500,000 ریال است. به عبارت دیگر، در صورتی که مبلغ فاکتور خرید و فروش فعالان اقتصادی، در هر دوره کمتر از 32,500,000 ریال باشد، می‌توان فاکتورها را به صورت تجمیعی در معاملات فصلی در یک رکورد ثبت نمود.

نکته: بر اساس ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم، مهلت ارسال صورت معاملات فصلی هر دوره، 45 روز پس از پایان هر فصل خواهد بود.

چه فاکتورهایی را می توان تجمیعی ثبت کرد؟

 ثبت فاکتور بصورت تجمیعی در صورت معاملات فصلی شروطی دارد که در زیر به انها اشاره میشود：

•  خریدها ازاشخاص حقیقی باشد.
• در قالب تجمیعی هیچ فاکتور خریدی که ازشرکت ها باشد را نمیتوانیم ثبت کنیم .
• نصاب معاملات کوچک را رعایت کنیم .

 تجمیعی یعنی واردکردن فاکتورهای خرید ازاشخاص حقیقی بدون شناسه ملی وکداقتصادی بصورت یکجا ودریک رکورد درصورتیکه شرایط بالا را داشته باشد.
اگر دو فاکتور از یک شخص حقیقی خریداری شود و مبلغ انها به تفکیک زیر حدنصاب باشد ولی اگرجمع شوند بالای حدنصاب میرود در این موارداگر تجمیعی ثبت شود کاملا غلط است باید فاکتورها تک به تک ثبت شده وبابت هرکدام یک رکورد گرفته شود .

نکته: بر اساس ماده 11 آیین‌نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169، مشمولین ارسال فهرست معاملات فصلی در موارد خرید كالا، خدمت و یا دارایی از اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون مالیات ها و یا اشخاصی كه مكلف به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند، الزامی به درج شماره اقتصادی فروشنده در فهرست معاملات ارسالی نخواهند داشت و می‌توانند این گونه خریدها را به صورت مجموع اعلام نمایند.

اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 ق.م.م، فعالان اقتصادی در زمینه فعالیت‌های كشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان‌داری، احیای مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات هستند.

ثبت فاکتورهای اشخاص حقوقی و شرکت‌ها

برای معامله با اشخاص حقوقی و شرکت‌ها، همواره باید گزینه “مشمول ثبت نام در نظام مالیاتی” را فعال نمایید. فاکتورهای دریافتی از این اشخاص را می‌توان به صورت تک به تک و یا در قالب یک رکورد و به صورت تجمعی ثبت نمود. در معامله با اشخاص حقوقی اگر مبلغ یک فاکتور کمتر از حد نصاب باشد می‌توان آن را به صورت تجمیعی ثبت نمود اما بهتر است فاکتورها را برای اشخاص حقوقی به صورت تجمیعی ثبت نکنید؛ زیرا در این صورت برای تطبیق لیست سامانه جستجوی مودیان با گزارش طرف مقابل، دچار مشکل خواهید شد.

تفاوت تجمیعی و تجمعی در ارسال معاملات فصلی

علیرغم شباهت ظاهری دو واژه تجمیعی و تجمعی، ثبت معاملات به صورت تجمیعی با ثبت به صورت تجمعی متفاوت است.

•  تجمیع به معنای جمع بستن مبالغ چند فاکتور متفاوت است؛ مشروط بر اینکه مبلغ تک تک آنها کمتر از 5% حد نصاب معاملات کوچک باشد.
•  تجمع به معنای جمع بستن مبالغ فاکتورهای مربوط به یک طرف حساب خاص است؛ حتی اگر مبلغ برخی از آنها از 5% حد نصاب نیز کمتر باشد.

متاسفانه در متن قانون تعریف درستی از کلمات فوق ارائه نشده است؛ این مسئله موجب برداشت‌های متفاوت و گاهی غلط از این واژه‌ها و در نتیجه اقدام نادرست برخی حسابدارها می‌شود. در ادامه نحوه عملکرد در هر دو روش به صورت مفصل توضیح داده خواهد شد.

ثبت تجمعی

وقتی در طول یک فصل از یک شخص حقیقی و یا حقوقی چندین فاکتور (خرید یا فروش) موجود باشد، نیاز به ثبت تفکیکی تک تک فاکتورها نیست؛ بلکه می‌توان کلیه مبالغ را طی یک رکورد تجمعی به نام طرف مقابل مربوطه با مشخصات کامل او ثبت نمود. در این روش نوع کالا یا خدمات و یا تعداد فاکتورهای قابل ثبت و حتی رعایت حد نصاب معاملات کوچک مهم نیست؛ تنها مبلغ خرید و فروش و مشخصات کامل طرف مقابل ثبت می‌شود. نکته قابل توجه در ثبت تجمعی مربوط به یک فصل بودن کلیه معاملات است.

ثبت تجمیعی

ثبت اطلاعات مربوط به چندین معامله با اشخاص مختلف در یک رکورد، ثبت تجمیعی نامیده می‌شود؛ شرط مهم ثبت تجمیعی، کمتر بودن مبلغ تک تک فاکتورها از 5% حد نصاب معاملات کوچک است. در این روش تمرکز بر مبلغ مورد معامله است و کالای مورد معامله و یا مشخصات طرف مقابل مورد توجه نیست. 

نکته :  نگهداری اسناد و مدارک معاملات در هر دو حالت ثبت تجمیعی و تجمعی به منظور رسیدگی مالیاتی احتمالی، الزامی است. تنها در خصوص معاملات کم ارزش نگهداری اسناد و مدارک الزامی نیست.

جدول تفاوت ثبت تجمیعی و ثبت تجمعی

آموزش نحوه ارسال تجمیعی صورت معاملات فصلی

برای ثبت فاکتور به صورت تجمیعی در صورت معاملات فصلی، مراحل زیر را دنبال نمایید.

1- ورود به سامانه ارسال صورت معاملات فصلی

2- ورود به صفحه صورت معاملات فصلی برای فصل مربوطه

3- انتخاب گزینه “ثبت رکورد (خرید/فروش) جدید”

4- انتخاب گزینه “معاملات کمتر از 5% مبلغ حد نصاب”

با انتخاب این گزینه کلیه اطلاعات مربوط به طرف مقابل از صفحه حذف می‌شود. یعنی با زدن تیک فقط مبلغ سرجمع کل معاملات دوره (مبالغ زیر ۵%) را ثبت می‌کنید و نیاز به اطلاعات اشخاص نیست. به تصاویر زیر دقت نمایید:

ثبت گزارش قبل از انتخاب تیک تجمیعی

ثبت گزارش بعد از انتخاب تیک تجمیعی

5- ثبت مجموع مبالغ معاملات مورد نظر همراه با مالیات و عوارض مشمول

6- ثبت نهایی اطلاعات با انتخاب گزینه “ثبت”؛ در صورت اقدام به ثبت بیش از یک فاکتور تجمیعی، انتخاب گزینه “ثبت و جدید”

 ثبت و ارسال معاملات فصلی ظاهرا یک عددگذاری ساده به نظر می‌رسد؛ اما نکات و ریزه‌کاری‌هایی دارد که رعایت آنها به پذیرش فاکتورهای ثبتی توسط سازمان کمک می‌کند. در آموزش تهیه و تنظیم صورت معاملات فصلی با نکات مهم تهیه صورت معاملات فصلی آشنا شوید.