یکی از شاخه های مهم در مشاغل حسابداری، مالیات بر ارزش افزوده است و حسابداران باید آشنایی کاملی با این موضوع مهم در مالیات داشته باشند زیرا یکی از منابع مهم درآمد دولت است و دولت بر نحوه محاسبه و همچنین چگونگی دریافت و پرداخت آن اهمیت بسیار زیادی می‌دهد تا جایی که برای این موضوع جریمه های بسیار زیادی را مقرر کرده است. در این مقاله قصد داریم آخرین تغییرات جرایم مالیات بر ارزش افزوده بر اساس قانون دایمی را برای شما مطرح نماییم. در ادامه با یکی دیگر از مقالات آموزش رایگان مالیات با ما همراه باشید.
جرایم مالیاتی چیست؟
پرداخت مالیات در واقع نوعی انجام مسئولیت و پرداخت بلاعوض است که توسط شهروندان به دولت انجام میشود و نوعی هزینه اجتماعی نیز به حساب می‌آید. به عبارت دیگر کلیه شهروندان جامعه که مشغول به استفاده از امکانات کشور هستند، باید مالیات پرداخت کنند تا دولت بتواند منابع صرف شده برای مردم را جایگزین نماید. به همین دلیل افرادی که در جامعه درآمد دارند ولی از پرداخت مالیات به دلایل مختلف ممانعت می‌کنند مجرم شناخته می‌شوند و به جرم مالیاتی مرتکب شده‌اند.
انواع جرایم مالیاتی
جرایم مالیاتی ، سیاست و اهرم فشاری است که دولت، برای پرداخت به موقع مالیات، پیش‌بینی می‌کند و با توجه به نوع جرایم مالیاتی میزان آن متفاوت خواهد بود. جریمه عدم ارسال اظهارنامه، از جرایم نابخشودنی مالیاتی و به موجب بخشنامه بخشودگی‌های مالیاتی، جریمه مالیات بر عملکرد از جرایم قابل بخشش می‌باشند.
جریمه عدم پرداخت مالیات
مطابق ماده ۱۹۰ مالیاتی، فردی که مالیات خود را در مدت زمان تعیین‌شده پرداخت نکند باید به ازای هرماه عدم پرداخت مالیات، جریمه‌ای برابر با ۲.۵ درصد پرداخت نماید. این مدت از زمانی آغاز خواهد شد که مهلت تسلیم اظهارنامه پایان یافته باشد. ماده ۱۹۶ قانون مالیات مربوط به افرادی است که پایبند به قوانین مالیاتی نیستند. مطابق قانون این افراد باید به عنوان جریمه به میزان ۲۰ درصد از مالیات مقرر‌شده را به سازمان امور مالیاتی بپردازند. برای اطلاع از میزان جرایم سال ۱۴۰۱ تماس بگیرید.
جرایم مالیاتی مربوط به اظهارنامه مالیاتی
مطابق ماده ۱۹۲ قانون مالیات مستقیم اگر مؤدی با ارائه نکردن اظهارنامه یا درج اطلاعات غیرواقعی و کذب بخواهد ممیزان مالیاتی را فریب دهد، جریمه غیر قابل بخشش ۲۰ درصدی به او تعلق خواهد گرفت. مطابق ماده ۱۹۴ اگر پس از اینکه اظهار نامه مالیاتی مؤدی مورد بررسی قرار گرفت بیشتر از ۱۵ درصد اختلاف میان درآمد واقعی و درآمد اظهارشده توسط مؤدی دیده شود، علاوه بر اینکه شخص مجبور به پرداخت جرایم مالیاتی می‌گردد، از هر گونه بخشش و تسهیلات مالیاتی تا سه سال برخوردار نخواهد بود.
مطابق ماده ۱۹۵ اگر مدیران شرکت یا موسسه‌ای به انحلال آن اقدام کرده باشند و تصور نمایند که چون شرکت منحل شده است ارسال اظهارنامه در زمان مقرر نیازی ندارند باید جریمه‌ای به اندازه ۲ درصد سرمایه پرداخت‌شده در زمان انحلال بپردازند. لازم به ذکر است که برای اظهارنامه ارائه شده‌ای که بر خلاف واقعیت باشد، میزان جریمه تنها ۱ درصد می‌باشد. برای اطلاع از میزان جرایم سال ۱۴۰۱ تماس بگیرید.
جرایم مالیاتی تشکیل ندادن پرونده اقتصادی
تشکیل ندادن پرونده اقتصادی و به دنبال آن دریافت نکردن کد اقتصادی و شماره شناسایی نیز جرم محسوب میشود و جرایم مالیاتی را در پی خواهد داشت. برای اطلاع از میزان جرایم سال ۱۴۰۱ تماس بگیرید.
جرایم مالیاتی ارسال نکردن ترازنامه و حساب سود و زیان
بسیاری از مودیان باید دفاتر قانونی را نگهداری نمایند و آن‌ها در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. براساس ماده ۱۹۳ قانون مالیاتهای مستقیم مودیانی که از دفاتر قانونی نگهداری می‌کنند، در صورتی که ترازنامه و حساب سود و زیان و یا دفاتر را ارائه ندهند جریمه‌ای به اندازه ۲۰ درصد مالیات برای هرکدام از موارد ذکر شده به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. همچنین اگر در زمان معافیت، اظهارنامه و ترازنامه مالیاتی توسط مودی به سازمان امور مالیاتی تسلیم نگردد باعث عدم استفاده از معافیت مودی در همان سال خواهد شد. برای اطلاع از میزان جرایم مالیاتی سال 1402 تماس بگیرید.
جریمه ثبت درآمد غیر واقعی
در صورتی که مودیان محترم مالیاتی به منظور فرار مالیاتی یا هر منظور دیگری درآمدی کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی در اظهارنامه خود ثبت کنند به جرم مرتکب شده‌اند و باید جرایم مالیاتی را پرداخت نمایند. طبق ماده ۱۹۴ مالیات مستقیم، اظهارنامه مالیاتی مودیان مالیاتی که برای اجرای مقررات ماده ۱۵۸، مورد بررسی قرار می‌گیرد، اگر درآمد مشمول مالیات آنان بیشتر از ۱۵ درصد با میزان درآمدی که توسط خود مودی اعلام شده است اختلاف داشته باشد، علاوه بر تعلق گرفتن جریمه به مودی، از هر تسهیلات و طرح بخشودگی تا سه سال پس از ابلاغ مالیات مشخص‌شده، محروم خواهد شد.
جرایم مالیاتی بر ارزش افزوده
مودیان مالیاتی طبق ماده ۲۲ قانون ارزش افزوده، باید اظهارنامه مالیاتی خود را ۱۵ روز پس از پایان هر فصل، بر اساس قانون ارزش افزوده به سازمان امور مالیاتی تسلیم نمایند. بر اساس این ماده، در صورتی که مودیان مالیاتی در رابطه با این قانون تکالیف خود را انجام ندهند جریمه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته میشود. این جرایم مالیاتی عبارتند از:
- اگر مودیان مالیاتی در زمان مشخص شده ثبت‌نام نکنند تا زمان ثبت‌نام جریمه‌ای برابر با ۷۵ درصد مالیات تعیین شده به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
- عدم صدور صورت حساب جریمه‌ای به اندازه ۱ برابر مالیات متعلق دارد.
- درج نشدن درست قیمت‌ها در صورت‌حساب جریمه‌ای به اندازه یک برابر اختلاف مالیات متعلق با مبلغ اعلام شده دارد.
- عدم درج و یا تکمیل اطلاعات در صورت‌حساب طبق نمونه اعلام شده جریمه‌ای برابر با ۲۵ درصد مالیات متعلق خواهد داشت.
- جریمه تحویل ندادن اظهارنامه مالیاتی از زمان ثبت‌نام یا زمان شناسایی به بعد، برابر با ۵۰ درصد مالیات متعلق است.
- جریمه خودداری از ارائه دفاتر و اسناد بر اساس قانون برابر با ۲۵ درصد مالیات متعلق است.
جریمه مدیران تصفیه
اگر مدیران پیش از اینکه تصفیه امور مالی و سپردن تامین انجام شود، درآمد و دارایی یک شخص حقوقی را تقسیم کنند، به جرم مالیاتی مرتکب شده‌اند. طبق ماده ۱۹۶ قانون مالیات های مستقیم باید جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات را پرداخت نمایند.
پیشنهاد میشود مقاله تشریح جریمه ماده ۲۳ ارزش افزوده را مطالعه کنید
جرایم مالیاتی عدم ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده به چه صورت است؟
سازمان مالیاتی در قانون دائمی ارزش افزوده صحبتی از عدم ثبت نام در نظام ارزش افزوده به میان نیاورده است؛ اما بر اساس مفاد قانون موقت، چنانچه موديان در مهلت مقرر ثبت نام نکنند دو حالت برای آنان متصور است:
1- مودی توسط واحد مالياتی شناسایی شود: در اين حالت ماليات و عوارض معوقه از زمان مشموليت و اجرای قانون، از وی مطالبه خواهد شد؛ همچنین برای عدم ثبت نام تا زمان شناسايی به ميزان هفتاد وپنج درصد (75%) ماليات و عوارض مطالبه شده به عنوان جريمه به مبلغ مطالبه شده اضافه میشود.
2- مودی بعد از مهلت مقرر ثبت نام می‌كند: در اين حالت از زمانی كه مشمول اجرای قانون است تا تاريخ ثبت نام، جرايم مزبور به ماليات و عوارض فعاليت وی در دوره تاخير در ثبت‌نام، اضافه خواهد شد.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه و عدم ثبت نام در سامانه مودیان
تا قبل از استقرار سامانه مودیان، عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده و پس از آن عدم ثبت نام در سامانه مودیان مشمول کلیه مجازات‌های زیر خواهند بود:
مجازات برابر قانون دائمی ارزش افزوده: معادل 10,000,000 ریال یا 2 برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا مهلت مقرر هر کدام بیشتر باشد.
مجازات برابر قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: معادل 10% از مجموع مبلغ فروش انجام شده از روش‌های خلاف یا 20,000,000 ریال هر یک بیشتر باشد؛ همچنین محرومیت از اعمال معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های قانون مالیاتهای مستقیم در همان سال مالی.
نکته: مجازات قانون پایانه‌های فروشگاهی برای آن دسته از مودیان مالیاتی است که حداقل یکی از جرائم زیر را مرتکب شده باشند:
- عدم ثبت نام در سامانه مودیان
- عدم استفاده از حافظه مالیاتی
- استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان
- واگذاری حافظه مالیاتی متعلق به خود به دیگران
جریمه عدم ثبت نام عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات معاف در سامانه مودیان
مجازات برابر قانون دائمی ارزش افزوده: معادل 9% ارزش معاملات ثبت نشده در سامانه.
مجازات برابر قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: معادل 10% از مجموع مبلغ فروش انجام شده از روش‌های خلاف یا 20,000,000 ریال هر یک بیشتر باشد؛ همچنین محرومیت از اعمال معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های قانون مالیاتهای مستقیم در همان سال مالی.
پیشنهاد میشود مقاله نحوه رسیدگی به اظهارنامه ارزش افزوده در سازمان مالیات را مطالعه کنید
نتیجه
می توان با یک نگاه سطحی به جرائم مندرج در ماده ۲۲ و ۲۳ به سنگین بودن جرائم پی برد. این نشان می‌دهد در اجرای این قانون باید نهایت دقت را داشته باشید تا کوچکترین اشکالی در صورتحسابهای خرید و فروش نداشته و اظهارنامه کاملا صحیح و بموقعی را ارائه کنید. لازم به ذکر است اخیرا برای دریافت گواهینامه ثبت نام در مالیات بر ارزش افزوده بایستی اظهارنامه هر دوره با تکالیف ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم کاملا منطبق باشد. امید است با دقت و رعایت تمامی اصول قانونی مالیات بر ارزش افزوده، هیچگونه مشکل و آسیبی شامل حال شما نگردد.
