کسب و کارهای بزرگ و کوچک از صورتهای مالی نهایی سالانه به عنوان ابزاری برای مطلع کردن مدیران، سهام‌داران و مصرف‌کنندگان از میزان پیشرفت کسب و کار استفاده می‌کنند. با استفاده از این گزارش وضعیت کنونی کسب و کار در پایان سال مشخص شده و می‌توان به شکل بهتری برای سال بعد از لحاظ استراتژیک تصمیم‌گیری کرد. این صورت حساب سالانه معمولا برای ارائه در جلسه‌ی پایان سال و یا توزیع بین سهام‌داران انجام میشود و تا آن‌جا که ممکن است اطلاعات مختلف مالی مربوط به کسب و کار را در خود جای داده است.
نحوه‌ی تهیه صورتهای مالی نهایی سالانه
تهیه صورتهای مالی نهایی سالانه موضوعی تنها مربوط به کسب و کارهای بزرگ نیست. امروزه تعداد کسب و کارهای کوچک و متوسط در سراسر دنیا رشد بسیار زیادی را داشته‌اند. به عنوان مثال در ایالات متحده‌ی امریکا شاهد وجود بیش از ۲۹ میلیون کسب و کار کوچک هستیم که برای بازار بسیار کوچکی در حال رقابت با یک دیگر هستند. بنابراین چه چیزی می‌تواند بیش از هرچیز به این شرکت‌ها در رقابت تنگاتنگ کمک کند؟ قطعا داشتن استراتژی مناسب که بر پایه‌ی اطلاعات مالی دقیق بنا شده است یکی از مهم‌ترین رویکرد‌ها است.
در بسیاری از کشورهای دنیا قانون، کسب و کارهای رسمی را موظف به ارائه‌ی صورت حساب‌های مالی نهایی سالانه به سهام‌داران می‌کند. بسیاری از دیگر سازمان‌ها از جمله سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه نیز از این گزارش‌های نهایی سالانه بهره می‌برند. بنابراین واضح است که نحوه تجزیه و تحلیل صورتهای مالی سالانه یکی از مهم‌ترین موضوعات در علم حسابداری تبدیل شود.
صورتهای مالی نهایی سالانه شامل وضعیت کنونی کسب و کار (و یا سازمان)، اهداف آینده و موضوعات مهم مالی سال گذشته میشود. برای کسب و کارهای کوچک داشتن صورتهای مالی نهایی سالانه که به صورت کامل و صادقانه تهیه شده باشد اهمیت بسیار زیادی در رشد و آینده‌ی کسب و کار دارد. بنابراین هیچ شکی در میزان اهمیت تهیه صورتهای مالی نهایی سالانه چه برای کسب و کارهای کوچک و چه برای کسب و کارهای بزرگ باقی نمی‌ماند.
تهیه صورتهای مالی نهایی سالانه شامل چه مواردی میشود؟
در بسیاری از کشورها، دولت کسب و کارها را موظف می‌کند که اطلاعات رسمی مربوط به خود را در قالب صورتهای مالی نهایی سالانه گزارش دهند. در کنار این موضوع، بسیاری از شرکت‌ها از این گزارش برای متقاعد ساختن سهام‌داران کنونی و همچنین سهام‌داران آینده برای سرمایه‌گذاری در شرکت استفاده می‌کنند.
کسب و کارهای کوچک نیز به روش‌های مختلف می‌توانند از صورتهای مالی نهایی سالانه بهره ببرند. در بهترین شرایط، صورتهای مالی نهایی سالانه شامل یک گزارش از مدیر شرکت، وضعیت مالی کنونی شرکت و همچنین میزان درآمد کسب و کار میشود.
صورتهای مالی نهایی سالانه معمولا با اطلاعاتی کلی درباره‌ی شرکت و موضوعات پر اهمیت حوزه‌ی کسب و کار در سال گذشته آغاز میشود. سپس مدیران اجرایی یک گزارش کامل را برای سهام‌داران آماده می‌کنند که در آن موضوعات کلیدی سال گذشته و همچنین دیدگاهشان برای سال جدید را بیان می‌کنند. در کسب و کارهای کوچک این گزارش می‌تواند برای ارائه به کارکنان و دادن انگیزه به آن‌ها استفاده شود.
پیشنهاد می شود این مقاله را هم مطالعه کنید: صورت های مالی چیست و انواع آن کدامند؟
به صورت معمول، گزارش صورتهای مالی نهایی سالانه شامل سه بخش اساسی مالی میشود. در حالی که تمامی این سه مورد به شکلی نزدیک با یک دیگر رابطه دارند، هرکدام موضوعات مهمی را در رابطه با شرایط مالی شرکت بیان می‌کنند. اولین مورد شامل ترازنامه‌ی شرکت میشود. این ترازنامه می‌تواند به صورت دقیق وضعیت مالی کنونی شرکت را به تصویر بکشد. در ترازنامه سه موضوع مهم یعنی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص میشود.
ترازنامه تمام دارایی‌ها و بدهی‌های یک شرکت را نشان می‌دهد. صورتحساب درآمد به کل سال نگاهی می‌اندازد. با درآمدها شروع میشود و سپس هزینه‌ها را از درآمد خالص کسر می‌کند. صورتحساب جریان نقدی نشان می‌دهد که پول نقد شرکت از کجا حاصل شده و با تقسیم جریان نقدی بر وجه نقد حاصل از عملیات‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و تامین مالی جواب بدست می‌آید.
مورد دوم از قسمت‌های مهم صورتهای مالی سالانه شامل درآمد شرکت در سال گذشته میشود. این قسمت اهمیت بسیار زیادی در جلب توجه سهام‌داران دارد. در پایان نیز جریان نقدینگی سومین بخش مهم صورتهای مالی نهایی سالانه را تشکیل می‌دهد. این قسمت در حقیقت بیانگر بودجه و میزان مخارج به صورت دقیق است.
صورتهای مالی نهایی سالانه شامل موارد دیگری نیز میشود که از میان آن‌ها می‌توان به موضوعات زیر اشاره کرد:
- عکس‌ها، نمودارها و دیگر موارد برای توضیح بهتر موضوعات به سرمایه‌گذاران
- گزارش حسابرس برای تایید اطلاعات مالی
- توضیح درباره‌ی سیاست‌های حسابداری مربوطه
- یاداشت‌های مختلف در صورتهای مالی جهت توضیح و زمینه‌سازی
پیشنهاد میشود مقاله اهمیت صورت های مالی را هم بخوانید
اهمیت صورتهای مالی نهایی سالانه برای کسب و کارهای کوچک
همانگونه که پیشتر نیز گفته شد، صورتهای مالی نهایی سالانه بخشی اساسی از کسب و کارهای بزرگ است. صورتهای مالی در این گونه از کسب و کارها نیاز دارند که به صورت کامل و دقیق سرمایه‌گذاران خصوصی و عمومی خود را درباره‌ی موضوعات مالی شرکت مطلع سازند. با این حال کسب و کارهای کوچک نیز می‌توانند به شکل‌های مختلفی از صورتهای مالی نهایی سالانه بهره ببرند. در ادامه به بعضی از فواید این صورت حساب‌ها برای کسب و کارهای کوچک اشاره شده است:
۱ – بازتعریف استراتژی‌های اساسی
کسب و کارها به سادگی در طول سال درون موضوعات روزمره غرق می‌شوند و نمی‌توانند دید کلی خود را نسبت به روند کلی کار حفظ کنند. کسب و کارهای کوچک می‌توانند از گزارش مالی نهایی سالانه برای ارزیابی موضوعات مختلف اساسی درباره‌ی استراتژی کاری خود بهره ببرند. به این طریق می‌توان نسبت به روند کلی که کسب و کار در حال طی کردن است نگاهی جامع انداخت و از شرایط آن مطلع شد. بنابراین در آموزش حسابداری بازار کار نباید از اهمیت کسب و کارهای کوچک غافل شد.
۲ – درک شرایط کسب و کار و جایگاه آن در حوزه‌ی رقابت
گزارش مالی سالانه می‌تواند نقش اساسی در تعیین جایگاه کسب و کار در حوزه‌ی رقابت با دیگر شرکت‌ها داشته باشد. این گزارش می‌تواند به ما در شناخت رقیب‌ها، امتیازها و ضعف‌ها ما در این رقابت، شناخت چالش‌ها و همچنین پیدا کردن فرصت‌ها کمک کند. تجزیه و تحلیل صورتهای مالی می‌تواند به افراد در پیدا کردن موضوعات مختلف در رابطه با حوزه‌ی رقابت کسب و کار یاری رساند.
۳ – ارزیابی اهداف سالانه‌ی انجام شده
هر کسب و کاری دارای اهداف خود است. این اهداف تنها مربوط به موضوعات مالی نیستند بلکه درباره‌ی موضوعات مختلف از جمله مدیریت منابع انسانی و… نیز اهمیت دارند. گزارش کاری سالانه به صورت واضح می‌تواند نشان دهد که آیا اهداف مختلف کسب و کار به دست آمده است یا خیر. دانستن این موضوع اهمیت بسیار زیادی در درک شرایط کسب و کار و میزان موفقیت آن دارد.
۴ – تعیین اهداف برای سال‌های آینده
از گزارش سالانه مالی می‌توان برای تعیین اهداف سال بعد بهره برد. بنابراین یکی از موضوعات مهم در رابطه با آموزش تجزیه و تحلیل صورتهای مالی تاثیر آن در تعیین اهداف برای سال‌های آینده است. این موضوع برای کسب و کارهای بزرگ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و سرمایه‌گزاران را می‌توان در روند تعیین اهداف سال بعد به صورت مناسب شرکت داد. برای کسب و کارهای کوچک نیز چنین گزارشی می‌تواند در تعیین اهداف سالانه کمک بسیار زیادی کند.
۵ – قبل از اینکه وارد مرحله‌ی بعد شوید، خود را برای آن آماده کنید.
تصور کنید که یک کسب و کار کوچک راه انداخته‌اید و اکنون سال سوم از شروع کارتان است. آیا برنامه‌هایی برای رشد و فروش بیشتر شرکت خود دارید؟ شاید می‌خواهید برای توسعه‌ی کسب و کار خود چندین سرمایه‌گذار را جذب کنید. مهم نیست برنامه‌های شما تا چه حد بزرگ هستند. اگر از الان تهیه صورتهای مالی نهایی سالانه را آغاز کنید می‌توانید برای مراحل بعد خود آماده‌تر باشید.
گزارش صورتهای مالی نهایی سالانه نشان می‌دهد که شما به اندازه‌ی کافی حرفه‌ای بوده و برای رشد کسب و کار خود در صورت جذب سرمایه‌گذاری از قابلیت‌های لازم برخوردارید.
پیشنهاد میشود مقاله اهمیت آموزش تجزیه و تحلیل صورت های مالی را هم مطالعه کنید
نحوه تجزیه و تحلیل صورتهای مالی و تهیه‌ی آن‌ها
در شرکت‌های بزرگ تهیه‌ی این گزارش مالی معمولا به یک کار تیمی از قسمت‌های مختلف شرکت نیاز دارد. با این حال در بسیاری از استارتاپ‌های امروی افراد شاید وقت کافی برای تهیه‌ی یک گزارش کامل و دقیق ندارند. در این مورد است که بعضی از نرم‌افزارها می‌توانند در روند تهیه‌ی این صورتهای مالی به کسب و کارها یاری رسانند.
استفاده از شیوه‌های اتوماسیون حسابداری می‌تواند روند تمامی این موضوعات را تا حدود بسیار زیادی سریع و دقیق سازد. با این حال آموزش تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اهمیت خود را همواره به صورت کامل حفظ می‌کند.
شرکت‌های عمومی بزرگ باید صورتهای مالی خود را به صورت کامل میان سهامدارن توزیع کنند. این موضوع در کشورهای مختلف طابع قوانینی هستند که در بسیاری از موراد می‌توانند کاملا متفاوت باشند. برای کسب و کارهای کوچک بسیاری از این گزارش‌ها می‌توانند تنها توسط کسب و کار استفاده و برای آینده آرشیو شود.
سازمان‌های مردم نهاد شاید بخشی از گزارش مالی سالانه‌ی خود را به صورت کامل برای عموم منتشر سازند تا به این شکل داوطلبین و کمک‌رسانان خود را برای کمک‌رسانی بیشتر تشویق کنند. همچنین این موضوع اهمیت بسیار زیادی در شفاف‌سازی موضوعات مختلف مالی در رابطه با این سازمان‌های مردم نهاد دارد.
