حسابداری و تاریخچه آن در دنیا چگونه است؟

حسابداری در جهان نزدیک به ۶۰۰۰ سال قدمت دارد و تاریخ نخستین مدارک کشف شده حسابداری به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد. بعبارت دیگر،حسابداری با تمدن همزاد است و به اندازه تمدن بشری قدمت دارد. در تمدنهای باستانی بین النهرین که قسمت اعظم ثروتهای جامعه در اختیار فرمانروا یا فرمانروایان بود. معمولا کاهنان که قشر ممتازی را در سلسله مراتب اجتماعی تشکیل می دادند و ظیفه نگارش را بطور اعم و نگهداری حساب درآمدها و ثروتهای حکومت را بطور اخص به عهده یا در واقع در انحصار داشتند و در عین حال به ثبت برخی از معاملات شهروندان نیز می پرداختند، از جمله در تمدن باستانی سومر ( Summer ) نظام مالی جامعی برقرار بود و کاهنان سومری علاوه بر نگهداری حساب درآمدهای حکومتی، به نحوی موجودی غلات، تعداد دامها و میزان املاک حکومتی را محاسبه می کردند.

نخستین مدرک کشف شده حسابداری در جهان، لوحه های سفالین از تمدن سومر در بابل (Babylon)است و قدمت آن به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد می رسد و از پرداخت دستمزد تعدادی کارگر حکایت دارد.

تعریف حسابداری:

حسابداری ثبت ، شناسه و اندازه گیری ، پردازش و ارتباطات اطلاعات مالی و غیرمالی در مورد نهادهای اقتصادی مانند مشاغل و شرکت‌ها است.حسابداری که به آن «زبان بازرگانی» گفته می‌شود،نتایج فعالیت‌های اقتصادی یک سازمان را اندازه‌گیری می‌کند و این اطلاعات را به کاربران مختلفی از جمله سرمایه گذاران، بستانکاران، مدیریت و تنظیم کنندگان منتقل می‌کند.

مبحثی در تعریف حسابداری به عنوان علم یا حرفه موضوع بحث است که حسابداری را علم یا حرفه یا توامان علم و حرفه برمی‌شمارد. به‌طور خلاصه می‌توان حسابداری را زیر شاخه ای از علم اقتصاد دانست. چنانچه اقتصاد را در کلیت علم بهره‌برداری حداکثری از منابع حداقلی عنوان کرد حسابداری فرایند محاسبه سود فعالیت، محاسبه منابع یا منافع ورودی و خروجی را در فعالیتهای انفرادی، مشارکتی یا دولتی میسر می‌کند.

دفتردارهای مالی:

Bookkeeper احتمالا زمانی پدیدار شد که جامعه هنوز از سیستم پایاپای به‌جای وجه نقد یا اقتصاد تجاری استفاده می‌کرد. دفاتر مالی آن زمان بیشتر شبیه داستان تاریخ‌دار بودند که توضیحات معامله و شرایط خدمات را بیان می‌کردند.

همه این تراکنش‌ها در دفاتر مالی جداگانه نگهداری می‌شدند تا اگر اختلافی پیش آمد، مدرکی برای قاضی وجود داشته باشد. این سیستم باوجودی که خسته‌کننده بود اما ایده آل هم بود برای اینکه تا تکمیل تراکنش‌ها زمان زیادی می‌گذشت و جزییات فراموش می‌شد.

دفترداری مالی:

دفترداری کار یک حسابدار (یا دفتردار) است که رویدادهای روزانه مالی یک تجارت را ثبت می‌کند. آنها معمولاً دفاتر روزانه را (که شامل سوابق فروش، خرید، دریافت و پرداخت) است، می‌نویسند و هر معامله مالی، اعم از نقدی یا اعتباری، را در دفتر روزنامه ثبت می‌کنند و به حساب‌های مربوط در دفتر کل انتقال می‌دهند.

همان‌گونه که وجه نقد در دسترس همه قرار گرفت و بازرگانان شروع به جمع‌آوری ثروت کردند، دفترداری مالی هم تکامل پیدا کرد. در آن زمان هم مانند حالا استعداد درک اعداد و ارقام در همه وجود نداشت درنتیجه تُجاری که از ریاضیات می‌ترسیدند،  دفتردار مالی استخدام می‌کردند تا آمار بدهی‌ها و اشخاص را نگه دارند.

تا پایان قرن 15 میلادی این اطلاعات به‌صورت داستانی بیان می‌شد و همه اعداد در یک ستون نوشته می‌شدند که مشخص نمی‌کرد رقم پرداخت‌ شده است یا هنوز بدهی است. درنتیجه دفتردار مجبور بود توضیحات هر ثبت را بخواند تا ماهیت رقم را به‌عنوان سود یا زیان ماهانه تشخیص دهد! این متد به حسابداری یکطرفه شناخته می‌شود که وقت‌گیر و کم بازده بود.

پیشنهاد می‌شود مقاله ماهیت حسابها در حسابداری را مطالعه کنید

راهب ریاضی‌دان:

در قرن 15 میلادی رسم بود که راهب‌ها آموزش حرفه حسابداری داشته باشند و تحقیق علمی کنند درنتیجه یک راهب ایتالیایی به نام Luca Pacioli ساختار نگهداری دفاتر مالی را متحول کرد و حسابداری مدرن را پایه‌گذاری کرد. این راهب که به پدر حسابداری معروف است، در سال 1494 یک کتاب منتشر کرد که مزایای سیستم حسابداری دوطرفه را نشان می‌داد.

ایده اصلی این بود که دارایی‌های هر شخصیت را جدا از مطالبات دیگران نسبت به این دارایی‌ها نشان دهند. در ساده‌ترین حالت به این معنی بود که یک ترازنامه با بدهی‌ها و بستانکاری‌ها ایجاد شود. این نوآوری، حسابداری را موثرتر کرد و تصویر شفاف‌تری از قدرت یک کسب‌وکار را نشان داد. البته این ثبت‌ها فقط در دسترس صاحب تجارت بود که حسابدار را استخدام کرده بود وگرنه مردم عادی هنوز به این آمار دسترسی نداشتند.

ورود حسابداری به آمریکا:

هنگامی‌که اروپایی‌ها وارد قاره آمریکا شدند، دفترداری مالی هم وارد آمریکا شد! باوجودی که گاهی حسابداری نامیده می‌شد اما دفتردارهای مالی هنوز هم فقط داده تراکنش‌ها را برای صاحب کسب‌وکار ثبت می‌کردند. ازآنجایی‌که اغلب کسب‌وکارها کوچک بودند، صاحبانشان شخصا درگیر محاسبات بودند و از سلامت تجارت آگاه بودند درنتیجه نیازی به حسابدار حرفه‌ای نداشتند تا صورت‌های مالی پیچیده تهیه کنند یا درآمد و هزینه را آنالیز کنند.

راه‌آهن آمریکا:

ظهور شرکت‌های بزرگ در آمریکا و راه‌اندازی راه‌آهن عامل اصلی در تبدیل دفترداری مالی به حسابداری بود اما از بین این دو عامل، راه‌آهن تاثیر بسیار بیشتری داشت. برای اینکه کالاها و مردم به مقصدشان برسند باید برنامه زمان‌بندی تحویل بار تنظیم می‌شد، قیمت‌های رقابتی گذاشته می‌شد و محاسباتی هم انجام می‌شد تا مطمئن شوند که همه این کار‌ها به موثرترین شکل ممکن انجام می‌شوند. در اینجا بود که حسابداری با برآورد هزینه‌ها، صورت‌های مالی، شاخص‌های عملکردی و گزارش‌های تولید وارد میدان شد تا به کسب‌وکارها داده‌ای بدهد که تصمیم‌های آگاهانه بگیرند.

علاوه بر این، راه‌آهن انتقال اطلاعات از شهرها را سرعت بخشید درنتیجه تراکنش‌های تجاری می‌توانستند در چند روز به سرانجام برسند. حتی ساعت هم قبل از راه‌آهن در شهرهای مختلف فرق داشت و هر شهری برای خودش تصمیم می‌گرفت که روز چه زمانی شروع  و تمام شود که پس از ایجاد راه‌آهن به یک سیستم یکپارچه تغییر کرد تا سفارش‌ها در زمان مشخصی به ایستگاه‌های قطار مقصد برسند.

وچک شدن مسافت‌ها به لطف راه‌آهن و انجام سرمایه‌گذاری‌های زیاد، تمرکز را روی حسابداری قرارداد. تا قرن 19 میلادی سرمایه‌گذاری یک قمار دانش و شانس بود و مردم فقط سهام شرکت‌هایی را می‌خریدند که یا می‌شناختند یا به تشویق دوستان این کار را می‌کردند. امور مالی وجود نداشت تا قبل از سرمایه‌گذاری بررسی شود و به همین دلیل سرمایه‌گذاری فقط به ثروتمندان تعلق داشت!

صورت های مالی چیست؟

صورت‌های مالی یک شرکت در واقع نتیجه فعالیت‌ها، سود، زیان و … است که در طی یک مدت زمان خاص جمع آوری شده و طبق اصول تنظیم می شوند. این صورت‌ها برای صاحبین شرکت‌ها بسیار کمک کننده و مهم است؛ ضمن این که شما را با روند کاری شرکت‌تان آشنا می کند، می تواند به شما دیدی درباره چگونگی برنامه‌ریزی در مورد آینده شرکت بدهد. این دید به این صورت که بر اساس سود و زیانی که تاکنون داشته‌اید، چگونه باید برای سال‌های بعدی فعالیت شرکت برنامه‌ریزی داشته باشید.

تولد یک حرفه:

حسابدارها تا اینجا برای جذب سرمایه‌گذار ضروری بودند اما به‌سرعت تبدیل به عاملی برای حفظ اعتماد سرمایه‌گذارها شدند. حرفه حسابداری پس از ایجاد عنوان CPA یا حسابداران رسمی در سال 1896 به رسمیت شناخته شد. این عنوان به حسابدارهایی داده می‌شود که در یک تست تخصصی موفق می‌شوند و 3 سال هم تجربه کاری دارند که در ایران حداقل 2 سالش باید پس از اخذ مدرک کارشناسی باشد.

تشکیل جامعه حسابداران رسمی در دوره مناسبی از تاریخ اتفاق افتاد چراکه 20 سال بعد جنگ جهانی رخ داد و دولت آمریکا برای تامین پول موردنیاز جهت موفقیت در جنگ، سیستم مالیخات بر درآمد را راه‌اندازی کرد که منجر به افزایش تقاضا برای مهارت حسابداران رسمی شد که حالا با بیست سال‌ تجربه می‌توانستند نیازهای اظهارنامه مالیاتی کسب‌وکارها را تامین کنند!

حسابداری مدرن:

حسابداری مدرن به این موضوع اشاره دارد که حسابداری هم مانند بسیاری از صنایع دیگر به دلیل گسترش علم و فناوری دچار تغییر شده است و این روند توقف ناپذیر است. شما اگر به عنوان یک حسابدار در شرکتی مشغول به کار باشید متوجه می شوید که تکنولوژی و فناوری در کارتان پررنگ تر شده است. حسابداری یکی از اولین مشاغل و صنایعی بود که رشد فناوری و تکنولوژی روی آن اثر گذاشت. نرم افزار های حسابداری و مالی یکی از اثرات رشد تکنولوژی است که کمک کرده فعالیت های پیچیده و سخت گذشته به آسانی انجام شود و از خطاهای انسانی نیز کاسته شود.