در دنیای محاسبات و اعداد و ارقام، حسابداری حقوق و دستمزد یکی از مهمترین مباحثی است که کسب و کارها، چه بزرگ و چه کوچک با آن درگیر هستند. در این مطلب هرآنچه که باید در مورد حسابداری حقوق و دستمزد و نحوه محاسبه آن بر اساس قانون کار بدانید توضیح می دهیم.

حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟

مفهوم حقوق و دستمزد به هیچ وجه پیچیده نیست؛ واحد حسابداری و افرادی که به عنوان مسئول امور مالی و حسابداری در هر شرکت یا کسب و کاری مشغول فعالیت هستند باید کارکرد پرسنل را به طور دقیق محاسبه کنند و جزئیات آن را در قالب یک فیش رسمی با عنوان فیش حقوقی به کارکنان ارائه کنند. اطلاعاتی که در مورد حقوق و دستمزد کارکنان وجود دارد باید هر ماه به عنوان هزینه در دفاتر حسابداری ثبت شوند تا در محاسبات مالیاتی هم مورد محاسبه قرار بگیرند.

حالا که با مفهوم حقوق و دستمزد آشنا شدید بد نیست اطلاعات بیشتری در مورد اصطلاحات زیر به دست بیاورید.

حال که با تعریف حقوق و دستمزد آشنا شدید باید بدانید که فرآیند‌های حسابداری برای محاسبه آن چگونه است. یکی از وظایف حسابدار تعیین و محاسبه حقوق و دستمزد است که با استفاده از قوانین موجود در این زمینه به کمک فرمول‌های موجود علم حسابداری حقوق و دستمزد کارکنان را تعیین می‌کند.

حقوق و دستمزد هر فرد بر اساس حکم کارگزینی او محاسبه می‌شود، بنابراین هر ماه اطلاعات، مدارک و سوابق پرسنل با صدور حکم کارگزینی در اختیار حسابدار قرار می‌گیرد و او به محاسبه حقوق ماهانه می‌پردازد. همه دریافتی‌های یک حقوق بگیر بر اساس قانون عبارتند از:

• حقوق و دستمزد
• حق اولاد
• حق مسکن
• خواربار و بن کارگری
• ایاب و ذهاب
• مزایای غیر نقدی
• پاداش افزایش تولید

لیست حقوق چیست؟ اطلاعات کامل پرداختی‌ها به کارکنان شرکت

لیست حقوق مبلغی است که در عوض میزان مشخصی کارکرد (هفتگی یا ماهانه یا حتی روزانه) به کارگران و کارمندان پرداخت می شود. لیست حقوق در واقع بدهکاری ای است که شرکت نسبت به خدماتی که پرسنل در بازه زمانی مشخص و تاریخ مشخص ارائه کرده اند دارد و باید پرداخت شود.

دستمزد چیست؟ دستمزد واقعی و دستمزد اسمی چه تفاوتی دارند؟

بهترین راهی که می توانیم تفاوت بین آنها ایجاد کنیم و بنابراین می توانیم تفاوت های هر دو نوع دستمزد را تفسیر کنیم ، در ماهیت آنهاست. در حالی که دستمزد اسمی روی قسمت عددی تأثیر می گذارد و چه مقدار پول دریافت می کنیم ، حقوق واقعی بیشتر به دست آوردن محصولات متمرکز خواهد شد و چه تعداد می توانیم بدست آوریم.

این که آیا قسمت اسمی (یا عددی) امکان مبادله با محصولات بهتر یا مبادلات بهتر با ارزهای دیگر را دارد ، به سیاست های پولی هر منطقه مربوط می شود. بنابراین ، اگرچه دستمزد اسمی مستقیم ترین و آسانترین قسمت برای تفسیر است ، اما در واقع قسمت مهم این است که ما چقدر می توانیم با آن کار کنیم (دستمزد واقعی). برای این منظور ، ما خواهیم دید که تفاوت های قابل توجه بین هر یک از آنها و اینکه چگونه تورم بر آنها تأثیر می گذارد ، مشاهده خواهد شد.

واحد حسابداری و منابع انسانی چه نقشی در محاسبه حقوق و دستمزد دارند؟

قبل از اینکه به مراحل مختلف فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد برسیم بد نیست به افراد یا بخش هایی که باید در این جریان همکاری کنند اشاره کنیم. واحد منابع انسانی (کارگزینی) و حسابداری دو بخشی هستند که در فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد دخیل اند. برای محاسبه، حسابدار باید اطلاعات به روز و دقیقی در زمینه حقوق پایه، انواع مزایا، هزینه مسکن، عائله مندی و غیره داشته باشد.

واحدهای حسابداری و منابع انسانی در یک مجموعه باید با انتقال اطلاعات مورد نیاز به همدیگر این فرآیند را انجام دهند.

منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد؛ ناظر و همراه حسابداری

منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد نه‌تنها باید نقش ناظر و هدایت کننده این فرآیند را ایفا کند، بلکه باید بر اینکه فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس الزامات قانونی انجام شود نظارت کند.

مزایایی که به کارکنان تعلق میگیرد، شرایط کار و شرایط استخدام، تسهیلات مالی و رفاهی که سازمان در اختیار کارکنان قرار می دهد و هر آنچه که به امور کارکنان مربوط می شود می تواند در میزان حقوق و دستمزد تعیین شده برای کارکنان نقش مهمی داشته باشد، بنابراین فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری حتماً باید با مشارکت منابع انسانی مجموعه ها انجام گیر

وظایف حسابداری در محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان؛ فرمول

بعد از اینکه منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه حقوق و دستمزد را در اختیار حسابداری قرار داد، فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد شروع می شود. حسابداری طبق فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد و بر اساس نرخ حقوق و دستمزد سال دریافتی کارکنان را محاسبه می کند و برای آن ها فیش حقوقی تهیه می کند.

البته انجام این کار با استفاده از نرم افزار حسابداری با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود، البته انجام این کار با استفاده از نرم افزارهای غیرمعتبر توصیه نمی شود. در ادامه برای کسانی که قصد دارند این فرایند را به صورتی دستی انجام دهند مراحل تشکیل دهنده این فرآیند را توضیح می دهیم.

آموزش محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری

حسابداری حقوق و دستمزد به بررسی کارکرد ماه، میزان اضافه کاری، تعداد روزهای غیبت، روز‌های مرخصی ازجمله مرخصی زایمان، محاسبه حقوق ماهیانه، محاسبه عیدی ذخیره و پرداختنی، محاسبه سنوات ذخیره و پرداختنی ، محاسبه بازخرید مرخصی پرسنل و….  می‌پردازد.

حقوق و دستمزد، یک زیرمجموعه از حوزه منابع انسانی می‌باشد، بنابراین محاسبات و عملیات مربوط به حقوق و دستمزد، توسط کارشناس منابع انسانی انجام می‌شود. همچنین لازم بذکر است بدانید، واحد منابع انسانی برای اینکه بتواند ثبت را بصورت دقیق انجام دهد از نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد استفاده می‌کند.

حال محاسبات و عملیاتی که در حوزه منابع انسانی انجام می‌شوند به شرح زیر می‌باشند.

برای حسابداری حقوق و دستمزد، ابتدا باید اشخاص، شعبه‌های تامین اجتماعی و اداره‌های داریی در سیستم ثبت شود. سپس باید مشخصات پرسنل مورد نظر تکمیل گردند. پس از تکمیل مشخصات پرسنل، می‌توانیم  برای آن‌ها حکم بزنیم.

در مرحله بعد باید عوامل حقوق و کارکرد تعریف شوند و سپس عملیات مقداردهی و فرمولدهی عوامل حقوق و کارکرد صورت پذیرد. حال می توان اطلاعات کارکردی پرسنل را در سیستم ثبت نمود و برای پرسنل محاسبه حقوق را انجام داد.

از کجا محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری را شروع کنیم؟ راهنمای گام به گام سپیدار سیستم

مبحث حقوق و دستمزد برای اکثر مدیران و حسابداران سخت و دشوار است. در ادامه به صورت گام به گام نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. با توجه به گستردگی این مبحث پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که به دنبال پاسخ سوال یا راه حل خاص برای خود هستید، سری به صفحه حقوق و دستمزد بزنید. در این صفحه به انواع مقالات تخصصی، جدول حقوق و دستمزد و آخرین اخبار در زمینه حقوق و دستمزد دسترسی خواهید داشت.

1 – تعیین حقوق پایه در حسابداری حقوق و دستمزد؛ اولین و مهم‌ترین گام

مرحله اول فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد تعیین حقوق پایه است. حقوق پایه به طور سالانه مشخص می‌شود. شورای عالی کار وظیفه تعیین حقوق پایه سالانه را به عهده دارد. این شورا از نماینده دولت، نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران تشکیل می‌شود و بعد از مشخص شدن به همه واحدهای اقتصادی اطلاع داده می‌شود.

البته تعیین حقوق پایه به این دلیل نیست که محدودیتی برای استفاده از این حقوق پایه وجود داشته باشد. حقوق کارکنان یک مجموعه می‌تواند به صورت توافقی بین کارفرمایان و کارکنان مشخص شود و به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه یا پروژه ای پرداخت شود. البته لازم است برای این تعیین حقوق پایه، قراردادی تنظیم شود.

در صورتی که حقوق کارکنان ساعتی محاسبه می‌شود هم باید ساعات حضور آن ها محاسبه شود و سپس حقوق آن ها مشخص شود.

2 – محاسبه اضافه کاری؛ گام دوم برای تعیین حقوق و دستمزد

اضافه کاری یکی از موضوعاتی است که در بین حسابداران اهمیت فراوانی دارد. استفاده از نیروی انسانی مازاد بر ساعت تعیین شده طبق قانون اداره کار و بر اساس توافق طرفین معادل ۴۰ درصد اضافه بر نرخ مزد عادی است. محاسبه اضافه کاری شامل محدودیت در ساعت (حداکثر ۴ ساعت در روز و ۱۳۵ساعت در ماه) است. در مقاله محاسبه اضافه کاری سپیدار سیستم می‌توانید به صورت کامل با قانون اضافه کار و نحوه محاسبه و پرداخت آن به کارکنان از صفر تا صد آشنا شوید.

3 – محاسبه میزان مزایای نیروی کار؛ بر اساس توافق با کارفرما تعیین می‌شود

بر حسب میزان کارکرد هر فرد، به او حق بن تعلق می‌گیرد. این مورد در جدول حقوق و دستمزد پرداخت شده به هرکس در سال مورد محاسبه، بر اساس هر تعداد ساعتی که کارکرده است محاسبه می‌شود. همه افراد از مزیای برابری برخوردار نیستند.

مزایا معمولا بر اساس سوابق کاری، تخصص و توافق با کارفرما مشخص می‌شود. به همین دلیل مزایای نیروی کار بایستی به صورت کامل و مکتوب در توافق با کارفرما مشخص شود. باید دقت داشته باشید که مزایا به دو نوع مزایای مستمر و غیرمستمر تقسیم می‌شود:

مزایای مستمر؛ از افزایش حقوق نقدی و غیرنقدی

مزایایی که به جز حقوق پایه به کارکنان پرداخته می شود. مزایای مستمر هم می توانند در قالب افزایش حقوق نقدی و هم غیر نقدی باشند. مسکن سازمانی، اتومبیل، بن تهیه مواد غذایی یا سبدهای کالا و بسیاری از موارد این چنینی مزایای غیر مستمر غیر نقدی و مواردی مثل حق ایاب و ذهاب، حق مسئولیت، حق کشیک یا موارد مشابه دیگر از مزایای نقدی مستمر هستند که البته همه این موارد باید با تشخیص کارفرما مشخص شوند.

مزایای غیر مستمر؛ مزایایی که به حقوق اضافه نمی‌شوند

استفاده از مسکن (با اثاثیه و یا بدون اثاثیه) استفاده از اتومبیل واگذاری از طرف کارفرما و یا سایر مزایای غیر نقدی از قبیل بن یا خوار و بار و …

4 – محاسبه مالیات حقوق و دستمزد

برخلاف موارد قبلی که به حقوق و دستمزد کارکنان افزوده می شود، محاسبه مالیات حقوق دستمزد از کسورات حقوق و دستمزد است. نرخ مالیات حقوق و دستمزد به صورت سالانه توسط سازمان‌های مرتبط مشخص می‌شود و با میزان دریافتی کارکنان ارتباط دارد. همچنین برای مطالعه بیشتر می‌توانید به مقاله ارسال لیست مالیات حقوق مراجعه نمایید.

5 – حق بیمه تأمین اجتماعی؛ ماجرای 30 درصد حقوق و دستمزد

حق بیمه از دیگر کسورات حقوق و دستمزد است که برای اعطای خدمات بیمه تأمین اجتماعی به کارکنان در حسابداری حقوق و دستمزد در نظر گرفته می‌شود. حق بیمه در مجموع 30 درصد از جمع حقوق و مزایای کارکنان است که از این 30 درصد، 7 درصد توسط شخص و 23 درصد توسط کارفرما پرداخت می‌شود.

رقم افزایش حقوق در سال جدید

افزایش رقم حقوق از موضوعاتی است که هر ساله کارمندان شامل آن می‌شوند. رقم حداقل افزایش حقوقی که هر سال توسط اداره کار اعلام می‌شود برای افرادی است که هر سال طبق قراردادشان حداقل حقوق را دریافت می‌کرده‌اند. هر سال درصدی برای افزایش حقوق توسط وزارت کار اعلام می‌شود که البته این میزان افزایش باید طبق توافق کارفرما و نیروی کار باشد.