تفکیک شخصیت به معنای تفکیک بین شخص حقوقی (موسسه) و شخص حقیقی (مالک) است. با توجه به این تفکیک، فعالیت های مالی هر موسسه به صورت مستقل از مالک آن موسسه، ثبت و گزارش می شود. بدین ترتیب، هر موسسه دارای یک دفتر حسابداری مستقل است و تمامی تراکنش های مالی آن موسسه در این دفتر ثبت می شود.
به عنوان مثال، فرض کنید یک شخص دارای دو شرکت باشد؛ یک شرکت فعال در زمینه تولید ماشین آلات و دیگری فعال در زمینه توزیع محصولات غذایی باشد. با توجه به فرض تفکیک شخصیت، هر دو شرکت باید دارای دفتر حسابداری مستقل باشند و تمامی تراکنش های مالی هر شرکت باید در دفتر حسابداری آن شرکت ثبت شود.
به این ترتیب، فعالیت های مالی هر شرکت بر اساس شخصیت حسابداری آن شرکت، تجزیه، تحلیل، ثبت و گزارش می شود و از مالک آن شرکت مستقل است. در این حالت، فعالیت های مالی هر شرکت به صورت مستقل از دیگر شرکت و مالک آن شرکت، ثبت و گزارش می شود.
مفروضات حسابداری:
- فرض تفکیک شخصیت
- فرض تداوم فعالیت
- فرض دوره مالی
- فرض و یا مبنای تعهدی
- فرض واحد پول و یا واحد اندازه گیری
این مفروضات به صورت مبانی نظری استانداردهای حسابداری ایران می باشد و با توجه به شرایط اقتصادی و مناسبات حقوقی کشور به عنوان مفروضات حسابدرای در نظر گرفته می شود.
حسابداری
در ذیل این فرضیات حسابداری را به صورت مجزا توضیح می دهیم:
فرض تفکیک شخصیت:
مطابق با فرض تفکیک شخصیت در حسابداری، هر واحد اقتصادی به عنوان یک واحد مستقل از مالک یا مالکان خود در نظر گرفته میشود و همچنین از دیگر واحدهای اقتصادی هم مستقل میباشد. به این ترتیب، هر موسسه یک شخصیت حقوقی مستقل دارد که میتواند دارایی، بدهی، هزینهها، تعهدات و درآمدها را دریافت و پرداخت کند. در این راستا، فعالیتهای مالی در هر موسسه بر اساس شخصیت حسابداری مستقل خود، تجزیه، تحلیل، ثبت و گزارش میشود. به عنوان مثال، اگر یک فرد دارای یک فروشگاه مواد غذایی و یک تعمیرگاه باشد، هر کدام از این واحدهای تجاری باید دارای شخصیت حسابداری مستقل خود باشد و رویدادهای مالی هر کدام در بخش حسابداری خودش ثبت شود. در این فرض، اموال شخصی مانند خانه و یا ماشین، جزو هیچ کدام از دفاتر حسابداری شخصیتهای ذکر شده ثبت نمیشود.
فرض تداوم فعالیت:
این فرض در حسابداری با نام فرض پایداری مطرح می شود. بر اساس این فرض، یک واحد اقتصادی به عنوان یک موجودیت ثابت برای مدت طولانی و قابل پیش بینی به فعالیت خود ادامه می دهد و دارایی ها و بدهی ها نیز به صورت جاری و بلند مدت می باشند. به عبارت دیگر، این فرض بیان می کند که فعالیت های یک واحد اقتصادی پایدار است و به دنبال تفکیک شخصیت است.
با توجه به این فرض، عملیات اندازه گیری مانند ثبت دارایی ها به ارزش تمام شده به جای ارزش جاری در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال، اگر یک واحد اقتصادی یک دستگاه تولیدی را به ارزش 100.000.000 تومان خریداری کرده باشد و این دستگاه تولیدی دارای یک عمر مفید 10 سال باشد، ارزش آن در هر سال به ازای 10 سال به ارزش 10.000.000 تومان ثبت می شود.
این فرض از اساسی ترین فرض های حسابداری است و در تهیه صورت های مالی و تحلیل و بررسی آنها بسیار مهم است. به دلیل استفاده از فرض پایداری در حسابداری، می توان از صورت های مالی واقعی موجود در موسسات برای تحلیل و بررسی وضعیت مالی آنها استفاده کرد.
فرض دوره مالی:
در حسابداری، دوره حسابداری یا دوره مالی به زمانی اشاره دارد که در آن عملیات تجاری و مالی یک واحد اقتصادی انجام میشود و پس از پایان آن، نتایج مالی به دست میآید. در این دوره، تمام فعالیتهای تجاری و مالی انجام میشود و نتیجه آنها در مالیات، گزارشهای مالی و اظهارنامههای مالی برای دوره حسابداری مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به نوع فعالیتهای اقتصادی واحد موردنظر، دوره حسابداری ممکن است متفاوت باشد، اما در بیشتر موارد، دوره حسابداری یک ساله در نظر گرفته میشود. این یعنی که تمام عملیات تجاری و مالی از ابتدای سال مالی تا پایان آن در یک دوره حسابداری قرار میگیرد و نتایج آن به صورت گزارشهای مالی و اظهارنامههای مالی به دست میآید.
در هر دوره حسابداری، بستانکاران، اعتباردهندگان و سایر افراد ذی نفع باید از نتایج عملیات تجاری و مالی در طول آن دوره باخبر شوند. همچنین در پایان هر دوره حسابداری، برای تصفیه حسابها، اطلاعات مالی و گزارشهای مالی به روزرسانی میشوند و نتیجه نهایی عملیات تجاری و مالی در آن دوره تعیین میشود.
فرض و یا مبنای تعهدی:
این فرض، فرض تطابق یا matching principle نام دارد. بر اساس این فرض، درآمد ها و هزینه ها مربوط به یک دوره مشخص، باید به صورت همزمان ثبت و شناسایی شوند. به عبارت دیگر، هزینه های مرتبط با تولید یا فروش کالا یا خدمات در همان دوره ای که درآمد مربوط به آنها حاصل شده است، شناسایی و ثبت می شوند. این فرض باعث می شود که درآمد و هزینه های هر دوره مشخص شده و میزان سود یا زیان در آن دوره قابل محاسبه باشد.
فرض واحد اندازه گیری:
در حسابداری، برای اندازه گیری وقایع مالی، به یک واحد اندازه گیری نیاز است و این واحد پول می باشد. واحد پول در حسابداری به عنوان واحد اندازه گیری از اهمیت بسیاری برخوردار است و تمامی وقایع مالی با این واحد اندازه گیری محاسبه و ثبت می شوند. با این حال، مسائلی مانند روحیه کارکنان، کارایی مدیریت و رقابت های بازار در حسابداری و در محاسبه صورت های مالی در نظر گرفته نمی شوند.
پیشنهاد می کنیم، مقاله صورت حساب نوع سوم چیست را مطالعه کنید