تفکیک شخصیت به معنای تفکیک بین شخص حقوقی (موسسه) و شخص حقیقی (مالک) است. با توجه به این تفکیک، فعالیت های مالی هر موسسه به صورت مستقل از مالک آن موسسه، ثبت و گزارش می شود. بدین ترتیب، هر موسسه دارای یک دفتر حسابداری مستقل است و تمامی تراکنش های مالی آن موسسه در این دفتر ثبت می شود.
به عنوان مثال، فرض کنید یک شخص دارای دو شرکت باشد؛ یک شرکت فعال در زمینه تولید ماشین آلات و دیگری فعال در زمینه توزیع محصولات غذایی باشد. با توجه به فرض تفکیک شخصیت، هر دو شرکت باید دارای دفتر حسابداری مستقل باشند و تمامی تراکنش های مالی هر شرکت باید در دفتر حسابداری آن شرکت ثبت شود.
به این ترتیب، فعالیت های مالی هر شرکت بر اساس شخصیت حسابداری آن شرکت، تجزیه، تحلیل، ثبت و گزارش می شود و از مالک آن شرکت مستقل است. در این حالت، فعالیت های مالی هر شرکت به صورت مستقل از دیگر شرکت و مالک آن شرکت، ثبت و گزارش می شود.
مفروضات حسابداری:
به فرضهای اولیهای گفته میشود که بنیان اصول حسابداری ، استاندارد های حسابداری و روشهای حسابداری را شکل میدهند. این مفروضات عبارتند از:
- فرض تفکیک شخصیت
- فرض دوره زمانی
- فرض تداوم فعالیت
- فرض واحد اندازهگیری
این مفروضات در قالب مبانی نظری استانداردهای حسابداری ایران و بر اساس شرایط اقتصادی و مناسبات حقوقی کشور بهعنوان مفروضات حسابداری (بدون قید محیطی) برشمرده شدهاند.
در ذیل این فرضیات حسابداری را به صورت مجزا توضیح می دهیم:
فرض تفکیک شخصیت:
مطابق با فرض تفکیک شخصیت در حسابداری، هر واحد اقتصادی به عنوان یک واحد مستقل از مالک یا مالکان خود در نظر گرفته میشود و همچنین از دیگر واحدهای اقتصادی هم مستقل میباشد. به این ترتیب، هر موسسه یک شخصیت حقوقی مستقل دارد که میتواند دارایی، بدهی، هزینهها، تعهدات و درآمدها را دریافت و پرداخت کند. در این راستا، فعالیتهای مالی در هر موسسه بر اساس شخصیت حسابداری مستقل خود، تجزیه، تحلیل، ثبت و گزارش میشود. به عنوان مثال، اگر یک فرد دارای یک فروشگاه مواد غذایی و یک تعمیرگاه باشد، هر کدام از این واحدهای تجاری باید دارای شخصیت حسابداری مستقل خود باشد و رویدادهای مالی هر کدام در بخش حسابداری خودش ثبت شود. در این فرض، اموال شخصی مانند خانه و یا ماشین، جزو هیچ کدام از دفاتر حسابداری شخصیتهای ذکر شده ثبت نمیشود.
فرض تداوم فعالیت:
بر اساس این فرض، یک واحد اقتصادی برای مدت زمانی طولانی و قابل پیش بینی به فعالیت خود ادامه می دهد. دارایی ها و بدهی ها، جاری و بلند مدت می شود. عملیات اندازه گیری مانند ثبت دارایی ها به ارزش تمام شده به جای ارزش جاری در این فرض ثبت می شود. این فرض تداوم فعالیت به دنبال فرض تفکیک شخصیت بیان می شود.
فرض دوره مالی:
در حسابداری، دوره حسابداری یا دوره مالی به زمانی اشاره دارد که در آن عملیات تجاری و مالی یک واحد اقتصادی انجام میشود و پس از پایان آن، نتایج مالی به دست میآید. در این دوره، تمام فعالیتهای تجاری و مالی انجام میشود و نتیجه آنها در مالیات، گزارشهای مالی و اظهارنامههای مالی برای دوره حسابداری مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به نوع فعالیتهای اقتصادی واحد موردنظر، دوره حسابداری ممکن است متفاوت باشد، اما در بیشتر موارد، دوره حسابداری یک ساله در نظر گرفته میشود. این یعنی که تمام عملیات تجاری و مالی از ابتدای سال مالی تا پایان آن در یک دوره حسابداری قرار میگیرد و نتایج آن به صورت گزارشهای مالی و اظهارنامههای مالی به دست میآید.
در هر دوره حسابداری، بستانکاران، اعتباردهندگان و سایر افراد ذی نفع باید از نتایج عملیات تجاری و مالی در طول آن دوره باخبر شوند. همچنین در پایان هر دوره حسابداری، برای تصفیه حسابها، اطلاعات مالی و گزارشهای مالی به روزرسانی میشوند و نتیجه نهایی عملیات تجاری و مالی در آن دوره تعیین میشود.
فرض تعهدی:
بر اساس این فرض زیربنایی در حسابداری، درآمدها به محض تحقق و هزینهها به محض تحمیل، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط شناسایی و ثبت میشوند. مثالی که در این زمینه بسیار روشنکننده است این است که مبنای تعهدی در مقابل مبنای نقدی قرار دارد.
در مبنای نقدی هر دریافت وجهی توسط شرکت که از ناحیه صاحبان شرکت یا وام دهندگان نباشد به عنوان درآمد و هر پرداخت وجهی توسط شرکت که به اشخاصی غیر از صاحبان شرکت یا وام دهندگان صورت پذیرد به عنوان هزینه تلقی میشود. اما بر اساس فرض تعهدی اینطور نیست و درآمدها بهمحض تحقق و هزینهها بهمحض تحمیل، شناسایی و ثبت میشوند بدون اینکه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوطه توجهی شود.
فرض واحد اندازه گیری:
در حسابداری، برای اندازه گیری وقایع مالی، به یک واحد اندازه گیری نیاز است و این واحد پول می باشد. واحد پول در حسابداری به عنوان واحد اندازه گیری از اهمیت بسیاری برخوردار است و تمامی وقایع مالی با این واحد اندازه گیری محاسبه و ثبت می شوند. با این حال، مسائلی مانند روحیه کارکنان، کارایی مدیریت و رقابت های بازار در حسابداری و در محاسبه صورت های مالی در نظر گرفته نمی شوند.
پیشنهاد می کنیم، مقاله صورت حساب نوع سوم چیست را مطالعه کنید