صلح در واقع، نوعی توافق و قرارداد بین دو طرف عقد است که با میل و اختیار می‌توانند در مورد شروط عقد با یکدیگر تراضی نمایند.
براساس ماده ۷۹۲ قانون مدنی صلح می‌تواند برای رفع اختلاف و تنازع و یا جلوگیری از تنازع و اختلافات احتمالی در مورد یک عقد، معامله و نظایر آن رخ دهد.
صلح عمری و هزینه آن:
در قوانین حقوقی صلح عمری یعنی قرارداد و عقدی که شخص، کل یا بخشی از اموال خود را به سایر اشخاص همچون همسر و فرزند و یا … انتقال می دهد که دارای شرایط زیر می باشد:
- تا هنگامی که شخص در قید حیات است منافع بدست آمده از ملک متعلق به خودش است.
- با فوت شخص منتقل کننده، صلح کامل شده و اموال مورد صلح، به شخصی انتقال کامل می یابد که اموال به نام اوست.
- هر زمانی که شخص بخواهد می تواند صلح را به صورت یکطرفه فسخ کند و نیازی به حضور طرف دوم نیست که اصطلاحا به این شرط، فسخ مادام العمر می گویند.
طبق قانون عقد صلح به دو قسم زیر تقسیم می شود:
صلح عُمری: عقدی که شخص مورد نظر، حق استفاده از ملکش را برای مدت عمر خود یا عمر شخصی دیگر منتقل می کند.
صلح رقبی: عقدی که مالک حق استفاده از ملکش را برای مدت معینی به منتفع منتقل می کند.
تعریف عقود صلح:
در خصوص صلح عمری، عقودی پیش بینی شده است که باعث بوجود آمدن شرایط مناسب برای طرفین می گردد، مهمترین نوع این عقود، صلح عمری است که درادامه شرح داده شده است:
صلح به طریق عمری که به آن مصالحه به شرط عمری نیز می گویند و دارای دو نوع مغابنه ای و محاباتی می باشد.
در این نوع صلح، شخص دوم در عوض این انتقال، موظف به انجام برخی تعهدات می شود و در صورت عدم انجام، شخص انتقال دهنده می تواند صلح را فسخ نماید.
در این نوع عقد، زمانی که شخص انتقال دهنده فوت کند، اموال مورد صلح به شخص دوم منتقل گشته و به سایر وارثان متوفی، ارثی نخواهد رسید.
اقسام عقد صلح:
عقد صلح به دو قسم زیر تقسیم می شود:
- صلح در مقام معاملات: یعنی بدون هیچگونه اختلاف و دعوایی، قراردادهایی مانند؛ ایجاد تعهد، انتقال مالکیت و… را به صورت توافقی در قالب عقد صلح امضا می کنند.
- صلح در مقام دعوا: این صلح در مورد رفع نزاع بین طرفین است که مبنی بر جلوگیری از نزاع احتمالی در آینده است.
ارکان عقد صلح:
عقود صلحی دارای ۴ رکن هستند یعنی شرایطی که وجود آن برای وقوع عقد صلح ضروری و لازم باشد و در صورت نبود آن عقدی هم صورت نمی گیرد.
در واقع اگر هر یک از این ۴ رکن وجود نداشته باشد، این عقد صحیح نیست:
- مصالح: کسی که مال خود را به عنوان عقد صلح به دیگری انتقال می دهد
- متصالح: کسی که مال را ضمن عقد صلح، از مصالح دریافت می کند
- مورد صلح: اموالی که مورد عقد صلح قرار گرفته است
- مال الصلح: اموالی که یک طرف در ازای پذیرش پیشنهاد صلح، از دیگری دریافت می کند
مدارک مورد نیاز برای صلح عمری:
- سند مالکیت منگوله دار یا تک برگی
- پایان کار در صورتی که مورد معامله آپارتمان باشد
- استعلام دارایی برای اخذ ارزش منطقه ای ملک
- استعلام ثبت
- شناسنامه و کارت ملی طرفین
- پایان کار شهرداری
- اجاره نامه عرصه در صورت موقوفه بودن
فروش اموال صلح شده از طرف مصالح:
در صلح عمری سند جدیدی تنظیم نمی شود و از طرف شخص طرف مصالح امکان فروش یا انتقال اموال مورد صلح وجود ندارد اما پس از فوت شخص انتقال دهنده، مصالح می تواند برای فروش اقدام کند.
صلح عمری برای همسر:
یکی از مشکلات پیش رو برای بسیاری از آقایان این است که تمایل دارند پس از فوت، اموالشان در اختیار همسرشان قرار گیرد و یا بانوان زیادی هستند که نگرانند پس از فوت همسرشان نتوانند به خوبی زندگی کنند و از پس مخارج خود بر نیایند زیرا میزان ارثی که به آنها می رسد ( یک هشتم ) بسیار اندک است.
مالیات صلح عمری:
ماده 59ـ نقل و انتقال قطعی املاک به ماخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می باشد.
تبصره 1ـ در صورتی که در حین تنظیم عقد صلح عمری برای ملک مورد نظر قیمتی تعیین نشده باشد. مالیات صلح عمری درمورد ملک براساس نرخ ارزش منطقه ای و وبا ضریب نرخ ماده یکصد و سی و یک قانون مالیاتها محاصبه میگردد
تبصره 2ـ حق واگذاری محل از نظر این قانون عبارت است ازحق کسب یا پیشه یا حق تصرف محل یا حقوق ناشی از موقعیت تجاری آن محل.
نتایج صلح اشتباه و معامله باطل شده:
ماده ۷۶۶ قانون مدنی یکی از این مصداق ها را این گونه بیان می کند:
صلح دعوی مبتنی بر معامله باطل، باطل است ولی صلح دعوی ناشی از بطلان معامله صحیح است. بدین ترتیب هرگاه دو تن بدین پندار که بیعی درست است درباره اختلاف خود نسبت به خیار یا غبن یا حق شفعه با هم صلح کنند و معلوم شود که بیع از اساس باطل بوده است، صلح آنان نیز باطل است.
آثار حقوقی صلح نامشروع:
طبق ماده ۷۵۴ قانون مدنی: هر صلح نافذ است جز صلح بر امری که غیر مشروع است.
پیشنهاد می‌شود مقاله مالیات ارث را مطالعه کنید
