روش استاندارد ثبت دارایی ثابت در اظهارنامه مالیاتی

ثبت دارایی ثابت و نگهداری آن‌ها یکی از امور مهم در حسابداری محسوب می‌شود نکته مهم‌تر روش استاندارد ثبت دارایی ثابت در اظهارنامه مالیاتی است. در جدول صورت وضعیت مالی شما باید عددنهایی و محصول جدول استهلاک دارایی ها را مطابق با اجرای مقررات ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ و بنا به پیشنهاد شماره ۱۶۱۹۹/۲۰۰ مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۱۱ سازمان امور مالیاتی کشور درج نمایید. این مقررات و ضـوابط اجرایی مربوط به هزینه استهلاک دارایی ها و هزینه ‌های تأسـیس در ۲۱ مـاده و ۴ تبصـره به انضمام جداول دارایی های استهلاک پذیر در قالـب ۲۵ گروه و ۱۳ صـفحه به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است. 

دارایی چیست؟

در علم حسابداری،دارایی کلیه اموال و حقوقی است که دارای ارزش پولی هستند. در تعریف  IFRS دارایی به عنوان «منابعی که توسط شرکت در نتیجه رویدادهای گذشته کنترل می‌شود و انتظار می‌رود که منافع اقتصادی آتی از آن به سوی شرکت سرازیر شود» تعریف شده است.

به عبارت دیگر، دارایی‌ تقریباً شامل هر چیزی می‌شود که تحت مالکیت و کنترل یک شرکت است، دارای ارزش پولی است و منافع آتی به همراه خواهد داشت. اقلام دارایی می‌توانند فیزیکی (مانند ماشین‌آلات) یا ناملموس (مانند مالکیت معنوی) باشند. علاوه بر کاربرد عمده در حسابداری اموال، میزان دارایی‌ها در ترازنامه حسابداری شرکت، یکی از صورت‌های مالی کلیدی آن، گزارش می‌شود.

دارایی‌ها بر اساس سرعت تبدیل به پول نقد، مشهود یا نامشهود بودن و نحوه استفاده یک کسب‌وکار از آنها طبقه‌بندی می‌شوند. دارایی‌ها جزء کلیدی ارزش خالص یک شرکت و عامل مهمی در سلامت مالی کلی کسب‌وکار هستند.

دارایی‌ های جاری:

این‌گونه دارایی‌ها دارای گردش دریک سال مالی بوده که موجودیت آن ثابت نبوده و برای کسب درآمد روزانه مصرف می‌گردد مانند پول نقد؛ موجودی بانک ها؛ بدهکاران؛ پیش دریافتها و غیره.

دارایی‌های نامشهود:

دارایی نامشهود دارایی است که وجود فیزیکی ندارد. شناسایی برند، مالکیت معنوی، سرقفلی، حق نشر و چاپ، علائم تجاری و حق ثبت اختراع، همگی نمونه‌های دارایی‌های نامشهود هستند.

دارایی‌های ثابت:

دارایی هایی هستند که برای استفاده طولانی مدت خریداری می‌شوند و احتمالاً به سرعت به پول نقد تبدیل نمی‌‌شوند. مانند زمین، ساختمان، ماشین الات و تجهیزات.

طبق استاندارد حسابداری شماره 11 اجزای بهای تمام شده دارایی ثابت مشهود شامل برآورد اولیه مخارج پیاده‌سازی و برچیدن دارایی و بازسازی محل نصب آن از بابت تعهدی است که در زمان تحصیل دارایی تقبل می‌شود. در زمان تحصیل دارایی، این مخارج و تعهد مرتبط با آن براساس ارزش فعلی اندازه‌گیری می‌شود. طبق استاندارد قبلی از بابت مخارج مزبور، طی عمر مفید دارایی، ذخیره لازم در حسابها منظور می‌گردید.

روش ثبت حسابداری اموال و دارایی ثابت:

حسابداری اموال و دارایی‌های ثابت می‌تواند به شرح زیر باشد:

• ثبت دارایی: این اولین نوع ثبت حسابداری برای خرید دارایی است. در صورتی که دارایی با اعتبار خریداری شده باشد، ورودی به حساب قابل پرداخت و بدهی به حساب دارایی ثابت مربوطه خواهد بود.
• استهلاک: دارایی‌های ثابت با گذشت زمان در حسابداری دچار استهلاک می‌شوند. روش‌های مختلفی برای تعیین استهلاک استفاده می‌شود که محبوب‌ترین آنها عبارت است از روش خط مستقیم.
• طول عمر مفید: دارایی بر اساس عمر مفید آن در سازمان عمل خواهد کرد و بعد از آن باید اسقاط یا فروخته شود. با بستانکار کردن حساب استهلاک انباشته کلیه هزینه‌های استهلاک و بستانکار شدن حساب دارایی ثابت مربوطه انجام می‌شود.

پیشنهاد می‌شود مقاله هر آنچه درباره اظهارنامه مالیاتی باید بدانید را مطالعه کنید

گردش حساب دارایی‌های ثابت:

 داخل جدول صورت وضعیت مالی در اظهارنامه مالیاتی، دو کادر با عناوین مجموع خرید دارایی‌های ثابت طی دوره  و مجموع خرید سایر دارایی‌ها طی دوره وجود دارد. در واقع تکمیل صحیح این قسمت و عدد صحیح از ارزش دفتری دارایی ها در جدول صورت وضعیت مالی باعث ثبت استاندارد دارایی ثابت در اظهارنامه مالیاتی است.

کادر اول پایین جدول صورت وضعیت کلید مورد نظر ماست؛ که اهمیت فوق‌العاده دارایی‌های ثابت را نشان می‌دهد. سازمان امور مالیاتی مقدار ثبت شده در این کادر را با میزان اعلام شده در دفاتر سال قبل شما مقایسه می‌کند؛ و در صورت وجود افزایشی که در دفاتر سال جاری (سال ارائه اظهارنامه) ثبت نشده باشد، معادل ۸۰% مالیات متعلق جریمه خواهید شد. دقت کنید که این جریمه غیرقابل بخشش است.

نحوه ثبت اموال در دفتر اموال:

همانطور که در مطالب قبل نیز اشاره شد، دارایی­‌ها و اموال به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده در رابطه با ادامه و بقای شرکت است. با هدف نگهداری اموال و جلوگیری از سو استفاده­‌های احتمالی هر شرکت یا سازمانی باید نسبت به تهیه دفتر اموال و ثبت اطلاعات اموال در آن اقدام نمایند. نحوه ثبت دفتر اموال یا شیوه ثبت اطلاعات اموال شامل موارد زیر می‌باشد:

• زمان خرید، قیمت یا بهای تمام شده خرید باید ثبت شود.
• مشخصات فنی دارایی خریداری شده و همچنین طول عمر مفید باید در دفتر ثبت اموال ثبت شود.
• زمان شروع استهلاک دارایی و هزینه استهلاک سالیانه ثبت شود.
• پلاک گذاری دارایی که نشان دهنده محل استقرار و تعداد دارایی است باید انجام شود و شماره پلاک در دفتر ثبت گردد.
• اطلاعات مربوط به تعمیرات اساسی دارایی ثابت باید ثبت شود.

فواید ثبت اطلاعات دارایی‌ها در دفتر اموال یا کاردکس اموال:

در سازمانهای بزرگ مخصوصا سازمان‌هایی که دارای شعب مختلف بوده و یا شرکت‌هایی که دارای کارگاه‌های تولیدی در نقاط مختلف کشور و یا حتی خارج از کشورباشند دفتر اموال یا کاردکس اموال به منظور کنترل دارایی‌های خود بوده که بتوانند از آن‌ها محافظ کنند. از طرفی صرفه نظر از استفاده مالی در حسابداری قیمت تمام شده کالا و مراکز هزینه و هم‌چنین کنترل دارایی از نظر قانون م.م و قانون تجارت نیز داشتن دفاتر اموال ضروری بوده تا علاوه بر وجود فیزیکی آن‌ها مدارک مثبته که در اسناد حسابداری ثبت گردیده را پشتیبانی نماید.

مثال برای پلاک دارایی‌های ثابت

شرکت تولیدی و صنعتی گلپاد دارای دفتر مرکزی و دو کارخانه در نقاط مختلف دارد. نوع اموال: 1- ساختمان. 2- ماشین الات تولیدی. 3- ماشین الات غیر تولیدی. 4- لوازم و ماشین الات اداری اداری (میز و صندلی و غیره) . 5- محل استقرار.

پلاک اموال تولیدی

پلاک اموال غیر تولیدی

اطلاعات کاردکس و یا دفتر اموال

بدیهی است اموالی که در یک جا مستفر نیستند مانند اتومبیل و کامیون و غیره را نمی‌توان پلاک کوبی نمود به همین دلیل برای شناسایی آن‌ها از یک سیستم کاردکس و یا ثبت در دفاتر استفاده خواهد شد.