اظهارنامه مشارکتی شیوه خاصی از ارائه اظهارنامه مالیاتی است. از این شیوه ارائه برای شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی که به‌صورت مشارکتی فعالیت می‌کنند استفاده می‌شود. برای آن‌که بدانید اظهارنامه مشارکتی چیست و چگونه تهیه می‌شود با ما همراه شوید.

اظهارنامه مشارکتی چیست؟

هرگاه کلیه شرکا، اشخاص حقیقی باشند، باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مشارکتی اشخاص حقیقی اقدام نمایند. در این حالت ارائه یک اظهارنامه کافی است؛ به عبارت دیگر، نیاز به تسلیم اظهارنامه انفرادی به تفکیک شرکا نخواهد بود.

از اظهارنامه مالیاتی چه می‌دانید:

 اظهارنامه مالیاتی کارنامه مالی است یک سال کاری شرکت و موسسات و اشخاص حقیقی که برای محاسبه دقیق مالیات به سازمان امور مالیاتی تحویل داده می‌شود. این اظهارنامه باید هر سال توسط شرکت‌ها (حقوقی) و یا اشخاص حقیقی تنظیم شده باشد و به سازمان امور مالی تحویل داده گردد تا این سازمان به محاسبه آن بپردازد

چگونگی تهیه و محاسبه اظهارنامه مالیاتی:

اظهارنامه مالیاتی را می توان به دو صورت تهیه کرد.

شیوه خود اظهاری:

در روش اول که به خود اظهاری مشهور است، مؤدی مالیاتی با میل و اراده خود اقدام به تهیه اظهارنامه مالیاتی می‌کند. لازم است مؤدی، اطلاعات خواسته شده را مطابق قانون تهیه و تنظیم کرده و برای سازمان مالیاتی ارسال کند. در این شیوه محاسبات باید شفاف و روشن باشد، خوب است بدانید چون در این روش از کارشناسان مالیاتی استفاده برای محاسبه مالیات استفاده نمی‌شود، نوعی امتیاز برای مؤدی محسوب می‌شود.

شیوه محاسبه به‌صورت علی الرأس:

شیوه محاسبه به صورت علی الراس وقتی کاربرد دارد که مؤدی از ارائه اظهارنامه سرباز زده و تمایلی به تهیه اظهارنامه و اطلاع دادن میزان واقعی درآمد خود ندارد، در این صورت است که سازمان امور مالیاتی وارد عمل شده و خودش اقدام به تهیه اظهارنامه مالیاتی می‌کند. در شیوه محاسبه به صورت علی الرأس چون شخص خودش اقدام نکرده از بخشودگی‌ها و معافیت‌ها محروم شده و حتی ممکن است مشمول جریمه نیز شود.

پیشنهاد می شود مقاله مالیات علی الراس چیست؟ را مطالعه کنید 

 تهیه و محاسبه اظهارنامه مالیاتی

در اظهارنامه مالیاتی چه مواردی ذکر می‌شود:

اصولا مدارک زیر برای تهیه و تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات مورد نیاز است. هر مودی مالیاتی باید بر اساس اطلاعات مالی و اسناد و مدارک مربوطه به تکمیل اظهارنامه مالیاتی بپردازد.

• هر گونه مجوزی که از مراجع ذی صلاح برای شما صادر شده است.
• مدارک شرکت از جمله اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
• اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت.
• رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی
• صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که طبق قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند
• مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور.
• گواهی های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت /موسسه.
• صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته است.
• کلیه قراردادهای شرکت/موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی.
• مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
• شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
• سند مالیات های پرداخت شده که به تایید سازمان امور مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد
• کارت بازرگانی (در صورت وجود)
• کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
• گواهی حساب های سال های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات.
• هر سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود. مثل پرداختی های بیمه.

شیوه های ارائه اظهارنامه مالیاتی:

می‌دانستید اظهارنامه اشخاص حقیقی به دو شکل قابل ارائه است، می‌توانید اظهارنامه اشخاص حقیقی را به این دو صورت تحویل سازمان امور مالیاتی دهید:

1- اظهارنامه انفرادی

2- اظهارنامه مشارکتی

مزایای کسب و کار شراکتی:

مزایا و معایب کسب و کار شراکتی باید برای کسانی که از آن استفاده می‌کنند کاملاً واضح باشد. در این اینجا به بررسی مزایای این شراکت می‌پردازیم:

1. عدم رسمیت و تعهدات قانونی کمتر:

یکی از اصلی‌ترین مزایای کسب و کار شراکتی، عدم رسمیت آن در مقایسه با شرکت‌های دیگر است. فرآیند حسابداری نیز برای شرکت‌های مشارکتی به نسبت سایر شرکت‌ها آسان‌تر تلقی می‌شود. برای مثال کسب و کارهای شراکتی نیاز به تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی ندارند اما باید سوابق درآمد و هزینه‌های خود را ثبت کنند. برخلاف شرکت های محدود ، در کسب و کارهای شراکتی نیازی به تکمیل اظهارنامه نیست و سوابق کمتری برای نگهداری وجود دارد،  مگر اینکه یک قرارداد مشارکت رسمی تنظیم شده باشد.

2. تقسیم کار:

شروع و مدیریت یک کسب و کار می‌تواند استرس‌زا و دلهره‌آور باشد. در مقایسه با فعالیت خود به عنوان یک شرکت انحصاری، با کسب و کار شراکتی می‌توانید از همراهی و حمایت متقابل سایر شرکا بهره‌مند شوید. در یک شراکت، شما در کنار هم هستید.

3. اشتراک گذاری دانش، مهارت، تجربه:

هریک از شرکا با آوردن دانش، مهارت‌ها، تجربه‌های خود به کسب و کار به طور بالقوه شانس موفقیت بیشتری را فراهم می‌کنند. شرکا می‌توانند بهترین مهارت‌های خود را به اشتراک بگذارند. برای مثال، اگر یکی از شرکا دانش مالی داشته باشد، می‌تواند روی حفظ دفاتر ثبتی شرکت تمرکز کند. دیگری ممکن است قبلاً به طور گسترده در قسمت فروش کار کرده باشد و مدیریت بخش فروش را بر عهده بگیرد. در مقابل، در شرکت‌های انحصاری، باید همه این کارها را خودتان انجام دهید. (یا شخصی را که استخدام می‌کنید تا این وظایف را انجام دهد).

4. تصمیم گیری بهتر:

در مقایسه با شرکت‌های انحصاری که به تنهایی بنا شده‌اند، در یک شراکت، کسب و کار از دیدگاه‌های منحصر به فردی سود می‌برد. مزایا و معایب کسب و کار شراکتی، این امکان را فراهم می‌کند تا این شراکت دو سر سود باشد. نتیجه گیری ترکیبی از یک بحث، موقعیت بهتری از آن زمانی که هر یک از شرکا به‌صورت جداگانه تصمیم بگیرد، به وجود می‌آورد و منجر به رشد کسب و کار می‌شود.

5. حریم خصوصی:

در مقایسه با شرکت‌های محدود و انحصاری، امور یک کسب و کار شراکتی می‌تواند توسط شرکا محرمانه نگه داشته شود. در مقابل، در یک شرکت با مسئولیت محدود، اسناد خاصی برای بازرسی عمومی به مراجع مربوطه ارائه می‌شود. در واقع سهام‌داران یک شرکت ملزم به نگهداری بسیاری از اسناد هستند.

6. انعطاف در تصمیم گیری:

در یک شرکت محدود، تصمیم گیری برای مدیریت روزانه کسب و کار بین سهام‌داران و مدیران تقسیم می‌شود. این جمله بدان معناست که تصمیم گیری مدیران با توجه به ترجیحات سهام‌داران باهدف منافع شرکت انجام می‌پذیرد.

در مقابل، در کسب و کارهای شراکتی، شرکا به‌شخصه هم برای کسب و کار تصمیم گیری می‌کنند و هم مدیریت آن را برعهده دارند. تا زمانی که شرکا بتوانند با یکدیگر به صورت مسالمت‌آمیز توافق کنند، آزادند بدون دخالت هیچ سهام‌داری به تصمیم گیری بپردازند. پس در کنار تمام مزایا و معایب کسب و کار شراکتی، این انعطاف پذیری در تصمیم گیری از مهم‌ترین نکات است.

7. شرکای بیشتر، سرمایه بیشتر:

هرچقدر شرکای بیشتری برای یک کسب و کار وجود داشته باشد، قطعاً پول بیشتری برای سرمایه گذاری در کسب و کار در دسترس قرار می‌گیرد که می‌تواند به رشد آن کمک کند. همچنین، شرایط برای وام گرفتن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

پیشنهاد می کنیم، مقاله سامانه جامع تجارت ایران را مطالعه کنید

چطور کسب و کار مشارکتی راه اندازی کنید:

اگر مایل به راه اندازی کسب و کار مشارکتی هستید باید موارد ذیل را رعایت بفرمایید.

• کسانی که می‌خواهند کسب و کار جدیدی را شروع کنند، ممکن است سرمایه کافی برای شروع نداشته باشند.
• یا ایده مناسب و خوبی داشته باشند ولی سرمایه کافی برای اجرای آن در اختیار نداشته باشند. در این صورت بهترین کار مشارکت و قرار دادن سرمایه‌های کوچک در کنار هم است.
• مشارکت می‌تواند به صورت تجاری، اقتصادی و مدنی باشد.
• در قرارداد مشارکت مدنی اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای سرمایه مادی یا معنوی هستند در زمینه‌های مختلف تجاری، خدماتی، اقتصادی و غیره با هم مشارکت می‌کنند.

 ارائه اظهارنامه مالیاتی

مشارکت با تأسیس شرکت تجاری:

اگر دو یا چند نفر که قصد مشارکت در سود و زیان را داشته باشند، می‌توانند دست به تشکیل و ثبت شرکت تجاری قانونی با مسئولیت محدود و یا شرکت سهامی بزنند. در صورت ثبت شرکت، ماهیت حقوقی پیداکرده و دیگر مسئولیتی متوجه شرکا نیست. مسئولیت‌های مالیاتی مانند ارائه اظهارنامه مشارکتی به عهده مدیر عامل شرکت است.

مشارکت بدون تأسیس شرکت تجاری:

در این گونه از شرکت‌ها گروهی از افراد که قصد مشارکت و تأسیس شرکت را دارند اما اقدام به ثبت شرکت نکرده اند. در این صورت شرکت ماهیت حقوقی مستقل پیدا نکرده و مسئولیت‌های مالی بر عهده شرکا است. در شرکت‌های ثبت نشده هر کدام از شرکا موظف به انجام تکالیف مالیاتی مانند تهیه اظهارنامه مشارکتی هستند. در این شیوه از مشارکت، ریسک حقوقی و مسئولیت بیشتری بر عهده شرکا است.

وضعیت مالیاتی مشارکت مدنی:

از نظر قانونی شرکت‌هایی که با مشارکت مدنی اقدام به تشکیل شرکت می‌کنند به عنوان مؤدی مالیاتی شناخته شده و نامشان در نظام مالیاتی ثبت می‌شود. مؤدیان مالیاتی موظف هستند در زمان مقرر اطلاعات مورد نیاز درباره شرک و سهم شریک را اعلام نمایند. شرکت‌هایی که مشارکت مدنی دارند با آن هستند اظهارنامه مالیاتی مشارکتی را تهیه کرده و آن را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند.

تفاوت های اشخاص حقیقی و حقوقی در اظهارنامه مشارکتی:

برای مشارکت اشخاص حقیقی، لازم است چند شخص حقیقی سرمایه‌های نقدی و غیر نقدی را برای شروع کسب و کار در یک قرارداد مشارکتی جمع نمایند. مشارکت اشخاص حقیقی تابع قانون مدنی است.

در مشارکت اشخاص حقوقی که ماهیت مستقل از اشخاص حقیقی دارد. مشارکت اشخاص حقوقی تابع قانون تجارت است.

برای تهیه اظهارنامه مشارکتی باید یک نماینده از میان اشخاص حقیقی انتخاب شود، این کار را باید قبل از تشکیل پرونده مالیاتی انجام دهید. پس از انتخاب می‌توانید کلیه امور مالیاتی مانند تشکیل پرونده ثبت اطلاعات در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی و غیره را به او واگذار نمایید.

شیوه ارسال اظهارنامه مشارکتی اشخاص حقیقی:

برای تهیه و تنظیم اظهارنامه مشارکتی لازم است که شریک اصلی این اقدامات را انجام دهد:

• ثبت اطلاعات همه شرکا در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی
• انتخاب گزینه اظهارنامه مشارکتی هنگام تکمیل اظهارنامه اشخاص حقیقی
• بارگذاری و ارسال اظهارنامه

اظهارنامه مشارکتی

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مشارکتی:

در باب چهارم و فصل هفتم قانون مالیات های مستقیم، درباره تشویقات و جرایم مالیاتی، اطلاعاتی در اختیار مودیان محترم قرار گرفته است. طبق مفاد این قانون، مودی مالیاتی (حقیقی یا حقوقی)، مکلف به ارسال اظهارنامه مالیاتی است.

همان طور که می دانید، ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول قانون مالیات های مستقیم،  چند سالی است که به صورت اینترنتی و از طریق سامانه  tax.gov.ir انجام  می شود. لذا، کلیه مودیان مالیاتی بایستی در زمان مقرر، نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی بر اساس ماده ۱۹۲ قانون، اقدام کنند.

در واقع، پرداخت مالیات،  مکلف به  تسلیم اظهارنامه مالیاتی است. اگر مودی به هر دلیلی، در موعد مقرر، اظهارنامه مالیاتی را تسلیم نکند و کد رهگیری دریافت نکند، مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی معادل ۳۰درصد مالیات متعلق خواهد شد. این جریمه، برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل بوده و جریمه غیر قابل بخشودگی  برای مودیان حقیقی، معادل ۱۰ درصد مالیات متعلق می باشد.

چگونه اطلاعات اظهارنامه مالیاتی را ویرایش کنیم:

هنگام تهیه اظهارنامه مالیاتی باید دقت زیادی به خرج دهید تا اطلاعات خلاف واقع را ارائه ندهید. درصورتی‌که متوجه شدید بخشی از اطلاعات ناقص و یا اشتباه است حداکثر یک ماه پس از تاریخ انقضای اظهارنامه فرصت دارید که اشتباهات را اصلاح نمایید پس از رفع نواقص باید اظهارنامه مالیاتی را دوباره ارسال نمایید.

اشخاص متوفی نیاز به تهیه اظهارنامه مشارکتی دارند:

درصورتی‌که یکی از شرکا، قبل از آغاز سال عملکرد یعنی در مدت 2 سال گذشته، از دنیا برود، سایرین موظف هستند اظهارنامه مشارکتی اختیاری را بدون نام متوفی در لیست شرکا تهیه کرده و تحویل سازمان امور مالیاتی دهند.

اگر یکی از شرکا در همان سال یعنی از ابتدای فروردین تا پایانم اسفند فوت کند، نام وارثان متوفی به لیست اظهارنامه مشارکتی اضافه می‌شود.