امروزه کسب و کارها ناچارند از خدمات مشاوره ای برای بهبود کار خود استفاده کنند که شامل حق بیمه و مالیات قراردادهای مشاوره هم نیز است. این خدمات با وجود مزیت های بسیار، یک سری مشکلات هم دارند. یکی از این مشکلات میزان و نحوه پرداخت مالیات قراردادهای مشاوره برای صاحبان کسب‌وکار است. طبق تبصره یک ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم باید ۱۰% از مبلغ قرارداد مشاوره ای به عنوان مالیات تا پایان ماه بعد، به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.
قراردادهای مشاوره
استفاده از خدمات مشاوره علاوه بر زندگی شخصی، در دنیای کسب‌وکارهم مورد استفاده قرار می گیرد. با پیشرفت علم، صاحبان کسب و کارها به این نتیجه رسیدند که برای رشد و بهبود فعالیت خود، به جای آزمون و خطا از مشورت افرادی که در این زمینه مهارت و تخصص دارند، استفاده نمایند. از این رو در بازه‌های زمانی مختلف از رهنمودهای مشاوران حرفه‌ای جهت بهبود عملکرد شرکت در زمینه‌های فنی، بازاریابی و فروش و حتی روابط داخلی استفاده می‌کنند.صاحبان شرکت‌ها، صنایع و کارخانجات نیاز دارند تا در دوره‌های مختلفی از سال از تخصص مشاوران حرفه‌ای استفاده کنند. ارائه این تخصص در قالب قرارداد مشاوره امکان‌پذیر خواهد بود. در غیر اینصورت ممکن است دو طرف مشمول ریسک‌ها و خسارت‌هایی شوند. انعقاد قرارداد مشاوره باعث حفظ حقوق دو طرف خواهد شد. قرارداد مشاوره‌ای قراردادی است که براساس آن یک کسب‌وکار در مدت زمان مشخص از تخصص و تجربه یک فرد حقیقی یا حقوقی استفاده میکند و در قبالش به آن شخص دستمزد مشخصی نیز پرداخت میکند.
زمان تنظیم قرارداد مشاوره
قرارداد خدمات مشاوره‌ای اسمی است که بر قرارداد منعقد شده بین کارفرما و مشاور نهاده اند. این قرارداد شامل موضوعات و حیطه اختیارات هریک از طرفین است. قرارداد مشاوره با توجه به رشد کسب وکارهای نوپا بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. با این روش کسب و کارهای نوپا می‌توانند از افرادی که توانایی و تخصص بالایی دارند به عنوان مشاور استفاده کرده و هزینه کمتری برای همکاری با این اشخاص بپردازند. با توجه به اینکه در سال های اخیر شاهد افزایش مراجعه کارفرمایان و مشاوران به دفاتر حل اخلاف هستیم، پیشنهاد شده که قرارداد مشاوره در ابتدای کار تنظیم شود.
به منظور جلوگیری از هرگونه ابهام، به حداقل رسیدن اختلافات بین کارفرما و مشاور و تشخیص و شناسایی موضوع مورد مشاوره و همچنین انتخاب چارچوب قراردادی متناسب با آن که نحوه ارائه خدمات و تعهدات هر یک از طرفین را به خوبی پوشش دهد، لازم است که قرارداد مشاوره به نحوی تنظیم شود که کاملاً مشخص بوده و تمامی جزئیات موارد ضروری در آن تشریح شوند.
ویژگی قراردادهای مشاوره ای
این نوع از قراردادها ویژگی‌های خاص خود را دارند. از بارزترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشخص کردن دو طرف قرارداد: اولین موردی که در قرارداد مشاوره بایستی ذکر شود، مشخصات طرفین است. مشخصات کارفرما یا شرکت به همراه مشخصات مشاور شامل اطلاعات هویتی بایستی در قرار داد ذکر شود.
نکته : نشانی دقیق محل اقامت جهت ارسال اسناد قضایی نیاز است.
مدت زمان: مدت زمان قرارداد مشاوره‌ای بایستی به صورت کامل در قرارداد ذکر شود. مدت زمان قرارداد می‌تواند به صورت‌های مختلف مثل ساعتی، نیمه وقت، تمام وقت و دیگر موارد ذکر شود که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
تعهدات طرفین: طرفین قرارداد بایستی به صورت کاملا شفاف، دقیق و صریح تعهدات متقابل یکدیگر را در قرارداد ذکر کنند.مهم‌ترین بخش در قرارداد مشاوره، تعیین وظایف و حقوق طرفین قرارداد است. به این دلیل و به منظور اجرای دقیق و کامل تعهدات، تعیین ضمانت اجرایی برای هر دو طرف الزامی است.
نحوه پرداخت: شیوه پرداخت در قراردادها می‌تواند به صورت‌های مختلف انجام شود اما نحوه پرداخت بایستی به صورت کامل در قرارداد ذکر شودو میزان دستمزد مورد توافق برای انجام خدمات مشاوره، همچنین نحوه پرداخت آن باید به صورت کامل در قرارداد ثبت شود.حق‌الزحمه می‌تواند مبلغی ثابت و یا به صورت درصدی از فروش مجموعه باشد.
تعیین مدت زمان قرارداد:یکی از اطلاعات مهم در قرارداد خدمات مشاوره، تعیین زمان دقیق آغاز و پایان ارائه خدمات است.
ثبت حفظ حقوق معنوی و عدم افشای اطلاعات: گاهی مشاور برای ارائه خدمات دقیق‌تر، نیازمند آگاهی از اطلاعات محرمانه شرکت است؛ به این ترتیب کارفرما طی بندی، حفظ مالکیت معنوی و مدت زمان غیرقابل افشا بودن اطلاعات را ثبت می‌نماید.
مالیات قراردادهای مشاوره چقدر است و بر عهده کیست؟
یکی دیگر از سوالات رایج درباره قراردادهای مشاوره‌ای میزان مالیات این قراردادها است. میزان مالیات قراردادهای مشاوره‌ای برابر با 10 درصد است. به عبارت دیگر ده درصد از میزان کل مبلغ قرارداد بایستی به عنوان مالیات به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود. پرداخت مالیات قراردادها بر عهده کارفرما است و کارفرما بایستی در انتهای هر ماه مستندات قانونی خود را به اداره مالیات ارسال و نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام کند.
نکته : مهلت پرداخت مالیات قرارداد مشاوره، پایان ماه بعد از تاریخ انعقاد قرارداد مشاوره است.
انواع قرارداد مشاوره
قراردادهای مشاوره بین کارفرما و مشاور بر اساس نوع و مدت زمان نیاز مجموعه به مشاور به دو صورت منعقد میشود:
قرارداد مشاوره ساعتی
یکی از معمول‌ترین شیوه‌های انعقاد قراردادهای مشاوره به صورت ساعتی است. بر این اساس، مشاور متعهد میشود، خدمات خود را در تعداد ساعات مشخصی به مجموعه ارائه نماید؛ در این ساعات مشاور می‌تواند بر اساس توافق انجام شده در قرارداد، در محل حضور داشته باشد، یا به صورت تلفنی خدمات خود را ارائه کند.
نکته : این قرارداد که از نوع قراردادهای پاره وقت است، بر اساس ماده 35 قانون کار مشمول کلیه مزایای قراردادهای پاره وقت قانون کار خواهد بود. برخی از این مزایا عبارتند از: حق بیمه، حق مسکن، خوار و بار و عائله‌مندی.
قرارداد مشاوره پیمانکاری
نوع دیگری از قرارداد مشاوره به صورت پیمانکاری است. در این نوع قرارداد، مشاور در زمینه تعداد ساعات انجام کار، تعهدی ندارد؛ بلکه موظف است خدمات خود را طی مهلت معین و مراحل تعیین شده به مجموعه ارائه دهد. قرارداد مشاوره پیمانکاری معمولا برای تعهدات بلندمدت منعقد میشود.
پیشنهاد میشود مقاله محاسبه حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مالیات آنها را هم مطالعه کنید
حق بیمه قراردادهای مشاوره ساعتی و پیمان کاری به چه صورت محاسبه میشود؟
زمانی که یک کسب و کار از مشاوران ساعتی استفاده میکند، ملزم به بیمه کردن مشاور است. به عبارت بهتر در اینجا مشاور مانند دیگر کارکنان شرکت به حساب آمده و از همه مزایای قانون کار برخوردار خواهد بود. اگر مشاور یک کسب و کار خود در شرکت دیگری بیمه شده باشد، کارفرما بایستی مفاصای حساب بیمه خود را به شرکت مذکور ارائه کند.
اما در قراردادهای پیمانکاری شرایط به کل متفاوت است. همان طور که اشاره کردیم قراردهای مشاوره‌ای پیمان کاری زیر مجموعه ماده 38 قانون تامین اجتماعی است. این قانون قراردادهای پیمان کاری را به سه بخش تقسیم کرده و برای هر کدام حق بیمه متفاوتی در نظر گرفته است.
قراردادهای پیمانکاری عمرانی
قراردادهای پیمان کاری غیرعمرانی
قراردادهای پیمانکاری حالت خاص
حق بیمه در قرادادهای عمرانی مشاوره‌ای برابر با 15/6 درصد ناخالص کارکرد است.
نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای مشاوره ای
حق بیمه قراردادهای مشاوره ای بر اساس شخصیت طرف قرارداد (حقیقی یا حقوقی) و مدت زمان قرارداد محاسبه و مطالبه میشود. در ادامه بیمه قرارداد مشاوره را بر اساس نوع شخصیت طرف قرارداد بیان می‌کنیم.
حق بیمه قراردادهای مشاوره اشخاص حقیقی
هرگاه طرف قرارداد شخصیت حقیقی باشد دو حالت ممکن است رخ دهد:
قرارداد مشاوره به صورت ساعتی منعقد شود
در این حالت همان گونه که پیشتر گفته شد، این قرارداد، مشمول قانون کار خواهد بود. مشاور به ازای هر 7 ساعت و 20 دقیقه کارکرد، یک روز حق بیمه دریافت خواهد نمود.
نحوه محاسبه حق بیمه قرارداد مشاوره ساعتی اشخاص حقیقی
حق بیمه قرارداد مشاوره برای اشخاص حقیقی به صورت ساعتی برابر با 30% دستمزد مشمول حق بیمه فرد خواهد بود. از این مبلغ 7% توسط مشاور و 23% توسط کارفرما پرداخت میشود.
نکته
گاهی هنگام تنظیم قرارداد مشخص میشود که مشاور تحت پوشش بیمه‌ای شرکت دیگری قرار داد. در این صورت او باید مفاصا حساب بیمه خود را دریافت و به شرکت دوم ارائه نمایید
نحوه محاسبه حق بیمه قرارداد مشاوره پیمانکاری اشخاص حقیقی
بر اساس ماده 38 قانون تامین اجتماعی، در صورتی که قرارداد مشاوره زیرمجموعه قراردادهای عمرانی قرار گیرد، حق بیمه قرارداد مشاوره پیمانکاری برابر با 15.6% از میزان ناخالص کارکرد است. از این مبلغ، 3.6% آن بر عهده مشاور و 12% آن بر عهده کارفرما است.
قرارداد مشاوره ای پیمانکاری را بر اساس شرایط کارفرما، می‌توان در حالت‌ها و انواع مختلفی در نظر گرفت؛ به این ترتیب نحوه محاسبه بیمه سهم کارگر و کارفرما برای این قراردادهای مشاوره با اندکی اختلاف انجام خواهد شد.
پیشنهاد میشود مقاله حق بیمه و نحوه محاسبه بیمه کارگر و کارفرما را هم مطالعه کنید
حق بیمه قراردادهای مشاوره اشخاص حقوقی
در حالتی که مشاور شخصیت حقوقی باشد، قرارداد مشاوره به صورت پیمانکاری با وی منعقد میشود. به این ترتیب میزان حق بیمه برای مشاور تابع مقررات قراردادهای پیمانکاری است؛ میزان حق بیمه برای چنین قراردادهایی برابر با 14% ناخالص کارکرد به عنوان حق بیمه و 1.6% ناخالص کارکرد به عنوان بیمه بیکاری است. از این میزان 3.6% آن بر عهده شرکت مشاور و 12% آن بر عهده کارفرما است.
مثال محاسبه حق بیمه و مالیات قراردادهای مشاوره ای
فرض کن برای مشاوره ساعتی یک شخص با یک شرکت برای دریافت 8 روز مشاوره در ماه و هر روز مدت 8 ساعت و 20 دقیقه منعقد نموده است؛ مبلغ کل حقوق ناخالص، برای 8 روز حضور در ماه برابر با 150,000,000 ریال در نظر گرفته شده است.
بر اساس اطلاعات فوق، حق بیمه و مالیات قراردادهای مشاوره برای این قرارداد چقدر است؟
همان گونه که تاکنون گفته شد، مالیات قرارداد مشاوره برای سال 1402 به صورت پلکانی است.
به این ترتیب: تا 100،000،000 ریال معاف از مالیات و باقی مبلغ طبق نرخ مالیات حقوق محاسبه میشود.
از آنجا که قرارداد مشاوره به صورت ساعتی است، مشاور مشمول قانون کار است؛ در نتیجه به ازای هر 8 ساعت و 20 دقیقه کار یک روز حق بیمه دریافت میکند.
حق بیمه مشاور به صورت زیر محاسبه میشود:
150،000،000*30%=45،000،000 ریال
از این مبلغ 34،500،000 ریال سهم کارفرما و 10،500،000 ریال سهم مشاور خواهد بود.
حالا اگر شرکت قرارداد مشاوره خود را با مشاور به صورت مشاوره پیمانکاری عمرانی تنظیم کند، حق بیمه و مالیات آن چگونه محاسبه میشود؟
مبلغ مالیات همانند قرارداد ساعتی محاسبه خواهد شد. اما حق بیمه برای قرارداد پیمانکاری عمرانی برابر با 15.6% مبلغ کل ناخالص کارکرد (60,000,000 ریال) محاسبه میشود؛ که از این میزان . بنابراین داریم:
حق بیمه ماهیانه آقای مشاور: 9,360,000 = 15.6% * 60,000,000
معمولا نحوه تقسیم حق بیمه به این صورت است که از مبلغ فوق 12% معادل 7,200,000 ریال بر عهده کارفرما و 3.6% معادل 2,160,000 ریال بر عهده مشاور است.
کسورات قانونی قراردادهای مشاوره
هنگام انعقاد هر قرارداد، مبالغی تحت عنوان کسورات قانونی تعیین و در قرارداد درج میشود. این مبالغ توسط کارفرما از حق‌الزحمه طرف مقابل کسر و به حساب سازمان مربوطه واریز میشود. مهم‌ترین کسورات قانونی در هر قرارداد، مبالغ مربوط به بیمه تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی است.
به این ترتیب، کسورات قانونی قرارداد مشاوره شامل بیمه مشاور (در صورت نیاز) و پرداخت مالیات خواهد بود.
نتیجه
اطلاع و تسلط به قوانین کار و تامین اجتماعی از ضروریات و کارهای مهم یک حسابدار است. و عدم تسلط دقت در این موارد مجموعه فعالیتی رو با مشکلات زیادی مواجه می کند که راه جلوگیری از این موضوع مهم آموزش اصولی قوانین کار و تامین اجتماعی است به همین جهت با آموزش اصولی در سیراف حساب می توانید سطح توانایی خود را در این امور به جایی برسانید که دگیر نیازی به آموزش بیشتر نباشد
