با پیشرفت تکنولوژی و فناوری هایی که دائما در حال به روز شدن و پیچیده تر شدن هستند، محیط های کاری نیز برای بالا بردن سطح فعالیت و افزایش کارآیی خود نیز دستخوش این تغییرات می باشند و مدام در حال به روزکردن اطلاعات خود هستند تا بتوانند از این تکنولوژی به راحتی بهره مند شوند.
یک حسابرسی کامپیوتری علاوه بر رسیدگی به امر حسابرسی، باید آینده نگری های لازم را در خصوص فناوری اطلاعات و پیامدها و بازخورد هایی که بر هدف های تجاری تاثیر می گذارند را پیش بینی کند. برای رسیدن به این اهداف باید نقش حسابرس را به درستی درک کند.
تعریف حسابرسی کامپیوتری :
در واقع واژه حسابرسی کامپیوتری به استفاده از فناوری کامپیوتری در کارهای حسابرسی کامپیوتری را اتلاق می کند و این کلمه همه ارتباطات و ترکیبات فناوری کامپیوتر و حسابرسی را در بر می گیرد. حسابرسان برای پردازش اطلاعات مالی از کامپیوتر استفاده و بدون درنظر گرفتن نوع، اندازه و کارآیی آن توسط سازمان یا شخص ثالث بهره می برد.
پیشنهاد می‌شود مقاله مالیات بر ارزش افزوده چیست را مطالعه کنید
روش های حسابرسی کامپیوتری در محیط های کامپیوتری:
در محیط های کامپیوتری دو روش برای حسابرسی وجود دارد که هرکدام عبارتند از:
حسابرسی با دور زدن کامپیوتر (حسابرسی پیرامونی):
شامل تست اطلاعات ورودی و گزارش های بدست آمده ازخروجی کامپیوتر و پردازش کامپیوتراست ولی خود پردازش کامپیوتر تست نمی شود.
حسابرسی کامپیوتری با استفاده از کامپیوتر (حسابرسی درونی):
که در این روش از کامپیوتر برای حسابرسی استفاده می کنند چون اطلاعات و مدارک حسابرسی بصورت الکترونیکی هستند و حسابرس نمی تواند مستقیماً آن ها را مورد آزمون قرار دهد. به همین دلیل با پیشرفت های تکنولوژی در زمینه کامپیوتر و پردازش اطلاعات، روش دور زدن کامپیوتر دیگر کارایی خود را از دست داده و حسابرسان به سمت روش حسابرسی با استفاده از کامپیوتر روی آورده اند.
تغییرات حسابرسی با استفاده از فناوری اطلاعات:
پس از پیشرفت تکنولوژی با کامپیوتری شدن سیستم های حسابرسی و حسابداری تغییرات گوناگونی در این زمینه ایجاد شد از جمله:
- تغییرات پردازش داده ها با استفاده از این فناوری
- دستیابی به کنترل های مناسب و موثر با کمک این فناوری
- تغییرات در تکنیک های حسابرسی
- تغییرات در ابزارهای حسابرسی
پیشنهاد می‌شود مقاله اهمیت حسابداری مدرن در توسعه کسب و کار را مطالعه کنید
تکنیک های حسابرسی کامپیوتری :
در حسابرسی با استفاده از ابزارهای کامپیوتری، تکنیک هایی وجود دارد و مورد استفاده قرار می گیرند که در 10 گروه زیر طبقه بندی می شوند:
- کاربرگ های الکترونیکی
- بازیابی و تحلیل اطلاعات
- کشف تقلب و جعل اطلاعات
- امنیت و کارایی شبکه
- امنیت تجارت الکترونیک و اینترنت
- کنترل و نظارت مداوم
- گزارش گیری حسابرسی
- بانک اطلاعات سوابق حسابرسی
- آموزش مبتنی بر کامپیوتر
- پیگیری زمانی حسابرسی
در اینجا باید اشاره شود که هر چه میزان این ابزارها پیچیده تر و قوی تر باشد شرایط یادگیری و استفاده از آن ها راحت تر می شود. گاهی با پیشرفت این ابزارها، حسابرسان می توانند با کمک از بخش ها یا سرویس ها که منابع سیستم را از جمله: حافظه، سیکل های پردازشی، پهنای باند ارتباطی و انباره های ذخیره را استفاده کنند. پس مجبور می شوند با دیگر استفاده کنندگان این منابع به رقابت بپردازند. البته با افزایش تنوع و تعداد این ابزارها، حسابرسان موظفند که وقت زیادی را خرج آموزش آن ها کنند.
نقش فناوری اطلاعات در حسابرسی کامپیوتری :
در حوزه حسابداری و حسابرسی، توسعه فناوری اطلاعات تاثیر زیادی داشته و با روند کامپیوتری شدن سازمان ها، اشخاص و مدیران نگران صحت داده ها و اطلاعات سازمان خود هستند که بر این اساس اخذ تصمیم درست مهم می باشد.
ران وبر (Ron Weber)، در کتاب «حسابرسی سیستمهای اطلاعاتی»، اظهار دارد که حسابدار و حسابرس باید در کسب و کار مورد نظر از مشتری برتر باشد. این موضوع به این دلیل است که متاسفانه در روند توسعه فناوری، حسابداران و حسابرسان به کندی ارتقا یافته اند و راه های زیادی برای سند سازی و مدارک ساختگی به وجود آمده است که باعث فریب حسابداران و حسابرس ها می گردند که این موضوع جای بحث بسیاری دارد.
جمع بندی پایانی:
در پایان همان گونه که اشاره شد رشته حسابرسی کاری بسیار پیچیده می باشد که علاوه بر حسابرسی باید در برای تغییرات فناوری اطلاعات آینده نگری کند و بداند که این تغییرات در هدف های تجاری که در آینده دارد بسیار تاثیر گذار است.
با پیشرفت هایی که در فناوری اطلاعات به وجود آمده ریسک خطر دستکاری اطلاعات را بالا برده و گاهی ممکن است که حسابرسان نتوانند از پس آن ها برآیند لذا باید مهارت های فناوری خود را بالا ببرند تا از عهده این گونه تقلب ها برآیند.
چنانچه حسابرسان نتوانند سیستم های فناوری که صورت های مالی را از آن ها بدست می آورند، به صورت موثر تجزیه و تحلیل کنند، لذا دانش و آگاهی تخصص آنها در مورد اصول پذیرفته شده حسابرسی زیر سوال خواهد رفت و بی ارزش تلقی می شود. لذا باید همه سعی و تلاش خود را در جهت به روز شدن و بالا بردن سطح آگاهی خود در زمینه فناوری اطلاعات و حسابرسی های کامپیوتری بالا ببرد تا بتواند کار خود را به نحو احسن انجام دهد.
