کنترل داخلی بر گزارشگری مالی و گزارش نقاط ضعف بااهمیت کنترل داخلی طبق بیانیه سازمان بورس اوراق بها دار تهران و طراحی یک سیستم کنترل داخلی اثر بخش جهت پیشبرد اهداف خرد و کلان شرکت دارای اهمیت می باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی این موضوع است که ضعف‌های بااهمیت کنترل داخلی در گزارش حسابرسی تحت تاثیر چه عواملی قرار دارد.
کنترل داخلی در حسابرسی:
به طور کلی ساختار کنترل داخلی یک سازمان که به آن سیستم کنترل داخلی نیز می گویند، شامل سیاست ها، سیستم ها و روش هایی است که برای تامین اطمینان نسبی از دستیابی به هدف های سازمانی به وجود می آید. اطمینان نسبی به این معناست که هیچ ساختار کنترل داخلی، ایده آل نیست و مخارج کنترل داخلی یک واحد تجاری نباید بیش از منافع مورد انتظار آن باشد.
به طور خلاصه کنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی می باشد که به وسیله مدیریت و سایر کارکنان طراحی و اجرا می شود تا مدیریت و واحد تجاری اطمینان معقول باید که هرچیزی به گونه ای که باید، عمل می کند. البته باید توجه داشت که هرچند کنترل های داخلی برای رسیدن به اهداف واحد تجاری لازم است، اما نمی تواند مدیریتی ضعیف و نالایق را به مدیریتی قوی و لایق تبدیل کند.
همچنین کنترل داخلی نمی تواند رویدادها یا پدیده های غیر قابل کنترل مثل سیاست ها یا برنامه های دولت، اقدامات رقبا و شرایط اقتصادی را تغییر دهد. بنابراین کنترل داخلی نمی تواند موفقیت یک واحد اقتصادی یا حتی تداوم حیات آن را تضمین کند. کنترل های داخلی تنها به حسابداری و امور مالی محدود نمی شود بلکه تمام واحد تجاری و فعالیت های آن را شامل می شود.
پیشنهاد می‌شود مقاله افزایش امنیت مالی با کنترل داخلی را مطالعه کنید
کنترل داخلی وجوه نقد:
کنترل وجوه نقد مستلزم برنامه ریزی نیازمندیهای نقدی، کنترل پرداختها، نگهداری حساب صحیح برای دریافت و پرداخت نقدی، و گزارش هفتگی یا روزانه وضعیت نقدی است. برای تضمین کنترل وجوه نقد به بهترین نحو ممکن، باید یک یا چند فقره از اقدامات زیر به عمل آید :
بودجه نقدی مشروحی که دریافتها و پرداختهای نقدی برنامه ریزی شده را مشخص گرداند. نگهداری حساب مشروح دریافت و پرداخت نقدی به گونه ای که از استفاده بی مجوز وجوه یا پرداختهای نقدی نادرست جلوگیری شود. ایجاد سیستم کنترل داخلی به نحوی که مسئولیت دریافت و پرداخت پول از عمل ثبت و نگهداری مدارک مجزا شود. تهیه وارائه گزارش نقد برای استفاده مدیریت به منظور حصول اطمینان از اینکه وجوه نقد طبق برنامه به مصرف رسیده است. تجدید نظر در برنامه نقدی هم بر مبنای این گزارش صورت می گیرد.
در مورد پرداخت هایی که توسط بانک انجام می شود باید کنترل های زیر انجام پذیرد:
چک های استفاده نشده باید تحت نظارت یک مقام مسئول شرکت (مانند اعضای هیات مدیره ) باشد و بر میزان چک های صادره و نحوه استفاده از چک ها کنترل دقیق وجود داشته باشد.
چک ها حداقل با دو امضاء توام و همراه با مهر شرکت قابل پرداخت باشد تا اولا توسط صادر کننده چک ثانیا توسط صاحب امضای اول و دوم در مورد پرداخت رسیدگی بعمل آید.
پرداخت فقط در مقابل اسناد هزینه یا دستور پرداخت معتبر و متناسب انجام پذیرد.
کلیه اسناد قبل از پرداخت به امضاء مقام مسئولی رسیده باشد.
بلافاصله پس از صدور چک و همزمان با ارائه آن برای امضاء اسناد یا دستور پرداخت ها باید به مهر پرداخت شد یا باطب شد ممهور گردد تا از استفاده محدد آن ها جلوگیری بعمل آید.
چک های باطل شده به دسته چک ضمیمه شود تا هنگام تحویل چک ها مورد رسیدگی قرار گیرد.
باید در ازای تسلیم چک به دریافت کننده ، از وی رسید اخذ شود.
چک ها فقط باید قابل پرداخت به ذینفع باشد و عبارت به حواله کرد یا امثال آن را باید خط زد.
توسط حسابرس داخلی یا شخصی غیر مسئول ثبت حساب بانک ، حداقل در پایان هر ماه صورتحساب بانک با حساب بانک در دفاتر شرکت مطابقت داده شود و صورت مغایرت تهیه شود.
اقلام باز قدیمی در صورت مغایرت تعقیب شود و نتیجه آن تا ماه آینده مشخص گردد.
کنترل داخلی حساب های مشتریان:
مهمترین چیزی که اعتبار یک حسابدار را رقم میزند این است که حسابهای مشتریانش به روز باشد من به عنوان یک حسابدار زمانی که از شرکت طرف معامله مانده حساب درخواست میکنم برایم بسیار مهم است که حسابدار آنجا مانده ام را سریع و صحیح اعلام کند. شعار من در طول دوره های متعددی که به عنوان حسابدار و مسول امور مالی مشغول فعالیت بودم این بود : به حساب خود رسیدگی کنید قبل از اینکه به حساب شما رسیدگی کنند.
زمانی که در حساب و کتاب با مشتریان وارد میشوید سعی کنید مسلط و دقیق و با جسارت از محاسبا خود دفاع کنید البته محاسباتی که قبلا بررسی شده باشد و بدون مشکل باشد.
نمونه هایی از دیگر کنترل های داخلی که باید در شرکت جرا شود میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تمام دریافت های نقدی در همان لحظه ثبت گردد. مانده صندوق و دریافت های نقدی به حساب بانک واریز شود.
- صورت مغایرت بانکی در پایان هر ماه تهیه شود .
- از فاکتورهای فروش، سفارش خرید و رسید انبار که دارای شماره سریال چاپی استفاده شود.
- صدور چک در وجه فروشندگان، پس ازحصول اطمینان از مطابقت اقلام فاکتور خرید و رسید انبار انجام شود .
برقراری کنترلهای داخلی یک شرکت نه تنها اعتبار مدیریت را افزایش میدهد بلکه رسیدن به هدف اصلی که سودآوری بیشتر است را نیز در پی دارد و به همین دلیل است که کنترل داخلی در حسابرسی اهمیت چشمگیری دارد. پس یک مدیر آگاه باید این موارد حتما رعایت کند و تلاشی برای اجرای آن توسط تمامی پرسنل داشته باشد.
به نظر من یک مدیر خوب باید به امور مالی آشنایی داشته باشد نه اینکه تمام و کمال تمام امور را به حسابدار واگذار نماید. امیدوارم با بهره گیری از مطالبی که برایتان بیان میکنیم رتبه و جایگاه خود و شرکت را ارتقا دهید.
