موضوع " تغییر بزرگ " در محیط تجارت و اثر آن بر انتظارات از حرفه‌ی حسابداری می‌پردازد . یکپارچه سازی ، انقلاب در فناوری اطلاعات و تغییرات آماری جمعیت محرک‌های کلیدی در تغییر انتظارات از حرفه‌ی حسابداری مشاغل- دگردیسی می‌باشند . نقش حسابداران از حسابداری سنتی به فعالیتهای مشاوره‌ای تجاری تغییر یافته است . این مقاله ویژگی‌های متنوعی را عرضه می‌کند که حسابداران برای ارتقای خویش در راستای اجرای اثربخش وظایف جدید به آنها نیاز دارند .
هنوز بخش عظیمی از بازار کار رشته حسابداری شناخته نشده است . شاید کمتر حسابداری حاضر باشد به این مناطق و محیط کار مراجعه کند و با انگیزه بالا به کسب درآمد بپردازد. جالب اینکه این بازار براحتی قابل دسترسی است .
قبل از شروع بد نیست با چند تعریف استاندارد در این حوزه آشنا شوید :
فعاليت كشاورزي : عبارت است از مديريت بر دگرديسي داراييهاي زيستي براي فروش، تبديل به توليد كشاورزي يا افزايش داراييهاي زيستي.
دگرديسي :
حسابداری مشاغل - دگردیسی (Metamorphosis) در خزندگان هرگز رخ نمی‌دهد. در دوزیستان تغییر شکل لارو به یک نسخه کوچکی از فرم بالغ و معمولاً از مرحله کاملاً آبزی به مرحله خشکی‌زی یا نیم‌خشکی‌زی است. دگردیسی نقطه عطفی بین مرحله لاروی و بلوغ و عملاً شروع به پایان رسیدن مرحله لاروی است. با شروع آن، دگردیسی به سرعت پیش می‌رود تا از مواجهه موجود در حال دگردیسی با خطراتی چون شکارچیان یا تنش‌های محیطی جلوگیری کند؛ چرا که در این مرحله نوزاد نه کاملاً آبزی است و نه کاملاً خشکی‌زی.
دارايي زيستي :
عبارت است از حيوان يا گياه زنده. ·
توليد كشاورزي :
تولید یک اصطلاح عمومی برای بسیاری از محصولات کشاورزی است، از جمله میوه‌ها و سبزیجات (غلات، جو و غیره نیز گاهی محصول در نظر گرفته میشوند). به‌طور خاص تر، اصطلاح تولید اغلب به این معنی است که محصولات تازه هستند و به‌طور کلی در همان حالت محل و زمان برداشت هستند.
برداشت :
عبارت است از جداسازي توليد كشاورزي از دارايي زيستي يا پايان دادن به فرايند زندگي دارايي زيستي. ·
دارايي زيستي مولد :
عبارت است از یک دارایی که برای تولید مثل، اصلاح نژاد و یا تولید کشاورزی، با حفظ حیات دارایی زیستی، نگهداری می شود و قابلیت برداشت بیش از یکسال را دارد.
دارايي زيستي غير مولد :
به طبقه‌اي از داراييهاي زيستي گفته مي‌شود كه واجد شرايط تعيين شده براي داراييهاي زيستي مولد نيست.
ایده یابی در حسابداری کشاورزی:
این کانال شامل انواع گوناگوني مانند پرورش احشام، درختكاري، كاشت گياهان يك ساله يا چند ساله، زراعت، كاشت درختان ميوه و نهالستان، پرورش گل و پرورش آبزيان است. برخي ويژگيهاي مشترك اين فعاليتها به شرح زير مي‌باشد :
الف . قابليت تغيير . حيوانات و گياهان زنده به‌صورت بالقوه توانايي دگرديسي زيستي دارند،
ب . مديريت تغيير . مجموعه فعاليتهايي كه از طريق بهينه‌سازي و ايجاد شرايط لازم (از قبيل سطوح تغذيه، رطوبت، درجة حرارت، كود و نور) فرايند دگرديسي را تسهيل مي‌كند. چنين مديريتي فعاليت كشاورزي را از ساير فعاليتها متمايز مي‌سازد. براي مثال، بهره‌برداري از منابعي كه مديريت نمي‌شود (از قبيل ماهيگيري در درياها و رودخانه‌ها و قطع درختان جنگلي بدون انجام وظايف احياء) فعاليت كشاورزي نيست،
ج . اندازه‌گيري تغيير . تغييرات كيفي (براي مثال، اصلاح‌نژاد، درجه غلظت، رسيده بودن، پوشش چربي، ميزان پروتئين و مقاومت بافتي) يا تغييرات كمي (براي مثال، توليد مثل، وزن، ابعاد حجمي، طول يا قطر الياف و تعداد جوانه) ناشي از دگرديسي به عنوان شاخصهاي فعاليت معمول مديريت، اندازه‌گيري و نظارت مي‌شود.
پیشنهاد می‌شود مقاله استانداردهای حسابداری را مطالعه کنید
نتایج دگردیسی:
الف . تغييرات در دارايي از طريق رشد (افزايش كمي و كيفي حيوان يا گياه)، تحليل (كاهش در كميت يا افت كيفيت حيوان يا گياه) يا توليد مثل (تكثير حيوان يا گياه زنده) يا ب . توليد محصول كشاورزي از قبيل برگ چاي، پشم و شير.
اصطلاح دارایی زیستی غیر مولد چیست؟
دارایی زیستی غیر مولد اقلامی هستند که به عنوان تولید کشاورزی برداشت میشوند یا به عنوان دارایی زیستی به فروش میرسند. ماهی های پرورشی، دامهای آماده فروش (نظیر گوساله گوشتی) ، غلات درجریان رشد از قبیل گندم و درختان پرورشی جهت تهیه الوار از نمونه دارایی های غیر مولد می باشند.
طبق استاندارد ۲۶، دارایی های زیستی غیرمولد بر اساس ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازه گیری می شود.
آشنایی حسابدار با چند واژه کلیدی:
بازار فعال : عبارت است از بازاري كه كليه شرايط زير را دارد: الف . اقلام مبادله شده در بازار متجانس هستند، ب . معمولاً خريداران و فروشندگان مايل در هر زمان وجود دارند، و ج . قيمتها براي عموم قابل دسترسي است. · مبلغ دفتري : مبلغي است كه دارايي به آن مبلغ در ترازنامه منعكس مي‌شود. · ارزش منصفانه : مبلغي است كه خريداري مطلع و مايل و فروشنده‌اي مطلع و مايل مي‌توانند در معامله‌اي حقيقي و در شرايط عادي ، يك دارايي را در ازاي مبلغ مزبور با يكديگر مبادله يا يك بدهي را تسويه كنند.
اقلام متجانس:
در این استاندارد، اقلام متجانس به مجموعه‌ای از اقلام نظیر لبنیات، غلات، دانه‌های روغنی، میوه و تره‌بار، گل، دام، طیور، ماهیها و آبزیان و ... اطلاق می‌شود که به واسطه خصوصیات همانند، قابل گروه‌بندی است.
قیمت گذاری گله:
براي مثال، ارزش منصفانه يك گله در مزرعه معادل با قيمت همان گله در بازار مربوط پس از كسر مخارج حمل و ساير مخارج رساندن گله به آن بازار است.
شناخت و اندازه‌گيري تولیدات:
- واحد تجاري بايد دارايي زيستي يا توليد كشاورزي را فقط زماني شناسايي كند كه : الف . كنترل دارايي را در نتيجه رويدادهاي گذشته بدست آورده باشد ، ب . جريان منافع اقتصادي آتي مرتبط به دارايي به درون واحد تجاري محتمل باشد، و ج . ارزش منصفانه يا بهاي تمام شده دارايي به‌گونه‌اي اتكاپذير قابل اندازه‌گيري باشد.
- دارايي زيستي مولد بايد برمبناي بهاي تمام شده پس از كسر استهلاك انباشته و كاهش ارزش انباشته يا مبلغ تجديد ارزيابي ، به عنوان نحوه عمل مجاز جايگزين ، منطبق با الزامات استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان ” داراييهاي ثابت مشهود“ شناسايي و گزارش شود.
- به استثناي دارايي زيستي غير مولد خريداري شده كه تنها در زمان شناخت اوليه به بهاي تمام شده شناسايي مي‌شود ، داراييهاي زيستي غير مولد بايد در شناخت اوليه و در تاريخ ترازنامه به ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود بجز در مورد توضيح داده شده در بند 26 كه نمي‌توان ارزش منصفانه را به گونه‌اي اتكا پذير اندازه‌گيري كرد.
موجودی مواد و کالا:
توليد كشاورزي بايد در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود. ارزش تعيين شده مزبور هنگام به‌كارگيري استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان ” حسابداري موجودي مواد و كالا “ يا استاندارد حسابداري ديگري ، بهاي تمام شده آن محصول محسوب مي‌شود.
مخارج زمان فروش شامل حق‌الزحمه پرداختي به واسطه‌ها، ماليات و عوارض مربوط مي‌باشد.
تعيين ارزش منصفانه براي دارايي زيستي غير مولد يا توليد كشاورزي مي‌تواند از طريق گروه‌بنـدي بر اساس خاصه‌هاي بارز آنها، براي مثال، بر حسب سن يا نژاد، تسهيل گردد. واحد تجاري، آن دسته از خاصه‌هايي را انتخاب مي‌كند كه در بازار به عنوان مباني قيمت‌گذاري دارايي استفاده مي‌شود.
نحوه انعقاد قرارداد:
می‌دانید که مطابق ماده ۱۸۳ قانون مدنی، قرارداد یا عقد یعنی یک یا چند شخص در برابر یک یا چند نفر دیگر به انجام کاری متعهد شوند و این امر مورد پذیرش هر دو طرف قرار داشته باشد؛ پس اولین شرط برای انعقاد قرارداد رضایت طرفین است. نکته دوم این است که بسته به نوع قراردادی که تنظیم می‌شود، باید قوانین حاکم بر کشور در آن خصوص مورد توجه قرار گیرد چرا که اگر مفاد آن مغایر با قانون باشد، این قرارداد از نظر حقوقی صحیح نیستند و مورد حمایت قانون قرار نمی‌گیرد.
درآمدها و هزينه‌هاي ناشي از اندازه‌گيري به‌ارزش منصفانه:
- درآمد ناشي از شناخت اوليه دارايي زيستي غير مولد به ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش و نيز درآمد يا هزينه ناشي از تغيير در ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش دارايي زيستي غيرمولد ، بايد در سود و زيان دوره وقوع منظور شود.
- درآمد ممكن است در زمان شناخت اوليه يك دارايي زيستي غير مولد ايجاد شود. باتوجه به اينكه داراييهاي زيستي غير مولد خريداري شده در زمان شناخت اوليه به بهاي تمام شده شناسايي مي‌شود، بنابراين درآمد ناشي از شناخت اوليه، مربوط به مواردي غير از خريد مي‌باشد كه از جمله مي‌توان به تولد يك گوساله گوشتي اشاره كرد.
در آمد يا هزينه ناشي از شناخت اوليه توليد كشاورزي به ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش، بايد در سود يا زيان دوره وقوع منظور شود. عدم امكان اندازه‌گيري ارزش منصفانه به‌گونه‌اي اتكا پذير
در تمامي موارد، واحد تجاري توليد كشاورزي را در زمان برداشت، به ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري مي‌كند. اين استاندارد منعكس‌كننده اين ديدگاه است كه ارزش منصفانه توليد كشاورزي در زمان برداشت همواره مي‌تواند به‌گونه‌اي اتكا پذير اندازه‌گيري شود.
واحد تجاري در تعيين بهاي تمام شده و كاهش ارزش توليد كشاورزي پس از برداشت، الزامات مندرج در استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان حسابداري موجودي مواد و كالا را بكار مي‌گيرد. كمكهاي بلاعوض دولت
افشـا:
واحد تجاري بايد مبلغ دفتري داراييهاي زيستي مولد و غير مولد خود را به‌صورت جداگانه در ترازنامه ارائه كنـد.
واحد تجاري بايد موارد زير را كه در دوره جاري ايجاد شده است در صورت سود و زيان افشا كند : الف . جمع درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از شناخت اوليه توليد كشاورزي ، ب . جمع درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از شناخت اوليه و تغييرات در ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش داراييهاي زيستي غيرمولد ، و ج . سود يا زيان ناشي از فروش توليد كشاورزي و داراييهاي زيستي غيرمولد با ارائه فروش و بهاي تمام شده انتسابي آن .
واحد تجاري بايد اطلاعات تشريحي يا كمي زير را در صورتهاي مالي افشا كند : الف. ماهيت فعاليتهاي مرتبط با هر گروه از داراييهاي زيستي ، ب . مقادير هر گروه از داراييهاي زيستي غير مولد در پايان دوره مالي ، و ج . مبالغ دفتري و مقادير داراييهاي زيستي مولد به‌تفكيك در جريان رشد (مثلاً نابالغ) و در حال بهره‌برداري (مثلاً بالغ) .
واحد تجاري بايد روشها و مفروضات عمده به‌كار گرفته شده در تعيين ارزش منصفانه هر گروه از توليد كشاورزي در زمان برداشت و هر گروه از داراييهاي زيستي غير مولد را افشا كند.
واحد تجاري بايد مقدار و ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش توليد كشاورزي برداشت شده طي دوره كه در زمان برداشت تعيين گرديده است را افشا كند.
واحد تجاري بايد موارد زير را افشا كند : الف . مبالغ دفتري داراييهاي زيستي كه در رابطه با مالكيت آنها محدوديت وجود دارد و يا در وثيقه بدهيها قرار گرفته است ، و ب . تعهدات مربوط به توسعه يا تحصيل داراييهاي زيستي مولد.
واحد تجاري بايد صورت تطبيقي از تغييرات مبالغ دفتري داراييهاي زيستي غير مولد در ابتدا و انتهاي دوره را ارائه كند. درج اطلاعات مقايسه‌اي ضروري نيست. اين صورت تطبيق بايد شامل موارد زير باشد: الف . درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از تغييرات در ارزش منصفانه پس از كسر مخارج براوردي زمان فروش، ب . افزايشهاي ناشي از خريد، ج . كاهشهاي ناشي از فروش و طبقه‌بندي داراییهای زیستی غيرمولد که طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ”داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده“، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی شده است ، د . كاهشهاي ناشي از برداشت، و ﻫ . ساير تغييرات.
سايرالزامات افشاي مربوط به داراييهاي زيستي مولد براساس‌استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان داراييهاي ثابت مشهود خواهد بود.
