لیزینگ سرمایه ای و انواع روش های آن

لیزینگ (leasing ) نوع خاصی ازعملیات بانکی است که در فارسی با کلمۀ اجاره دهی یا اجاره داری مترادف است، ولی بهترین معنی آن که به نظر می رسد با کلمۀ لیزینگ همخوانی بیشتری دارد، اجارۀ اعتباری است. معادل فارسی دیگر آن «اجاره به شرط تملیک» است. شرکت های لیزینگ در واقع پل اتصال مشتری به کارخانه می باشند.  براساس قرارداد لیزینگ که بین مشتری و شرکت بسته می شود، شرکت لیزینگ کالای مورد نیاز مشتری را با استفاده از  منابع مالی خود تهیه می کند و سپس براساس توافقات صورت گرفته بین شرکت و مشتری به صورت اقساطی و یا نقدی در اختیار مشتری قرار می گیرد. شایان توجه است که اکثریت شرکتهای لیزینگ در ایران ارزش اسقاطی یا باقیمانده را در محاسبات مورد توجه و اقدام قرار نداده و برابر صفر فرض می نمایند. 

تعریف لیزینگ

كلمه ليزينگ همانند بانك متضمن معني خاص خود است و در فارسي با كلمه اجاره دهي، اجاره داري مترادف است، ليكن بهترين معني آن كه بنظر مي رسد با كلمه ليزينگ همخواني بيشتري دارد، اجاره اعتباري است. 

 ليزينگ از لحاظ اجرايي عبارتست از يك رشته فعاليت اعتباري كاملاً تخصصي مبتني بر روش اجاره كه در آن نوعي قرارداد با توافق ميان دو نفر يا بيشتر اعم از اشخاص حقيقي يا حقوقي بمنظور بهره برداري از عين يا منفعت كالاي سرمايه اي يا مصرفي با دوام كه از قابليت اجاره برخوردار باشد، منعقد مي گردد. 

انواع روشها و عملیات لیزینگ

1- لیزینگ عملیاتی

قديمي ترين و ساده ترين نوع و روش عمليات است كه براسـاس آن قرارداد با مستــــاجر (متقاضي) صرفاً به قصد بهره برداري و برخورداري از حق انتفاع كالا (مورد اجاره)‌ منعقد مي گردد و در پايان مدت قرارداد مورد اجاره عيناً به موجر مسترد مي گردد. در اين نوع معمولاً 100% بهاي مورد اجاره توسط موجر تأمين مي گردد.

2- لیزینگ سرمایه ای یا اجاره اعتباری

ليزينگ سرمايه اي يا اجاره اعتباري كه مشابهت كامل با عقد اجاره به شرط تمليك مندرج در قانون عمليات بانكي بدون ربا دارد و تنها تفاوت آن شرط اختيار خريد در ليزينگ مالي يا اجاره اعتباري است. اين نوع عمليات در نوع خود يكي از پيشرفته ترين شيوه ها در جهان محسوب مي شود كه امروزه بدليل ماهيت آن از لحاظ پيش بيني امكان تمليك مورد اجاره توسط مستاجر (متقاضي) گستره وسيعي از مبادلات اعتباري را در بر گرفته است. 

پیشنهاد می‌شود مقاله فرمول و نحوه محاسبه اجاره به شرط تملیک را مطالعه کنید

زیر مجموعه های لیزینگ سرمایه ای یا اجاره اعتباری

1- روش لیزینگ اجاره اعتباری کمک فروش

در این روش بین شرکت لیزینگ (موجر) و شرکت تولیدکننده توافق می شود که تولید کننده کالای تولیدی خود را در چارچوب قراردادهای اجاره اعتباری به متقاضیان واگذار می نماید این نوع عملیات در شرکتهای خودرو سازی و شرکتهای تولیدی معمول است .

2- روش لیزینگ اهرمی با اجاره اعتباری سه جانبه

در این روش اساساً جهت اجاره کالایی با قیمت زیاد مثل کشتی – هواپیما – ماهواره – تاسیسات عظیم نفتی و گازی و تجهیزات به کار گرفته می شود، شرکت لیزینگ با استفاده از تسهیلات بانکی با موسسات اعتباری بین المللی منابع لازم برای اجاره اهرمی تامین می نماید و با استفاده از این منابع کالای مورد نیاز را در چارچوب قراردادهای اجاره اعتباری به متقاضیان واگذار می نماید. اعتبار دهنده ( بانک یا موسسات اعتباری )، شرکت لیزینگ و متقاضی

3- روش اجاره لیزینگ خرید و اجاره مجدد

بر اساس این روش متقاضی به منظور تامین نقدینگی مورد نیاز ماشین آلات و یا تجهیزات یا ساختمان متعلق به خود را به شرکت لیزینگ می فروشد و مجددا همان کالا را در قالب قرارداد اجاره اعتباری در اختیار می گیرد به این ترتیب ضمن تامین نقدینگی مورد نیاز در پایان مدت قرارداد مجددا کالای مورد اجاره را به خود اختصاص می دهد.

وام های رهنی و یا مشارکت مدنی و فروش اقساطی که بانکها یا مالکین زمین جهت ساخت بنا و یا بساز بفروشان و موسسین کارخانه ها دارند.

4- روش لیزینگ برون مرزی

در این روش اجاره دهنده و اجاره کننده مقیم دو کشور مختلف می باشند در این نوع لیزینگ معمولاً بخش عمده ای از جریان انتقال کالای سرمایه ای از کشورهای صنعتی به کشورهای در حال توسعه پوشش داده می شود مثل قراردادهای فاینانس