شرکت تضامنی چیست؟ حسابرسی شرکت های تضامنی

شرکت تضامنی موسساتی هستند که با یک نام به خصوص و مشخص برای انجام دادن یک فعالیت تجاری با مشارکت دو یا چند نفر تشکیل میشود . ویژگی خاص این موسسات این است که اگر همه دارایی سازمان برای پرداخت تعهدات و قروض سازمان کافی نباشد همه شرکا به یک نسبت و به یک اندازه در پرداخت این بدهی ها مسئولیت خواهند داشت و هیچ یک نمی توانند ادعا کنند که سهم کمتری دارند علت اینکه این موسسات را تضامنی اعلام می کنند همین ضامن شدن همه شرکاء می باشد.

در واقع در شرکت تضامنی مسئولیت همه شرکاء به صورت نامحدود بوده و برای همین کسانی که قصد دارند یک چنین موسسسه ای را دایر نمایند سعی می کنند با افرادی که می شناسند این کار را انجام دهند یعنی افرادی که از پیشینه ، اعتبار ، حسن شهرت و دارایی آنها مطلع هستند و ریسک مشارکت با انها کمتر باشد چون همکاری با افرادی که دارایی انها معلوم نیست و البته از حسن شهرت کافی برخوردار نیستند و اینکه پیشینه تجاری مشخصی هم ندارند می تواند ادامه فعالیت شرکت های تضامنی را به خطر انداخته و سرمایه سایر شرکاء را هم تهدید کند.

شرکت تضامنی

شرکت تضامنی برای موضوعات مختلف مانند حمل‌ و نقل، واردات و صادرات، تولید و پخش و فروش تاسیس می‌ شوند. برای تشکیل شرکت تضامنی نیاز به چندین نفر است که هر یک سرمایه‌ ای را برای تشکیل این شرکت ها بگذارد. پس از این که چند نفر شریک تصمیم به تاسیس شرکت تضامنی بگیرند باید مراحل قانونی مختلفی برای ثبت شرکت خود انجام دهند.

واحد حسابداری شرکا تضامنی یکی از مهم ترین بخش‌ های این شرکت‌هاست. اعتبار شرکت‌ های تضامنی نزد مخاطبین خود بسیار زیاد است. شرکت‌ های تضامنی را می‌ توان به‌ عنوان یکی از معتبرترین شرکت‌ های موجود شناخت. یکی از مهمترین مزیت‌ هایی که شرکت های تضامنی دارند اعتبار آن ها در میان مخاطبین و طرفداران این شرکت ها است.

اگر مشکلاتی در شرکت تضامنی به وجود آید هر یک از شرکا باید مسئول پرداخت تمام خسارت‌ های شرکت باشند. حسابرسی شرکت های تضامنی باید توسط افراد متخصص در این زمینه انجام شود. شرکت‌ های زیادی هستند که فعالیت‌ های مختلف حسابداری و حسابرسی را با کیفیت بسیار بالا برای این شرکت‌ ها انجام می دهند.

نحوه خروج شریک از شرکت تضامنی

ماده 123 قانون تجارت مقرر داشته که هیچ یک از شرکا نمی‌تواند بدون رضایت سایر شرکا سهم الشرکه خود را به شخص ثالثی واگذار نماید و از شرکت خارج شود.

خروج هر یک از شرکا به دو روش امکان پذیر است:

الف) واگذاری سهم الشرکه خود به یک یا چند تن از شرکای قدیمی باقیمانده

در این حالت مبادله شخصی بوده و در دارایی‌های شرکت تضامنی تغییری ایجاد نمی‌کند. این امر تنها جابه‌جایی نام شرکا و تعویض مالکیت آنها را خواهد داشت.

ب) دریافت از دارایی‌های شرکت

در حالتی که سهم شریکی که قصد خروج از شرکت را دارد از محل دارایی‌ها و سرمایه شرکت پرداخت گردد، موجب کاهش سرمایه و دارایی‌های شرکت خواهد شد.

خروج شریک در این حالت ممکن است با تجدید ارزیابی و یا بدون تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت باشد. در حالتی که هنگام خروج شریک، هیچگونه ارزیابی در مورد دارایی و بدهی‌های شرکت انجام نشود، ممکن است سه حالت زیر اتفاق بیفتد:

اهمیت حسابرسی شرکت های تضامنی

از آن جایی که حسابرسی می‌تواند بسیاری از خطاهای عملکرد و فرآیندهای مختلف یک شرکت تضامنی را بررسی کرده و برای برطرف کردن آن یک روش مناسب را ارائه نماید اهمیت زیادی در شرکت های تضامنی دارد. حسابرس با آموزش‌هایی که در زمینه حسابرسی شرکت‌های تضامنی دیده است می‌تواند فعالیت‌های مختلف شرکت را موردبررسی قرار داده و گزارش‌های مالی شرکت را به‌دست آورد.

حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی برای شرکتهای تضامنی با شرایط مختلفی انجام می‌شود. در حسابرسی خارجی علاوه بر ارائه گزارش و تحویل آن به مدیر سازمان باید گزارش‌هایی به مسئولین کشوری در این زمینه نیز تحویل داده شود.

اگر خطایی در هر یک از مراحل حسابداری شرکت تضامنی وجود داشته باشد خسارت مالی زیادی برای این شرکت‌ها به‌وجود خواهد آمد. برای جلوگیری از کوچک‌ترین خطا و بررسی فعالیت‌های مختلف افرادی که در شرکت تضامنی مشغول به‌کار هستند باید حتماً حسابرسی داخلی به کار گرفته شود.

خروج شریک با تجدید ارزیابی دارایی و بدهی‌ها

اگر در هنگام خروج شریک تضامنی، شرکا در مورد سهم الشرکه او به توافق نرسند، به ناچار دارایی و بدهی‌های شرکت مورد ارزیابی قرار گرفته و مازاد تجدید ارزیابی‌ها پس از کسر مالیات بین شرکا تقسیم می‌گردد، که طی مراحل زیر انجام می‌شود:

۱- حساب تجدید ارزیابی در دفاتر افتتاح شده و نتیجه حاصل از ارزیابی دارایی‌ها به بدهکار یا بستانکار این حساب منظور شده و در پایان بین شرکا تقسیم می‌شود.

۲- حساب سهم الشرکه برای شریک خارج شونده افتتاح می‌گردد.

۳- مانده سرمایه شریک خارج شونده سهم الشرکه وی حساب شده و به حساب سرمایه وی بسته می‌شود.

۴- حق الزحمه ورود وی تا زمان خروج محاسبه و به حساب او منتقل می‌شود.

۵- سهم شریک از حساب اندوخته و سود و زیان محاسبه و به حساب وی منتقل می‌شود.

۶- مانده برداشت، حساب جاری و وام شریک خارج شونده به حساب وی منتقل می‌شود.

۷- در پایان تنها حساب مربوط به شریک خارج شونده بدهکار و حساب دارایی بستانکار شده و سهم الشرکه به وی منتقل شده و به این ترتیب تمام حسابهای شریک خارج شونده بسته خواهد شد.

حل مسائل مالی شرکت‌های تضامنی

شرکت تضامنی به مؤسساتی گفته می‌شود که نام مشخصی داشته و دو یا چند نفر با هم شریک شده و شرکت را تشکیل داده و فعالیت تجاری انجام  می‌دهند. در این شرکت‌ها اگر دارایی‌های شرکت برای پرداخت بدهی‌ها کافی نباشد همه شرکا به یک اندازه در پرداخت بدهی‌ها سهم دارند و علت نام‌گذاری این شرکت‌ها همین ضامن بودن شرکا است.

در حقیقت در این شرکت‌ ها میزان مسئولیت شرکا به صورت نامحدود است و به همین دلیل کسانی که این شرکت‌ها را تأسیس می‌کنند معمولاً با افرادی که می‌شناسند و از حسن شهرت و دارایی و اعتبار آن‌ها اطمینان داشته و آگاهی دارند همکاری می‌کنند.

شرکای شرکت تضامنی کسانی هستند که یا قبل از تشکیل شرکت و یا بعد از تأسیس شرکت اساسنامه شرکت را امضا کرده‌اند. طبق قانون تعداد شرکای تضامنی باید حداقل دو نفر باشند؛ ولی تعداد حداکثری در آن وجود ندارد و هر تعداد اشخاصی که بخواهند می‌توانند با هم شریک شده و تشکیل شرکت دهند.

طبق ماده ۱۱۲ قانون تجارت اگر در ارتباط با تقسیم سود بین شرکا توافقی انجام نشده باشد و نسبت مشخصی هم در اساسنامه ذکر نشده باشد هر یک از اعضاء به نسبت سرمایه و سهم‌الشرکه‌ای که دارند در سود و زیان شرکت سهیم هستند و در صورت منحل شدن شرکت هم به همان میزان در زیان سهیم هستند.

برای تقسیم عادلانه سود در شرکت‌های تضامنی روش‌های مختلفی وجود دارد که عبارت‌اند از:

• تقسیم سود به نسبت ثابت
• تقسیم سود به نسبت سرمایه هر یک از شرکا
• تقسیم سود بر اساس پاداش و تقسیم باقی‌مانده آن به نسبت ثابت
• تقسیم سود بر اساس بهره سرمایه

بنابراین؛ در شرکت‌های تضامنی در صورتی که مشکلی برای شرکت به وجود آید و یا شرکت نتواند بدهی‌ ها را پرداخت نماید هر یک از شرکا مسئولیت پرداخت کلیه بدهی‌ها و تعهدات شرکت را بر عهده دارد.

در این شرکت‌ها در صورتی که شرکت بدهکار شود، طلبکار می‌تواند از هر کدام از شرکای شرکت تقاضای پرداخت طلب خود را نماید و در صورت مطالبه طلب از یکی از شرکای شرکت آن شخص هم می‌تواند به سایر شرکا مراجعه کرده و سهم زیان را به نسبت سرمایه هر یک از شرکا در شرکت تقسیم نمایند.

پیشنهاد می‌شود مقاله چه نوع شرکتی ثبت کنیم؟ را مطالعه کنید

انواع حساب ها در شرکت های تضامنی

شرکت‌های تضامنی علاوه بر حساب سرمایه، حساب‌های دیگری نیز دارند. علت تعدد حساب‌ها در حسابداری شرکت تضامنی، منع قانونی در تغییر دادن حساب سرمایه است.

شرکت تضامنی عمدتا برای عملیات جاری خود نیازمند حساب‌های زیر است:

1- حساب سرمایه شرکا

برای ثبت حساب سرمایه شرکا، دو روش ثابت و متغیر وجود دارد؛

روش سرمایه ثابت

در این روش مبلغ سرمایه به همان میزانی که در شرکتنامه مقرر شده در دفاتر ثبت می‌شود. این روش در کشورمان بسیار کاربرد دارد. چون از جنبه قانون تجارت، تغییر سرمایه منع قانونی دارد و تغییرات سرمایه باید در اداره ثبت به تایید و ثبت قانونی برسد، بنابراین حساب سرمایه شرکا معمولا به یک مبلغ ثابت و مشخص در دفاتر قانونی ثبت شده و تغییرات حاصل از برداشت شرکا ناشی یا تغییراتی که از سود و زیان در حساب های دیگر به وجود می آید در حساب های دیگری ثبت می‌شود.

روش سرمایه متغیر

در روش متغیر سرمایه شرکا معادل سرمایه ثبت شده در شرکتنامه نیست. در این حساب تمام رویدادهای مالی شرکا مانند برداشت، سهم شریک از زیان، سهم از سود و بهره و حق الزحمه شرکا، به صورت بستانکار منظور می‌گردد.

 نکته

در کشور ما چون شرکت های تضامنی باید به تایید و ثبت قانونی برسند، حساب سرمایه شرکا به روش ثابت نگهداری می‌شود.

2- حساب جاری شرکا

هنگامی که منع قانونی در ثبت تغییرات در حساب سرمایه وجود داشته باشد (روش ثابت) کلیه عملیات جاری شرکا در حساب جداگانه ثبت خواهد شد. این حساب از نوع دائمی است و محل نمایش آن در ترازنامه خواهد بود.

3- حساب برداشت شرکا

حسابی است برای درج برداشت‌های نقدی شرکا در طول دوره مالی که یک حساب موقت است و برای هر یک از شرکا یک حساب جداگانه افتتاح می‌شود. در پایان سال مالی به حساب جاری وی بسته خواهد شد.

4- حساب وام شرکا

هنگامی که شرکت با کمبود نقدینگی مواجه است، می‌تواند این کمبود را از طریق شرکا تامین نماید؛ به این صورت که شرکا به شرکت وام می‌دهند؛ وام در حساب وام پرداختنی شریک ثبت می‌شود.

 نکته

طلب شرکت از شرکا به عنوان دارایی و بدهی شرکت به شرکا به عنوان بدهی در ترازنامه گزارش می‌شود.

5- حساب اندوخته عمومی

در حسابداری شرکت تضامنی، هر ساله باید قسمتی از سود جاری به این حساب منتقل شود. به این صورت که حساب تقسیم سود بدهکار و حساب اندوخته عمومی بستانکار می‌شود. توجه داشته باشید در زمان ورود و خروج شریک جدید، لازم است شرکا از این حساب ذینفع باشند.

سخن پایانی

با توجه به مطالب بالا متوجه شدید که حسابرسی شرکت های تضامنی اهمیت زیادی برای مدیران این شرکت داشته تا بتوانند گزارشات مالی (Financial reports)، مجموعه خود را به‌طور کامل دریافت کرده و آن ها را مورد‌بررسی قرار دهند. در شرکت تضامنی حساب‌های گوناگونی وجود دارد که باید هر یک از آن ها به‌طور جداگانه مورد‌بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم از خطاها و اشتباهاتی که در صورت های مالی وجود دارد جلوگیری شود.

روش‌های مختلفی برای حسابرسی شرکتهای تضامنی وجود دارد. یک حسابدار با استفاده از مهارت و آموزش‌های لازمی که در این زمینه دیده است می‌تواند حسابرسی شرکت تضامنی را به‌خوبی انجام دهد. اگر می‌خواهید حسابرسی شرکت خود را به دست افراد باسابقه و دارای مهارت کافی بسپارید می توانید از مجموعه ما کمک گرفته و از همکاران ما بهره‌مند شوید.