قیمت و بهای کالا ها و خدماتی که جهت کسب درآمد، ضروری اند را هزینه می گویند. برای مثال ؛ پول آب ، تلفن ، حقوق کارمندان و… از جمله هزینه های یک شرکت محسوب می شوند. هزینه انواع مختلفی دارد که در این نوشتار به توضیح هر یک از انواع هزینه های مالی (ثابت و متغیر) می پردازیم.
هزینه در حسابداری چیست؟
هر واحد اقتصادی و کسبوکاری باید برای رسیدن به درآمد در طول فعالیتهای اقتصادی خود اعم از خدمات، بازرگانی، تجارت و… مخارجی را متحمل شود که به این مخارج هزینه میگویند. حساب موقتی که دارای ماهیت بدهکار است هزینه نام دارد. به بیان دیگر ماندهحساب هزینه به دلیل موقت بودن به دوره مالی بعد انتقال پیدا نخواهد کرد.
انواع هزینه در حسابداری شامل تمامی مخارجی است که بهصورت عینی انجام شده و بهصورت ثابت از درآمد سازمان برای آنها خرج میشود مانند حقوق کارکنان. اما برخی دیگر از مخارج غیر عینی که بهمرور زمان از داراییها کم میشوند نیز بهعنوان هزینه در نظر گرفته میشوند مثل استهلاک دستگاهها. در نتیجه هر چیزی که مخارجی روی دست شما بگذارد هزینه محسوب شده و در حسابداری جزء بدهکاریها ثبت خواهد شد.
تقسیمبندی انواع هزینهها بر اساس نظر مدیر مالی و همچنین نوع فعالیت هر شرکت انجام میشود. در برخی موارد از لحاظ رفتار نیز انواع هزینهها مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اما بهطورکلی هزینهها در حسابداری به چند دسته تقسیمبندی میشوند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. لازم است بدانید که تمامی کسبوکارها هزینههای یکسانی ندارند؛ بهعنوانمثال یک شرکت تولیدی موظف به مدیریت هزینههای خاص مربوط به تولید است درصورتیکه یک شرکت بازرگانی از این مورد معاف خواهد بود.
دو نوع هزینه مالی عبارت اند از:
- هزینه مالی ثابت – fixed cost
- هزینه مالی متغیر
هزینه مالی ثابت:
این هزینه به شیوه ای است که ، جدا از کم و زیاد شدن مقدار خدمات و کالا ها و تولیدات ، همیشه ثابت است و هیچ تغییری نمی کند.
به بیان دیگر ، هزینه ثابت از میزان فعالیت های تجاری جدا و مستقل است و بدون تاثیر پذیری از این فعالیت ها ، باید در تاریخی که مقرر شده از قبل ، به وسیله شرکت یا موسسه مربوطه پرداخت شود.
پرداخت اجاره ساختمان توسط شرکت می تواند یک مثال برای هزینه ثابت باشد. فرض کنید اجاره ساختمانی در هر ماه 7 میلیون تومان تعیین شود ، این 7 میلیون هر ماه به صورت تمام و کمال باید پرداخت شود و ربطی به این نکته که شرکت در طول ماه چه مقدار تولید و درآمد داشته است ، ندارد.
در زمینه اقتصاد ، تجارت هایی که توانایی صرفه جویی را دارند موفق می شوند. بدین صورت ، این کسب و کار ها قادرند به وسیله بازاریابی ، هر آنچه که ظرفیت دارند را به تولید بپردازند و هزینه ثابت هر یک از کالا های تولید شده را به حداقل مقدار ممکن برسانند.
مثلا اجاره 7 میلیون تومانی برای شرکتی که در هر ماه موفق به تولید 7000 کالا می شود ، به این معنا است که هزینه ثابت هر کالا 1000 تومان است اما اگرهمین شرکت بتواند در هر ماه 14000 کالا تولید کند ، هزینه ثابت هر کالا برابر با 500 تومان می شود و کاهشی را مشاهده خواهیم کرد. همین امر باعث می شود فروشنده بیش از پیش باخریداران بتواند ، چانه بزند.
هزینه های مالی غیر ثابت یا متغیر:
هزینه های غیر ثابت یا متغیر بر حسب حجم و مقدار کالا ها و خدمات تولیده شده ، خاصیت متغیری دارند و تغییر می کنند ، به این معنا که اگر کالایی تولید شود ، به همان اندازه و میزان هزینه متغیر هم وجود خواهد داشت.
آن دسته از موادی که بدون واسطه و مستقیم درفرایند تولید محصولات نقش دارند ، هزینه متغیر می باشند. برای نیرو کار آن دسته از مواردی که تعداد نیروی کار را بر حسب مقدار تولیدات ، افزایش یا کاهش می دهند در احتساب هزینه متغیر نقش دارند اما سایر نیروها که چنین وضعیتی ندارند ، در این هزینه محاسبه نمی شوند اما برای احتساب هزینه سربار ، در نظر گرفته خواهند شد.
چمع هزینه های سربار خدمات و کالا های تولید شده با هزینه متغیر ، می شود هزینه کل یا تمامی خدمات و کالا های تولید شده.
زمانی یک شرکت هزینه های متغیر زیادی دارد که به همان میزان ، تولیدات زیادی نیز داشته باشد و در نتیجه درآمد این شرکت نیز افزایش خواهد داشت که به همین دلیل این گونه شرکت ها ، کساد شدن تجارت و کسب و کار را بصورت بهتری از سایر شرکت ها که هزینه ثابت بیشتری دارند ، مدیریت و تحمل کنند.
کسب و کارهایی که هزینه متغیرشان از متغیر ثابتشان بیشتر است ، قادرند با درآمد پایین و فروش کم پا بر جا بمانند و البته مقداری سود هم حاصل شود اما هنگامی که هزینه ثابت زیاد شود ، شرکت باید فروش زیادی نیز داشته باشد و بتواند به همان میزان سود به دست بیاورد تا قادر باشد جبران کند هزینه های ثابتش را و به مرحله کسب سود برسد.
طبقهبندی هزینه ها در حسابداری بر اساس نوع فعالیت اقتصادی
همانطور که بیان شد هزینهها در هر کسبوکار بر اساس نوع فعالیت اقتصادی آن کسبوکار طبقهبندی میشوند. بهعنوانمثال هزینههای یک واحد خدماتی متفاوت از هزینههای یک واحد بازرگانی خواهد بود. علاوه بر این تغییرات واحدهای اقتصادی نیز بر هزینهها مؤثر هستند. در کلیه مجموعههای اقتصادی هزینهها به دودسته کلی تقسیمبندی میشوند که عبارتاند از:
– هزینههای ثابت در حسابداری
به هزینههایی که در یک دوره طولانی بدون تغییر باقی میمانند هزینههای ثابت گفته میشود. این هزینهها هیچ ربطی به میزان تولید و یا عرضه کالا و خدمات ندارند مانند هزینهٔ اجاره ساختمان.
– هزینههای متغیر در حسابداری
هزینههایی که وابسته به مقدار تولید یا عرضه کالا و خدمات هستند هزینههای متغیر نام دارند. هزینههای متغیر ارتباط مستقیمی با تولید و عرضه محصولات دارند به صورتی که کاهش و افزایش در میزان تولید و عرضه منجر به کاهش و افزایش در مقدار این هزینهها میشود. فرض کنید یک کارگاه تولیدی ساعت کاری خود را از روزی ۷ ساعت به روزی ۱۰ ساعت افزایش داده است؛ اضافه کاری که این واحد تولیدی باید به کارگران پرداخت کند جزو هزینههای متغیر محسوب میشود. هزینههای ثابت و متغیر به دو دستهٔ جزئیتر تقسیمبندی میشوند که عبارتاند از: طبقهبندی هزینهها در واحدهای اقتصادی و انواع هزینهها در واحدهای تولیدی.
پیشنهاد می کنیم، مقاله نرم افزار اکسل برای حسابداری را مطالعه کنید