طبقه بندی هزینه ها در حسابداری به روش های مختلف انجام می شود.طبقه بندی هزینه ها باید تحت سرفصل های منطقی تنظیم شوند تا بتوان سیستمی کارآمد برای جمع آوری و تحلیل هزینه ها پایه گذاری کرد. سرفصل های انتخابی و سطح جزئیات مورد استفاده در گروه بندی سرفصل ها بستگی به مقاصد طرح کلی طبقه بندی دارد. در ادامه آموزش های رایگان حسابداری به طور کامل طبقه بندی هزینه ها رو برای شما کاربر سیراف حساب شرح خواهیم داد.
طبقه بندی هزینه ها در حسابداری:
طبقه بندی هزینهها در ثبت حسابداری نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. واژه هزینه نقطه مقابل درآمد است و در مفهوم مخارجی است که برای انجام فعالیتهای تجاری شرکت هزینه میشود. دستهبندی انوع هزینهها بر اساس تفاوت در محل فعالیت و نظر مدیر مالی آن کسب و کار انجام میشود. اما بهصورت کلی انواع هزینهها در حسابداری عبارتند از:
- هزینههای عمومی و اداری
- هزینههای توزیع و فروش
- هزینههای مالی
- هزینههای استهلاک
- هزینههای حقوق و دستمزد
سیستم های هزینه یابی در حسابداری:
انواع سیستم های هزینه یابی، شامل سیستم های زیر می باشد:
- سیستم هزینه یابی سفارشات (سفارش کار)
- سیستم هزینه یابی مرحله ای
- هزینه یابی محصول مشترک
- هزینه یابی بر مبنای فعالیت
هزینه یابی سفارش کار:
هزینه یابی سفارش کار یک نوع سیستم محاسباتی است که در حسابداری مدیریتی مورد استفاده قرار میگیرد. در هزینه یابی سفارش کار، محاسبات برای هر سفارش به صورت مجزا انجام میشود.
این سیستم اکثرا در موسسات حقوقی و حسابداری استفاده میگردد، زیرا در این نوع موسسات سفارش هر مشتری و مراجعه کننده متفاوت و منحصر به شخص است. به همین دلیل از هزینه یابی سفارش کار برای محاسبه و ثبت استفاده میشود.
هزینه یابی مرحله ای:
هزینه یابی مرحله ای سیستمی است، برای اندازه گیری قیمت تمام شده محصولات مشابهی که تولید آنهادر یک سری عملیات تولیدی یکنواخت به صورت انبوه و پیوسته صورت می گیرد.در هزینه یابی مرحله ای، تاکید اصلی بر روی دایره یا مرکز هزینه می باشد. در هر دایره ای یا مرکز هزینه، عملیات تولیدی مختلفی صورت می گیرد مانند دایره تراشکاری یا مونتاژ. معمولا، یک واحد محصول از دو یا چند دایره یا مرکز هزینه عبور می کند تا به انبار کالای ساخته شده برسد. در هزینه یابی مرحله ای، هزینه های تولید( مواد مستقیم، کارمستقیم و سربار کارخانه) هر دایره به حساب موجودی کالای در جریان ساخت همان دایره منظور می شود وگزارش هزینه تولید برای هر دایره در پایان دوره زمانی معین ( هفتگی یا ماهانه ) تهیه می گردد. نمونه صنایعی که از سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده می کنند عبارتند از صنایع کاغذ، فولاد و شیمیایی.
هزینه یابی محصولات مشترک:
هزینه مشترک ساخت(مواد،دستمزد،سربار) به تمام هزینه هایی گفته می شود که قبل از نقطه تفکیک محصولات مشترک واقع می شوند.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت:
هزینه یابی بر مبنای فعالیت (Activity-Based Costing System) یا به اختصار ABC یک روش هزینه یابی است که هزینههای سربار و غیر مستقیم را به محصولات و خدمات مرتبط اختصاص میدهد. این روش هزینه یابی، یکی از سیستمهای نوین هزینه یابی است که میتواند به صورت مجزا و یا همراه با سیستمهای هزینه یابی دیگر،برای جمع آوری اطلاعات مناسب برای تصمیم گیریهای سازمانها و شرکتها استفاده شود.
کاربرد سیستم های هزینه یابی در حسابداری:
هر کدام از سیستم های هزینه یابی دارای کاربرد های متفاوتی در سازمان ها و شرکت ها هستند که به شرح زیر می باشند.
- در شرکت هایی که تولید محصولات مطابق مشخصات دریافتی از مشتریان صورت می گیرد، از سیستم هزینه یابی سفارش کار استفاده می شود.
- در شرکت هایی که تولید محصولات به صورت انبوه و پیوسته انجام می گردد، بهتر است از سیستم های هزینه یابی مرحله ای استفاده شود.
روش های هزینه یابی در حسابداری
روش های هزینه یابی:
روش هایی که سیستم های هزینه یابی سفارش کار و مرحله ای از آنها استفاده می کنند، شامل موارد زیر می باشد:
- روش هزینه یابی واقعی
- روش هزینه یابی نرمال
- روش هزینه یابی استاندارد
روش هزینه یابی واقعی:
به فرآیند شناسایی، طبقه بندی، اندازه گیری، تلخیص و جمع آوری هزینه ها، هزینه یابی می گوییم. با توجه به اینکه شناسایی هزینه ها، بخشی از فرآیند سیستم حسابداری صنعتی به شمار می آید، شناخت روشهای هزینه یابی در حسابداری صنعتی ضروری می باشد. هزینه یابی در حسابداری صنعتی به معنی منابع فدا شده جهت رسیدن به هدف خاصی می باشد.
هزینه یابی نرمال:
بر اساس این سیستم، مواد و دستمزد به نرخ واقعی و سربار بر اساس یک نرخ از قبل تعیین شده جذب تولید می گردند.
نکته: این نرخ به نرخ جذب سربار مشهور است.
دلایل استفاده از نرخ جذب سربار:
دلیل استفاده از نرخ جذب سربار این است که بسیاری از اطلاعات مربوط به سربار واقعی تنها در پایان دوره مالی قابل تعیین شدن و ارزیابی هستند مانند هزینه استهلاک و هزینه عوارض
بنابراین می توان گفت برای محاسبه بهای تمام شده کالای تولیدی در طول دوره نمی توان تا پایان سال منتظر ماند تا اطلاعات مربوط به هزینه بهای تمام شده، مشخص شود.
بسیاری از هزینه های سربار در طی دوره مالی به طور یکنواخت ایجاد نمی گردند در این شرایط لازم است که یک نرخ واحد برای سربار محاسبه گردد تا بهای تمام شده هر واحد محصول از نظر سربار تفاوتی در طی دوره مالی نداشته باشد.
هزینه یابی استاندارد:
هزینه یابی استاندارد عبارت است از محاسبه بهای تمام شده یک واحد کالا بر مبنای مشخصات مواد اولیه ، دستمزد مستقیم و سربار تولید که بر مبنای استاندارد ها و قوانین معینی تعیین گردیده باشد. هزینه های استاندارد پیش از شروع فعالیت یک دوره مالی تعیین می شود و اطلاعات هزینه های استاندارد می تواند در کارت هزینه استاندارد ثبت و در نهایت با هزینه های واقعی مقایسه و تمامی موارد مغایر و انحرافات مشخص شوند. این نوع هزینه یابی در موسسات تولیدی و تجاری کاربرد بیشتری دارد.
تهیه گزارش هزینه:
برای تهیه گزارش هزینه، ابتدا لازم است که مراحل مختلف و مشخصی طی شوند. از مراحلی که در تهیه گزارش هزینه مورد توجه قرار می گیرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آماده سازی جدول مقادیر مربوط به تولید
- حساب نمودن مقادیر تولید
- خلاصه سازی مجموع هزینه های قابل تخصیص
- حساب نمودن قیمت تمام شده یک واحد
- حساب نمودن قیمت تمام شده واحد های تکمیل شده و موجودی کالا
پیشنهاد می کنیم، مقاله تجدید ساختار مالی برای افزایش سود را مطالعه کنید
گزارش های درون سازمانی:
از عمده ترین گزارش های درون سازمانی که در موسسات تولیدی لحاظ می گردد، گزارش های زیر می باشد:
- گزارش خرید
- گزارش ضایعات
- گزارش کالای در جریان ساخت
- گزارش اوقاف تلف شده
- گزارش بهای تمام شده کالای تولید شده
- گزارش مصرف مواد
- گزارش روش
- گزارشات مورد استفاده مدیریت
گزارش های برون سازمانی:
از عمده ترین گزارش های برون سازمانی موسسات تولیدی، می توان به گزارش های زیر اشاره نمود:
- گزارش تقسیم سود
- گزارش سود و زیان
- گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته
- ترازنامه
- گزارش مربوط به گردش جریانات نقدی