بازنشستگان با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و بحران های مالی اغلب ناچار به استخدام مجدد میشوند،زیرا حقوق بازنشستگی در این شرایط دشوار کفاف نمیدهد. با اینکه زمانی که فرد به بازنشستگی می‌رسد، یک حقوق مادام‌العمر برایش درنظر گرفته میشود اما این حقوق از مبلغ دریافتی در زمان اشتغال کمتر می‌باشد. این امر به‌مرور بر دوران بازنشستگی تاثیر گذاشته و آن را کاری دشوار و طاقت فرسا می‌کند. به همین دلیل، فرد بعد از مدتی به فکر یافتن شغلی برای گذران زندگی خود و خانواده‌اش می‌افتد
سازمان تامین اجتماعی به استناد بند ۱۵ ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، اشتغال به کار مجدد بازنشستگان را ممنوع اعلام کرده بود بطوریکه در صورت اشتغال، حقوق بازنشستگان قطع و حق بیمه از کارفرما اخذ می شد. در بند ۱۵ ماده ۲ آمده است: بازنشستگی عبارت است از عدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون.
بازنشستگی
بازنشستگی یعنی دست کشیدن از فعالیت حرفه ای و دریافت مستمری از صندوق بازنشستگی ، که در ایران کارگران مشمول قانون کار از خدمات بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی استفاده می کنند . این موضوع به این صورت است که فرد شاغل ، هر ماه مقداری از درآمد خود را به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز کرده پس از رسیدن به سن بازنشستگی هر ماه مبلغی را دریافت می کند.
اگر فرض بر این باشد که موقعیت کار برای بازنشتگان نیز فراهم آمده است، باید به نکات و موارد قانونی این موضوع پرداخت. سوالی که برای بیشتر کاربران ما نیز مطرح شده است. اینکه به بازنشستگان تامین اجتماعی در شرایط استخدام مجدد چه مزایایی تعلق خواهد گرفت؟
بازنشستگان تامین اجتماعی
در کل بازنشستگان یا از بازنشستگان تامین اجتماعی هستند که از صندوق بازنشستگی حقوق دریافت می نمایند یا بازنشستگان سایر صندوق ها مثل صندوق مدیریت خدمات کشوری یا نیرو های مسلح می باشند. طبق قوانین اگر فردی که استخدام شده است از بازنشستگان تامین اجتماعی باشد، حقوق دریافتی او از صندوق بازنشستگی از زمان استخدام مجدد او قطع میگردد و در پایان زمان استخدام، مجددا حقوق بازنشستگی را دریافت خواهد نمود.
نکته مهم اینجاست که در زمان استخدام و بعد از اینکه حقوق بازنشستگی او قطع شد، تمام مزایای نیروی کار به این شخص قابل پرداخت خواهد بود. در واقع کارفرما نمیتواند بازنشسته ای را استخدام نماید و برای او بیمه منظور نکند. البته این مورد برای بازنشستگان تامین اجتماعی بیان شده است که با سایر بازنشستگان دارای تفاوتهایی است.
بازنشستگان سایر صندوق ها مثل صندوق مدیریت خدمات کشوری یا نیرو های مسلح نیز از همین رویه استفاده می نمایند با این تفاوت که تنها عائله مندی به آنها تعلق نخواهد گرفت.
موردی که باید به آن اشاره نمود پاسخ به این سوال است که آیا سوابق بیمه ای ارسال شده در بازه زمانی استخدام مجدد فرد بازنشسته به حقوق دریافتی از صندوق بازنشستگی اضافه خواهد شد یا خیر؟
اگر بازنشستگان دارای سابقه باشند صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی 30تا35 سال حقوق بازنشستگی را پرداخت خواهد کرد ، اگر سابقه فردی بیشتر از این باشد شامل دریافت این مزایا نمیشود.
پیشنهاد میشود مقاله عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی 1400-1401چقدر است؟ را مطالعه کنید
شرایط بازنشستگی تامین اجتماعی
برای بازنشستگی و استفاده از خدمات آن ، شرایطی در قانون ذکر شده است که فرد با داشتن آن ها بازنشسته می شود و مستمری بازنشستگی دریافت می کند . این شرایط به شرح زیر است :
- ماده 76 قانون تامین اجتماعی بیان می کند که در صورتی که مشمولان این قانون سابقه پرداخت حداقل 20 سال حق بیمه را داشته باشند و مردان به 60 سال سن و زنان به 55 سال رسیده باشند می توانند مستمری یا حقوق بازنشستگی دریافت کنند.
- اگر به جای 20 سال ، سابقه ی 30 سال بازنشستگی داشته باشند ، می توانند شرط سن مذکور در متن ماده را رعایت نکنند اما ، مردان باید حداقل 50 سال و زنان 45 سال تمام داشته باشند
مسئله ی مهمی که لازم است به آن توجه شود این است که فردی به دلیل این که حق بیمه ی اندکی پرداخت کرده و به دنبال آن مستمری کمی دریافت خواهد کرد ، دو سال آخر میزان حقوق مبنا را افزایش دهد و حق بیمه بیشتری پرداخت کند ، دچار مشکل می شود ، چرا که قانونگذار بیان کرده که اگر دو سال آخر نرخ رشد حقوق و دستمزد غیر طبیعی باشد ، پنج سال آخر در نظر گرفته می شود .
قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان
با تصویب قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان در سال ۱۳۶۶، اشخاص بازنشسته یا اشخاصی که سنوات خدمت آنها بازخرید شده است، نمی‌توانند در یکی از وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها و موسسات دولتی و شهرداری‌ها مشغول به کار شوند.
البته نباید این نکته را فراموش کرد که بازنشستگان میتوانند در یکی از دستگاه‌های اجرایی یا دستگاه‌های دولتی به عنوان مشاور (پاره وقت) با تنظیم قرارداد مشاوره و به شرط داشتن حداقل مدرک کارشناسی خدمت کنند.
شرط به‌کارگیری بازنشستگان به عنوان مشاور در دستگاه‌های دولتی این است که مجموع ساعات اشتغال بازنشسته، از یک سوم ساعات اداری کارمندان رسمی تجاوز نکند.
پیشنهاد میشود مقاله بازنشستگی پیش از موعد و شرایط آن را هم بخوانید
استخدام بازنشستگان در شرکت‌های خصوصی
همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم، استخدام بازنشستگان در دستگاه‌های دولتی ممنوع است. اما آیا همین ممنوعیت برای استخدام بازنشستگان در شرکت‌های خصوصی هم وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت که ممنوعیتی که در قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان ذکر شده، فقط در رابطه با استخدام آنها در دستگاه‌های دولتی برقرار است. اما در مورد استخدام این افراد در شرکت‌های خصوصی منعی وجود ندارد. بنابراین به کارگیری بازنشستگان در دستگاه‌های خصوصی بلامانع است.
راه حل استخدام بازنشستگان
تمایل مجدد بازنشستگان به استخدام، بیشتر به این دلیل است که مستمری در نظر گرفته شده نمیتواند جوابگوی نیازهای روزمره زندگی آنها باشد. بنابراین به این دسته از عزیزان توصیه می‌کنیم برای اینکه بتوانند از مزایای بازنشستگی خود استفاده کنند، در صورت تمایل به اشتغال، به صورت پاره وقت و با تنظیم قرارداد مانند قرارداد مشاوره یا پیمانکاری به خدمت بپردازند. با این کار، هم منبعی برای کسب درآمد برای خود فراهم کرده‌اند و هم میتوانند از مستمری بازنشستگی خود بهره‌مند شوند.
اشتباهات متداول
به خاطر داشته باشید که بازنشستگان میتوانند به صورت مستقل به فعالیت بپردازند و این موضوع سبب قطع مستمری آنها نمیشود. به عبارت دیگر، کارآفرینی بازنشسته تاثیری بر مستمری بازنشستگی او ندارد.
با توجه به اصل ۱۴۱ قانون اساسی، کارمندان رسمی دولت نمی‌توانند به عنوان اعضای هیات مدیره شرکت‌های خصوصی انتخاب شوند مگر در شرکت‌های تعاونی. در واقع در این مورد باید از محدودیت انتخاب اعضای هیئت مدیره شرکت‌ها اطلاع داشته باشید.
اما این منع قانونی درباره بازنشستگان دولت وجود ندارد. به عبارت دیگر، با قطع رابطه استخدامی، اشخاص بازنشسته میتوانند به سمت اعضای هیات مدیره منصوب شوند.
بنابراین کارمندان رسمی دولت در صورت بازنشستگی میتوانند عضو هیات مدیره شرکت‌های خصوصی شوند.
