با رعایت بند (م) تبصره (۶) قانون بودجه سال 1402 کل کشور بر اساس اختیار قانونی ایجاد شده در مفاد تبصره ماده (۱۰۰) قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۹۴ و با رعایت مفاد بند (م) تبصره (۴) قانون بودجه سال 1402 کل کشور و به منظور تکریم مودیان، اجرای عدالت مالیاتی با توجه به شرایط اقتصادی کشور در شرایط شیوع ویروس کرونا، تسهیل وصول مالیات و ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در تعیین مالیات عملکرد سال ۱۴۰۰ برخی از صاحبان مشاغل، مقرر می دارد.
تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم چیست؟
حدنصاب درآمد جهت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 سال 1402:
بر اساس بند «م» تبصره «6» قانون بودجه سال 1402 و همچنین جزء 1 بند الف دستورالعمل شماره 200/1401/527 مورخ 1402/3/3، سقف برخورداری از معافیتهای تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، «سی برابر» معافیت ماده 84 ق.م.م (مالیات بر درآمد حقوق) در نظر گرفته شده است. مبلغ معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال 1400، معادل 48,000,000 تومان (480,000,000 ريال) بود؛ به این ترتیب، حد نصاب درآمد حاصل از فروش صاحبان مشاغل برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، معادل 1,440,000,000 تومان (14 میلیارد و 400 میلیون ريال) خواهد بود.
نکته:
بر اساس اظلاعیه سازمان امور مالیاتی مورخ 1402/3/16 در خصوص نحوه اجرای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، سقف درآمد مودیان برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م به صد برابر معافیت موضوع ماده 84 ق.م.م افزایش یافت. بر این اساس کلیه صاحبان کسب و کار که درآمد حاصل از فروش کالا و یا ارائه خدمات آنها در سال 1400، کمتر از 48,000,000,000 ريال باشد، میتوانند با تکمیل فرم مربوطه از مزایای تبصره ماده 100 استفاده نمایند.
پس از ابلاغ رسمی این دستورالعمل، شماره و تصویر آن را در اختیار شما همراهان گرامی قرار خواهیم داد.
مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 مالیات مقطوع:
مشمولین استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م:
کلیه صاحبان مشاغل گروههای اول، دوم و سوم مالیاتی مشروط بر آن که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال 1400، حداکثر 4,800,000,000 تومان (صد برابر معافیت موضوع ماده 84 ق.م.م در سال عملکرد) باشد.
این مودیان در صورتی که فرم مربوط به استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م را حداکثر تا پایان روز 1401/3/31 تکمیل و ارسال نمایند، از نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و همچنین تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
نکته:
لازم به ذکر است سازمان مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل را به سه گروه مالیاتی تقسیم نموده است؛ جدیدترین گروه بندی مشاغل مالیاتی همه ساله بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، اعلام میشود. این گروهها در خصوص نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
تسهیلات مشمولین تبصره ماده 100 ق.م.م:
صاحبان مشاغل مشمول تبصره ماده 100، از تسهیلات زیر برخوردار خواهند شد:
معافیت از نگهداری اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحیه مصوب 1394. معافیت از تکمیل و ارائه اظهارنامه مالیاتی محاسبه و مطالبه مالیات بر عملکرد سالیانه مشاغل به صورت مقطوع.
شرط استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم:
شرط برخورداری از معافیتها و تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م، تکمیل و ارسال فرم درخواست استفاده از این تسهیلات در مهلت مقرر است.
نحوه تعیین مالیات مقطوع برای عملکرد سال 1402:
بر اساس دستورالعمل تبصره ماده 100 ق.م.م، صاحبان مشاغلی که تمایل به استفاده از تسهیلات این دستورالعمل را دارند، باید از طریق سامانه الکترونیکی ntr.tax.gov.ir و تکمیل فرم مربوطه مراتب را به سازمان مالیاتی اعلام نمایند.
در فرم تبصره ماده 100، مالیات مقطوع مودیان بر اساس موارد زیر و بر اساس قوانین و مقررات تعیین میشود:
- اطلاعات موجود و دریافتی از پایگاههای اطلاعاتی سازمان مالیاتی
- فروش ابرازی مودی
در اینجا مودی دو انتخاب پیش رو دارد:
- پذیرش مالیات مقطوع تعیین شده
- عدم پذیرش مالیات مقطوع
مودی مالیات مقطوع تعیین شده را میپذیرد:
چنانچه مالیات تعیین شده مورد پذیرش مودی باشد، مودی میتواند با تسلیم فرم مذکور از شرایط این دستورالعمل بهرهمند شود.
مودی مالیات مقطوع تعیین شده را نمیپذیرد:
در صورتی که اطلاعات موجود در فرم تبصره ماده 100، مورد پذیرش مودی نباشد، باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی مطابق با قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
لازم به ذکر است، تسلیم فرم مالیات مقطوع توسط مودی، به عنوان آخرین اقدام در مهلت قانونی (31 خرداد 1401) به منزله پذیرش کلیه شروط دستورالعمل از جانب مودی خواهد بود.
پیشنهاد میشود مقاله ماده 100 مالیات های مستقیم را مطالعه کنید
نکته:
مودیانی که مجموع فروش کالا و یا ارائه خدمات آنها در سال 1400 بیشتر از مبلغ 4,800,000,000 تومان (48,000,000,000 ریال) باشد، نباید منتظر دستورالعمل تبصره 100 مالیات مقطوع بمانند؛ این دسته از مودیان مکلف به تکمیل و تسلیم اظهارنامه، پرداخت مالیات بر اساس نرخ ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین نگهداری کلیه اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتها هستند.
مراحل تکمیل فرم درخواست استفاده از تبصره ماده 100:
نحوه تکمیل فرم تبصره 100 برای گروههای شغلی مشمول استفاده از این دستورالعمل عبارتند از:
مراجعه به سایت http://ntr.tax.gov.ir
نکته: با مراجعه به این سامانه مستقیما به درگاه ملی خدمات مالیاتی (my.tax.gov.ir) هدایت میشوید.
تکمیل و ارسال فرم مربوط به مالیات مقطوع در اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی به عنوان آخرین اقدام قبل از پایان خرداد ماه
در حال حاضر متقاضیان استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م، تنها با تکمیل و ارسال فرم آنلاین رسید استفاده از تسهیلات موضوع تبصره ماده 100، قادر به استفاده از تسهیلات مربوطه هستند. تسلیم فرم تبصره ماده 100 به منزله تسلیم اظهارنامه است؛ در نتیجه مودیان مشمول این تبصره از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
نکته:
در صورتی که اشخاص حقیقی مشمول ارسال اظهارنامه عملکرد مالیاتی خود را در موعد قانونی تسلیم نمایند، اما به عنوان آخرین اقدام، فرم درخواست استفاده از تبصره ماده 100 را قبل از پایان خرداد ماه 1401 تکمیل و ارسال ننمایند، مشمول استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 نخواهد بود؛ مالیات این گونه مودیان بر اساس نرخ ماده 131 ق.م.م محاسبه و مطالبه خواهد شد.
چه کسانی مشمول استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م نمیشوند؟
مودیان مشاغل یعنی افراد حقیقی و مشاغلی که با مشارکت مدنی بین چند مودی اداره میشود فقط میتوانند از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم برای تعیین مالیات مقطوع بدون حسابرسی مالیاتی استفاده کنند و اشخاص حقوقی برای پرداخت مالیات بر درآمد مشمول این تسهیلات نمی باشند.
کتمان درآمد در تکمیل فرم تبصره ماده 100:
در صورت وجود اسناد و مدارک مثبتهای که نشان دهد مجموع فروش کالا و ارائه خدمات مودی در سال 1400 بیش از مبلغ ابرازی در فرم سازمان امور مالیاتی است، دو حالت برای مودی رخ میدهد:
- مجموع درآمد مودی (درآمد ابرازی و کتمان شده) کمتر از 48,000,000,000 ريال است
- مجموع درآمد مودی (درآمد ابرازی و کتمان شده) بیشتر از 48,000,000,000 ريال است
در صورت وجود اسنادی که نشان دهد مجموع فروش کالا و یا ارائه ی خدمات شخص حقیقی بیش از مبلغ ابرازی در فرم مربوط به تبصره ماده 100 است، آنگاه چنانچه: مجموع درآمد مودی همچنان کمتر از حدنصاب تبصره ماده 100 باشد، در این صورت مابهالتفاوت مالیات متعلقه محاسبه و مطالبه میشود.
مجموع درآمد مودی بیشتر از حدنصاب تبصره ماده 100 است:
در این صورت مودی مشمول جرایم زیر خواهد بود:
- مالیات بر اساس رسیدگی ماده 97 قانون مالیاتها محاسبه و مطالبه میشود.
- مودی مشمول جرایم تعیین شده از جمله جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی (30% غیرقابل بخشش مالیات متعلق) در مهلت مقرر خواهد بود.
- مودی امکان استفاده از کلیه معافیتها از جمله معافیتهای موضوع ماده 101 ق.م.م و نرخ صفر مالیاتی را از دست خواهد داد.
نکته:
از آنجا که مودیان مشمول تبصره 100 از نگهداری اسناد و مدارک معاف هستند، قضاوت در خصوص درآمد آنها بر اساس کلیه اسناد و مدارک مثبته به دست آمده خرید، بهای تمام شده کالای فروش رفته و بهای تمام شده خدمات ارائه شده و رعایت مقررات ماده 41 آیین نامه اجرایی موضوع ماده 219 ق.م.م، انجام خواهد شد.
اما در صورتی که مودی نسبت به ارائه اسناد و مدارک مستند برای بخشی از اقلام خرید در موجودی کالای پایان دوره اقدام نماید، این بخش از کالاها در مالیات عملکرد سال 1400 محاسبه نشده و به فروش سنوات بعد اضافه خواهد شد.
نکات مهم مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده 100 ق.م.م:
بر اساس بند 4 دستورالعمل 200/1402/3 مورخ 1402/2/27، صاحبان مشاغلی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت یکجا تا تاریخ مذکور ندارند، مالیات مقطوع فوق حداکثر تا چهار ماه به صورت مساوی تقسیط میشود.
نحوه تقسیط مالیات مقطوع برای عملکرد 1402:
بر اساس جزء 3 بند الف دستورالعمل 200/1402/527 مورخ 1402/3/3، در صورتی که مودی امکان پرداخت مالیات مقطوع تعیین شده را به صورت یکجا تا پایان خرداد ماه 1402نداشته باشد، میتواند مالیات خود را حداکثر طی 4 قسط مساوی به سازمان پرداخت نماید.
نکته:
عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر مشمول جریمه موضوع ماده 190 ق.م.م خواهد بود.
استفاده از تبصره 100 برای مودیانی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها قطعی نشده:
مودیانی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها به قطعیت نرسیده است، در صورت تمایل، میتوانند با تکمیل فرم مربوطه از تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م و پرداخت مالیات مقطوع استفاده نمایند.
اما در صورتی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها در فرآیند رسیدگی و دادرسی مالیاتی کاهش یابد، تاثیری در میزان مالیات مقطوع پذیرفته شده عملکرد سال 1400 آنها نخواهد داشت.
نحوه محاسبه مالیات مقطوع پزشکان برای عملکرد 1402:
پزشکان به صورت مستقل و از طریق بازگشایی مطب یا کلینیک شخصی ارائه خدمات درمانی (با ماهیت شخص حقیقی) و یا همکاری با مراکز ارائه خدمات درمانی (بدون وجود رابطه کارگر و کارفرمایی) به فعالیت میپردازند. در این صورت بر اساس ماده 93 ق.م.م، درآمدی که این پزشکان در برابر اشتغال به کار کسب میکنند، پس از کسر معافیت ها مشمول مالیات بر درامد مشاغل است. درصد مالیات پزشکان برای این گروه بر اساس نرخ ماده 131 قانون مالیات های مستقیم محاسبه و مطالبه میشود.
مالیات پزشکان برای عملکرد سال 1402 بر اساس گروه شغلی مالیاتی و انجام تکالیف مالیاتی، نظیر ارائه اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و یا فرم تبصره ماده 100 (برای مشمولین) در مهلت مقرر (حداکثر 31 خرداد 1402) محاسبه میشود. همچنین این اشخاص موظف به نگهداری اسناد و مدارک شغلی خود هستند.
صاحبان مشاغل باید بدانند:
حتی اگر مشمول استفاده از مزایای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم باشند، اگر تراکنشهای مشکوک داشته باشند، اسناد و مدارک فعالیتهای اقتصادیشان مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ در صورت کتمان درآمد، جرایم سنگینی پیش روی آنها خواهد بود. جهت آشنایی با این جرایم میتوانید جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی را مطالعه کنید.
دستورالعمل مالیات مقطوع سال 1402:
در ادامه تصویر دستورالعمل شماره 200/1402/527 مورخ 1402/3/3 را مشاهده میکنید.
کلام آخر:
آموزش اظهارنامه اشخاص حقیقی و تکمیل فرم تبصره ماده 100 جهت استفاده از تسهیلات تبصره 100، یکی از اصلیترین مهارتهای یک حسابدار مالیاتی است. با توجه به برنامههای جدید سازمان مالیاتی در خصوص مالیات ستانی، آموزش مهارتهای مالیاتی یکی از مسیرهای پردرآمد محسوب میشود. این فرصت را از دست ندهید.