طبق ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، مودیان مکلفند برای هر واحد شغلی یا هر محل، اظهارنامه مالیاتی مربوط به شغل خود را طبق نمونه‌ای که سازمان امور مالیاتی کشور مشخص می‌کند، آماده و تا آخر خرداد ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تحویل دهند و مالیات خود را طبق ماده 131 اظهارنامه مالیاتی تا تاریخ مشخص پرداخت کنند.

بند 23 ماده واحده قانون اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394/04/31 مجلس شورای اسلامی، عبارت "تیرماه" را به عبارت "خرداد ماه" اصلاح کرده و بعضی تبصره‌های آن را حذف و یک تبصره به آن الحاق کرده است.

این قانون در تاریخ 1368/03/01 به اجرا درآمده است و شامل چند تبصره است که در پایین به آن اشاره شده است.

تعریف تبصره ماده 100 قانون مالیات مستقیم:

برای درک بهتر تبصره ماده 100 قانون مالیات مستقیم ابتدا بایستی به تعریف این ماده بپردازیم:
مطابق با ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم مودیان مالیاتی مکلف به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی فعالیت‌های شغلی خود را در بازه‌ی زمانی یک ساله برای واحدهای شغلی جداگانه یا محل‌های جداگانه تا آخر خرداد ماه سال بعد به اداره مالیاتی محل اشتغال می باشند و مالیات متعلق به آن را با نرخی که در ماده 131 قانون مالیات مستقیم بیان شده پرداخت کنند.
اکنون که با تعریف ماده 100 آشنا شدیم در تبصره ماده 100 قانون گذار به سازمان امور مالیاتی این اختیار داده شده است که برخی از مشاغل یا گروه هایی از آنان را که میزان فروش کالا و خدمات سالانه آنها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده 84 مالیا های مستقیم این قانون باشد از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کند و مالیات مودیان مذکور را به‌صورت مقطوع تعیین و وصول نماید و در مواردی که مودی کمتر از یک سال مالی به فعالیت اشتغال داشته باشد مالیات متعلق نسبت به مدت اشتغال محاسبه و وصول می‌شود.
لازم به ذکر است که این تبصره مانع از رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی تسلیم شده در موعد مقرر نخواهد بود.

مالیات های مستقیم

سرممیز هم بررسی های لازم را به عمل آورده و به شرح زیر اقدام می‌کند:

• در صورتی که ممیز تایید اظهارنامه مالیاتی را نظر داده باشد و نظر سرممیز هم همین باشد و تایید کند که اظهارنامه بایستی مورد تایید قرار بگیرد، درآمدی که شامل مالیات می‌شود قطعی بوده و ممیز مالیاتی بایستی برگ قطعی را صادر نماید.
• در صورتی که اظهارنامه مالیاتی طبق زمان مشخص شده توسط مودی تسلیم نشده باشد و یا درآمدی که شامل مالیات می‌شود در اظهارنامه مالیاتی مشخص نشده باشد و یا درآمدی که شامل مالیات می‌شود توسط ممیز یا سرممیز مورد تایید واقع نشده باشد، به شرح زیر اقدام می‌شود:
• الف- در صورتی که مودی اظهارنامه مالیاتی خود را تحویل نداده باشد، پرونده به ممیز مالیاتی مربوطه تحویل داده شده و ممیز طبق نظر سرممیز برگ تشخیص را صادر می‌کند. در صورتی که ممیز با این برگ موافق باشد، امضاء شده و در غیر این صورت برای امضاء به سرممیز ارسال می‌شود.
• ب- اگر مودی اظهارنامه را داده باشد، سرممیز بایستی میزان درآمدی که شامل مالیات می‌شود و در اظهارنامه مشخص شده، در صورت وجود اتحادیه صنف مربوطه در محل اعلام کند و نظر اتحادیه را استعلام کند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله ماده ۹۷ مالیات های مستقیم را مطالعه کنید

در بخش قبلی، به بررسی نحوه عملکرد سرممیز و ممیز در صورتی که اظهارنامه مالیاتی تسلیم نشده باشد یا درآمدی که شامل مالیات می‌شود توسط ممیز یا سرممیز مورد تایید واقع نشده باشد، پرداخته شد. اما در مورد حالتی که اختلاف درآمد مشخص شده توسط اتحادیه با درآمد مشخص شده توسط سرممیز کمتر از 20 درصد باشد، برگ تشخیص توسط ممیز یا سرممیز بر اساس نظر اتحادیه صادر می‌شود. به عبارت دیگر، اگر درآمد مشخص شده توسط اتحادیه با درآمد مشخص شده توسط سرممیز حداکثر 20 درصد اختلاف داشته باشد، برگ تشخیص توسط ممیز یا سرممیز بر اساس نظر اتحادیه و با توجه به مشخصات اظهارنامه مالیاتی، صادر می‌شود.

اگر اختلاف بیشتر از 20 درصد باشد و یا اتحادیه تا یک ماه پاسخ ندهد، برگ تشخیص براساس نظر سرممیز صادر می‌شود. به عبارت دیگر، اگر درآمد مشخص شده توسط اتحادیه با درآمد مشخص شده توسط سرممیز بیشتر از 20 درصد اختلاف داشته باشد، برگ تشخیص توسط سرممیز و با توجه به مشخصات اظهارنامه مالیاتی، صادر می‌شود. همچنین، در صورتی که اتحادیه به درخواست سرممیز پاسخ ندهد، سرممیز بر اساس نظر خود، برگ تشخیص را صادر می‌کند.