فرار مالیاتی و یا تلاش‌های غیر قانونی برای گریز از پرداخت مالیات از معضلات بزرگی است که معمولاً اغلب دولت‌ها با آن دست به گریبان هستند؛ اما گویا این مشکل در کشور ما با ابعاد بزرگ‌تری وجود دارد، اگرچه قانون‌گذار مجازات‌هایی را برای آن تعیین کرده است.
فرار مالیاتی چیست؟ تعریف فرار مالیاتی در ایران
در تعریف فرار مالیاتی به هرگونه تلاش قانونی یا غیرقانونی یک کسب‌وکار با هدف خودداری از پرداخت مالیات قانونی یا کمتر پرداخت نمودن آن، به هر شیوه که انجام شود، فرار مالیاتی می‌گویند. فرار مالیاتی (فرار از مالیات) یک اصطلاح رایج در رابطه با کارهایی است که برای عدم پرداخت مالیات در نظر گرفته میشود و به این معنی است که مؤدی کمتر از میزانی که قانوناً موظف است پرداخت مالیات را انجام دهد.
یکی از مهم‌ترین مواد قانونی در جرم‌انگاری فرار مالیاتی مربوط به ماده ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیات های مستقیم است که بر این اساس، «هر شخص حقیقی یا حقوقی که به‌موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگر هست در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات پرداخت‌نشده خواهد بود.» بر اساس تبصره یک این ماده ۱۹۹ قانون، حتی برای متخلفان دولتی نیز مجازات جرم مالیاتی پیش‌بینی‌شده و آمده است: «در مواردی که مکلفین به کسر مالیات، وزارتخانه، شرکت یا مؤسسه دولتی یا شهرداری باشد مسئولین امر مشمول مجازات مقرر طبق قانون تخلفات اداری خواهند بود.»
افزایش نرخ‌های مالیاتی در تمامی کشورها می‌تواند منجر به بی‌انگیزگی در سرمایه‌گذاری شود و زمینه لازم فرار مالیاتی و دور زدن مالیات را نیز فراهم می‌آورد؛ بنابراین دولت‌ها و اداره مالیات کشور هم باید در وضع نرخ مالیاتی و قوانین جانب احتیاط را رعایت کنند و جوانب را با دقت بیشتری بسنجند.
پیشنهاد میشود مقاله اطلاعاتی که ممیزان مالیات هیچ‌گاه فاش نمی‌کنند! را مطالعه کنید
این امر موجب شد تا پولشویی در کشور به پایین ترین درصد خود برسد اما نمیتوان ابراز کرد که به هیچ عنوان این عمل اشتباه انجام نمیشود. با وجود این همه مشاوره های مالیاتی هستند افرادی که از ما به عنوان مشاوره سوال میپرسند که” آیا راهی برای پرداخت نکردن مالیات وجود دارد که ما استفاده نماییم؟” بسیار ناباورانه است که هنوز هم برخی این تصور اشتباه را دارند که فرار مالیاتی امکان پذیر خواهد بود. اگر شما هم در اطراف خود از این دسته افراد دارید حتما به گوششان برسانید که سخت در اشتباهند و برای خود ضرر و زیان و جرم پیشاپیش میخرند.
تصور میکنند که میتوانند به صورت پنهان فعالیت تجاری انجام دهند بدون اینکه اداره دارایی مطلع شود. طبق دستورالعمل اجرایی مبنی بر ارائه کلیه اطلاعات مودیان از جمله گردش های بانکی تمام مبادلات رصد میشود و به فعالیت های مشکوک رسیدگی خواهد شد. پس بهتر است که قبل از جریمه شدن و مجرم شناخته شدن خود اقدام به خوداظهاری نموده و پرونده مالیاتی تشکیل دهند. چرا که مالیات بهترین شیوه توزیع ثروت در جامعه است. پیشنهاد میکنم هر روز به سایت اطلاع رسانی سازمان مراجعه و در جریان اطلاعیه ها و اخبار آن قرار بگیرید.
آشنایی با جرم فرار مالیاتی
مطابق قانون اگر فرد با قصد فرار از پرداخت مالیات و با آگاهی، مرتکب رفتارهای زیر شود، جرم فرار مالیاتی تحقق پیدا می‌کند:
- اگر به ترازنامه و حساب سود و زیان یا دفاتر اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل هست و برخلاف حقیقت تنظیم‌شده است، استناد نماید.
- اگر برای سه سال متوالی (پشت سر هم) اظهارنامهٔ مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان ارائه نکند.
- در صورتی که فعالیت اقتصادی و درآمد خود را برای فرار از مالیات مخفی نماید.
- اگر مانع از آن شود که مأموران مالیاتی که به عنوان بازرس مالیاتی مکلف به انجام این امور هستند، به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود او یا اشخاص ثالث دسترسی داشته باشند.
- اگر مأمور وصول یا کسر مالیات پرداخت کنندگان دیگر باشد و این وظیفه را در مواعد مقرر قانونی انجام ندهد.
- اگر معاملات و قراردادهای خود را به نام دیگران تنظیم کند یا معاملات و قراردادهای اشخاصی که موظف به پرداخت مالیات هستند را برخلاف واقع به نام خود تنظیم نماید.
- اگر از کارت بازرگانی اشخاص دیگر برای فرار مالیاتی استفاده نماید.
- اگر فعالیت‌های خود را طوری قلمداد نماید که گویا مشمول معافیت مالیاتی بوده است.
