دولت‌ها برای تامین بودجه دفاعی، آموزشی، هزینه‌های درمانی و سایر نیازها به روش‌های مختلفی اقدام به دریافت مالیات می‌کنند که یکی از مهم‌ترین آنها مالیات بر دارایی یا property tax است.
البته این نوع مالیات صرفا جنبه درآمدی برای دولت نداشته و اهداف دیگری را نیز می‌توان برای آن متصور شد. در ایران بحث مالیات بر دارایی کمتر از مالیات بر درآمد مورد توجه دولت‌ها بوده است. اما در چند سال اخیر بنا به دلایلی تلاش شده تا مکانیزم‌های لازم برای اخذ این مالیات نیز در نظر گرفته شود.
مالیات بر دارایی انواع مختلفی دارد و برای هر کدام قوانین و نرخ‌های جداگانه در نظر گرفته شده است. در این مقاله از وبلاگ همکاران سیستم قصد داریم تا کلیت این مالیات و انواع آن را با هم مرور کنیم. سپس در مقالات دیگر هر کدام از انواع آن را به تفصیل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
دسته بندی انواع مالیات:
به صورت کلی مالیات شامل
- دسته مستقیم
- دسته غیرمستقیم
رایج ترین تعریف برای این دسته بندی این است که اگر این مالیات به طور مستقیم بر عهده اشخاص حقیقی و حقوقی گذاشته شده و به طور مستقیم اخذ شود مالیات مستقیم و در غیر این صورت مالیات غیر مستقیم به حساب می آید.
انواع مالیات مستقیم:
- مالیات بر دارایی
- مالیات بر درامد
انواع مالیات غیر مستقیم:
- مالیات های وضع شده بر واردات
- مالیات های وضع شده بر مصرف و فروش
مالیات بر دارایی:
بر اساس قانون مربوط به مالیات های مستقیم که در سال 1366 تصویب شد مالیات بر دارایی در پنج رده قرار گرفت:
- مالیات سالانه ملک ها
- مالیات مستغلات مسکونی خالی مانده
- مالیات بر زمین های بایر
- مالیات مربوط بر ارث
- مالیات حق تمبر
در اصلاحاتی که در سال 1380 بر روی قانون مذکور صورت گرفت مالیات های سالیانه ملک ها، مستغلات مسکونی خالی مانده و زمین های بایر، حذف شده و فقط مالیات های مربوط به ارث و حق تمبر کماکان معتبر است.
مالیات بر ارث
اگر شخصی به صورت حقیقی یا فرضی فوت نموده و درنتیجه اموالی از متوفی به وراث برسد ورثه یا نماینده ایشان می بایست حداکثر تا مدت 6 ماه از روز فوت به سازمان امور مالیاتی مراجعه کرده و با تقدیم نمودن اسناد لازم، صورت دارایی ها و بدهی های متوفی را در اظهار نامه مالیات بر ارث، ثبت نمایند. پس از این مرحله گواهی نامه مبنی بر انجام اظهار نامه تقدیم وراث می شود. برای گرفتن گواهی مربوط به حصر وراثت، داشتن این مدرک ضروری می باشد. در گواهی انحصار وراثت، وارثان فانونی همراه با سهم ارث هر یک مشخص می شود.
بعد از کامل کردن اظهار نامه، تمامی دارایی های متوفی (منقول و غیر منقول ) قیمت گذاری شده و همه ی بدهی های وی از آن کم می شود سپس بسته به ارث هر کدام از وارثان، مالیات بر ارث محاسبه می شود.
وارثان به لحاظ قانونی به سه دسته تقسیم می شوند:
- وراث رده یک : والدین، همسر ( زن، شوهر )، فرزندان و فرزندان فرزندان
- وراث درجه دو : اجداد، خواهر، برادر و فرزندان آنها
- وراث درجه سه : خاله، دایی، عمه، عمو و فرزندان آنها
اگر در هر مرحله حداقل یک نفر وارث در قید حیات باشد باعث می شود هیچ ارثی به دیگر رده ها تعلق نگیرد.
از میزان ارث هر کدام از وراث رده اول، سی میلیون ریال معاف گشته و مازاد، مشمول مالیات خواهد شد.
مالیات مربوط به حق تمبر:
مالیاتی است که به جهت الصاق و ابطال نمودن تمبر، بر مدارک، سند ها د و اوراق از مؤدی ( پرداخت کننده مالیات ) دریافت می شود. به عنوان مثال حق تمبر که بانک ها به خاطر چاپ هر یک از برگ های چک از مصرف کنندگان دریافت می کنند.
پیشنهاد می‌شود مقاله کلیات و تعاریف مالیاتی را مطالعه کنید
