شرکت ها و موسسات دانش بنیان، شرکت و یا موسسه خصوصی و تعاونی می باشند که برای افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فن آوری برتر و با ارزش افزوده فراوان در تولید نرم افزارهای مربوطه تشکیل می شود. شرکت های دانش بنیان امروزه جایگاه ویژه ای پیدا کرده اند و ثبت این شرکت ها متفاوت تر از دیگر شرکت ها می باشد، زیرا این شرکت ها دارای مزایای متنوع و متفاوتی از جمله معافیت مالیاتی با شرایط خاص می باشند.

دارایی اساسی این شرکت های دانش بنیان، دانش و فن آوری می باشد و در راستای گسترش اختراع، نوآوری و تولید نرم افزار فعالیت می کنند.

ویژگی‌های شرکت دانش بنیان:

این شرکت‌ها، به تولید کالا مشغول نیستند و اموالی مانند زمین و ماشین آلات خاصی ندارند. به جای آن، گروهی از افراد تحصیلکرده و با تجربه در این شرکت‌ها، اطلاعاتی را تولید می‌کنند که محصول اصلی این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد و درآمد آن‌ها را تأمین می‌کند. حفظ حقوق معنوی این اطلاعات، به عنوان یکی از مهمترین مسائل حقوقی در این شرکت‌ها مطرح است. زیرا این شرکت‌ها دارایی اصلی خود را در تولید محتوای علمی دارند و محصولی را برای فروش و تولید نمی‌کنند.

اهداف شرکت های دانش بنیان

اهداف شرکت های دانش بنیان:

هدف شرکت های دانش بنیان، توسعه علم و فناوری، افزایش ثروت و توسعه اقتصادی، بهبود استفاده از نیروهای دانشگاهی و تحقیقاتی موسسات مورد تأیید وزارت علوم و تحقیقات است. این شرکت ها با توجه به اهداف علمی کشور، از جمله گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری، تجاری سازی نتایج تحقق و توسعه طراحی، تولید کالاها و خدمات محصولات دانش بنیان با ارزش افزوده بالا، فعالیت می کنند.

موضوع شرکت های دانش بنیان:

موضوع کلی شرکت های دانش بنیان عبارتند از:

• تجاری سازی یافته های پژوهشی
• افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها و واحد پژوهشی
• تولید فناوری های برتر
• تجاری سازی علم و دانش

انواع شرکت های دانش بنیان:

شرکت های دانش بنیان دارای دو نوع می باشند:

1. شرکت هایی که مالکیت آنها توسط اعضای هیات علمی دارایی شده است. در صورتی که سهام دانشگاه در این شرکت ها کمتر از 50 درصد باشد، شرکت دانش بنیان به عنوان شرکت خصوصی تلقی می شود.
2. شرکت‌های دانش بنیان دولتی دارای مالکیت دانشگاه هستند و در صورتی که حداقل 50 درصد سهام آن‌ها متعلق به دانشگاه باشد، به عنوان شرکت دانش بنیان دولتی شناخته می‌شوند.

تقسیم بندی شرکت های دانش بنیان از نظر بررسی مالیاتی:

با توجه به تفاوت در محصولات، شرکت های دانش بنیان به دو سطح نوع 1 و نوع 2 تقسیم می شوند.

سطح نوع 1 شامل شرکت هایی است که محصولات آن ها از نوع نوپا یا نوآورانه هستند. این شرکت ها معمولاً به دنبال پیشرفت علمی هستند و سعی در کشف و اختراع محصولات جدید و نوآورانه دارند.

سطح نوع 2 شامل شرکت هایی است که محصولات آن ها از نوع تولیدی هستند. این شرکت ها محصولاتی را تولید می کنند که قبلاً در بازار وجود دارد و به نحوی آن ها را بهبود می بخشند یا ارائه می دهند که با کیفیت و قیمت بهتری در بازار موجود باشند.

به علاوه، هر یک از این دو سطح به دو دسته نوپا و تولیدی تقسیم می شوند. شرکت های نوپا، محصولاتی را تولید می کنند که به دلیل نوآوری و پیشرفت علمی، در بازار وجود ندارد. در حالی که شرکت های تولیدی، محصولاتی را تولید می کنند که در بازار وجود دارد، اما آن ها را بهبود می بخشند و به مصرف کنندگان با کیفیت و قیمت مناسب تری ارائه می دهند.

معافیت مالیاتی شرکت های دانش بنیان:

با توجه به امتیازات و مزایایی که برای شرکت‌های دانش بنیان در نظر گرفته شده، آن‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. از جمله این مزایا می‌توان به معافیت مالیاتی با شرایط خاص اشاره کرد. به علت این مزیت، شرکت‌های دانش بنیان به دو دسته تقسیم می‌شوند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله اهمیت و ضرورت پرداخت مالیات را مطالعه کنید

معافیت مالیاتی شرکت های غیر مستقر در پارک علوم و فناوری:

شرکت‌های دانش‌بنیان، به دلیل امتیازات و مزایایی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، از جمله معافیت مالیاتی، بسیار مورد توجه هستند. برای استفاده از این امتیازات، این شرکت‌ها به دو دسته نوپا و تولیدی تقسیم می‌شوند و هر دسته به دو سطح نوع 1 و نوع 2 تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی در نتیجه تفاوت در محصولات و خدمات این شرکت‌ها به وجود آمده است.

معافیت مالیاتی، از مزایای مهم این شرکت‌هاست و به هر دو دسته شامل نوپا و تولیدی، تعلق می‌گیرد. این معافیت به موجب قوانین و مقررات مالیاتی با شرایط خاصی اعطا می‌شود و هر ساله توسط گروه ارزیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این معافیت به مدت 15 سال برای شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا می‌شود.

برای دریافت معافیت مالیاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان باید درخواست خود را به کارگروه ارزیابی ارائه داده و پس از تایید آن، اطلاعات لازم را به اداره امور مالیاتی ارسال کنند. هر ساله این معافیت بررسی می‌شود و در صورت رعایت شرایط، به شرکت‌ها اعطا می‌شود.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که این شرکت ها از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر حقوق کارکنان معاف نمی باشند. فعالیت های تایید شده کارگروه معافیت مالیاتی برای هر سال می باشد و این معافیت ملاکی برای تایید معافیت 15 ساله نمی باشد و فقط تایید معافیت همان سال می باشد. توجه داشته باشید که این معافیت فقط برای درآمد این شرکت ها می باشد و برای بقیه درآمد که مشمول معافیت نمی باشد می توانند از دیگر معافیت های مالیاتی استفاده کنند.

معافیت مالیاتی شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری:

با توجه به قانون اداره مناطق آزاد تجاری، شرکت‌هایی که در پارک علوم و فناوری فعالیت می‌کنند، از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. این شرکت‌ها نیاز به دریافت مجوز از مدیریت پارک دارند و مدت معافیت مالیاتی آن‌ها، 20 سال از تاریخ صدور مجوز توسط رئیس پارک می‌باشد. درآمدهای حاصل از فعالیت‌های این شرکت‌ها در پارک علوم و فناوری، از مالیات معاف هستند، اما درآمدهای دیگری که ناشی از فعالیت‌های غیرپارکی آن‌ها به دست می‌آید، باید مالیات پرداخت شود. در این شرکت‌ها، برای استفاده از معافیت مالیاتی نیاز به درخواست و تایید کارگروه ارزیابی ندارند..

حمایت های شرکت های دانش بنیان

حمایت های شرکت های دانش بنیان:

در طی گذشت چند سال اخیر، حمایت های بسیاری برای این شرکت ها در نطر گرفته شده است. از جمله حمایت های در نظر گرفته شده به شرح ذیل می باشد:

• معافیت بیمه ای شرکت‌های دانش‌بنیان
• معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان
• معافیت از سود بازرگانی و عوارض گمرکی
• پوشش بیمه‌ای مناسب برای محصولات دانش‌بنیان
• اولویت در واگذاری موسسات پژوهشی دولتی به این شرکت‌ها
• تسهیلات نظام وظیفه تخصصی و امریه دانش بنیان
• معافیت از پرداخت عوارض و حقوق گمرکی
• اعطای تسهیلات بانکی بدون بهره یا کم ‌بهره
• اولویت در استقرار مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری
• تسهیل در روند استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان در محدوده تهران و دیگر شهرها

قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش ‌بنیان و تجاری ‌سازی نوآوری‌ ها و اختراعات:

در بخشی از قانون، این شرکت ها مورد حمایت قرار گرفته و برای آن ها تسهیلاتی فراهم شده است. این تسهیلات شامل اعطای وام با بهره کم، تخفیفات مالیاتی، تخصیص اراضی و فضاهای اداری و تولیدی، ارائه خدمات حمایتی و مشاوره ای به شرکت ها، ایجاد شراکت های علمی و فناورانه با دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و توسعه صادرات محصولات تولیدی می باشد.

به علاوه، این شرکت ها در صورت ارائه پروژه های پژوهشی و تحقیقاتی، می توانند از بودجه پژوهشی که توسط دولت تعیین شده است، بهره مند شوند. همچنین، برای حمایت از این شرکت ها، از طریق سازمان ها و شرکت های دولتی، مانند شرکت های پست، شرکت های برق و شرکت های ارتباطی، امکاناتی در اختیار آن ها قرار می گیرد. این حمایت ها و تسهیلات، برای توسعه فعالیت های این شرکت ها و ارتقای صنعت کشور بسیار مهم می باشد.

• تبصره 1 قانون حمایت از این شرکت ها، به این صورت است که: شرکت های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و نیز شرکت ها و موسسات دولتی، بیشتر از 51% از مالکیت آن ها به شرکت های دولتی، موسسات و نهادهای غیر دولتی تعلق دارد، مشمول حمایت این قانون نمی باشند.
• در ماده 10 همین قانون، استفاده از مزایا، امتیازات و تسهیلات ذکر شده در این قانون برای شرکت ها و موسسات دانش بنیان منطبق با این اهداف به وسیله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای تصویب به شورای علوم تحقیقات و فن آوری ارائه می شود.
• بر اساس ماده 11، اگر چنانچه تسهیلات در نظر گرفته شد در این قانون برای اهداف دیگر مصرف شود، مشمول جریمه و مجازات می باشد.