اظهارنامه مشارکتی شیوه خاصی از ارائه اظهارنامه مالیاتی است. از این شیوه ارائه برای شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی که به‌صورت مشارکتی فعالیت می‌کنند استفاده می‌شود. برای آن‌که بدانید اظهارنامه مشارکتی چیست و چگونه تهیه می‌شود با ما همراه شوید.

اظهارنامه مشارکتی چیست

هنگامی که چند شخص (حقیقی یا حقوقی) برای ایجاد یک کسب و کار دور هم جمع شوند، تعریف مشارکت با رعایت شرایطی مشارکت (مدنی) شکل می گیرد. شرایطی مثل سرمایه ها را به صورت مشاع با هم ترکیب کنند، هدف، انجام یک فعالیت مشخص بازرگانی، خدماتی و یا تولیدی به قصد کسب سود باشد، مدت زمان مشارکت محدود باشد و قراردادی مابین آن ها تنظیم شده باشد
کسب و کاری که به‌صورت مشارکتی است، وقتی همه شرکا جزو اشخاص حقیقی باشند، باید اظهارنامه خود را به صورت مشارکتی تهیه کنند. در این حالت نیازی به تهیه اظهارنامه فردی برای هر یک از شرکا نیست و یک اظهارنامه مشارکتی برای همه کفایت می‌کند.
اظهارنامه مشارکتی روش خاصی از ارائه اظهارنامه مالیاتی است. از این نوع ارائه برای شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی که به‌صورت مشارکتی فعالیت می‌کنندبه کار برده می‌شود.

از اظهارنامه مالیاتی چه می‌دانید

 اظهارنامه مالیاتی کارنامه مالی است یک سال کاری شرکت و موسسات و اشخاص حقیقی که برای محاسبه دقیق مالیات به سازمان امور مالیاتی تحویل داده می‌شود.

این اظهارنامه باید هر سال توسط شرکت‌ها (حقوقی) و یا اشخاص حقیقی تنظیم شده باشد و به سازمان امور مالی تحویل داده گردد تا این سازمان به محاسبه آن بپردازد

چگونگی تهیه و محاسبه اظهارنامه مالیاتی

اظهارنامه مالیاتی را می توان به دو صورت تهیه کرد.

شیوه خود اظهاری

در روش اول که به خود اظهاری مشهور است، مؤدی مالیاتی با میل و اراده خود اقدام به تهیه اظهارنامه مالیاتی می‌کند.

مؤدی دقیق تر از هرکس دیگری از میزان دارایی و درآمد خود اطلاع دارد بنابراین اظهار مالیات به وسیله مؤدی و همکاری او با اداره دارایی، تشخیص و ارزیابی مالیات را آسان تر می کند. اظهار مالیات از طرف مودی به وسیله تسلیم اظهارنامه صورت می گیرد.  لازم است مؤدی، اطلاعات خواسته شده را مطابق قانون تهیه و تنظیم کرده و برای سازمان مالیاتی ارسال کند. در این شیوه محاسبات باید شفاف و روشن باشد، خوب است بدانید چون در این روش از کارشناسان مالیاتی استفاده برای محاسبه مالیات استفاده نمی‌شود، نوعی امتیاز برای مؤدی محسوب می‌شود.

شیوه محاسبه به‌صورت علی الرأس

بر اساس قانون مالیاتی کشور، صاحبان حقیقی و حقوقی در هر کسب‌وکاری باید در زمان مشخصی از سال فرم‌هایی را پر کنند و به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. این زمان برای افراد حقیقی روز پایانی خردادماه و برای حقوقی ها پایان تیرماه هر سال است. ماموران این سازمان با بررسی فرم‌های اظهارنامه‌ و ترازنامه که شرکت مورد نظر ارائه کرده است، مالیات آن شرکت را مشخص می‌کنند.

در مواردی که شرکت یا کسب‌وکار مورد نظر این مدارک را به سازمان ارائه نکند، یا مدارک از نظر کارشناسان مالیاتی کافی یا درست نباشد، ممیزان خود اقدام به تعیین مالیات برای کسب‌وکار مورد نظر می‌کنند. در چنین شرایطی اداره مالیات مستندات دیگری را جایگزین مدارک واقعی و اصلی می‌سازد.

این کار عواقب و جریمه‌های سنگینی برای شرکت مورد نظر به دنبال دارد. بسیاری از شرکت‌ها و کسب‌وکارها به‌دلیل ندانستن این قانون، شامل چنین مالیاتی می‌شوند.

پیشنهاد می شود مقاله مالیات علی الراس چیست؟ را مطالعه کنید 

 تهیه و محاسبه اظهارنامه مالیاتی

در اظهارنامه مالیاتی چه مواردی ذکر می‌شود

اصولا مدارک زیر برای تهیه و تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات مورد نیاز است. هر مودی مالیاتی باید بر اساس اطلاعات مالی و اسناد و مدارک مربوطه به تکمیل اظهارنامه مالیاتی بپردازد.

• هر گونه مجوزی که از مراجع ذی صلاح برای شما صادر شده است.
• مدارک شرکت از جمله اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
• اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت.
• رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی
• صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که طبق قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند
• مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور.
• گواهی های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت /موسسه.
• صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته است.
• کلیه قراردادهای شرکت/موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی.
• مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
• شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
• سند مالیات های پرداخت شده که به تایید سازمان امور مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد
• کارت بازرگانی (در صورت وجود)
• کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
• گواهی حساب های سال های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات.
• هر سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود. مثل پرداختی های بیمه.

با 2 شیوه ارائه اظهارنامه مالیاتی آشنا شوید

می‌دانستید اظهارنامه اشخاص حقیقی به دو شکل قابل ارائه است، می‌توانید اظهارنامه اشخاص حقیقی را به این دو صورت تحویل سازمان امور مالیاتی دهید:

1- اظهارنامه انفرادی

2- اظهارنامه مشارکتی

4 ویژگی کسب و کار مشارکتی که باید بدانید

یکی از روش‌های تجارت، برای تأمین سرمایه بیشتر و کسب ثروت، انجام کارهای مشارکتی است. ویژگی های کسب و کار مشارکتی به این شرح است:

• درصورتی‌که چند نفر سرمایه خود را در یک مجموعه جمع آوری کنند، آورده شرکت بیشتر خواهد شد و افراد می‌توانند دامنه فعالیت‌های بازرگانی، خدماتی، تولیدی گسترده تری داشته باشند و کسب سود را به حداکثر برسانند.
• در کسب و کار مشارکتی مدت زمان قرارداد باید محدود باشد و ظرف یک سال خاتمه پیدا کند.
• در کسب و کارهای مشارکتی، مطابق توافقات به عمل آمده، شرکا مطابق سهم نقدی و غیر نقدی آورده در سود و زیان یکدیگر شریک هستند.
• خوب است بدانید آورده افراد در کسب‌وکار مشارکتی متفاوت است. هر شریک می‌تواند وجه نقد، تجهیزات، زمین و یا غیره را به مجموعه اضافه کرده و به اندازه آورده خود در سود و زیان شرکت دخیل هستند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله سامانه جامع تجارت ایران را مطالعه کنید

چطور کسب و کار مشارکتی راه اندازی کنید

اگر مایل به راه اندازی کسب و کار مشارکتی هستید باید موارد ذیل را رعایت بفرمایید.

• کسانی که می‌خواهند کسب و کار جدیدی را شروع کنند، ممکن است سرمایه کافی برای شروع نداشته باشند.
• یا ایده مناسب و خوبی داشته باشند ولی سرمایه کافی برای اجرای آن در اختیار نداشته باشند. در این صورت بهترین کار مشارکت و قرار دادن سرمایه‌های کوچک در کنار هم است.
• مشارکت می‌تواند به صورت تجاری، اقتصادی و مدنی باشد.
• در قرارداد مشارکت مدنی اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای سرمایه مادی یا معنوی هستند در زمینه‌های مختلف تجاری، خدماتی، اقتصادی و غیره با هم مشارکت می‌کنند.

 ارائه اظهارنامه مالیاتی

مشارکت با تأسیس شرکت تجاری

باید بدانید که مشارکت تجاری ممکن است در دو قالب حقوقی متفاوت صورت گیرد. در قالب اول شرکاء برای انجام شراکت خود دست به تشکیل و ثبت یکی از انواع شرکت تجاری قانونی (از قبیل شرکت سهامی یا شرکت با مسئولیت محدود) می‌زنند. در این مورد اساساً با تشکیل شرکت تجاری، این شرکت شخصیت حقوقی مستقل از شرکاء پیدا می‌کند و مسئولیتی متوجه شرکاء نیست. بلکه تمام مسئولیت مالیاتی بر عهده خود شرکت زیر عنوان مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم است. مدیرعامل و مدیران شرکت باید تکالیف مالیاتی شرکت مثل تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات‌های عملکرد، ارزش افزوده و سایر مالیات‌های قانونی را به جا آورند.

مشارکت بدون تأسیس شرکت تجاری

در این گونه از شرکت‌ها گروهی از افراد که قصد مشارکت و تأسیس شرکت را دارند اما اقدام به ثبت شرکت نکرده اند. در این صورت شرکت ماهیت حقوقی مستقل پیدا نکرده و مسئولیت‌های مالی بر عهده شرکا است. در شرکت‌های ثبت نشده هر کدام از شرکا موظف به انجام تکالیف مالیاتی مانند تهیه اظهارنامه مشارکتی هستند. در این شیوه از مشارکت، ریسک حقوقی و مسئولیت بیشتری بر عهده شرکا است.

وضعیت مالیاتی مشارکت مدنی

شرکت‌های مدنی و به طور کلی شراکت‌هایی که به موجب انعقاد قرارداد مشارکت مدنی به وجود می‌آیند از حیث پرداخت مالیات و مقررات مربوط به تشریفات و میزان آن مشمول قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد.
در رابطه با مالیات شرکت‌های مدنی ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم بیان می‌کند که: درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل‌های این قانون در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بردرآمد مشاغل می‌باشد.
همچنین مطابق تبصره این ماده، درآمد شرکت‌های مدنی تابع مقررات این فصل می‌باشد.

2 تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی در اظهارنامه مشارکتی

برای مشارکت اشخاص حقیقی، لازم است چند شخص حقیقی سرمایه‌های نقدی و غیر نقدی را برای شروع کسب و کار در یک قرارداد مشارکتی جمع نمایند. مشارکت اشخاص حقیقی تابع قانون مدنی است.

در مشارکت اشخاص حقوقی که ماهیت مستقل از اشخاص حقیقی دارد. مشارکت اشخاص حقوقی تابع قانون تجارت است.

چه کسی باید اظهارنامه مشارکتی اشخاص حقیقی را تهیه کند

برای تهیه اظهارنامه مشارکتی باید یک نماینده از میان اشخاص حقیقی انتخاب شود، این کار را باید قبل از تشکیل پرونده مالیاتی انجام دهید.

بهتر است نماینده یا شریک اصلی کسی باشد که بالاترین سهم را در شرکت دارد

پس از انتخاب می‌توانید کلیه امور مالیاتی مانند تشکیل پرونده ثبت اطلاعات در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی و غیره را به او واگذار نمایید.

شیوه ارسال اظهارنامه مشارکتی اشخاص حقیقی:

برای تهیه و تنظیم اظهارنامه مشارکتی لازم است که شریک اصلی این اقدامات را انجام دهد:

• ثبت اطلاعات همه شرکا در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی
• انتخاب گزینه اظهارنامه مشارکتی هنگام تکمیل اظهارنامه اشخاص حقیقی
• بارگذاری و ارسال اظهارنامه

اظهارنامه مشارکتی

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مشارکتی

در باب چهارم و فصل هفتم قانون مالیات های مستقیم، درباره تشویقات و جرایم مالیاتی، اطلاعاتی در اختیار مودیان محترم قرار گرفته است. طبق مفاد این قانون، مودی مالیاتی (حقیقی یا حقوقی)، مکلف به ارسال اظهارنامه مالیاتی است.

همان طور که می دانید، ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول قانون مالیات های مستقیم،  چند سالی است که به صورت اینترنتی و از طریق سامانه  tax.gov.ir انجام  می شود. لذا، کلیه مودیان مالیاتی بایستی در زمان مقرر، نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی بر اساس ماده ۱۹۲ قانون، اقدام کنند.

در واقع، پرداخت مالیات،  مکلف به  تسلیم اظهارنامه مالیاتی است. اگر مودی به هر دلیلی، در موعد مقرر، اظهارنامه مالیاتی را تسلیم نکند و کد رهگیری دریافت نکند، مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی معادل ۳۰درصد مالیات متعلق خواهد شد. این جریمه، برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل بوده و جریمه غیر قابل بخشودگی  برای مودیان حقیقی، معادل ۱۰ درصد مالیات متعلق می باشد.

چگونه اطلاعات اظهارنامه مالیاتی را ویرایش کنیم

در رابطه با مهلت اصلاح اظهارنامه‌های مالیاتی، قانون‌گذار ماده و تبصره‌ای را به این امر اختصاص داده است. براساس ماده ۲۲۶ قانون مالیات‌های مستقیم به این امر می‌پردازد:

طبق ماده ۲۲۶افرادی که در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را اصلاح و به مراکز مربوطه ارائه نکنند پس از گذشت زمان مشخص شده میزان مالیات تصویب شده برای آن کسب و کار براساس همان اظهارنامه اولیه خواهد بود.

هنگام تهیه اظهارنامه مالیاتی باید دقت زیادی به خرج دهید تا اطلاعات خلاف واقع را ارائه ندهید. درصورتی‌که متوجه شدید بخشی از اطلاعات ناقص و یا اشتباه است حداکثر یک ماه پس از تاریخ انقضای اظهارنامه فرصت دارید که اشتباهات را اصلاح نمایید پس از رفع نواقص باید اظهارنامه مالیاتی را دوباره ارسال نمایید.

اشخاص متوفی نیاز به تهیه اظهارنامه مشارکتی دارند

درصورتی‌که یکی از شرکا، قبل از آغاز سال عملکرد یعنی در مدت 2 سال گذشته، از دنیا برود، سایرین موظف هستند اظهارنامه مشارکتی اختیاری را بدون نام متوفی در لیست شرکا تهیه کرده و تحویل سازمان امور مالیاتی دهند.

اگر یکی از شرکا در همان سال یعنی از ابتدای فروردین تا پایانم اسفند فوت کند، نام وارثان متوفی به لیست اظهارنامه مشارکتی اضافه می‌شود.