مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است لازم، اجباری و بلاعوض. مالیات ممکن است به شخص، موسسه، دارایی و... تعلق گیرد. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت های اقتصادی است که نصیب دولت می شود، زیرا ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم ساخته است.
خط قرمز مالیاتی دقیقا کجاست؟!
متاسفانه بیشتر افراد، شرکت ها و موسسات بر این باورند که میشود، با حسابداری های نمادین فرار مالیاتی را انجام داد یا حتی مالیات را به صورت توافقی پرداخت کرد، اما این تفکر و اجرای این عمل قطعا اشتباه است. با الکترونیکی شدن حوزه مالیاتی، سازمان های مالیاتی دیگر به صورت حضوری برای گرفتن مالیات به سراغ افراد نمیرود، بلکه با جمع کردن اطلاعات کامل و مختلف مالیات اشخاص را به صورت الکترونیکی تشخیص داده و محاسبه میکند. پس خط قرمز مالیاتی به معنی حساب سازی های دروغین و فرار مالیاتی نیست.
خط قرمز مالیاتی به چه معناست؟
مالیات تابع قوانین سازمان امور مالیاتی است که مانند همه قوانین، زمان، مکان و نحوه اجرای تکلیف کاملا مشخص و دقیق است که در واقع خطوط قرمز قانون مالیات هستند. در صورت عبور از خط قرمز مالیاتی، جریمه در نظر گرفتهشده است و در صورت تقلب و سو استفاده مجازات قضایی وجود دارد. با توجه به اینکه مالیات یک درآمد اصلی برای حکومت محسوب میشود و به دلیل تحریمها و رکود حاصل از بحران کرونا، اقتصاد بدون نفت هم مرکز توجه فراوان است، وصول مالیات با سختگیری بیشتری اجرا خواهد شد.
اداره مبارزه با پولشویی
دولت های دنیا طی دهه های اخیر با اعمال مقررات در نهادهای مالی و استفاده از سیستم های شناسایی و گزارش دهی موارد مشکوک به مبارزه با پولشویی رفتند. حجم پول در جریان پولشویی فراتر از تصور است. طبق گفته دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد سالانه حدود ۸۰۰ میلیارد تا ۲ تريليون دلار پول از طریق پولشویی مبادله می شود.
خط قرمز مالیاتی “من و تو”
یکی از خط قرمز های جدید مالیاتی طرحی است که “من و تو” نامیده میشود. به این معنی که درآمد شما از یک کسب و کار هزینه شخص دیگری است و همچنین هزینه شما، درآمد دیگری است. اگر اشخاص و موسسات به این اصل مهم توجه نکنند با سازمان امور مالیاتی کشور طرف هستند. توجه داشته باشید که اشخاص شاغل در کشور از خطوط قرمز مالیاتی باید اطلاع کامل را داشته باشند.
چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات هستند؟
- مالیات و انواع آن کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران ملک و املاک داشته باشند مشمول این قانون می شوند.
- اشخاص مشمول پرداخت مالیات اشخاصی که در ایران زندگی می کنند اگر دارای درآمد ناشی از شغل یا هر چیز دیگری باشند باید به نسبت آن و با توجه به قانون مالیات یا خراج پرداخت کنند.
- مالیات و انواع آن برخی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی یا اشخاص حقیقی در خارج از ایران فعالیت داشته اما در ایران هم درآمد کسب می کنند این اشخاص هم مشمول قوانین ایران شده و باید مالیات و عوارض درآمد خود را به دولت پرداخت نمایند.
- مالیات و انواع آن همه اشخاص حقوقی که تابعیت ایران را داشته باشند باید از درآمدهایی که داخل ایران یا خارج از آن کسب می نمایند، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کنند.
- مالیات و انواع آن اشخاص غیر ایرانی که به هر طریقی داخل ایران صاحب درآمد هستند یا امتیاز کسب و کار خود را به یک ایرانی یا غیر ایرانی در ایران واگذار کرده اند و از محل آن دارایی کسب می کنند یا از طریق آموزش ها یا فروش فیلم به ایرانیان دارای درآمد هستند باید مطابق با قوانین ایران مالیات پرداخت نمایند.
وجود کرونا و اولین تاخیر خط قرمز مالیاتی
سال 99 با سایر سالها یک تفاوت اساسی داشت، آنهم وجود ویروس خطرناک کروناست، که قرنطینه اجباری را بر جامعه حاکم کرده و اقتصاد ایران را با رکود مواجه کرده است. به همین دلیل حکومت با درک شرایط اقتصادی، مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی ۲ ماه تمدید شد یعنی تاریخ تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقوقی به 31 شهریور و برای اشخاص حقیقی به 31 مرداد تغییر کرد.
درنتیجه سال 99 اولین خط قرمز مالیاتی 2 ماه تاخیر داشت که فرصت بیشتری برای کاربران فراهم کرد. سامانه پرداخت مالیات در حال حاضر سامانه متمرکز مالیات است که بهصورت اینترنتی اطلاعات هویتی و مالی اشخاص حقیقی و حقوقی را جمعآوری میکند. اطلاعات مالی شامل درآمد، هزینه، معافیتهای مالیاتی، صورتهای مالی و گزارش موجودی مواد و کالا است که باید با حسن نیت تکمیل شوند.
نحوه اجرای تکلیف مالیات بر درآمد
نحوه اجرای تکلیف مالیات بر درآمد جزییات بسیار زیادی دارد که در 7 فصل و 80 ماده قانون مالیاتهای مستقیم مشخص شدهاند و شامل تعریف دقیق انواع اشخاص، فعالیتهای اقتصادی، درآمد، شرایط معافیتهای مالیاتی و نرخ محاسبه مالیات متعلقه است که باید کاملا مسلط باشید تا در هیچ مورد اشتباه نکنید.
اگر اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر تسلیم نکردید و یا در محاسبات اشتباه بزرگ مرتکب شدید، از خطوط قرمز عبور کردهاید و سازمان امور مالیاتی بهصورت علی الراس برای شما مالیات تعیین میکند که احتمالا بیش از مالیات متعلقهای است که خودتان میتوانستید اظهار کنید.
چگونه پس از عبور از خط قرمز مالیاتی، مالیات کمتری پرداخت کنید؟
مانند هر قانون دیگری، در مالیات هم آنچه مهم است صداقت و شفافیت است به همین دلیل شیوه خود اظهاری در نظر گرفتهشده است و 3-4 ماه پس از پایان سال مالی فرصت داده میشود تا اطلاعات مالیتان را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهید و مالیات پرداخت کنید.
عدم گزارش صادقانه اعداد و ارقام، کاهش درآمد و افزایش هزینه به نیت پرداخت مالیات کمتر عملا پرداخت نکردن حق قانونی حکومت است که نهتنها عبور از خط قرمز مالیاتی بلکه جرم محسوب میشود و نهتنها جریمه مالیاتی که مجازات حقوقی هم دارد که مجموعا مبلغ بسیار بیشتری از مالیات متعلقه واقعی است. پس عاقلانهتر است که در مورد مهلت، ثبت و گزارش اعداد و ارقام دقت کنید تا درنهایت مالیات کمتری پرداخت کنید.
نکته : اگر حسابدار نباشید شاید درک جزییات این قوانین برایتان سخت باشد اما مجبور نیستید که یک لیسانس حسابداری بگیرید تا با قوانین مالیاتی آشنا شوید! همه صاحبان کسبوکار و مدیران شرکتها میتوانند با یک مشاوره مالیاتی که توسط حسابدارهای باتجربه مالیاتی ارائه میشود، خطوط قرمز مالیاتی را بشناسند و راههای هوشمند مواجه با جرایم این خطوط را یاد بگیرند تا درنهایت مالیات اضافه پرداخت نکنند.
البته خیلی از حسابدارها هم باوجود تحصیل در این رشته از مالیات واهمه دارند و تسلط لازم بر قوانین مالیاتی و تکمیل اظهارنامه مالیاتی را ندارند. آنها هم با استفاده از مشاوره مالیاتی یک حسابدار ورزیده میتوانند نکات کلیدی و اسرار مالیاتی را یاد بگیرند تا مجبور نباشند کل کتاب قانون مالیاتی را حفظ کنند یا سهوا از خط قرمزی عبور کنند.