لیزینگ (leasing ) نوع خاصی ازعملیات بانکی است که در فارسی با کلمۀ اجاره دهی یا اجاره داری مترادف است، ولی بهترین معنی آن که به نظر می رسد با کلمۀ لیزینگ همخوانی بیشتری دارد، اجارۀ اعتباری است. معادل فارسی دیگر آن «اجاره به شرط تملیک» است. شرکت های لیزینگ در واقع پل اتصال مشتری به کارخانه می باشند. براساس قرارداد لیزینگ که بین مشتری و شرکت بسته می شود، شرکت لیزینگ کالای مورد نیاز مشتری را با استفاده از منابع مالی خود تهیه می کند و سپس براساس توافقات صورت گرفته بین شرکت و مشتری به صورت اقساطی و یا نقدی در اختیار مشتری قرار می گیرد. شایان توجه است که اکثریت شرکتهای لیزینگ در ایران ارزش اسقاطی یا باقیمانده را در محاسبات مورد توجه و اقدام قرار نداده و برابر صفر فرض می نمایند.
انواع روشها و عملیات لیزینگ
1- لیزینگ عملیاتی
در این نوع لیزینگ قرارداد یا توافقی بین اجاره دهنده و اجاره کننده به قصد برخورداری از حق انتفاع کالای مورد اجاره منعقد می شود، لیزینگ عملیاتی مثل اجاره معمولی است با این تفاوت که ممکن است در قرارداد یا توافق حق خرید کالای مورد اجاره در پایان مدت اجاره به مستاجر داده شود.
2- لیزینگ سرمایه ای یا اجاره اعتباری
در حقیقت لیزینگ سرمایه ای همان فروش اقساطی است با این تفاوت که در فروش اقساطی ابتدا مالکیت کالای مورد اجاره به خریدار منتقل و سپس اقساط آن وصول می شود اما در لیزینگ سرمایه ای ابتدا اقساط وصول و در پایان آخرین قسط مالکیت منتقل می شود و اگر مستاجر (اجاره کننده) نتواند اقساط را در مهلت مقرر پرداخت نماید اجاره دهنده کالای مورد اجاره را تصرف می نماید ضمناً در این نوع لیزینگ ریسک سرمایه گذاری به حداقل می رسد.
پیشنهاد می‌شود مقاله فرمول و نحوه محاسبه اجاره به شرط تملیک را مطالعه کنید
زیر مجموعه های لیزینگ سرمایه ای یا اجاره اعتباری
1- روش لیزینگ اجاره اعتباری کمک فروش
در این روش بین شرکت لیزینگ (موجر) و شرکت تولیدکننده توافق می شود که تولید کننده کالای تولیدی خود را در چارچوب قراردادهای اجاره اعتباری به متقاضیان واگذار می نماید این نوع عملیات در شرکتهای خودرو سازی و شرکتهای تولیدی معمول است .
2- روش لیزینگ اهرمی با اجاره اعتباری سه جانبه
در این روش اساساً جهت اجاره کالایی با قیمت زیاد مثل کشتی – هواپیما – ماهواره – تاسیسات عظیم نفتی و گازی و تجهیزات به کار گرفته می شود، شرکت لیزینگ با استفاده از تسهیلات بانکی با موسسات اعتباری بین المللی منابع لازم برای اجاره اهرمی تامین می نماید و با استفاده از این منابع کالای مورد نیاز را در چارچوب قراردادهای اجاره اعتباری به متقاضیان واگذار می نماید. اعتبار دهنده ( بانک یا موسسات اعتباری )، شرکت لیزینگ و متقاضی
3- روش اجاره لیزینگ خرید و اجاره مجدد
بر اساس این روش متقاضی به منظور تامین نقدینگی مورد نیاز ماشین آلات و یا تجهیزات یا ساختمان متعلق به خود را به شرکت لیزینگ می فروشد و مجددا همان کالا را در قالب قرارداد اجاره اعتباری در اختیار می گیرد به این ترتیب ضمن تامین نقدینگی مورد نیاز در پایان مدت قرارداد مجددا کالای مورد اجاره را به خود اختصاص می دهد.
وام های رهنی و یا مشارکت مدنی و فروش اقساطی که بانکها یا مالکین زمین جهت ساخت بنا و یا بساز بفروشان و موسسین کارخانه ها دارند.
4- روش لیزینگ برون مرزی
در این روش اجاره دهنده و اجاره کننده مقیم دو کشور مختلف می باشند در این نوع لیزینگ معمولاً بخش عمده ای از جریان انتقال کالای سرمایه ای از کشورهای صنعتی به کشورهای در حال توسعه پوشش داده می شود مثل قراردادهای فاینانس
