بحران کرونا موجب تغییرات فراوانی در کسب‌وکارهای مختلف شد. در این میان نقش حسابداران و شرکتهای حسابداری بیش از پیش مشخص شد. افراد نیازمند دریافت مشاوره‌های مالی بودند تا بتوانند مشاغل آسیب‌دیده خود را ترمیم کنند. این بحران با تمام معایبی که داشت، درس‌های بزرگی به حسابداران داد که در این مطلب به آن پرداخته‌ایم.
درس اول: حسابدارها به معنای واقعی برای عبور از بحران اقتصادی ضروری هستند
یکی از درس‌های مهم که این روزها به همه یادآوری میشود ارزش واقعی حسابدار در میانه بحران است. خیلی‌ها اعتقاددارند که هر بحران موقعیت خوبی برای تست شخصیت انسان‌هاست اما همیشه هم این‌طور نیست! بحران درواقع مهارت‌هایی را که از قبل دارید، نمایان می‌کند تا به شما یادآوری کند که در جنبه‌های مختلف کسب‌وکارتان تابه‌حال چگونه عمل می‌کردید، اینکه مقاومت ذهنی‌تان در مقابله با بحران چقدر بود و استراتژی توسعه‌تان تا چه اندازه محکم بود.
بحران کرونا ارزش واقعی حسابدار و شرکتهای خدمات مالی را نمایان کرد و خدماتشان مخصوصا به‌عنوان مشاور مالی قابل‌اعتماد را پررنگ‌تر کرد برای اینکه مشتری‌ها برای گرفتن توصیه‌های فنی و مهم به آن‌ها پناه آورده‌اند. متخصصان مالی درک کردند که حضورشان و خدماتشان چقدر برای مشتری‌ها و اکوسیستم کسب‌وکار جامعه باارزش است که البته همیشه واقعیت داشت اما بحران سلامتی و اقتصادی ویروس COVID-19 توجه بیشتری به این واقعیت جلب کرد.
شرکتهای خدمات حسابداری در مواجه با بحران کرونا یاد گرفتند که مشتری برای مشاوره استراتژی مالی ارزش زیادی قائل است و به همین دلیل و باوجودی که در شرایط بحران مطمئن نبودند که در قبال این کمک مهم دستمزدی دریافت می‌کنند، بدون معطلی به مشتری‌ها کمک کردند تا از این بحران عبور کنند. شرکتهای خدمات مالی و مالیاتی فعالانه به مشتری‌ها اعلام کردند که می‌توانند در این روزهای سخت روی آن‌ها حساب کنند تا نجات پیدا کنند و حتی توسعه پیدا کنند.
البته شرکتهای خدمات مالی یاد گرفتند که باید به تعداد کافی حسابدار خبره و ماهر داشته باشند تا آماده حل مشکلات مشتری باشند و توصیه‌های مفید ارائه کنند وگرنه نمی‌توانند به همه مشتری‌ها کمک کنند.
کسب‌وکارها هم در این روزهای حساس که به کمک بیشتری احتیاج داشتند، بیش‌ازپیش از حضور حسابدار و شرکتهای خدمات مالی خوشحال بودند. حسابدارها به ناجی کسب‌وکارها تبدیل شدند تا پیچیدگی تغییرات قانونی و محاسباتی را آسان کنند و پیشنهادهای پربازده و مفید ارائه کنند تا مشتری‌ها نجات پیدا کنند. این ذهنیت خلاق و کمک‌کننده نقش مهمی در بازیابی سلامت مالی کسب‌وکارها دارد. کمکی که حسابدار در تنظیم اظهارنامه مالیاتی سال 98 و 99 ارائه می‌کند و توصیه‌هایی که بابت دریافت کمک‌های دولتی به کسب‌وکارهای صدمه دیده می‌دهد، اعتمادبه‌نفس مشتری را بالا برده است که نقش مهم حسابدار را نشان می‌دهد.
از این به بعد کسب‌وکارها با دیدگاه متفاوت و قدر شناسانه‌ای به حسابدار نگاه می‌کنند و از خدمات دریافت شده از شرکتهای خدمات مالی هم قدردانی بیشتری می‌کنند. حتی افرادی که در شرایط عادی خودشان دفاتر مالی را ثبت می‌کنند و اظهارنامه مالیاتی تنظیم و تسلیم می‌کنند، ناگهان به این نتیجه رسیده‌اند که دقیقا نمی‌دانند چه‌کاری انجام می‌دهند در نتیجه باکمال میل بابت دریافت خدمات حسابدار پرداخت می‌کنند تا مجبور نباشند با همه قوانین قدیمی و جدید ثبتی و مالیاتی سروکله بزنند!
حسابدارها در خط مقدم کمک به کسب‌وکارها قرار دارند که هم خودشان این نقش را تشخیص داده‌اند و هم مشتری‌ها به آن‌ها اعتماد کرده‌اند تا در این نبرد پیروز شوند و آینده پس‌ازآن را بسازند. درست مانند جامعه درمانی که سلامت جسمی مردم را نجات داده‌اند، حسابدارها هم سلامت مالی کسب‌وکارها را در این روزهای سخت بحرانی نجات داده‌اند.
البته در این روزهای بحرانی خودشان به راه‌های تازه‌ای تست شدند و درعین‌حال متوجه شدند که ارزش واقعی که برای مشتری ایجاد می‌کنند، مسیریابی مالی صحیح در روزهای نامعلوم و آینده پرتردید است. شرایط بحران به آن‌ها یاد داد که چگونه سریع و موثر عکس‌العمل نشان دهند و به چالش‌ها پاسخ دهند برای اینکه در مواجه با تغییرات قانونی ناشی از بحران، حسابدارها باید بلافاصله متخصص قانون‌های جدید شوند!
بیماری همه‌گیر کرونا نشان داد که هرگز اهمیت صنعت خدمات حسابداری را دست کم نگیرید و نقش مهمش در اقتصاد را فراموش نکنید.
درس دوم: باید به سمت ارائه خدمات مشاوره مالی حرکت کنید
چالش کرونا اهمیت حرکت به سمت خدمات مشاوره را برای حسابدار و شرکتهای خدمات حسابداری متبلور کرد. مشاوره واقعا مهم‌ترین خدماتی است که مشتری‌ها برایش ارزش قائل‌اند و اگر فقط یک خدمت وجود داشته باشد که متخصصان مالی در آن مهارت دارند، ارائه مشاوره در مورد مدیریت جریان وجه نقد در شرایط بحران است! از مشتری‌هایی که درآمدشان را کامل از دست دادند تا شرکت‌هایی که مستاصل بودند تا درخواست وام کنند، همگی به یک مشاور مالی قابل‌اعتماد نیاز داشتند تا از بحران به‌سلامت عبور کنند.
فرصت‌های خدمات مشاور مالی در حال حاضر خیلی زیاد است. بزرگ‌ترین درسی که از این اوضاع اقتصادی می‌توانید بگیرید این است که فارغ از اینکه چه احساسی نسبت به خدمات مشاوره مالی دارید، مشتری‌ها درهرحال به شما پناه خواهند آورد تا مشاوره بگیرند. اگر نتوانید کمکی را که مشتری نیاز دارد تامین کنید، رقبایتان قطعا می‌توانند!
حسابدارها باید درک کنند که تقاضای مشاور مالی پس از عبور از بحران کرونا هم وجود خواهد داشت پس بهتر است تغییرات را با آغوش باز بپذیرند تا توسعه پیدا کنند. بسیاری از شرکتهای خدمات مالی این رویکرد را در پیش گرفته‌اند و از «انجام امور حسابداری» به «مشاور مالی» حرکت کرده‌اند. البته در 2 ماه ابتدای بحران، آن‌ها روی ارائه مشاوره در مورد چالش کاهش درآمد تمرکز کرده‌اند تا به کسب‌وکارها کمک کنند درآمد ازدست‌رفته ناشی از قرنطینه کرونا را جبران کنند، کمک‌های دولتی دریافت کنند و از معافیت‌های قانونی استفاده کنند اما در ماه‌های آینده باید روی نقش مشاور مالی در مورد بازگشایی کسب‌وکارها تمرکز کنند تا فروش و کسب درآمد از سر گرفته شود و خسارت بحران جبران شود.
پس تصویر بزرگ‌تر دنیای کسب‌وکار را از دست ندهید برای اینکه در حال عبور از لحظه مهم تاریخی هستیم و مشاوره مالی، خدمت اصلی است که به کسب‌وکارها و اشخاص حقیقی کمک می‌کند تا در این چالش پیروز شوند. مشتری هم قطعا به یاد خواهد داشت که چه کسی در عبور از این بحران کمکش کرد!
پیشنهاد میشود مقاله ۷ راه توسعه کسب‌وکار حسابداری در اقتصاد بحرانی را مطالعه کنید
درس سوم: دورکاری حسابداری به‌خوبی نتیجه می‌دهد
یکی از بدیهی‌ترین راه‌حل‌ها، دورکاری در بحران کرونا است که شاید بزرگ‌ترین درسی است که قرنطینه کرونا به کسب‌وکارها داد. در عمل دورکاری در بحران کرونا نتیجه داده است و دورکاری حسابداری بیش از تصور صاحبان کسب‌وکار بازده داشته است.
باوجودی که در یک دهه اخیر دورکاری حسابداری محبوب شده است اما همه‌گیر نبود. بیماری همه‌گیر کرونا شرکت‌ها را مجبور کرد که دورکاری حسابداری را تست کنند و برخلاف باور عمومی کاملا هم جواب داد. کارکنانی که در تست دورکاری در بحران کرونا شرکت کردند بازده بیشتری دارند و کیفیت زندگی‌شان هم بهتر است برای اینکه مجبور نیستند در مسیر کار رفت‌وآمد کنند. احتمالا پس‌ازاینکه بیماری همه‌گیر کرونا درمان شود، دورکاری کاملا همه‌گیر شده است!
مدیران شرکتهای حسابداری متوجه شدند که باید از تکنولوژی مدرن نرم‌افزار حسابداری ابری استفاده کنند تا بیشترین انعطاف را در ارائه خدمات داشته باشند. انعطاف‌پذیری شامل به‌کارگیری نیروی انسانی آنلاین و ارائه خدمات مجازی با استفاده از تکنولوژی جدید نرم‌افزار حسابداری ابری است. برخی از شرکت‌ها پس از آغاز قرنطینه کرونا، در عرض 2 روز شروع به ارائه خدمات آنلاین کردند که ثابت می‌کند نیاز، عامل اصلی نوآوری است! در فضای قبل از کرونا، احتمالا چند سال دیگر طول می‌کشید تا دورکاری در شرکت‌ها متداول شود.
البته این دوره انتقال از کار در شرکت به کار مجازی چالش‌برانگیز بود و برای برخی مشتری‌ها هم سخت بود اما تست و کسب مهارت در مدل جدید، مزایای زیادی برای آینده دارد. کار از خانه به شرکت‌ها یاد داد که می‌توانند هدیه انعطاف‌پذیری را به کارکنانشان بدهند درحالی‌که موثر و پربازده هم باقی بمانند!
انعطاف‌پذیری به‌تناسب شرایط، دیگر یک گزینه اختیاری نیست بلکه برای موفقیت در چالش، اجباری است. تعادل کار و زندگی شخصی هم دیگر قابل مذاکره نیست بلکه یک ضرورت است.
درس چهارم: باید از تکنولوژی‌های مدرن استقبال کنید
تکنولوژی نقش مهمی در دورکاری حسابداری و موفقیت پس از کرونا دارد. روزهای سخت کاری علاوه بر نقاط ضعف، نقاط قوت را هم بزرگنمایی می‌کنند. درس اصلی کرونا، استفاده موثر از تکنولوژی در فضای مجازی است.
دنیای تکنولوژی 20 سال است که به‌صورت مجازی کار می‌کند و بقیه دنیا تازه متوجه ارزش و قابلیت‌های این دنیا شده است! هرچه زمان می‌گذرد، تغییرات پرشتاب دیگری هم اتفاق می‌افتد، پس یک شرکت خدمات حسابداری ماهر، کاری که امروز می‌تواند انجام دهد را به فردا نمی‌سپارد. تابه‌حال، فقط در مورد بهره‌وری از تکنولوژی و مجازی شدن صحبت شده بود اما سرعت حرکت بسیار کند بود.
یروس کرونا همه را مجبور کرد که با شتاب ابزارهای خود را آپگرید کنند، تیم را برای دورکاری در بحران کرونا هماهنگ کنند و از تکنولوژی نرم‌افزار حسابداری ابری استفاده بهینه کنند تا جنبش دیجیتال «استفاده از داده مجازی برای حذف کاغذ» را پیش ببرند. بحران کرونا به کسب‌وکارها یاد داد که چگونه مجازی شدن را اجرا کنند تا همه بتوانند از هر مکان و زمانی با بازده بالا کار کنند.
البته در ابتدای بحران، شرکت‌ها بدون آمادگی لازم مجبور شدند به فضای دورکاری بروند اما تکنولوژی نرم‌افزار حسابداری ابری قواعد بازی را تغییر داد. شرکت‌هایی که نرم‌افزار حسابداری ابری داشتند خیلی راحت‌تر به سبک کار جدید مهاجرت کردند که میزان رضایت آن‌ها تاثیر بزرگی روی موفقیت سبک دورکاری داشت.
با همه توانایی‌ها و قابلیت‌های مجازی شدن، تعدادی از متخصصان از مشکلات مسیر جدید هم صحبت کرده‌اند. علاوه بر اینکه، سبک کاری جدید اثر خود را روی زندگی و سلامت روانی مردم نشان داده اما بسیاری از کارکنان از عدم وجود روابط فیزیکی واقعی ناراضی هستند! حتی افرادی که قبلا درخواست دورکاری داشتند در حال حاضر از کمبود روابط چهره به چهره گله می‌کنند! مخصوصا اگر سن کمتری داشته باشند که به توجه و راهنمایی بیشتری نیاز دارند.
مشکل دیگر، امنیت داده در سبک کار از خانه است که با انتقال پرشتاب به دنیای مجازی در نظر گرفته نشده بود اما پس از گذشت چند ماه شرکت‌ها فرصت پیدا کرده‌اند تا قوانین و آموزش فنی لازم را برای کارکنان فراهم کنند.
بسیاری از کارشناسان حرفه حسابداری پیش‌بینی کرده‌اند که فضای دورکاری جدید ماندگار است و تغییرات دیگری هم ایجاد خواهد کرد؛ مثلا همه متوجه می‌شوند که احتمالا بیش از نیازشان فضای دفتری دارند! مخصوصا شرکت‌هایی که دفاتر و شعب زیادی در مکان‌های مختلف دارند که هزینه نگهداری زیادی دارند. نکته دیگر این است که باوجود همه قوانین و محدودیت‌های بهداشتی جدید که شرکت‌ها را ملزم می‌کند تا فضای دفاتر را ضدعفونی کنند و کارکنان را ملزم به پوشیدن ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی کنند، آیا کارکنان با خیال راحت می‌توانند در دفاتر حضور داشته باشند؟ و اگر جلسات مشاوره و حسابرسی قرار است مجازی برگزار شوند، آیا نیازی به اجاره دفتر است؟
همه تلاش‌ها و تصمیم‌گیری‌های فعلی مانند یک تست و تمرین اجباری برای مدیریت بحران در آینده است. اگر از کسب‌وکارهایی که دیگر حضور ندارند یا به‌شدت از این بحران متاثر شده‌اند یاد گرفته باشید، باید به‌خوبی بدانید که اختلال‌های جدید در فضای پس از کرونا هم ظاهر خواهند شد پس باید آماده باشید و تنها راه آمادگی یادگرفتن درس‌های لازم از بحران فعلی است!
کلام پایانی
تغییر نه‌تنها ممکن است بلکه ضروری است! همین تغییرات هستند که درس‌های مهمی در طول تاریخ به بشریت آموخته‌اند و نوآوری‌های مهم مانند تکنولوژی‌های اینترنتی را به وجود آورده‌اند. پس از تغییرات فضای کاری ناشی از کرونا نترسید بلکه از آن یاد بگیرید.
تاثیر بحران کرونا بر شرکتهای خدمات مالی و حسابدارها گسترده بود و آن‌ها با تغییرات پرشتابی در حجم تقاضا مواجه شده‌اند که نه‌تنها جایگاهشان به‌عنوان مفیدترین خدمات دنیای کسب‌وکار را برای همگان ثابت کرده است بلکه یاد گرفتند که برای دورکاری در بحران کرونا از نرم‌افزار حسابداری ابری استفاده کنند تا خدمات مشاوره مالی بیشتری ارائه کنند و درعین‌حال تعادل متناسب‌تری در زندگی و کار داشته باشند.
