برخی کارشناسان معتقدند حذف چهار صفر از پول ملی تغییر چندانی در اقتصاد ایجاد نمی کند، اما می تواند اثر روانی مثبتی به وجود آورد و هزینه نگهداری پول را نیز کاهش دهد، در مقابل برخی دیگر از کارشناسان معتقدند حذف واحدهای پولی زیر 1000 تومان تورم زاست و از طرف دیگر به دلیل نبود برنامه منسجم در بانک مرکزی در همین دوره گذار تغییر پول ملی به تومان باعث بروز اشتباهاتی در حسابداری، چک و معاملات می‌شود که هزینه‌بر است.
حذف صفر از پول ملی از کجا شروع شد؟
بحث طرح حذف 4 صفر از پول کشور، موضوعی نیست که برای امروز و یا دیروز باشد، در سال‌های 72 و 73 بود که صحبت هایی در دولت وقت آن زمان انجام شد اما هیچگاه عملیاتی نشد. در سال 86 بود که در دولت احمدی نژاد طرح اجرای رفرم پولی (اصلاح پولی شامل حذف صفر و تغییر واحد پول) با دستور رئیس جمهور وقت، دوباره کلید خورد که عمر دولت دهم برای عملیاتی شدن این موضوع قد نداد و این طرح دوباره به فراموشی سپرده شد. در ۱۱ دی ماه 97 بود که بانک مرکزی از ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی رونمایی کرد که ۴ صفر آن کمرنگ شده بود و همین موضوع حذف چهار صفر از پول ملی را تقویت می‌کرد.
نظریه اقتصادی حذف 4 صفر پول ملی
اگر از نظر اقتصادی بخواهیم به این موضوع بپردازیم باید بگوییم که حذف صفر هیچ تاثیری در کارکرد پول ایران نخواهد داشت.بسیاری از کشور و دولت های دیگر پیش از کشور ما سیاست حذف صفر از پول ملی خود را تجربه کرده‌اند. برای نگاهی دقیق بر متغیرهای اقتصادی باید نگاهی به کارکرد پول و اثر حذف صفر بر اقتصاد داشته باشیم.
پول وسیله‌ای است برای سنجش ارزش، واسطه مبادله، ذخیره ارزش و ابزار پرداخت‌های آتی پس با حذف و اضافه‌ی صفر بر واحد پول ملی هیچ تاثیری بر این کارکردها نخواهد داشت.
- موافقان این طرح دلایلی مثل تسهیل محاسبه، ارزشمند شدن واحد پولی در برابر دیگر ارزها و گریز از الزام به استفاده از اعداد نجومی در حسابداری را بیان می‌کنند.
- مخالفان از تاثیر روانی بر سطح عمومی قیمت‌ها و هزینه‌های چاپ اسکناس جدید و بازتعریف محاسباتی را غیرلازم و بی‌فایده می‌دانند.
تورم و حذف صفر از پول ملی
با توجه به کاهش ارزش پول و تورم بسیار زیاد در چند سال اخیر موضوع حذف 4 صفر ازپول ملی به یکی از مهمترین الزامات در اقتصاد و دولت تبدیل شده است که از مهمترین عوامل و بهانه برای حذف صفر از پول ملی توسط دولتها تورم در اقتصاد و جامعه است که در در این مورد 3 نظریه وجود دارد.
حذف صفر باعث افزایش و یا ایجاد تورم مي‌شود
گروه اول معتقدند با اجرای حذف 4 صفر ارزش اسکناس کاهش پیدا می‌کند و تورم زیاد می‌شود زیرا اسکناس‌هايی با صفر زیاد به خاطر وجود اسکناس‌هايی با صفر کمتر بی ارزش می‌شوند و جابجایی کامل اسکناس‌هايی قدیم و جدید به یک دوره نسبتا طولانی نیاز دارد که طولانی بودن این مدت زمینه را برای افزایش تورم فراهم می‌کند، مثل آنگولا، جمهوری کنگو و نیکاراگوئه که به رغم حذف صفرها همچنان تورم بالا است.
حذف صفر باعث کاهش تورم می‌شود
گروه دوم معتقدند با اجرای طرح حذف 4 صفر از پول ملی حجم پول در گردش که هم اکنون در کشور ایران بیش از هشت میلیارد قطعه می‌باشد کاهش پیدا می‌کند و قدرت خرید افزایش می یابد تورم نیز کاهش خواهد یافت.
حذف صفر تاثیری در تورم ندارد
گروه سوم معتقدند که اجرای طرح حذف صفر از پول ملی تاثیری در تورم ندارد یا تاثیر آن بسیار اندک است، تورم درصد تغییر قیمت‌هاست و تعداد صفرهای پول تفاوت عمده و چشم‌گیری در تغییرات ایجاد نمی‌کند که بتواند در نرخ تورم تاثیرگذار باشد.
نظرات کارشناسان در خصوص حذف 4 صفر از پول کشور
حذف 4 صفر از پول ملی ممکن است از نظر مباحث نظری تغییری در اقتصاد کشور ایجاد نکند، اما در همه جای دنیا و حتی کشورهای اروپایی که این کار را انجام دادند، باعث ایجاد تورم شده است. درحالی‌که اقتصاد این کشورها کاملا باثبات و کنترل شده بود.
قطعاً کاهش صفر در پایین آمدن هزینه چاپ اسکناس یا ضرب سکه اثر مثبت خواهد داشت، اما واقعاً باید ببینیم در طرحی به این بزرگی تمام مسائل کلان اقتصادی لحاظ شده است تا انتظار داشت که طرح از خود جنبه‌ای مثبت نشان دهد یا نه؟
بحث کاهش صفر پول ملی از ۱۰ سال قبل مطرح بوده و این در حالی است که اقتصاد ما در طی این ۱۰ سال با اتفاق‌ها و تغییراتی جدی روبرو شده است، در طول این مدت ارزش پول ملی ما به شدت کاهش یافته و اقتصاد ما دو بار نرخ تورم بالای ۴۰ درصد و نرخ رشد منفی ۵ درصد را تجربه کرده است، بحث هست آیا همچنان طرح ۱۰ سال قبل مطرح شده و آیا تمامی جوانب و تغییرات به وجود آمده در این مدت رصد شده است؟
چنین حرکتی زمانی توصیه می‌شود که اقتصاد در شرایط تورمی شدیدی نباشد. زیرا بعد از مدتی تعداد صفرها از نظر مصرف کننده افزایش می‌یابد و عملا آثار مثبتی ندارد و بهتر است این موضوع به زمانی که مشکل تورم کاهش پیدا کرده باشد موکول شود.
بعضی از قیمت‌گذاری‌ها در بورس و حوزه سهام کمتر از چهار عدد است.به عنوان مثال اگر یک سهم 580 ریال قیمت داشته باشد با طرح حذف 4 صفر گرد بالا می‌شود.که خود این امر باعت افزایش هزینه های اقتصادی زیادی می‌شود.
حسابداری و حذف صفر پول ملی
بی تردید این طرح مانند خیلی از طرح‌های اقتصادی ایران پیامدهایی را برای حسابداران دارد که دیر یا زود شاهد این موضوع خواهیم‌شد. پس ما حسابداران باید آماده‌ی تغییرات خیلی زیاد و جدی با پیامدهای این حذف بر دفترداری، حسابداری، گزارشگری، حسابرسی، و سایر خدمات خود باشیم. با یه حساب سر انگشتی و تحلیل ســاده می‌توان فهمید که مزایای آن برای حسابداران بیش از بهای آن است. حال سوال اینجاست که حذف صفر بر کار ما حسابداران چه تاثیری خواهد گذاشت و تکالیف ما در این خصوص چگونه خواهد بود؟
پیشنهاد می‌شود مقاله حسابداری تورمی را مطالعه کنید
اثرات مثبت حذف صفر برای حسابداران
- با توجه به کم شدن اعداد، حسابداری و حسابرسی آسان‌تر خواهد شد.
- با کم شدن صفر اعداد کمتر می‌شوند و گزارش گیری آسان‌تر و کم حجم‌تر می‌شود.
- با کم شدن صفر از پول صندوق داری و نقل و انتقال پول آسان‌تر می شود.
- کنترل آسان تر بر تراکنش های مالی و بانکی با توجه به کم شدن صفرها.
- کاهش اشتباهات در ثبت و دفتر داری.
- برنامه ریزی بهتر و دقیق در اثر کم شدن ارقام و اعداد.
- با کم شدن صفر اعداد و ارقام نیز کم می‌شوند و از این رو دفترداری آسان و کاراتر می‌شود.
اثرات منفی حذف صفر برای حسابداران
- با توجه به تغییر در ارقام و اعداد باید نرم افزارهای حسابداری بازنویسی و ویرایش شوند
- با تغییرات حذف صفر از پول باید صورت‌های مالی مقایسه‌پذیر با واحد پولی جدید تهیه و ارائه شوند
- افزایش تقلب به ویژه اعداد گرد شده در صورت حذف صفر افزایش پیدا می‌کند
- تغییر ارزش به پول جدید
- وارد شدن اعشار در حسابداری به دلیل کوچک شدن اعداد و ارقام
- سطوح با اهمیت در حساب‌ها بازنگری و تجدید ارزیابی خواهند شد
- مشکلات مربوط به تصفیه بدهی و وصول مطالبات در قبال حذف صفر بین خود و مشتریان به وجود می‌آید
