برخی کارشناسان معتقدند حذف 4 صفر از پول ملی تغییر چندانی در اقتصاد ایجاد نمی کند، اما می تواند اثر روانی مثبتی به وجود آورد و هزینه نگهداری پول را نیز کاهش دهد، در مقابل برخی دیگر از کارشناسان معتقدند حذف واحدهای پولی زیر 1000 تومان تورم زاست و از طرف دیگر به دلیل نبود برنامه منسجم در بانک مرکزی در همین دوره گذار تغییر پول ملی به تومان باعث بروز اشتباهاتی در حسابداری، چک و معاملات می‌شود که هزینه‌بر است.
حذف صفر از پول ملی از کجا شروع شد؟
ابتدا در سال 93 در زمان وزارت آقای طیب نیا این موضوع به جد مطرح شد لیکن وزیر وقت ترجیح دادند، بررسی موضوع حذف 4 صفر از پول ملی به زمان دیگری سپرده شود. چرا که آن زمان نظام بانکی کشور در حال مهار تورم با نرخ بهره بانکی بود و فضای شبکه بانکی کشور پذیرای تصمیمات جدید نبود. بعد ها در زمستان سال 97 در میان موج تورمی ایران، مجدد این موضوع مطرح شد و در بهار سال 98 لازم اجرا شد و اکنون در بهار سال 99 قرار است اولین قدم های اجرایی برداشته شود. آیا این کار مفید است؟ مسلما در صورتی که بدرستی انجام شود، فوایدش بیشتر از مضراتش خواهد بود. لیکن در صورتی که طرح اصلاح حذف صفر از پول ملی درست اجرا نشود این نسبت معکوس خواهد شد.
نظریه اقتصادی حذف 4 صفر پول ملی:
اگر از نظر اقتصادی بخواهیم به این موضوع بپردازیم باید بگوییم که حذف صفر هیچ تاثیری در کارکرد پول ایران نخواهد داشت.بسیاری از کشور و دولت های دیگر پیش از کشور ما سیاست حذف صفر از پول ملی خود را تجربه کرده‌اند. برای نگاهی دقیق بر متغیرهای اقتصادی باید نگاهی به کارکرد پول و اثر حذف صفر بر اقتصاد داشته باشیم.
پول وسیله‌ای است برای سنجش ارزش، واسطه مبادله، ذخیره ارزش و ابزار پرداخت‌های آتی پس با حذف و اضافه‌ی صفر بر واحد پول ملی هیچ تاثیری بر این کارکردها نخواهد داشت.
- موافقان این طرح دلایلی مثل تسهیل محاسبه، ارزشمند شدن واحد پولی در برابر دیگر ارزها و گریز از الزام به استفاده از اعداد نجومی در حسابداری را بیان می‌کنند.
- مخالفان از تاثیر روانی بر سطح عمومی قیمت‌ها و هزینه‌های چاپ اسکناس جدید و بازتعریف محاسباتی را غیرلازم و بی‌فایده می‌دانند.
تورم و حذف صفر از پول ملی:
با توجه به کاهش ارزش پول و تورم بسیار زیاد در چند سال اخیر موضوع حذف 4 صفر ازپول ملی به یکی از مهمترین الزامات در اقتصاد و دولت تبدیل شده است که از مهمترین عوامل و بهانه برای حذف صفر از پول ملی توسط دولتها تورم در اقتصاد و جامعه است که در در این مورد 3 نظریه وجود دارد.
حذف صفر باعث افزایش و یا ایجاد تورم مي‌شود:
گروه اول معتقدند با اجرای حذف 4 صفر ارزش اسکناس کاهش پیدا می‌کند و تورم زیاد می‌شود زیرا اسکناس‌هايی با صفر زیاد به خاطر وجود اسکناس‌هايی با صفر کمتر بی ارزش می‌شوند و جابجایی کامل اسکناس‌هايی قدیم و جدید به یک دوره نسبتا طولانی نیاز دارد که طولانی بودن این مدت زمینه را برای افزایش تورم فراهم می‌کند، مثل آنگولا، جمهوری کنگو و نیکاراگوئه که به رغم حذف صفرها همچنان تورم بالا است.
حذف صفر باعث کاهش تورم می‌شود:
گروه دوم معتقدند با اجرای طرح حذف 4 صفر از پول ملی حجم پول در گردش که هم اکنون در کشور ایران بیش از هشت میلیارد قطعه می‌باشد کاهش پیدا می‌کند و قدرت خرید افزایش می یابد تورم نیز کاهش خواهد یافت.
حذف صفر تاثیری در تورم ندارد:
گروه سوم معتقدند که آنچه مسلم است حذف صفر از پول ملی تاثیرات چندانی بر تورم ندارد. مگر اینکه اصلاحات اقتصادی قبل از حذف صفر صورت گرفته باشد. اما در کوتاه مدت اختلاف نظرهایی بین صاحبنظران وجود دارد ولی آنچه به قطع می‌توان گفت این است که تاثیرات کوتاه مدت بر روی تورم و نقدینگی بیش از همه به نحوی اجرای طرح باز می‌گردد.
نظرات کارشناسان در خصوص حذف 4 صفر از پول کشور:
دکتر حسین صمصامی: حذف صفر از پول ملی فقط یک عملیات حسابداری است و تاثیری بر حل مشکلات اقتصادی ندارد:
دکتر عباس علوی راد: اقتصاد ایران دچار بی ثباتی و مشکلات ساختاری پیچیده و حل نشده است. بدون در نظر گرفتن دلایل این بی ثباتی و مهار بی ثبات کننده ها، حذف صفرهای پول ملی نه ضرورتی دارد و نه مشکلی را حل خواهد کرد.
دکترحسین سلاح ورزی: تورم که مهار نمی شود، موانع تولید و مشکلات فضای کسب و کار هم که مورد بی توجهی است، از حکایت سوزناک بی انضباطی مالیه و ناکارآمدی خدمات عمومی هم که نگوییم بهتر است! لابد اعضای هیات دولت فکر کرده اند اگر این تغییر را هم در واحد پول ملی ندهند، خلق الله دچار تردید می شوند که مملکت اصولا حکمرانی اقتصادی هم دارد!؟
دکتر پیمان مولوی: به جای حذف ٤ صفر از پول ملی و تاکید بر ظاهر ماجرا می توان چند کار را در دستور قرار داد:
١. اجرای قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار به صورت کامل و تمام قد
٢. کاهش دخالت دولت در بازارها و تصمیمات یک شبه
٣.اولویت دادن اقتصاد به موضوع اصلی کشور و افزایش درامد سرانه مردم
٤.آغاز اصلاحات در سیستم بانکی و استفاده از افراد توانمند و کارامد با دانش روز
٥.ایجاد فضای مشترک در کلیت اقتصاد ایران
حسابداری و حذف صفر پول ملی:
بی تردید این طرح مانند خیلی از طرح‌های اقتصادی ایران پیامدهایی را برای حسابداران دارد که دیر یا زود شاهد این موضوع خواهیم‌شد. پس ما حسابداران باید آماده‌ی تغییرات خیلی زیاد و جدی با پیامدهای این حذف بر دفترداری، حسابداری، گزارشگری، حسابرسی، و سایر خدمات خود باشیم. با یه حساب سر انگشتی و تحلیل ســاده می‌توان فهمید که مزایای آن برای حسابداران بیش از بهای آن است. حال سوال اینجاست که حذف صفر بر کار ما حسابداران چه تاثیری خواهد گذاشت و تکالیف ما در این خصوص چگونه خواهد بود؟
پیشنهاد می‌شود مقاله حسابداری تورمی را مطالعه کنید
اثرات مثبت حذف صفر برای حسابداران:
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قائمشهر در ادامه مزایای حذف صفر را اینگونه برشمرد: تسهیل نقل و انتقال پول و کاستن از حجم و مخاطرات آن در مقیاس کلان، صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ اسکناس، صرفه‌جویی در وقت نیروهای انسانی و هزینه معاملاتی در موضوعات مالی کشور و تسهیل تنظیم و تحلیل صورتحسابهای مالی و اثرات مثبت روانی در جامعه و مردم، امتیازات اجرای طرح حذف صفر از پول ملی است.
نوروزی در ادامه با بیان دیگر فواید طرح خاطرنشان کرد: سهولت در مبادلات و نگهداری ساده‌تر حساب‌ها، ارقام و ترازنامه‌ها، اشغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه رایانه، کاهش نیاز به استفاده از چک‌های بانکی به شکل بی‌رویه و غیرمنطقی، شکیل تر شدن ظاهر اسکناس ها و کاهش تسهیلات فعالیت دستگاه‌های خودپرداز از دیگر منافع این طرح محسوب می شود.
اثرات منفی حذف صفر برای حسابداران:
- با توجه به تغییر در ارقام و اعداد باید نرم افزارهای حسابداری بازنویسی و ویرایش شوند
- با تغییرات حذف صفر از پول باید صورت‌های مالی مقایسه‌پذیر با واحد پولی جدید تهیه و ارائه شوند
- افزایش تقلب به ویژه اعداد گرد شده در صورت حذف صفر افزایش پیدا می‌کند
- تغییر ارزش به پول جدید
- وارد شدن اعشار در حسابداری به دلیل کوچک شدن اعداد و ارقام
- سطوح با اهمیت در حساب‌ها بازنگری و تجدید ارزیابی خواهند شد
- مشکلات مربوط به تصفیه بدهی و وصول مطالبات در قبال حذف صفر بین خود و مشتریان به وجود می‌آید
