اوراق بهادار ابزار مالی قابل داد و ستد و عوضداری است که ارزش مالی دارد و انواع مختلفی دارد که به گونه های مختلف تقسیم بندی می شود. گروهی از اوراق­ بهادار همانند اوراق قرضه، اوراق سهام عادی، اوراق سهام ممتاز و ابزارهای مالی جدیدی (صکوک) از قبیل اوراق مشارکت، مضاربه، اجاره، استصناع و مرابحه، با هدف تأمین مالی مورد استفاده قرار می­گیرند.

انواع اوراق بهادار

به طور کلی اوراق بهادار به سه دسته اصلی تقسیم می شود که این دسته ها هر کدام زیر مجموعه های خود را نیز دارند.

1. اوراق صاحبان سهام

2. اوراق بدهی

3. اوراق مشتقه

اوراق قرضه:

اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گویند که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایه پذیر (اعتبار گیرنده) متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در برهه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید. اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی می باشد. اوراق قرضه اسنادی هستند که براساس آن ها ناشر متعهد میشود مبالغ معینی (بهرة سالانه) را در فاصله های زمانی مشخص به دارندة پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغ را بازپرداخت کند. 

اوراق سهام عادی:

سهام عادی یک نوع ورقه بهادار است که نشان‌دهنده مالکیت و ادعای دارنده آن بر بخشی از یک شرکت و درآمدها و دارایی های آن است. دارندگان سهام عادی می‌توانند در مجامع و جلسات سالیانه شرکت کنند، حق رأی دارند و می‌توانند در رأی‌گیری‌ها و انتخاب اعضای هیئت‌مدیره شرکت کنند و اگر سود بین سهامداران تقسیم شود، آن‌ها هم بخشی از آن سود را دریافت خواهند کرد. درواقع سهامداران عادی با انتخاب هیئت مدیره و حق رأی در مجامع، سیاست شرکت را تعیین و بر شرکت خود کنترل دارند.

اوراق سهام ممتاز:

ورقه سهام ممتاز مانند سهام عادی، سند قابل معامله و نماینده تعداد سهام مالک آن در شرکت سهامی است، با این تفاوت که سود صاحبان سهام ممتاز، ثابت و بر سود سهام داران عادی مقدم است.

اوراق بهادار اسلامی (صکوک):

اوراق قرضه یا اوراق بدهی ورقه‌ای قابل معامله‌ است که مبلغ وام با سود مشخص آن را مشخص می‌کند. این سود در فواصل زمانی از پیش تعیین شده پرداخت می‌شود و در سررسید مشخصی کل مبلغ آن به خریدار اوراق پرداخت خواهد شد. همچنین ممکن است این اوراق علاوه بر سود در نظر گرفته شده، حق یا حقوق دیگری نیز برای خریدار خود به همراه داشته باشد. بنابراین در این اوراق سود، زمان پرداخت سود و زمان سررسید آن مشخص است.

سرمایه گذاری در ارواق بهادار

سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را برای فروش منتشر می‌کند، به عنوان صادرکننده شناخته می‌شود و اشخاصی که آن‌ها را می‌خرند، سرمایه‌گذار هستند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان دهنده یک سرمایه‌گذاری و ابزاری است که توسط آن، شهرداری‌ها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند سرمایه‌های جدید را جذب کنند. شرکت‌ها می‌توانند با مراجعه به مردم پول زیادی به دست آورند؛ برای مثال سهام را با عرضه اولیه عمومی بفروشند. نهادهای کشوری، استانی و شهری می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه زیادی جذب کنند. بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمت‌گذاری یک مؤسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار می‌تواند یک جایگزین مناسب برای تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

از طرف دیگر، خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته می‌شود، یک روش سرمایه‌گذاری محبوب است. در اصل، یک شرکت ممکن است حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه به طور پیش‌فرض) یا سایر تعهدات به نهاد دیگری تحویل دهد. امروزه این تصفیه دیون وثیقه‌ای، به ویژه در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته است.

پیشنهاد می کنیم، مقاله سود بانکی را مطالعه کنید