یکی از مهم‌ترین مسائلی که هر کارمند و کارگر ادارات دولتی و خصوصی با آن مواجه است، انواع مرخصی، تعداد روزهای مرخصی در سال، نحوه استفاده از مرخصی‌های اداری و شیوه اجرای آنها است. در قانون، شیوه‌های متفاوتی برای گرفتن مرخصی وجود دارد که به مرخصی استعلاجی، استحقاقی، مرخصی فوت اقوام درجه یک مانند پدر، مرخصی ازدواج و… تقسیم میشود. برای آشنایی با قانون مرخصی وزارت کار انواع مرخصی استعلاجی، ساعتی، استحقاقی و بدون حقوق ادارات دولتی و خصوصی با ما همراه باشید
مرخصی به طور کلی حقی است که کارمند برای ترک کار طی روزهای هفته دارد و این حق از دیرباز در همه نقاط دنیا شناخته شده است. محاسبه مانده مرخصی کارگران شامل دو موضوع محاسبه مرخصی استفاده نشده از مرخصی استحقاقی و محاسبه مبلغ بازخرید مرخصی است.
تعریف مرخصی
حقی که کارگر برای ترک محیط کار در روزهای غیر تعطیل دارد، مرخصی نامیده میشود. مثلا به دلیل بیماری یا مشکلات پیش بینی نشده مجبورند محیط کار را ترک کنند به همین علت قانون کار کارگران را مجاز کرده که 2/5 روز در ماه بتوانند محیط کار را ترک کنند. مرخصی یک تشویق برای کارمندان است و استفاده کارمندان از مرخصی باعث افزایش انرژی و روحیه‌ی آنها میشود و قادر خواهند بود با خلاقیت و حوصله بیشتری مسائل و موضوعات مربوطه را پیش ببرندو با انگیزه بالایی به کار بپردازند.
مرخصی چند روز است؟
طبق ماده 64 قانون کار با استفاده ازمزد و احتساب چهار روز جمعه ،درکل یک ماه است. مثلا فردی ازاول تاپایان ماه مرخصی می‌گیرد این مدت یک ماه است، یعنی چهار روز جمعه دریک ماه است و به طورخالص 26 روز میباشد. که در نتیجه با احتساب 4 روز جمعه در کل خالص مرخصی 26 روز میباشد.
پیشنهاد میشود مقاله مرخصی زایمان و کمک هزینه بارداری را هم مطالعه کنید
نحوه محاسبه مرخصی های استفاده نشده
طبق ماده 64 قانون کار در صورتی که کارگری بخواهد مرخصی‌های استحقاقی سالانه خود را ذخیره کند تنها امکان ذخیره 9 روز مرخصی خود را دارد. بنابراین، حتی اگر کارگر یا کارمند اصلاً از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکند، بیشتر از نه روز آن را نمیتواند ذخیره کند. اگر شخصی در طول سال از تمام مرخصی خود استفاده نکند، می‌تواند کل مبلغ مربوط به مرخصی خود را از شرکت دریافت نماید، اما اگر بخواهد می‌تواند ۹ روز آن را ذخیره کند و مابقی آن باید در پایان سال به کارگر پرداخت شود. براساس قانون مدیریت خدمات کشوری کلیه کارکنان دولتی مجاز به ذخیره مرخصی خود تا سقف ۱۵ روز هستند.
مبنای محاسبه مبلغ بازخرید مانده مرخصی کارگران حق السعی روزانه است. کلیه دریافتهای قانونی که کارگر برحسب قرارداد کار اعم از مزد یاحقوق، کمک عائله مندی، هزینه های مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آنهادریافت می‌نماید را حق السعی می‌نامند.
مثال مرخصی استفاده نشده
قرارداد کارگری از 1400/01/01 شروع شده و تا 1402/12/30 ادامه دارد. این کارگر در طول سال 1400 از 17 روز مرخصی استحقاقی و 5 روز مرخصی استعلاجی استفاده کرده است. می‌خواهیم مانده مرخصی سال 1400 وی را ذخیره کنیم. محاسبه کنید که آیا در پایان سال 1400 مبلغی بابت مرخصی استفاده نشده خود دریافت می‌نماید یا خیر؟
به نسبت یکسال کارکرد سال 1400: میزان مرخصی استخقاقی 30 روز میباشد. مانده مرخصی در پایان سال 1400 روز 13=17-30
طبق ماده 66 قانون کار کارگر تنها امکان ذخیره 9 روز مرخصی خود را دارد. بنابراین از 13 روز مانده مرخصی در پایان سال 9 روز آن ذخیره شده و به سال بعد انتقال می‌یابد و مبلغ مرخصی بابت 4 روز باقی مانده به شخص پرداخت میشود.
انواع مرخصی طبق قانون کار به چند دسته تقسیم میشوند؟
انواع مرخصی‌ها طبق قانون کار به چهار دسته اصلی استحقاقی، استعلاجی، بدون حقوق و زایمان تقسیم میشوند. مرخصی‌ها ایامی هستند که کارگر در آن ها به کار واگذارشده مشغول نیست و بر حسب نوع آن دستمزد دریافت کرده یا نمی‌کند .
قانون کار به علت ماهیت حمایتی که نسبت به کارگران دارد، برخی از مرخصی ها را حق کارگر دانسته و حتی در مواردی با در نظر گرفتن تمهیداتی در تلاش برای اجبار کارگر به استفاده از مرخصی خود است . به این دلیل کارگر که قدرت کمی در مقابل کارفرما دارد و ممکن است کارفرما به وی اجازه مرخصی ندهد و یا کارگر از ترس از دست دادن شغل از مرخصی خود استفاده نکند.
تعریف مرخصی استحقاقی
در واقع مرخصی استحقاقی به تعطیلی با حقوقی که قانون برای کارگر در نظر گرفته است اطلاق میشود. کارگران در هر ماه 2.5 روز استحقاقی طلب دارند. این عدد در سال میشود ۱۹۲ ساعت که معادل ۲۶ روز است. که 4 جمعه در هر ماه نیز به این مقدار اضافه میشود. بنابراین هر کارگر در سال حق 30 روز مرخص شدن با حقوق دارد که به آن مرخصی استحقاقی می‌گویند.
چند نکته مهم در مورد مرخصی استحقاقی
1.طبق ماده 64 قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه را جمعا یک ماه است. سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد.
2.برای کار کمتر از یکسال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه میشود.
3.در مورد کارگران شاغل در کارهای سخت و زیان آور ماده 65 قانون کار مرخصی سالیانه را 5 هفته منظور کرده است که استفاده از این مرخصی حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد.
4.روز 11 اردیبهشت جزء تعطیلی کارگران با استفاده از مزد است.
5.ماده 67 قانون کار این حق را به کارگران داده است که به منظور ادای فریضه حج واجب در تمام مدت کار خویش تنها برای یک نوبت یک ماه به عنوان مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده کنند.
6.در مورد کارگران فصلی نیز ماده 68 قانون کار میزان مرخصی استحقاقی را بر اساس ماه‌های کارکرد آن کارگر تعیین کرده است.
7.به موجب ماده 70 قانون کار مرخصی کمتر از یک روز کاری جزو مرخصی‌های استحقاقی منظور میشود به این معنی که اگر کارگری فرضا در یک روز کاری دو ساعت مرخصی گرفته باشد آن دو ساعت جزو مرخصی‌های استحقاقی او در سال محاسبه خواهد شد.
8.طبق ماده 71 قانون کار در صورت فسخ یا خاتمه قرارداد کار، بازنشستگی و از کارافتادگی کلی کارگر و یا تعطیلی کارگاه مقرر کرده است که مطالبات مربوط به مرخصی استحقاقی کارگر به وی و در صورت فوت به ورثه او پرداخت شود.
9.قانون کار همچنین در ماده 73 برای کارگران سه روز مرخصی با حقوق و دستمزد جدا از مرخصی‌های استحقاقی سالانه پیش‌بینی کرده که در ازای دو رویداد ازدواج یا فوت داده میشود؛ به عبارتی قانون کار حق برخورداری از سه روز مرخصی در زمان ازدواج دائم یا فوت همسر، پدر و مادر و فرزندان را برای کلیه کارگران در نظر گرفته است.
10.در صورتی که بین کارفرما و کارگر بر سر گرفتن مرخصی اختلاف نظر پیش آید ماده 69 قانون کار مقرر کرده که تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین شود و در صورت بروز اختلاف بین طرفین نظر اداره کار قطعی و لازم الاجرا باشد، به عبارتی کارفرما باید در صورت ارائه درخواست مرخصی استحقاقی از سوی کارگر موافقت یا مخالفت خود را اعلام کند بدیهی است در صورت مخالفت کارفرما این امر الزاما به منزله عدم استفاده کارگر از مرخصی مورد تقاضا نخواهد بود بلکه بر اساس ماده 69 قانون، نظر قطعی اداره کار محل در این خصوص قابلیت اجرا خواهد داشت.
مرخصی استعلاجی چیست؟
مرخصی استعلاجی در زمانی که شخص بیمار است گرفته میشود تا در طول مدت آن، شخص بیمار بتواند نیرو و توان خود را که در اثر بیماری از بین رفته است را به دست آورد. مرخصی استعلاجی با مرخصی استحقاقی که به ازای هر سال یک ماه به مشمولان قانون کار تعلق می‌گیرد و همچنین با مرخصی بدون حقوق نیز که اصولا در مواقع غیر بیماری مورد توجه قرار می‌گیرد، تفاوت دارد.
در مقررات قانون کار محدودیتی برای گرفتن مرخصی استعلاجی کارگران مشمول قانون کار پیش‌بینی نشده و به هر میزان که پزشک معالج تجویز کرده باشد امکان استفاده از مرخصی استعلاجی وجود دارد مضاف اینکه این نوع مرخصی‌ها اعم از اینکه کوتاه مدت یا دراز مدت باشد تابع ضوابط و مقررات قانون تامین اجتماعی است. به عبارتی برای مدت پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری، محدودیت زمانی و تعداد دفعات وجود ندارد و تا زمانی که بیمه شده بر حسب تشخیص سازمان تامین اجتماعی قادر به کار نباشد و به موجب قوانین این سازمان، از کارافتاده هم شناخته نشده باشد، پرداخت غرامت دستمزد ادامه می‌یابد و مدت آن جزء سابقه و مبلغ آن نیز جزء پرداخت حق بیمه محسوب میشود (در این مدت فرد و خانواده‌اش کماکان تحت پوشش تامین اجتماعی هستند.
نکته: مدت مرخصی استعلاجی در صورت تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب میشود.
استفاده از مرخصی استعلاجی و شرایط آن
طبق قانون کار، مرخصی استعلاجی یکی از موارد تعلیق قراداد کار محسوب میشود. بنابراین، در صورتی که مشمولان قانون کار از مرخصی های استعلاجی استفاده کنند، قرارداد کار وی به قوت خود باقی می‌ماند و کارگر می‌تواند پس از اتمام مرخصی استعلاجی ، به کار سابق خود باز گردد. طبق ماده 74 قانون کار مدت مرخصی استعلاجی، با تایید سازمان تامین اجتماعی، جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد.
فرد بیمه‌شده نباید در طول مرخصی استعلاجی به کاری مشغول شود. همچنین ازکارافتاده نباشد، اخراج نشده و خود را بازخرید هم نکرده باشد.
حقوق و مزایای کارگر در مرخصی استعلاجی
حقوق و مزایایی که به فرد شاغل پرداخت میشود، شامل موارد متعددی مثل حقوق ثابت، فوق‌العاده‌های مستمر، فوق‌العاده مناطق کمتر توسعه‌یافته و بد آب‌وهوا، حق عائله‌مندی و حق اولاد است. این موارد درصورتی‌که فرد از مرخصی استعلاجی استفاده کند، همچنان برای او محفوظ خواهد بود. البته اگر مرخصی استعلاجی بیشتر از ۱ سال به طول انجامد، فقط حقوق ثابت به علاوه فوق‌العاده ایثارگری و حق اولاد پرداخت خواهد شد و سایر مزایا کسر میشود.
طبق ماده 62 قانون تامین اجتماعی، حقوق و مزایای زمان مرخصی استعلاجی به صورت زیر است:
1 ) بیمه شده ای که دارای همسر یا فرزند پا پدر و مادر تحت تکفل باشد، به میزان سه چهارم آخرین مزد یا حقوق روزانه ؛
2 ) بیمه شده ای که همسر یا فرزند یا پدر و مادر تحت تکفل نداشته باشد، به میزان دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه ؛
3 ) بیمه شده‌ای که فرد تحت تکفل ندارد ، در صورتی بستری شدن با هزینه سازمان تامین خدمات درمانی ، معادل یک دوم آخرین مزد یا حقوق روزانه دریافت خواهد کرد.
غرامت دستمزد از اولین روزی که بیمه شده بر اثر حادثه‌یا بیماری حرفه‌ای و به موجب تشخیص سازمان تامین خدمات‌درمانی قادر به کار نباشد پرداخت خواهد شد. در مواردی که‌عدم اشتغال به کار و معالجه به سبب بیماری باشد در صورتی‌که بیمار در بیمارستان بستری نشود غرامت دستمزد از روز چهارم پرداخت خواهد شد.
براساس قوانین مرخصی استعلاجی تامین اجتماعی ، فرد بیمه‌شده درصورتی‌که کمتر از ۳ روز از مرخصی استعلاجی بدون بستری شدن استفاده کند، شامل دریافت غرامت دستمزد نخواهد بود.
مرخصی بدون حقوق چیست؟
این نوع مرخصی بدون مزد و حقوق ماهیانه میباشد . در واقع، مرخصی بدون حقوق ممکن است به دلیل موضوعات شخصی و یا خانوادگی باشد که کارگر یا کارمند بتواند در مدت مرخصی بدون حقوق ، به امور شخصی خود رسیدگی کند. ماده 72 قانون کار نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران، مدت آن و شرایط برگشت آنها به کار را پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما معین کرده است.
در صورتی که فرد از مرخصی بدون حقوق برای دوران تحصیل خود استفاده کرده باشد، می‌تواند این بازه زمانی را به‌مدت ۲ سال دیگر نیز تمدید کند. از سوی دیگر، زنانی که برای همراهی با همسر در زمان ماموریت، مجبور به استفاده از این نوع مرخصی هستند؛ می‌توانند حداکثر به مدت ۶ سال از این نوع مرخصی استفاده کنند.
طبق ماده 16 قانون کار قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی و یا دیگر مرخصی های بدون حقوق یا مزد استفاده میکنند، در طول مرخصی و به مدت دو سال به حال تعلیق در می‌آید. و طبق تبصره آن مرخصی تحصیلی برای دو سال دیگر قابل تمدید است.
پیشنهاد میشود آیا مزایای حقوق شما به درستی محاسبه شده؟ را هم مطالعه کنید
مرخصی زایمان طبق قانون چیست؟
طبق تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده، مرخصی زایمان برای زنان باردار شاغل از شش ماه به نه ماه افزایش پیدا کرده است. با این حال، تنها برخی از نهادهای دولتی نسبت به اجرای این قانون اقدام کرده‌اند و عموماً شرکت‌های خصوصی تنها با شش ماه مرخصی زایمان موافقت میکنند. زنان بارداری که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه خواهند کرد، در اواخر دوره بارداری خود می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند. شرکت‌های خصوصی نیز موظف هستند با این مرخصی موافقت کنند. زن باردار شاغل می‌تواند در صورت موافقت کارفرما در ماه آخر بارداری تقاضای مرخصی زایمان کند.
اگر در دوران بارداری مادر به خاطر مشکل و بنا به تشخیص پزشک نیاز به استراحت در خانه داشته باشد، می‌تواند از مرخصی استعلاجی استفاده کند. مرخصی استعلاجی هیچ تأثیری بر حق استفاده از مرخصی زایمان برای مادران نخواهد داشت و اضافه بر مدت زمان مرخصی زایمان است و از آن کم نخواهد کرد. برای بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی، اگر مرخصی استعلاجی از هفت روز در هر نوبت یا 15 روز در یک سال بیشتر نباشد، تأییدیۀ پزشک معالج کافی است. در مواردی که مرخصی استعلاجی بیشتر از 15 روز و کمتر از 60 روز باشد، تاییدیۀ پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی مورد نیاز است و در صورت نیاز به مرخصی بیشتر از این مقدار، موضوع باید به تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی برسد. غرامت دستمزد ایام بیماری در شرکت‌های خصوصی توسط تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد و این مدت به عنوان سابقۀ فرد محاسبه میشود.
مرخصی زایمان بخشی از سابقه کار فرد به حساب می‌آید و استفاده از آن، سایر مرخصی‌هایی را که مطابق قانون، یک فرد شاغل می‌تواند از آنها استفاده کند تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. با توجه به این که مدت مرخصی زایمان، بخشی از سابقه کار فرد شاغل است به این مدت عیدی و پاداش نیز تعلق خواهد گرفت. در مدت مرخصی زایمان به مادر باردار کمک‌هزینه بارداری تعلق می‌گیرد که به عنوان دستمزد مدت مرخصی زایمان نیز شناخته میشود. این مبلغ در شرکت‌های خصوصی توسط تامین اجتماعی پرداخت میشود.
شرایط استفاده از مرخصی زایمان به چه صورت است؟
مرخصی زایمان در صورتی به بیمه‌شدگان زن پرداخت میشود که دارای شرایط زیر باشند:
1- ظرف یک سال پیش از زایمان، حق بیمه ۶۰ روز کار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند.
2- در مدت استراحت مشغول به کار نبوده و مزد یا حقوق دریافت نکرده باشند.
3- بیمه شده در زمان اعلام درخواست مرخصی نباید ترک کار کرده باشد یا اینکه اخراج شده باشد.
4- در دوران استراحت حقوقی برای او در نظر گرفته شود.
5- بیمه شده از کارفرمای خود هیچ مبلغی با عنوان مرخصی استعلاجی نباید دریافت کرده باشد.
روش و فرمول محاسبه میزان کمک هزینه بارداری (مرخصی زایمان)
میزان کمک هزینه بارداری (مرخصی زایمان) ، معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده با در نظر گرفتن روزهای استراحت است که بدون کسر ۳ روز اول پرداخت میشود. نحوه محاسبه آخرین مزد یا حقوق بیمه شده به این ترتیب است که کل مبالغ مشمول کسر حق بیمه که بیمه شده در آخرین ۹۰ روز قبل از استراحت دریافت کرده است، با هم جمع میشود و بر تعداد روزهای کارکرد بیمه شده در این مدت تقسیم میشود.
مدارکی که برای دریافت کمک هزینه زایمان لازم داریم؟
- دفترچه بیمه
- ارائه اصل و کپی شناسنامه بیمه شده و نوزاد
- گواهی پزشک معالج
- تاییدیه مرجع پزشکی مربوطه
- ارائه درخواست کتبی
- کپی شناسنامه از تمام صفحات شناسنامه مادر و پدر
- ارائه کپی گواهی تولد نوزاد
- ارائه خلاصه پرونده ترخیص از بیمارستان
زمان پرداخت هزینه مرخصی زایمان
کمک هزینه بارداری (مرخصی زایمان) از اولین روز شروع استراحت، محاسبه و پرداخت میشود. مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزاندانشان را از شیر خود تغذیه میکنند، ۶ ماه است که ۳ ماه آن باید بعد از دوران زایمان باشد.
مرخصی پاس شیر چیست؟
براساس ماده ۶ قانون ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر و نیز حمایت از مادران شیرده، کارگر زن مجاز است برای مدت دو سال، یعنی تا دو سالگی نوزاد روزانه به مدت یک ساعت از مرخصی ساعتی به منظور شیردهی به نوزاد استفاده کند. لازم به ذکر است که این زمان می‌تواند در ابتدای شروع ساعت کاری و یا در انتهای ساعات کاری در نظر رفته شود. ضمناً برای مادرانی که صاحب فرزندان دو قلو یا چند قلو هستند روزانه به مدت دو ساعت از مرخصی ساعتی می‌توانند برخوردار شوند.
مرخصی ساعتی به چه صورت است؟
مرخصی ساعتی همان مرخصی استحقاقی اســت که روزانه اخذ میشود و از مرخصی سالانه کسر میشود.
مرخصی حج واجب چیست؟
نوع دیگری از مرخصی ،مرخصی بابت حج واجب است که هر کارگر حق دارد برای ادای فریضه حج در تمام مدت کار و فقط برای یک نوبت از یک ماه مرخصی استحقاقی استفاده کند و در صورتی که مرخصی طلب نداشته باشد از مرخصی بدون حقوق بهره‌مند شود.
بر اساس ماده ذکر شده ، ” هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضه حج واجب ، در تمام مدت کار خویش فقط برای
یک نوبت ، یک ماه به عنوان مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده نماید ” . همانگونه که در این ماده
مورد اشاره قرار گرفته است ، استفاده از این نوع مرخصی ، با تشریفات و ترتیبات خاصی برای کلیه کارگران و
کارمندانی که مشمول قانون کار هستند ، امکان پذیر شده است
مرخصی ازدواج و فوت به چه صورت است؟
طبق ماده 73 قانون کار کلیه کارگران در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان حق برخورداری از سه روز مرخصی با استفاده از مزد را دارند. این مورد با مرخصی استحقاقی سالانه کارگران بی ارتباط بوده و جداگانه محاسبه میشود. ضمناً زمان استفاده از این سه روز، موضوع ماده ۷۳ قانون کار همزمان با فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان و یا ازدواج دائم بوده و قابل انتقال و استفاده در زمان‌های دیگر نیست.
همانگونه که اشاره کردیم شما به شکل‌های مختلف می‌توانید از انواع مرخصی استفاده کنید اما گاهی اوقات و با توجه به شرایط اضطراری ممکن است که نیاز به مرخصی‌های وجود داشته باشند که برای آن قانون ۷ روز مرخصی اضطراری را در نظر گرفته است. در شرایطی مانند ازدواج دائم کارمند، ازدواج فرزند کارمند و فوت بستگان درجه یک شامل همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر و برادر فرد می‌تواند از چنین مرخصی استفاده کند.
مرخصی بین تعطیلی چیست؟
گاهی برای مثال بعد از تعطیلی جمعه یکشنبه و دوشنبه هم تعطیل رسمی اعلام میشود و شاغل تمایل دارد که شنبه را هم از تعطیلی کاری استفاده کند. در صورت انجام این کار، روزهای یکشنبه و دوشنبه تعطیل رسمی بوده اما شنبه، جزو مرخصی استحقاقی فرد محسوب شده و از آن کسر می‌گردد که اصطلاحا به آن مرخصی بین التعطیلی گفته میشود.
بررسی چند پرسش درباره مرخصی
1) یک کارگر چند روز در سال مرخصی استحقاقی دارد؟
- طبق ماده 64 قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه را جمعا یک ماه است.
2) آیا در صورت استفاده از مرخصی استعلاجی طبق ماده (74) قانون کار توسط کارگر ، کارفرما اجاره کسر مدت مرخصی مذکور از مرخصی‌های استحقاقی کارگر را دارد؟
- به موجب ماده (74) قانون کار ایام مرخصی استعلاجی با تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سوابق کار و خدمت کارگر محسوب می‌گردد و احتساب آن ایام به عنوان مرخصی استحقاقی توجیه قانونی ندارد. لازم به ذکر است در صورت عدم تایید مرخصی استعلاجی توسط سازمان تامین اجتماعی و یا در مورد سه روز اول آن که غرامت دستمزدی توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمی‌شود، احتساب آن ایام به عنوان مرخصی استحقاقی بر مبنای توافق طرفین به منظور ترمیم خلاء خدمتی یا مزدی کارگر خلاف قانون نمی‌باشد.
3) مدت مرخصی سالیانه کارگرانی که روزهای پنجشنبه تعطیل بوده و کار موظفی روز پنج شنبه را در مابقی روزها انجام می‌دهند ، چه‌قدر میباشد و آیا میزان آن با سایر کارگران که تنها از تعطیل روز جمعه استفاده می نمایند تفاوت دارد؟
- با توجه به مفاد مواد (51) و (64) قانون کار در کارگاه هایی که کارگران روز پنجشنبه تعطیل بوده و از دو روز تعطیل هفتگی استفاده می‌نمایند(تعطیل توافقی) و کار روز پنجشنبه را نیز در سایر روزهای هفته انجام می دهند؛ با توجه به انجام 44 ساعت کار موظف هفتگی به طور کامل مرخصی استحقاقی سالیانه آنها مانند سایر کارگران با احتساب چهار جمعه جمعاً یک ماه می باشد.
4) آیا مبلغ مرخصی به ورثه کارگر تعلق می‌گیرد؟
- در صورت فوت کارگر میزان مرخصی باقیمانده او بر حسب حقوق روزانه محاسبه و به ورثه آن پرداخت میشود. برای دریافت این مبلغ باید مراحل قانونی وراثت طی گردیده و تعداد وراث و یا قیم آنها کاملاً مشخص باشد و مبلغ طبق قانون به آنها پرداخت میشود. البته اگر روزهای ذخیره داشته باشد در غیر این صورت چیزی به ورثه تعلق نخواهد گرفت و در صورت از کارافتادگی کارگر و یا بازنشستگی یا تعطیلی کارگاه میزان مرخصی‌های باقیمانده محاسبه و به فرد پرداخت میشود. پرداخت مبلغ تعطیلی کاری در این مواقع به صورت جداگانه صورت نمی‌گیرد بلکه در کنار محاسبه سایر حق و حقوق کارگر این موضوع هم بررسی و محاسبه شده و به مجموع طلب شخص افزوده میشود.
5) کارگرانی که شرایط کار آنها به صورت 14 روز کار و 14 روز استراحت می باشد (به اصطلاح اقماری) در صورت استفاده از مرخصی استحقاقی در یکی از روزهای کاری خود به چه میزان از مرخصی استحقاقی سالیانه آنها باید کسر شود؟
- در صورتی که شرایط کار کارگران به صورت 14 روز کار و 14 روز استراحت باشد، در صورت استفاده از یک روز مرخصی، به میزان کارکرد روزانه موظفی آنان از مرخصی استحقاقی سالیانه کسر میشود؛ به عنوان مثال کارگری که در طول روز 12 ساعت کار موظفی انجام می‌دهد در صورت استفاده از مرخصی استحقاقی روزانه ، معادل همان ساعت (12 ساعت ) از جمع مرخصی سالیانه وی کسر میشود.
در این مقاله هم سعی کردیم مرخصی را تعریف کنیم و شما را با انواع آن آشنا کنیم همچنین سعی کردیم تمامی موارد مهم و نکات لازم را ذکر کنیم ،امیدوارم که لذت برده باشید.
