اعلام ساعات کار قانونی و نحوه محاسبه تعطیل کاری روز کارگر ۱۴۰۰

طبق قوانین کار و رفاه امور اجتماعی، کارمند‌ها و کارگرها باید طبق قرارداد ساعت‌های مشخصی را برای کارفرما کار کنند. محاسبه ساعات کاری بر عهده امور مالی سازمان یا شرکت کارفرما است. افراد در برابر میزان ساعتی که کار می‌کنند، حقوق دریافت خواهند کرد و در برخی از روزها ممکن است که از ساعات کاری، بیشتر فعالیت کرده و مشمول اضافه کاری شوند.

کاربرد ساعات کار قانون کار ۱۴۰۰

۱-کارکرد کارگر با ساعات کار قانون کار برابر باشد

در این حالت اضافه کاری و کسر کار به کارگر تعلق نمی گیرد. حقوق و دستمزد و مزایای کامل قانون کار پرداخت می شود.

۲- کارکرد کارگر از ساعات کار موظفی قانون کار بیشتر باشد

در این حالت به ساعات کار مازاد بر ساعات کار موظفی اضافه کار گفته می شود. طبق ساعات اضافه کار فوق العاده اضافه کار به کارگر پرداخت می شود.

۳- کارکرد کارگر از ساعات کار موظفی قانون کار کمتر باشد

این حالت منجر به کسر کار می شود. در این شرایط حقوق و دستمزد و مزایای کارگر به تناسب کارکرد وی پرداخت می شود.

بنابراین کاربرد ساعات کار قانون کار در تمام سال ها از جمله سال ۱۴۰۰ برای کارگران مشخص شد.

جدول ساعات کار قانون کار کارگران در سال ۱۴۰۰تعداد تعطیل رسمی غیرجمعه 

جدول ساعات کار قانونی در سال 1400، یک جدول کاربردی برای کارگران و کارفرمایان و افرادی که وظیفه تنظیم لیست‌های حقوق و مزایای سال 1400 کارگران را بر عهده دارند قابل استفاده‌ است.

ساعت کار هفتگی

با توجه به قانون کار و ماده ۵۱، حداکثر ساعات کار در روز باید ۸ ساعت باشد (شنبه تا چهارشنبه برابر با ۸ ساعت و پنجشنبه برابر با ۴ ساعت است.) و با توجه به این تبصره، مجموع ساعات کاری در هفته برای کارگرها ۴۴ ساعت است. فرمول محاسبه ساعت کار هفتگی (همان‌طور که در بالا هم نوشتیم) به این صورت است: تعداد روزهای تعطیل در طول هفته×۷.۳۳

ساعت کار روزانه

ماده ۶۲ قانون کار روزهای جمعه را روز تعطیل اعلام کرده و مزد این روز برای کارگرها محاسبه خواهد شد. ساعت کاری در طول هفته ۴۴ ساعت است و محاسبه ساعات کاری وزارت کار در طول روز به این گونه است:

در هر هفته ۶ روز کاری داریم که با تقسیم بر ۴۴ ساعت کار در هفته به عدد ۷.۳۳ خواهیم رسید، ساعات کاری روزانه ۷ ساعت ۲۰ دقیقه است. ممکن است که این ساعات در برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها کمی ‌بیشتر یا کمتر باشد که در کل باید در طول یک هفته ۴۴ ساعت بیشتر نباشد.

استنادهای قانون کار در مورد ساعات کار ۱۴۰۰ کارگران

ساعات کار قانونی و موظفی کارگران در مواد ۵۱ و ۵۲ قانون کار تعیین شده است.

در ماده ۵۱ قانون کار ساعات کار هفتگی کارگران قانون کار تعیین شده است. در ماده ۵۲ قانون کار نیز ساعات کار قانونی و موظفی کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی تعیین شده است.

ساعات کار موظفی کارگران عادی برابر با ماده ۵۱ قانون کار و تبصره ۱ و ۲ از همان ماده ۴۴ ساعت مشخص شده است. ساعات کار موظفی کارگران شاغل در مشاغل سخت و زیان آور و زیرزمینی نیز در ماده ۵۲ قانون کار حداکثر ۳۶ ساعت تکیلف شده است.

ماهیت برخی مشاغل و کارها و کارگاه ها به نحوی است که ساعات کار کارگران از مقادیر فوق بیشتر می شود. در چنین مواردی ماده ۵۹ قانون کار تکیلف را مشخص کرده است.

ماده ۵۹ قانون کار چگونگی ارجاع اضافه کاری کارگران را تعیین کرده است. در تبصره ماده ۵۹ قانون کار حداکثر ارجاع اضافه کار در تبصره ماده ۵۹ قانون کار ۴ ساعت در روز است. در بند الف و بند ب ماده فوق ارجاع اضافه کار به کارگران منوط به موافقت کارگر و پرداخت ۴۰% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی است.

ساعات کار عادی کارگران با احتساب ۴۴ ساعت کار در هفته کارگران هر روز هفت و سی و سه صدم ساعت (معادل هفت ساعت و بیست دقیقه) می شود و مازاد بر آن اضافه کاری حساب می شود. اما در برخی کارها که ساعات کاری آن مختلط یا متقاطع و به نحوی است که به راحتی نمی توان ساعات کار موظفی کارگران و ساعات اضافه کاری کارگران را بدست آورد.

محاسبه ساعات اضافه کاری

در محاسبه ساعات کاری طبق ماده ۵۱ قانون وزارت کار، کارگر ۴۴ ساعتی که در طول هفته در اختیار کارفرما قرا می‌دهد جزو ساعات کاری محسوب می‌شود و اگر بیشتر از این ساعات در مجموعه فعالیت داشته باشد، به عنوان ساعات اضافه کاری محاسبه خواهد شد.

حال اگر کارفرما نیازی به اضافه کاری کارگر داشته باشد، باید با او توافق کند و طبق شرایط ماده ۵۹ قانون وزارت کار و امور رفاه اجتماعی اقدامات لازم را انجام دهد.

به طور کلی دو حالت برای کارگرها رخ می‌دهد:

• کارگر و کارمند‌ها در هفته و بعد از ساعات کاری روزانه خود، تعداد ساعات بیشتری کار می‌کنند.
• کارمند و کارگر‌ها در روزهای تعطیل رسمی ‌در محل کار خود باشند و کار کنند.

در محاسبه ساعات کاری و برابر با قوانینی که ذکر کردیم، اگر کارگری بیشتر از ساعات کار موظفی خود کار کند، مشمول دریافت اضافه کاری خواهد شد. برای انجام اضافه کاری باید توافق کارگر و پرداخت ۴۰ درصد اضافه بر مزد برای هر ساعت کار در نظر گرفته شود.

در بیشتر مجموعه‌ها و شرکت‌ها محاسبه حقوق به صورت ماهانه است و مبلغ اضافه کاری هم در زمان پرداخت حقوق محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه توافق دیگری با کارفرما انجام شود.

چه وقت اضافه کاری محاسبه میشود؟

اضافه کار فقط زمانی محاسبه می‌شود که ساعات کار موظفی در ماه کامل شود. اگر ساعات کاری در طول ماه از ساعات کار موظفی آن ماه کمتر باشد کار تحت هر شرایطی اضافه کار محسوب نمی شود. مثلا در طول هفته 3 روز کاری و روزانه 10:30 دقیقه کار باشد که مجموع کارکرد هفتگی 31 ساعت و 30 دقیقه می‌شود. که این از میزان مقرر در قانون کمتر است و اضافه کار محسوب نمی‌شود.

پیشنهاد میشود مقاله  نحوه محاسبه اضافه کاری، تعطیل کاری، جمعه کاری و شب کاری را هم مطالعه نمایید

فرمول محاسبه ساعت اضافه کاری

یکی از عوامل موثر بر محاسبه ساعت اضافه کاری، نرخ ساعت کاری اداره کار است. با توجه به این موضوع، باید نرخ یک ساعت کار کارگر حساب شود و به ازای هر یک از ساعات اضافه کاری، علاوه بر نرخ عادی مزد، ۴۰ درصد از نرخ عادی را هم به عنوان دستمزد پرداخت کرد.

در حقیقت فرمول اضافه کاری، دستمزد یک ساعت کار معمولی ضربدر ۱.۴ است.

( حقوق یک ساعت اضافه کار= حقوق یک ساعت کار عادی * ۱.۴)

۱۱ اردیبهشت روز تعطیل رسمی کارگران (طبق ماده 63 قانون کار)

طبق ماده 63 قانون کار، علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، روز کارگر (11 اردیبهشت) نیز جزو تعطیلات رسمی کارگران به حساب می‌آید.

لازم به ذکر است چنانچه کارگر در روزهای تعطیل رسمی کار کرده و به جای آن روز دیگری تعطیل نشود، کارگر محق دریافت اضافه کار است.

جمعه کاری

جمعه در ماده ۶۲ قانون کار جزو روز تعطیل هفتگی کارگران تعیین شده است و اگر ماهیت کار طوری باشد که جمعه کارگران کار کنند باید فوق العاده جمعه کاری برای ساعات کار جمعه به میزان ۴۰% پرداخت گردد.

از آنجا که جمعه همه جا تعطیل است و خانواده ها می توانند در کنار هم از این تعطیل استفاده نمایند لذا تعطیلی این روز مزایای بیشتری نسبت به تعطیلی کارگر در روزهای غیر جمعه دارد بنابراین فوق العاده جمعه کاری ۴۰% در نظر گرفته شده که به تعطیلات سایر روزها این فوق العاده تعلق نمی گیرد.

تفاوت جمعه کاری و تعطیل کاری: فوق العاده۴۰% جمعه کاری متفاوت از ۴۰% موضوع اضافه کاری است

اضافه کاری در قانون کار

ساعات کار در طول هفته باید ۴۴ ساعت باشد و در طول روز بیشتر از ۸ ساعت کار انجام نشود، اما اگر کارگر و کارفرما توافق بر اضافه کاری داشتند، باید به شرایط زیر پایند باشند:

• فردی که در حال اضافه کاری است نباید نوجوان باشد.
• اضافه کاری باید به صورت موقت باشد و بیشتر از ۴ ساعت در طول روز نباشد.( در برخی از شرایط اضطراری با توجه به قوانین می‌توان ساعات اضافه کاری را افزایش داد.)
• زمان ساعات اضافه کاری نباید کارگر را مجبور به فعالیت‌های سخت کاری کرد.
• در محاسبه ساعات کاری باید هزینه و مبلغ اضافه کاری هم محاسبه و پرداخت شود.
• برای اضافه کاری کارگر نباید شب کار باشد.
• اگر ساعت کاری کارگر و کارمند، همانند ساعت قانونی باشد، به او اضافه کار تعلق نمی گیرد.
• اگر ساعت کاری کارگر و کارمند، بیشتر یا کمتر از ساعت قانونی باشد، به او اضافه کار تعلق گرفته یا از حقوقش کسر خواهد شد.

تعطیل کاری

در ماده ۶۲ قانون کار روز جمعه برای کارگران تعطیل هفتگی است. مزد و مزایا و بیمه روز جمعه باید بدون حضور کارگر در کارگاه پرداخت شود.

در ماده ۶۳ نیز تعطیلات رسمی تقویم کشور و ۱۱ اردیبهشت به عنوان روز کارگر برای کارگران تعطیل با مزد است.

با تلفیق مفاد مواد ۵۱ و ۶۲ و ۶۳ قانون کار چنین نتیجه گیری می‌شود: اگر کارگر در روزهای تعطیل رسمی کار کند و به جای آن روز دیگری تعطیل نشود باعث افزایش ساعات کار کارگر از مدت ساعات کار موظفی و در نهایت اضافه کاری می‌شود.

عنوان تعطیل کاری همان اضافه کاری است و این عنوان عرف شده و در قانون کار تعطیل کاری وجود ندارد.

نحوه محاسبه تعطیل کاری سال ۱۴۰۰

پرداخت 40٪ علاوه بر مزد هر ساعت کار عادی بعنوان تعطیل کاری.

به عنوان مثال چنانچه دستمزد روزانه مبلغ 885,165 ریال باشد تعطیل کاری برای هر ساعت برابر با مبلغ زیر میشود

ریال 169,063 = 140% *‌ (885,165/7.33) 

به عبارتی:

اضافه کاری در حالت عادی: ساعت کار  * مزد عادی * 1.4

اضافه کاری در جمعه کاری:  (ساعت کار  * مزد عادی* 1.4) * 1.4

آیا ساعات کار بر حقوق و دستمزد کارگران تاثیر دارد؟

هر کارگر و کارمند با توجه به تعداد ساعات کارکرد خود، حقوق و مزایا دریافت خواهد کرد. حداقل میزان دریافتی برای هر کارگر در اول سال و توسط شورای عالی کار و امور اجتماعی مشخص می‌شود. بعد از آن به تصویب هیئت دولت می‌رسد و کارفرماها موظف به انجام آن هستند.

محاسبه ساعات کاری، اضافه کار، مزایا، پاداش و عیدی بر عهده کارفرما است و باید به صورت دقیق انجام شود و به کارگر پرداخت شود.

مثال محاسبه تعطیل کاری روز ۱۱ اردیبهشت‌ ۱۴۰۰

فردی که در ۱۱ اردیبهشت به کار مشغول است. چه کارفرما به جای آن، روز دیگری را تعطیل کند یا نه، محاسبات به صورت زیر است.
(با فرض حداقل حقوق):

حقوق یک روز تعطیل کاری: ریال 1,239,231 = 140% * 885,165 در حقیقت 40 درصد نسبت به مزد روزانه بابت کار در روز تعطیل برای ایشان محاسبه شده‌ است.