باتوجه به قانون ارزش افزوده حقوق ورودی در تمام کشورها کالاها برای صادرات و واردات ابتدا وارد گمرک آن کشور می‌شوند و بعد از انجام مراحل اداری از گمرک مجوز خروج گرفته، ترخیص شده و به مقصد نهایی ارسال می‌شوند. در هنگام ورود کالا، مامورین گمرک از نوع کالا هیچ اطلاعی ندارند و صاحب کالا موظف است کالای خود را به گمرک معرفی کند.
وجوهی که در گمرک از کالا های وارداتی دریافت می شود، به چند دسته تقسیم می شود. یکی حقوق و عوارض است که نوعی مالیات غیر مستقیم است و دیگری هزینه هاست که در مقابل انجام خدمت وصول می شود، مثل:
- هزینه تخلیه و بارگیری
- آزمایش
- استاندارد
- انبار داری
حقوق و عوارض توسط گمرک دریافت می گردد اما هزینه ها توسط سازمان های ارائه کننده خدمات مانند سازمان بنادر در بنادر، انبار های عمومی در گمرکات داخلی و سازمان ملی استاندارد وصول می‌گردند.
این حقوق که در بند (ح) ماده یک قانون امور گمرکی تعریف شده شامل دو قسمت است:
- حقوق گمرکی (که برای همه کالا ها 4 درصد است و توسط مجلس وضع شده است).
- سود بازرگانی که توسط دولت تعیین می شود.
البته مالیات ها و عوارض دیگر از جمله 8 درصد از مالیات ارزش افزوده، 4 درصد از کالا های فرهنگی، 5 درصد از مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی به عنوان هلال احمر نیز از واردات انواع کالا ها و به تناسب نوع و حجم کالا دریافت می شود.
مفهوم تعرفه گمرکی:
تعرفه یعنی مالیات و عوارضی كه دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا تركیبی از آنها از كالا ها دریافت می نمایند که اصطلاحا این دریافتی به حقوق گمركی Customs Duties شناخته شده است.
تعریفه ارزشی، به تعرفه گمركی گفته می شود که بر اساس ارزش كالا دریافت شود و به روش های مختلف محاسبه و دریافت می گردد.
فرار از پرداخت عوارض گمرکی:
فرار از پرداخت عوارض گمرکی عمدتا به دو صورت انجام می شود.
- معامله کننده زیر قیمت را اظهار می کند به طوری که ارزش برآورد شده کمتر از ارزش واقعی آن است. به همین ترتیب، یک معامله کننده می تواند حجم یا حجم محموله را کمتر اظهار کند و از پرداخت حقوق گمرک فرار کند.
- ممکن است معامله کننده، کالا ها را نادرست اظهار کند و از عوارض گمرکی پایین تری پرداخت کند و برداشتن عوارض گمرکی ممکن است با همکاری متصدیان گمرکی یا بدون آن ها اتفاق بیفتد.
کالا های بدون عوارض گمرکی:
بسیاری از کشور ها به مسافر اجازه می دهند کالا را بدون پرداخت عوارض گمرکی به کشور وارد کنند. این کالا ها ممکن است در بنادر و فرودگاه ها یا گاهی در داخل یک کشور بدون پرداخت مالیات های معمول دولتی خریداری شده باشند و همچنین نیاز به پرداخت عوارض گمرکی ندارند.
برخی از کشور ها محدودیت هایی را اعمال می کنند و مسافر می تواند تعداد و یا ارزش موارد بدون عوارض گمرکی را طبق مقررات وارد کشور کند.
این محدودیت ها اغلب تنباکو، لوازم آرایشی، هدایا و سوغاتی ها را شامل می شود و اغلب برای دیپلمات های خارجی و مقامات سازمان ملل متحد این محدودیت ها وجود ندارد.
حقوق ورودی IMPORT DUTIES:
- تمامی هزینه ها به جز هزینه های گمرکی تحت قالب یک رقم به عنوان حقوق ورودی معین می شود.
- در سیستم طبقه بندی مقابل هر کالا ماخذ حقوق ورودی آن نوشته می شود که جمع حقوق گمرکی، عوارض و سود بازرگانی است و به شکل درصدی از ارزش گمرکی کالا قابل وصول است.
- این حقوق به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد.
- این حقوق و هزینه های انجام خدمات بدون توجه به نو یا مستعمل بودن کالا به وسیله گمرک به شکل ریالی دریافت می شود.
- گمرک قبل از دریافت و تامین وجوه نمی تواند اجازه ترخیص کالا را بدهد.
- پس از این که ارزش و تعرفه کالا تعیین شد لازم است که حقوق ورودی در اظهارنامه درج گردد.
- در سامانه گمرکی، این حقوق بر اساس بانک اطلاعاتی تعریف شده برای سیستم، به صورت خودکار در اظهارنامه اعمال شده و قابل تغییر به صورت دستی نمی باشد.
فرمول محاسبه حقوق ورودی:
ارزش CIF گمرکی * ماخذ حقوق ورودی (در صد تعیین شده در جدول) = حقوق ورودی
حقوق ورودی،حقوق پایه و سود بازرگانی بر مبنای ارزش تعیین می شود.
روش های محاسبه حقوق ورودی:
در تعیین و دریافت حقوق ورودی از سه روش زیر استفاده می شود.
روش ارزشی (AD VALOREM):
این حقوق کالا تابعی مستقیم از ارزش کالا است. به این شکل که نرخ تعرفه در ارزش گمرکی کالا ضرب می شود و حقوق گمرکی قابل وصول در می آید.
روش ویژه، خاص، معین (Specific duty):
حقوق ورودی تابعی از کمیت و مقدار کالا است.
روش مرکب یا ترکیبی (MIXED DUTY):
از هر دو روش بالا استفاده می شود و هر کدام که بیشتر بود برای دریافت حقوق ورودی از آن استفاده می گردد.
پیشنهاد می‌شود مقاله معافیت مالیاتی مناطق آزاد را مطالعه کنید
قانون ارزش افزوده، ماده 41:
حقوق گمرکی معادل چهار درصد (4%) ارزش گمرکی کالا ها تعیین می شود. به مجموع این دریافتی و سود بازرگانی که طبق قواینن مربوطه توسط هیئت وزیران تعیین می شود، حقوق ورودی اطلاق می گردد.
تبصره 1:
نرخ حقوق ورودی علاوه بر رعایت سایر قوانین و مقررات باید به نحوی تعیین گردد که:
در راستای حمایت موثر از اشتغال و کالای تولید یا ساخت داخل در برابر کالای وارداتی باشد.
در بر گیرنده نرخ ترجیحی و تبعیض آمیز بین وارد کنندگان دولتی با بخش های خصوصی، تعاونی و غیر دولتی نباشد.
نرخ حقوق ورودی قطعات، لوازم و موادی که برای مصرف در فرآوری یا ساخت یا مونتاژ یا بسته بندی اشیا یا مواد یا دستگاه ها وارد می گردد از نرخ حقوق ورودی محصول فرآوری شده یا شی یا ماده یا دستگاه آماده پایین تر باشد.
تبصره 2:
کــلـیه قــوانـین و مــقـررات خــاص و عـام مربوط به مـعافـیت هـای حقوق ورودی به استثنای معافیت های موضوع ماده (6) و بند های (1)، (2)، (4) تا (9) و (12) تا (19)، ماده (37) قانون امور گمرکی مصوب 17/3/1350 و ماده (8) قانون ساماندهی مبادلات مرزی مصوب 8/7/1374 و قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و اصلاحات آن و قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی مصوب 1384 و معافیت لایحه قانونی راجع به ماشین آلات تولیدی که توسط واحد های تولیدی، صنعتی و معدنی مجاز وارد می شود از پرداخت حقوق ورودی مصوب 24/2/1359 شورای انقلاب اسلامی ایران و معافیت گمرکی لوازم امداد و نجات اهدایی به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و وزارت کشور و اقلام عمده صرفا دفاعی کشور لغو می گردد.
اقلام عمده دفاعی به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبان نیرو های مسلح و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و با تصویب هیئت وزیران تعیین می گردد.
تبصره 3:
معـادل دوازده در هزار ارزش گـمرکـی کالا های وارداتی که حقوق ورودی آنها وصول می شود از محل اعتباراتی که همه ساله در قوانین بودجه سنواتی کل کشور منظور می شود در اختیـار وزارت کشـور قرار مـی گـیرد تا بـر اسـاس مـقررات تبصره (2) ماده (39) این قانون به شهرداری ها و دهیاری های سراسر کشور به عنوان کمک پرداخت و به هزینه قطعی منظور شود.
پیشنهاد می‌شود مقاله مشمولین مالیات بر ارزش افزوده را مطالعه کنید
