حق اعتراض به مالیات برای تمام مودیان مالیاتی که اظهارنامه خود در سامانه های سازمان مالیاتی کشور تسلیم کرده اند وجود دارد. البته باید دقت داشته باشید که ثبت اعتراض مالیاتی در روش مستقیم و ارسال اظهارنامه امکان پذیر است. چرا که به طور کلی مالیات به دو دسته کلی تقسیم می شود که شامل مالیات مستقیم و غیر مستقیم می باشند. مالیات مستقیم شامل مالیات هایی است که به دارایی و درآمد افراد تعلق می گیرد و غیر مستقیم هم نوعی از مالیات است که از مصرف کنندگان خدمات و کالاها اخذ می گردد. با توجه به این که در روش اول افراد می توانند با مراجعه به سامانه ی مالیاتی، اظهارنامه های مالیاتی خود را ارسال نمایند، در ادامه هم امکان اعتراض به صورت مالیات تعیین شده از طرف سازمان مالیاتی برای ان ها وجود خواهد داشت.
منظور از اعتراض به مالیات چیست؟
مالیات، به مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسیم می شود. مالیات های مستقیم، به درآمد یا دارایی افراد تعلق گرفته و به عنوان درصدی از این درآمد یا دارایی، به طور مستقیم، از آن، اخذ می شود؛ در مقابل، مالیات های غیرمستقیم، به نحو نامحسوس، به عنوان بخشی از قیمت کالاها و خدمات استفاده شده، از مصرف کننده نهایی، اخذ می گردد.
در مالیات های مستقیم، تعیین و اخذ مالیات، بر اساس آنچه که در قانون مالیات های مستقیم آمده، به دو صورت، امکان پذیر است. شیوه خود اظهاری و شیوه تعیین مالیات علی الراس، روش های تعیین و اخذ این نوع از مالیات بوده که در زیر، به طور جداگانه، هر یک را شرح داده و در خصوص اعتراض به مالیات توضیح می دهیم.
روش خوداظهاری: در روش خوداظهاری، مودی، در مهلت قانونی، اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اداره مالیاتی مربوطه نموده و مامور مالیاتی، بر اساس اطلاعات موجود در اظهارنامه، میزان مالیات سالانه مودی مالیاتی را مشخص نموده و در برگه تشخیص مالیاتی، درج و به وی ابلاغ می نماید.
در این روش، بعد از اینکه برگه تشخیص مالیاتی، صادر و به مودی مالیاتی ابلاغ گردید، وی حق دارد، ظرف مهلت قانونی، به این برگه و میزان مالیات تعیین شده توسط ممیز مالیاتی، در مراجع حل اختلاف مالیاتی اعتراض نماید. البته این اعتراض، فقط به مرحله ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی اختصاص نداشته، بلکه در مراحل مختلف رسیدگی به مالیات، امکان اعتراض مالیاتی وجود داشته که در بخش های بعد، در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
روش تعیین مالیات علی الراس: در این روش، به دلایل مختلفی، همچون عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد قانونی و یا عدم اعتبار مدارک و اسناد تقدیمی از سوی مودی مالیاتی، ممیز یا مامور مالیاتی، با استفاده از اطلاعات موجود، خود، راسا اقدام به تعیین مالیات می نماید.
بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این سوال که منظور از اعتراض به مالیات چیست؟ باید گفت، اعتراض به صورت مالیات، اعتراضی بوده که در مالیات های مستقیم و در روش خوداظهاری تعیین مالیات، کاربرد دارد؛ در این موارد، مودی مالیاتی، می تواند پس از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی و در مراحل مختلف رسیدگی به میزان مالیات وی، در مهلت قانونی، به رقم مالیات تعیین شده از سوی ممیز مالیاتی یا سایر مراجع مالیاتی، اعتراض نماید.
نحوه ثبت الکترونیکی اعتراض مالیاتی
بر این اساس در اجرای مفاد دستورالعمل اجرایی موضوع تبصره (۱) ماده (۲۳۸) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم، مودیان مالیاتی در صورت تمایل به رسیدگی مجدد اوراق صادره، موظفند اعتراضات خود را در خصوص
- برگ تشخیص مالیات
- برگ اعلام نتیجه رسیدگی
- برگ مطالبه/استرداد مالیات
در سامانه مای تکس ثبت نمایند. به عبارت دیگر، از تاریخ 1401/2/18 اعتراضاتی که به صورت حضوری و یا پستی، ارسال شوند، مورد رسیدگی قرار نمیگیرند.
نکته
رسیدگی به اعتراضاتی که تا تاریخ 1401/2/17 به صورت فیزیکی (پستی و یا حضوری) برای سازمان مالیاتی ارسال و ثبت شده باشند، همانند گذشته انجام خواهد شد.
آموزش تصویری ثبت اعتراض مالیاتی به صورت الکترونیکی
سازمان مالیاتی با توسعه زیرساختهای الکترونیکی خود و با هدف تکریم مودیان و کاهش تعداد دفعات مراجعه آنان به این سازمان، امکان ثبت اعتراض مالیاتی الکترونیکی را از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی فراهم نموده است. مراحل ثبت اعتراض به صورت الکترونیکی به صورت زیر است:
ورود به سامانه ثبت اعتراض مالیاتی
در ابتدا باید به سامانه ثبت الکترونیکی اعتراضات و شکایات سازمان مالیاتی و یا مستقیما به سامانه my.tax.gov.ir مراجعه نمایید.
با کلیک بر روی قسمت مشخص شده به سامانه مای تکس هدایت میشوید.
ورود به حساب کاربری مودی با کمک نام کاربری و رمز عبور
نکته: در صورتی که تاکنون در این سامانه ثبت نام نکردهاید، ابتدا باید نسبت به ثبت نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور اقدام نمایید.
مراجعه به بخش درخواست ها از منوی داشبورد مالیاتی
در این مرحله مودی باید پرونده مالیاتی که نسبت به آن اعتراض دارد، از میان پروندههای مالیاتی خود انتخاب نماید.
در ادامه مودی باید از جدول پیش رو، نوع اعتراض مورد نظر خود را انتخاب نماید:
- اعتراض به ممیز کل: در صورت اعتراض به برگ تشخیص و یا برگ مطالبه/استرداد مالیات
- شکایت به هیئت حل اختلاف: اعتراض به برگ آراء هیئتهای حل اختلاف مالیاتی بدوی و یا تجدید نظر و مادههای 244 و یا 247 ق.م.م
- شکایت به شورای عالی مالیاتی: اعتراض به آرای قطعی صادره موضوع مادههای 251 و 251 مکرر ق.م.م
مراحل اعتراض مالیاتی
بر اساس قوانین مالیاتهای مستقیم، مراحل اعتراض مالیاتی نسبت به اوراق صادره سازمان عبارت است از:
ثبت اعتراض مالیاتی الکترونیکی
بر اساس 238 ق.م.م، در صورتی که مودی پس از صدور و ابلاغ اوراق مالیاتی، نسبت به آن معترض باشد، میتواند ظرف 30 روز از ابلاغ اوراق، با ارائه دلایل و اسناد و مدارک مستند اعتراض خود را ثبت نماید.
نکته
همان گونه که در این نوشته اشاره شد، تنها ثبت اعتراض مالیاتی الکترونیکی قابل رسیدگی مجدد خواهد بود.
نحوه رسیدگی به اعتراض
مسئول مربوطه در سازمان مالیاتی موظف است ظرف 30 روز از ثبت اعتراض مودی، اسناد و مدارک او را بررسی نماید. در این صورت دو حالت ممکن است رخ دهد:
اسناد و مدارک مودی برای رد برگ تشخیص کافی است
در این حالت مسئول مربوطه برگ تشخیص قبلی را رد نموده و ضمن انجام اقدامات مورد نیاز، مراتب را در سامانه درج و امضا مینماید.
در این صورت مسئول مربوطه مراتب را با ارائه اسناد و مدارک در سامانه درج نموده و پرونده را برای رسیدگی به هیئت حل اختلاف بدوی ارجاع مینماید.
به این ترتیب در صورتی که مودی نسبت به رای هیئت حل اختلاف بدوی نیز معترض باشد، مطابق ماده 247 ق.م.م، میتواند ظرف 20 روز نسبت به رای صادره اعتراض نماید؛ در نتیجه پرونده به هیئت تجدید نظر فرستاده میشود. در مراحل بعدی در صورت عدم پذیرش رای هیئت تجدید نظر، مودی میتواند ظرف 30 روز از صدور رای این هیئت، به شورای عالی مالیاتی (موضوع ماده 251 ق.م.م) اعتراض نماید.
کلام آخر
ثبت اعتراض مالیاتی الکترونیکی یکی از امتیازاتی است که سازمان مالیاتی به منظور تسهیل فرآیند اعتراض به اوراق مالیاتی و کاهش مراجعات به سازمان در اختیار مودیان قرار داده است. استفاده از امتیازات اعطایی سازمان، مستلزم آگاهی از قوانین و مقررات مالیاتی و آموزش مالیات به صورت حرفهای است.