پرداخت مالیات از سوی مودیان نمونه مالیاتی، به عنوان یکی از امور اساسی و حیاتی در سیستم های اقتصادی جهان، نقش بسیار مهمی در تامین بودجه دولت و اجرای سیاست های اقتصادی دارد. با این حال، همواره فرار های مالیاتی و کوتاهی های در پرداخت مالیات از سوی برخی مودیان نمونه مالیاتی، به عنوان یکی از مشکلاتی که سازمان های امور مالیاتی در سراسر جهان با آن روبرو هستند، مطرح بوده است. 

در این راستا، سازمان امور مالیاتی، برای کاهش فرار مالیاتی و بهبود عملکرد خود در حوزه جمع آوری مالیات، تدابیر و راهکارهایی را ابداع کرده است. یکی از این راهکارها، ارائه دستور العمل های سازمان امور مالیاتی در خصوص انتخاب مودیان خوش حساب و نمونه است. با اجرای این دستور العمل، سازمان امور مالیاتی می تواند بهترین مودیان را برای ارائه خدمات و تسهیلات ویژه انتخاب کرده و در عین حال، فرار مالیاتی و کوتاهی های در پرداخت مالیات را کاهش دهد. 

در این مطلب، به شرح این دستور العمل و اهمیت آن در حوزه جمع آوری مالیات پرداخته خواهد شد.

انتخاب مودیان نمونه:

دستور العمل انتخاب مودیان نمونه یک مزیت برای مودیان خوش حساب تلقی می گردد که به وسیله آن می توانند به تشویقاتی که سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته است، دست یابند. در ادامه به مراحل و شرح اقدامات این دستور العمل پرداخته شده است.

1. ارسال ابلاغیه انتخاب مودی نمونه به واحد های مالیاتی
2. بررسی شرایط عمومی مودی نمونه
3. ثبت نام در سامانه مورد نظر
4. صدور صورت حساب مالیات و عوارض آن در 14 دوره آخر حداکثر به مدت 1 ماه پس از هر دوره
5. تشخیص مالیات بر اساس دفاتر و اسناد و مدارک تسلیمی توسط مودی
6. کسب رتبه 1 تا 3 مودی به منظور تشویق
7. ارسال فرم ها و مستندات لازم برای اداره مالیات از سوی مودی نمونه
8. انتخاب مودیان دارای بالاترین امتیاز و احراز صلاحیت آنها توسط حراست و دادستانی
9. اعطای کارت اعتبار طلائی مودی خوش حساب نمونه و تقدیر از وی

نحوه انتخاب مودیان نمونه مالیاتی:

به منظور اجرای طرح تکریم و تشویق مودیان خوش حساب که به تعهدات خود پایبند هستند و وظایف قانونی خود را به موقع و بدون نقص انجام می دهند و با این کار باعث رشد اقتصادی می گردند، لذا اداره کل امور مالیاتی، به منظور اجرایی کردن دستور العمل انتخاب مودیان نمونه، به شرح زیر اقدام می نماید.

دامنه انتخاب:

این دستور العمل شامل اشخاص حقوقی اعم از مشاغل، املاک جاری، مالیات بر ارزش افزوده می گردد که در سطح کشور در تمامی استان ها و شهرستان ها قابل اجرا است.

معیار های ارزیابی مودیان نمونه:

با توجه به قانون مالیات های مستقیم ، معیارهای ارزیابی مودیان نمونه در بخش املاک جاری به شرح زیر می باشد:
- اشخاصی که برای عملکرد سال 1387 و بعد از آن، اظهارنامه مالیاتی مربوط به درآمد املاک اجاری خود را در اجرای ماده 80 قانون مالیات های مستقیم تهیه و در موعد مقرر به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم و مالیات آن را همزمان پرداخت کرده باشند.
- مودیانی که اظهارنامه مالیاتی آنها پس از رسیدگی مورد قبول اداره امور مالیاتی واقع شده باشد و یا ارزش اجاری ابراز شده توسط آنها بیش از 15 درصد با ارزش اجاری تعیین شده توسط کمیسیون تقویم املاک موضوع ماده 64 و تبصره 2 ماده 54 قانون مالیات های مستقیم اختلاف نداشته باشد.

چگونگی تقدیر از مودیان نمونه

بخش صاحبان مشاغل:

مشمولین بندهای «الف» و «ب» ماده 95 قانون مالیات های مستقیم شامل:

1. تسلیم به موقع اظهارنامه برای عملکرد سال 1387 و بعد از آن.

2. ارائه دفاتر و اسناد و مدارک مثبته و رعایت آئین نامه اصلاحی مربوط به روشهای نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک و نحوه ثبت وقایع مالی و چگونگی تنظیم صورتهای مالی نهایی موضوع تبصره 2 ماده 95ق.م.م.

3. عدم اختلاف درآمد مشمول مالیات ابرازی و قطعی شده بیش از 15 درصد.

4. پرداخت مالیات متعلقه در سر رسیدهای قانونی 5 رعایت مفاد ماده 86 و 104 ق.م.م حسب مورد به گونه ای که مالیاتهای تکلیفی و حقوق مطالبه و قطعی شده توسط اداره امور مالیاتی بیش از 15درصد با مبالغ ابرازی مودی تفاوت نداشته باشد.

6. عدم کتمان درآمد و همچنین عدم برگ تشخیص متمم (موضوع ماده 227 ق.م.م) برای عملکرد سال 1385 و بعد از آن.

7. داشتن بیشترین نسبت سود ابرازی به فروش ابرازی در مقایسه با مشاغل مشابه.

مشمولین بند «ج» ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم شامل:

1. تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی برای عملکرد سال 1387 و بعد از آن.

2. ارائه صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه طبق ضوابط و نمونه های تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور.

3. پرداخت مالیات ابرازی و قطعی شده براساس تمکین و یا توافق با اداره امور مالیاتی.

4. عدم کتمان درآمد و همچنین عدم برگ تشخیص متمم (موضوع ماده 227 ق.م.م) برای عملکرد سال 1385و بعد از آن

5. تسلیم اظهارنامه در چارچوب توافق یا خوداظهاری در اجرای مقررات تبصره 5 ماده 100 یا ماده 158 ق.م.م حسب مورد و پرداخت مالیات متعلقه در موعد مقرر قانونی برای عملکرد سال 1387 و بعد از آن.

پیشنهاد می کنیم، مقاله جرائم مالیات بر ارزش افزوده را مطالعه کنید

بخش اشخاص حقوقی:

1. در راستای رعایت قوانین مالیاتی، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ملزم به تسلیم اظهارنامه مالیاتی، همراه با اظهارنامه و صورت حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی و پرداخت مالیات ابرازی در سررسید مقرر قانونی برای عملکرد سال 1387 و بعد از آن هستند.
2. قبولی اظهارنامه‌ها و ضمائم آن‌ها و نیز دفاتر قانونی، به شرط عدم اختلاف بیش از 15 درصد بین درآمد مشمول مالیات ابرازی و قطعی شده صورت می‌گیرد.
3. همچنین، برای رعایت مفاد ماده 86 و 104 و 107 ق.م.م حسب مورد، مالیات‌های تکلیفی و حقوق مطالبه و قطعی شده توسط اداره امور مالیاتی باید بیش از 15 درصد با مبالغ ابرازی مودی تفاوت نداشته باشند.
4. در ضمن، باید به عدم کتمان درآمد و همچنین عدم برگ تشخیص متمم (موضوع ماده 227 ق.م.م)‌ برای عملکرد سال 1385 و بعد از آن توجه شود.
5. در پایان، بیشترین نسبت سود ابرازی به فروش ابرازی باید در مقایسه با فعالیت‌های اقتصادی مشابه، مشخص گردد.

بخش مالیات بر ارزش افزوده:

1. ثبت نام به موقع در سامانه مالیات بر ارزش افزوده

2. صدور صورت حساب منطبق بر صورت حساب اعلام شده از سوی سازمان

3. تکمیل اظهارنامه هر دوره مالیاتی طبق نمونه و دستور العمل اعلام شده از سوی سازمان از طریق سامانه اینترنتی مالیات بر ارزش افزوده در مهلت مقرر قانونی یا تمدید شده توسط سازمان.

4. پرداخت مالیات هر دوره حداکثر تا یک ماه پس از دوره مالیاتی مربوطه

5. تفاوت مالیات ابرازی و مالیات تشخیصی بیش از 15 درصد نباشد

6. ارائه دفاتر اسناد و مدارک مثبته بر حسب مورد و رعایت موارد مندرج در ماده 34 قانون مالیات بر ارزش افزوده مبنی بر نگهداری دفاتر قانونی از سال مالی مربوط توسط مودیان

7. در صورتی که مودی مشمول عوارض آلایندگی شده باشد اظهارنامه و عوارض مربوط را در مهلت مقرر تسلیم و پرداخت نموده باشد.

شرایط عمومی مودیان:

در اینجا شرایط عمومی برای مودیان بر اساس حداقل مالیات قطعی شده برای عملکرد سال 1389 در خصوص نمونه های انتخاب شده بیان شده است:

 مودیان باید وظایف تکالیف مالیاتی خود را، از جمله ثبت نام، تسلیم اظهارنامه، پرداخت مالیات و عوارض مربوطه را به درستی انجام دهند.

چگونگی تقدیر از مودیان نمونه:

برای تقدیر و اعطای کارت طلائی ویژه برای مودی نمونه دسته های زیر وجود دارند:

• دسته اول: مودیانی که عنوان نمونه ملی را کسب کرده‌اند، برای این موفقیت بزرگ به نحو مقتضی از سوی سازمان امور مالیاتی تقدیر و تشکر خواهند شد.
• دسته دوم: مودیانی که عنوان نمونه استانی را کسب کرده‌اند، در یک مراسم رسمی با حضور مسئولین اداره کل امور مالیاتی استان، به نحو مقتضی تقدیر و تشکر خواهند شد.
• دسته سوم: مودیانی که عنوان نمونه شهر یا شهرستان را کسب کرده‌اند، در یک مراسم رسمی با حضور مسئولین اداره مالیاتی محلی، به نحو مقتضی تقدیر و تشکر خواهند شد.