اختلافات مالیاتی به معنای ایجاد دوگانگی بین مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی است. پس از آن که مودیان اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه می دهند، در صورت عدم پذیرش اظهارنامه از سوی سازمان امور مالیاتی یا به خاطر اعتراض مودی به رای صادره از سوی سازمان امور مالیاتی، مودی می تواند به آن اعتراض کند.
حل اختلاف با سازمان امور مالیاتی:
برای حل کردن اختلافات مالیاتی که بین مودیان و سازمان امور مالیاتی پیش می آید، گام های زیر وجود دارند.
1 – مراجعه به اداره امور مالیاتی:
در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می شود در صورتی که مودی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ، شخصا یا به وسیله وکیل نام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتبا تقاضای رسیدگی مجدد نمایند.
رئیس امور مالیاتی (ممیز کل) موظف است پس از ثبت درخواست مودی در دفتر مربوطه و ظرف مهلتی که بیش از سی روز از تاریخ مراجعه نباشد به موضوع رسیدگی نماید.
در جریان رسیدگی پرونده توسط رئیس اداره امور مالیاتی سه وضعیت زیر ممکن است پیش آید.
- اگر دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی باشد رئیس امور مالیاتی ضمن رد مندرجات مراتب را در ظهر برگ تشخیصی درج و امضا می نماید.
- در صورتی که رئیس امور مالیاتی بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده تشخیص دهد درآمد مودی قابل تعدیل می باشد و این امر مورد قبول مودی نیز قرار گیرد در این حالت می بایست مراتب منبع مورد توافق در ظهر برگ تشخیص درج و به امضای مسئول مربوطه و مودی مالیاتی یا وکیل تام الاختیار وی برسد.
- اکر رئیس اداره امور مالیاتی اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی را برای رد برگ تشخیص یا تعدیل درآمد موثر تشخیص ندهد باید دلایل عدم قبول مدارک در ظهر برگ تشخیص منعکس و پرونده مودی را به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع دهد.
2 – رسیدگی مجدد پرونده مالیاتی در مرجع حل اختلاف بدوی:
اگر ابلاغ برگ تشخیص بر اساس مقررات تبصره ماده (203) و ماده 208 قانون مالیات های مستقیم (ابلاغ قانونی) شده باشد و مودی مالیاتی هیچ اقدامی به عمل نیاورد، در حکم اعتراض به برگ تشخیص شناخته می شود.
اگر مودی ظرف مهلت سی روز از تاریخ ابلاغ کتبا به برگ تشخیص اعتراض نماید پرونده جهت رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی که متشکل از سه نفر است، یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور، یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته و یک نفر نماینده اتاق بازرگانی و یا مجامع حرفه ای یا تشکل های صنفی و … می باشد، ارجاع داده می شود.
بدین ترتیب هنگامی که زمان تشکیل جلسه هیئت تعیین گردید برگه دعوت به هیئت حل اختلاف مالیاتی به مودی ابلاغ می شود. البته فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه رسیدگی هیئت نباید کمتر از ده روز باشد مگر به درخواست مودی و موافقت واحد مربوطه.
شایان ذکر است که جلسات هیئت حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی خواهد بود و رای هیئت با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجراست ولی نظر اقلیت نیز باید در متن قید شود.
3 – رسیدگی مجدد پرونده مالیاتی در هیئت تجدید نظر:
هیات در مواردي که ماموران ماليات يا موديان نسبت به آراء صادره از سوي هيات حل اختلاف بدوي معترض باشند، مي توانند بر اساس ماده (247) قانون، ظرف بيست روز از ابلاغ راي مذکور کتباً تقاضاي رسيدگي در هيات حل اختلاف تجديد نظر را نمايند. البته مودي مکلف است نسبت به پرداخت ماليات مورد قبول خويش در مهلت تعيين شده اقدام نمايد.
لازم به ذکر است نمایندگان عضو هیئت های حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر نباید نسبت به موضوع مطروحه اظهار نظر داشته یا رای داده باشند.
قوانین مالیاتی
4 – طرح پرونده در شورای عالی مالیاتی:
بر حسب ماده (251) قانون مالياتهاي مستقيم مودي يا اداره امور مالياتي مي توانند ظرف يکماه از تاريخ ابلاغ راي قطعي هيات حل اختلاف مالياتي به استناد عدم رعايت قوانين و مقررات موضوعه يا نقص رسيدگي، با اعلام دلايل کافي به شوراي عالي مالياتي شکايت و نقض راي و تجديد رسيدگي را درخواست نمايد.
رسيدگي در اين مرجع مالياتي بدين ترتيب است که بدون ورود به ماهيت امر، پرونده مذکور صرفاً از لحاظ رعايت تشريفات و کامل بودن رسيدگي هاي قانوني و مطابقت مورد با قوانين و مقررات موضوعه، مورد رسيدگي قرار گرفته و راي مقتضي صادر مي گردد.
5 – مراجعه به هیئت موضوع ماده 251 مکرر:
در مورد مالیات های قطعی موضوع این قانون و مالیات های غیر مستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید.رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا می باشد.حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهد بود.
6 – هیئت حل اختلاف موضوع ماده 216 ق.م.م:
مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرائی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرائی مالیاتها قابل مطالبه و وصول میباشد هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت و خارج از نوبت رسیدگی و رأی صادر خواهد شد.
تبصره ۱: در مورد مالیاتهای مستقیم در صورتیکه شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت، بموقع اجرا گذارده شده است هرگاه هیأت حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست ضمن صدور رأی به بطلان اجرائیه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رأی صادر خواهد کرد. رأی صادره از هیأت حل اختلاف قطعی است.
تبصره ۲: در مورد مالیاتهای غیرمستقیم هرگاه شکایت اجرائی از این جهت باشد که مطالبه مالیات قانونی نیست مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود و رأی هیأت مزبور در این باره قطعی و لازم الاجراء است.
